Produkty regionalne i tradycyjne

Oznaczenia jakości żywności w krajach UE Chroniona nazwa pochodzenia Chronione oznaczenie geograficzne Gwarantowana tradycyjna specjalność Rolnictwo ekologiczne

Charakterystyka poszczególnych oznaczeń Chroniona Nazwa Pochodzenia Produkt rolny lub środek spożywczy można zarejestrować jako Chronioną Nazwę Pochodzenia jeśli spełnione są określone warunki. Nazwa produktu powinna wykorzystywać nazwę konkretnego regionu w którym wyprodukowano dany produkt. W przypadkach wyjątkowych możliwe jest wykorzystanie nazwy kraju np. miód hiszpański z prowincji Alcarria ,,Miel de La Alcarria’’

Chroniona Nazwa Pochodzenia Cały proces technologii produkcji (zarówno wytwarzanie surowców, produkcja gotowego wyrobu oraz przygotowanie do sprzedaży musi odbywać się na obszarze do którego odnosi się do nazwa) Cechy produktu i jakość, powinny być ściśle związane z regionem swojego pochodzenia. W wyjątkowych, uzasadnionych przypadkach produkty mogą być zarejestrowane mimo braku nazwy geograficznej ( greckie sery : ,, Sfela’’, ,,Kasseri”.

Chroniona nazwa pochodzenia Krajowe produkty ubiegające się o Chronioną Nazwę Pochodzenia : Oscypek

Chroniona Nazwa Pochodzenia Bryndza podhalańska

Oscypek Jest to ser cieszący się ponad pięciuset letnią tradycją, o kształcie wrzecionowatym. Wytwarzany jest z mleka owczego. Możliwa jest domieszka mleka krowiego jednakże nie więcej niż 40%. Proces produkcji sera rozpoczyna się na halach podczas dojenia owiec. Prawdziwy oscypek można uzyskać od maja do października. Jego struktura jest elastyczna a smak słonawy i pikantny.

Bryndza podhalańska Jest to miękki podpuszczkowy ser, którego tradycja wyrobu sięga XIX wieku. Posiada równą lub lekko wypukłą powierzchnię, czasem popękaną. Kształt bryndzy zależny jest od naczynia w którym się znajduje. Ma smak pikantny, słonawy, może być lekko ostry.

Chronione Oznaczenie Geograficzne Oznacza zgodnie z definicją nazwę regionu, konkretnego miejsca, używaną do opisu produktu rolnego lub środka spożywczego, który pochodzi z tego regionu, miejsca lub kraju ( art.2 ust.2 Rozporządzenia Rady nr 208 /92/EWG). Specyfika produktu przypisywana jest danemu pochodzeniu geograficznym. Jednakże związek między danym produktem lub środkiem spożywczym nie jest tak silny jak w przypadku Chronionej Nazwy Pochodzenia. Charakterystyczna jakość produktu jest wynikiem działalności czynników naturalnych jak i ludzkich.

Chronione Oznaczenie Geograficzne Związek produktu z określonym regionem może być oparty na dobrej reputacji produktu W odróżnieniu od Chronionej Nazwy Pochodzenia, jeden z etapów produkcji produktów lub środków spożywczych posiadających Chronione Oznaczenie Geograficzne musi być wytwarzany, przygotowywany lub przetwarzane na określonym regionie. Cidre de Normandie – Francja Kiwi Latina – Włochy Dortmunder Bier

Różnice między ChNP a ChOG Siła związku produktu lub środka spożywczego z miejscem pochodzenia Wszystkie fazy produkcji danego produktu odbywają się na tym samym obszarze geograficznym (ChNP) Co najmniej jeden etap produkcji odbywa się na tym samym obszarze geograficznym (ChOG) Dobra reputacja produktu może być powodem do zarejestrowania produktu (ChOG, 2081/92)

Gwarantowana Tradycyjna Specjalność ( Świadectwo Specyficznego Charakteru) Produkt, środek spożywczy posiadający ,,Specyficzny Charakter’’ odznacza się specyficzną cechą lub wieloma cechami odróżniającymi ten produkt lub środek spożywczy od podobnych należących do tej samej grupy. Wśród takich cech można wyróżnić smak, zapach, surowce. Produkt o Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności posiada tradycyjny specyficzny charakter np. piwo belgijskie Lambic (drożdże Lambicus)

Gwarantowana Tradycyjna Specjalność Produkcja odbywa się przy użyciu tradycyjnych składników Sposób produkcji, przetwórstwa, przygotowanie do sprzedaży odzwierciedla tradycję w metodzie wytwarzania (produkt musi być produktem tradycyjnym) Producenci mogą zastrzec nazwę Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności dla:

Gwarantowana Tradycyjna Specjalność Owoców Warzyw Zbóż Nabiału Przetworów mięsnych Miodu Wyrobów cukierniczych i piekarskich Produktów pochodzenia roślinnego Piwa Ochrona nie dotyczy win i napojów spirytusowych! Wyjątek: napoje alkoholowe oznaczone kodem CN2206 poza napojem z wytłoków winogron o kodzie 2206 00 10

Gwarantowana Tradycyjna Specjalność Nazwy nie podlegające ochronie: Mozarella Lambic Kto, nie spełniając warunków zawartych w specyfikacji wprowadza produkt rolny lub środek spożywczy do obrotu, umieszcza na tym produkcie, środku lub jego opakowaniu lub używa w inny sposób chronionej nazwy podlega : karze grzywny nie niższej od 4 000zł Karze ograniczenia wolności Karze pozbawienia wolności do lat 2.

Kontrola produktów oznaczonych chronionym oznaczeniem geograficznym, chronioną nazwą pochodzenia oraz gwarantowaną tradycyjną specjalnością Kontrola urzędowa Kontrola na wniosek producenta

kontrola Organy właściwe do kontroli produktów regionalnych i tradycyjnych : Minister właściwy d.s rynków rolnych –upoważniający jednostki certyfikujące do przeprowadzenia kontroli, wydawania i cofania certyfikatów potwierdzających zgodność procesu produkcji produktów posiadających ChNP,ChOG,GTS

kontrola Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych – sprawujący nadzór nad upoważnionymi przez ministra właściwego d.s rynków rolnych jednostkami certyfikującymi.

kontrola Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przeprowadzający kontrolę zgodności procesu produkcji rolnych i środków spożywczych posiadających ChNP, ChOG, lub GTS

Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych Kontrola Kontrola na wniosek producenta: Koszt kontroli ponoszony jest przez producenta Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Upoważnione jednostki certyfikujące

Kontrola Główny Inspektor Jakości Handlowej sprawuje nadzór nad jednostkami certyfikującymi, przeprowadza kontrolę poprawności użycia ChNp, ChoG, ŚSCh. Pozostałe jednostki certyfikujące (kontrolne) są powoływane przez Głównego Inspektora Jakości Handlowej.

Kontrola Do 31 stycznia każdego roku upoważniona jednostka przekazuje MRiRW sprawozdanie z kontroli wraz z listą kontrolowanych producentów. W przypadku uzyskania negatywnego wyniku kontroli, producent musi usunąć uchybienia. W przeciwnym wypadku zostanie mu cofnięty certyfikat zgodności.

Produkty regionalne, tradycyjne, lokalne Zarówno produkty regionalne, tradycyjne jak i lokalne, stanowią ważną grupę we wszystkich krajach UE. Można je łatwo odróżnić, gdyż we wszystkich krajach członkowskich oznaczenie ich jest identyczne.

Produkty regionalne Są to produkty, środki żywnościowe produkowane w danym regionie, charakterystycznym dla nich. Proces wytwarzania, przetwarzania i prezentacji produktu odbywa się na tym regionie. Do produktów regionalnych, które posiadają oznaczenia stosowane w krajach członkowskich należą produkty z Chroniona Nazwą Pochodzenia i Chronionym Oznaczeniem Geograficznym.

Produkty regionalne, tradycyjne, lokalne Produkty tradycyjne są produktami o Gwarantowanej Tradycyjnej Specyfice. Są one produkowane na obszarach, zgodnie z tradycyjnymi metodami wytwarzania. Produkty te muszą mieć co najmniej 25-letnią tradycję wytwarzania. Wpisanie produktów czy środków spożywczych na Listę Produktów Tradycyjnych daje szansę na wzrost atrakcyjności polskiej kuchni oraz terenów wiejskich i turystyki na tych obszarach.

Produkty regionalne, tradycyjne, lokalne Wpis na Listę Produktów tradycyjnych służy: Identyfikacji jak największej liczby tych produktów Promocji produktów i regionów z których pochodzą Zwiększenie świadomości konsumentów na temat specyfiki produktu Przygotowanie producentów do rejestracji nazw produktów ChNP, ChOG, GTS Możliwość odstępstw weterynaryjnych i sanitarnych

Produkty regionalne, tradycyjne, lokalne Lista Produktów Tradycyjnych: Środki rolne Środki spożywcze ( produkty mleczne, mięsne, rybołóstwa, piekarnicze, oleje, miody, gotowe potrawy) Napoje spirytusowe (tradycja w metodzie wytwarzania co najmniej 25 lat) Do 10 października 2005 roku na listę wpisano 43 polskie produkty Najwięcej produktów wpisanych na listę znajduje się w województwie lubelskim (22) potem podkarpackim (16) i małopolskim (11)

Produkt tradycyjny Województwo lubelskie: Miody pitne Olej lniany Olej rzepakowy Piróg biłgorajski Sękacz podlaski

Produkt tradycyjny Sękacz

Produkt tradycyjny Piróg biłgorajski (krupniak)

Produkt tradycyjny Miody pitne, olej lniany

Produkt tradycyjny Województwo podkarpackie: Bryndza kozia Kiełbasa markowska Gomółki Chleb flisacki Przysmak zapiekany markowski Staropolski chleb sanacyjny

Produkt tradycyjny Bryndza kozia Kiełbasa markowska

Produkt tradycyjny Gomółki

Produkt tradycyjny

Produkt tradycyjny Województwo małopolskie: Bryndza podhalańska Bunc/bundz Chleb prądnicki Jabłka łąckie Jabłko z Raciechowic Kiełbasa lisiecka Oscypek Precelek krakowski Redykołka Sól wielicka Śliwowica łącka Żentyca Tuszka gęsi zatorskiej Śliwowica wyborna Jodłownicki kołacz z serem

Produkt tradycyjny Charsznicka kapusta kwaszona Nasiona fasoli Piękny Jaś z Doliny Dunajca Łukowicka śliwka suszona Suska sechlońska Producenci czterech tradycyjnych małopolskich wyrobów spożywczych starają się o wpisanie na Listę. Dotyczy to : Żurku po krakowsku Barszczu czerwonego krakowskiego Balsamu kapucyńskiego Karpia zatorskiego

Produkt tradycyjny bundz/bunc

Produkt tradycyjny redykołka

Produkt tradycyjny Precelki krakowskie

Produkt tradycyjny Śliwowica łącka

Produkt tradycyjny Śliwowica łącka

Produkt tradycyjny Tuszka gęsi zatorskiej

Produkt tradycyjny Jodłownicki kołacz z serem

Produkt tradycyjny Charsznicka kapusta kwaszona

Produkt tradycyjny Nasiona fasoli Piękny Jaś z Doliny Dunajca

Produkt tradycyjny Suska sechlońska

Od niedawna można starać się o uzyskanie specjalnej etykiety Małopolskich Produktów Tradycyjnych. Certyfikaty takie wydaje Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego (MARR).

Jako pierwsze oznaczenie to uzyskały jabłka raciechowickie, wytwarzane przez Spółdzielnię Ogrodniczą Grodzisko z Raciechowic

Produkt lokalny Produkt lokalny jest to wyrób lub usługa, która utożsamiana jest z danym regionem. Ma on niepowtarzalny charakter. Produkowany jest w niewielkich ilościach, nie masowo z surowców lokalnie dostępnych. Jego produkcja daje szansę na wzrost zatrudnienia społeczności wiejskiej, promocję regionu. Kupujący ten produkt wiedzą o jego niepowtarzalności i specyficznych walorach. Produkt lokalny jest czynnikiem rozwoju i formą promocji danego regionu.

Produkt lokalny, tradycyjny, regionalny Produkt tradycyjny Produkt regionalny

Produkt lokalny, tradycyjny, regionalny Dziękuję za uwagę Justyna Gajda