Trawniki Opracował: Anna Pietruszka Zespół Szkół Przyrodniczo-Żywieniowych w Jeleniej Górze Technikum Architektury Krajobrazu Klasa IV Rok szkolny 2011/2012

SPIS TREŚCI Wiadomości wstępne Gleba i jej właściwości Odwadnianie Trawy Materiał siewny Dobór gatunków i odmian traw Mieszanki trawnikowe Dawki siewu Zakładanie trawników metodą z siewu Zakładanie trawników przez darniowanie Pielęgnacja trawników Zakładanie łąki kwietnej Zastosowanie roślin okrywowych

RODZAJE TRAWNIKÓW Trawniki: Dywanowe Parkowe Łąkowe Sportowe Rekreacyjne Specjalne Nietrawiaste (roślinność okrywowa)

RODZAJE TRAWNIKÓW Trawniki zakładane na: Pochyłościach Parkingach dachach

RODZAJE TRAWNIKÓW TRAWNIKI DYWANOWE: Najbardziej reprezentacyjne Przy rezydencjach, urzędach W ogrodach przydomowych Koszenie 2 razy w tygodniu

RODZAJE TRAWNIKÓW TRAWNIKI PARKOWE: Ważny dobór gatunków i odmian traw (zróżnicowane warunki siedliskowe) Koszenie: 3-4 razy w sezonie wegetacyjnym Z czasem skład gatunkowy się zmienia

RODZAJE TRAWNIKÓW TRAWNIKI ŁĄKOWE (ŁĄKI KWIETNE) Zastosowanie: Murawy dekoracyjne Murawy rekreacyjne w parkach i ogrodach Skład gatunkowy – odpowiednik siedliska Gatunki roślin nietrawiastych - kwitnienie Ekstensywna pielęgnacja: Koszenie: 2 razy/sezon wegetacyjny

RODZAJE TRAWNIKÓW TRAWNIKI REKREACYJNE: Duże rozmiary Zróżnicowany skład gatunkowy: Trawy i rośliny motylkowe Użytkowanie: 2-3 dni/tydz. Nie wymagają zbyt intensywnych zabiegów pielęgnacyjnych W parkach – jako polany rekreacyjne

RODZAJE TRAWNIKÓW TRAWNIKI SPORTOWE Specjalny dobór traw Darń elastyczna, zwarta i niska, odp. Na uszkodzenia i deptanie Intensywna pielęgnacja Drenowanie, nawadnianie Zabiegi specjalistyczne

RODZAJE TRAWNIKÓW TRAWNIKI SPECJALNE To produkcja darni, którą wykorzystuje się do zakładania trawników

RODZAJE TRAWNIKÓW TRAWNIKI „NIETRAWIASTE” Roślinność okrywowa Tam, gdzie nie można zastosować traw Nie nadają się do czynnego użytkowania Najczęściej nie wymagają zabiegów specjalistycznych

RODZAJE TRAWNIKÓW TRAWNIKI NA POCHYŁOŚCIACH Trudne warunki glebowe i wilgotnościowe Ochrona skarp przed erozją Gatunki traw: Odporne na zróżnicowane war. wilgotnościowe Niski wzrost Rozłogowo-luźnokępowa budowa Trudna pielęgnacja

RODZAJE TRAWNIKÓW TRAWNIKI NA PARKINGACH TRAWNIKI NA DACHACH Trawy wytrzymałe na wygniatanie i odporność na zanieczyszczenia Wzmacniana konstrukcja profilu parkingu (maty, kraty, płyty) TRAWNIKI NA DACHACH Lekkie podłoża Odpowiednie gat. traw Specjalne rozwiązania techniczne (np. nawodnienia i odwodnienia, wzmocniona konstrukcja dachu)

PROJEKTOWANIE TRAWNIKA Należy wziąć pod uwagę: Ukształtowanie terenu Rozmiary i kształt trawnika Sąsiedztwo trawnika Przeznaczenie i użytkowanie trawnika Pielęgnacja trawnika

PROJEKTOWANIE TRAWNIKA UKSZTAŁTOWANIE TERENU Teren powinien być płaski (jeśli to możliwe) Max. spadek 15 % Spadek powinien wynosić 3-5% (zwłaszcza gleby ciężkie, gdy brak drenażu) – odprowadzanie powierzchniowe wody opadowej

PROJEKTOWANIE TRAWNIKA ROZMIARY I KSZTAŁT TRAWNIKA Nie rozdrabniać zbytnio płaszczyzn trawnika Bez ostrych załamań, zakamarków, przewężeń itp. Aby była łatwa pielęgnacja – dot. koszenie

PROJEKTOWANIE TRAWNIKA SĄSIEDZTWO TRAWNIKA Drzewa i krzewy Nawierzchnie piesze i jezdne Nieobsiany pas ziemi 5-10 cm Różnica poziomów Właściwe rozwiązanie: obniżenie pow. trawnika o 3-5 cm w stosunku do nawierzchni (+ wł. spływ wody z nawierzchni) Pnie drzew: 20-30 cm odległości Mury i ściany – opaski szer. 10-50 cm

PROJEKTOWANIE TRAWNIKA PRZEZNACZENIE I UŻYTKOWANIE TRAWNIKA Wpływa na: Rozmiary Kształt Dobór mieszanek Sposób pielęgnacji trawnika

GLEBA SKŁAD MECHANICZNY ZAWARTOŚĆ MATERIAŁU ORGANICZNEGO ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH ODCZYN GLEBY

GLEBA Wystarczy 10-20 cm urodzajnej ziemi Podłoże musi mieć: Odpowiedni skład mechaniczny Odpowiedni odczyn Właściwą zawartość substancji organicznych i pokarmowych Właściwą wilgotność

GLEBA SKŁAD MECHANICZNY Najodpowiedniejszy skład granulometryczny dla roślinności trawiastej: Części szkieletowe 60-90% Części spławialne 10-40% Te proporcje zapewniają właściwą porowatość podłoża (dobre warunki dla korzeni) Przy wysokiej kulturze pielęgnacji – podłoże o zawartości nawet 90% części szkieletowych + 10% części spławialnych

GLEBA - ZAWARTOŚĆ MATERIAŁU ORGANICZNEGO w glebach rodzimych, niezdegradowanych zawartość substancji organicznych wynosi: 0,6-6% i występują do głębokości 20 cm W glebach zdegradowanych uzupełniamy dodając materiał organiczny: Ziemia kompostowa, odkwaszone substraty torfowe itd..

GLEBA – ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH Badanie i analiza próbek gleby 20 miejsc Na głębokości 20 cm Zmieszać materiał Oddać do laboratorium Najważniejsze informacje o makroelementach: N, P, K, Ca, Mg

GLEBA – ODCZYN GLEBY Najkorzystniejszy odczyn lekko kwaśny pH 5,6 – 6,5 (6,8) Odczyn gleby regulować nawozami fizjologicznie zasadowymi lub kwaśnymi Obniżanie pH – nieodkwaszony torf Podwyższanie pH - wapnowanie

ODWADNIANIE Przed założeniem trawnika: Określenie poziomu wód gruntowych Określenie możliwości przesiąkania wody do głębszych warstw

ODWADNIANIE MAŁA PRZEPUSZCZALNOŚĆ WIERZCHNIEJ WARSTWY GLEBY Rozluźnienie struktury (dodanie piasku, lub piasku i drobnego żwiru) Lepsze odprowadzenie wody: Spadki powierzchni (3-5%) W miejscach gromadzenia się wody: Studnie chłonne

ODWADNIANIE STUDNIA CHŁONNA

ODWADNIANIE GRUNT NIEPRZEPUSZCZALNY I WYSOKI POZIOM WÓD GRUNTOWYCH Sprawdzenie przepuszczalności gruntu: Doły 40x40x70 cm Zalać wodą Mierzyć czas wsiąkania <20 minut – nie trzeba drenować 20-30 minut – warstwa drenująca grubości 10 cm >30 minut – drenowanie wgłębne

ODWADNIANIE DRENAŻ WGŁĘBNY Rurki drenarskie Na głębokości 40-70 cm Rurki w rowkach wypełnionych gruboziarnistym piaskiem Górne krawędzie rowków – 25-30 cm od powierzchni trawnika Sieć linii odsączających

ODWADNIANIE DRENAŻ WGŁĘBNY Odstępy między liniami 4-15 m Gleby ciężkie – linie co 4-5 m Gleby lekkie – linie co 5-9 (15) m Kierunek linii sączących: Najlepiej: skośny do kierunku naturalnego spadku terenu Linie sączków spotykają się w tzw. kolektorach (odległość max 100 m)

ODWADNIANIE DRENAŻ WGŁĘBNY Ważne: nadanie spadków liniom sączków: Mniej niż 0,5% - NIE – zamulanie Powyżej 5% - NIE – zwiększenie prędkości wody (miejscowe zapadnięcia gruntu) Uwaga na zbyt ciężkie maszyny Średnica rurek drenarskich 5-30 cm Woda z kolektorów odprowadzana do : studni chłonnych, rzek, stawów, kanalizacji, systemów rozsączających

ODWADNIANIE ODWADNIANIE BOISK SPORTOWYCH CIENKA WARSTWA NIEPRZEPUSZCZALNA DRENAŻ SZCZELINOWY Zebranie wierzchniej warstwy gleby (20 cm) W warstwie nieprzepuszczalnej wykonać szczeliny: Szerokość szczelin 30 cm Odstępy – 2 m Wykonane do poziomu przepuszczalnego Wsypać piasek gruboziarnisty Rozłożenie warstwy odsączającej – 10 cm grubości (piasek gruboziarnisty); lekkie ubicie, wyrównanie, spadki Rozłożenie warstwy nośnej – 12-15 cm grubości

ODWADNIANIE BOISK SPORTOWYCH GRUBA, NIEPRZEPUSZCZALNA WARSTWA ZIEMI – DRENAŻ WGŁĘBNY Składa się z: Warstwy urodzajnej pokrytej darnią Warstwy żwiru drobnego Warstwy żwiru sortowanego Systemu drenów wgłębnych

ODWADNIANIE BOISK SPORTOWYCH DRENAŻ WGŁĘBNY: Zebranie 20-25 cm warstwy ziemi urodzajnej Zebranie reszty zbędnego gruntu (do głębokości 35-40 cm) Wyznaczenie przebiegu sączków wg projektu Wykopanie rowków i nadanie im spadków Ułożenie sączków w rowkach w otoczce z piasku rzecznego Rozkładanie warstwy 15-20 cm żwiru sortowanego (frakcja 10-20 mm)

ODWADNIANIE BOISK SPORTOWYCH DRENAŻ WGŁĘBNY Dokładne uwałowanie terenu Rozłożenie warstwy żwiru (frakcja 2-5 mm) Powinna się zaklinować pomiędzy elementami poprzedniej warstwy 2-5 cm grubości Ubicie terenu Rozłożenie warstwy urodzajnej (nośnej)(12-15cm) Wałujemy Zakładamy trawnik sportowy

TRAWY Rośliny zielne jednoliścienne Gatunki wieloletnie i jednoroczne W Polsce występuje ok. 160 gat. Traw

TRAWY Cechy stawiane gatunkom traw stosowanych na trawniki: Zdolność szybkiego kiełkowania Równomierny wzrost Zdolność tworzenia darni Wolne tempo odrastania Długi okres wegetacji Żywotność Soczyste, jasnozielone zabarwienie liści Duża odporność na choroby i szkodniki Duża odporność na niesprzyjające warunki siedliskowe

TRAWY BUDOWA TRAW BIOLOGIA TRAW GATUNKI TRAW

TRAWY – BUDOWA TRAW TRAWY NISKIE Pędy kwiatostanowe do 80cm Dużo pędów wegetat. Skróconych Znoszą częste i niskie koszenie oraz deptanie Dość rzadko rozmieszczone kwiatostany

TRAWY – BUDOWA TRAW TRAWY WYSOKIE Duża ilość pędów kwiatostanowych Pędy kwiatostanowe do 150 cm Pędy wegetat. Wydłużone Koszone poniżej 5 cm tracą zdolność odrostu Trawniki nisko i często koszone – trawy te ustępują po 2-3 sezonach

TRAWY – BUDOWA TRAW Podział ze względu na sposób krzewienia: Trawy rozłogowe Krzewią się pozapochwowo Słaba, mało zwarta darń Trawy rozłogowo-luźnokępowe Dobra i zwarta darń Odporne na wydeptywanie i koszenie

TRAWY – BUDOWA TRAW Trawy luźnokępowe Trawy kępowe Trawy zbitokępowe Krzewią się dobrze Częste koszenie – powoduje lepsze zwarcie darni Trawy kępowe Nie tworzą zwartej darni Eliminujemy tę cechę przez częste koszenie Trawy zbitokępowe Tworzą zwartą darń Darń nie jest równa, charakter kępowy Kępy wyróżniają się na trawniku

TRAWY – BIOLOGIA TRAW Koszenie Degradacja traw wysokich (nie regenerują się) Lepsze krzewienie i dobre zwarcie traw dobrze się regenerujących Przed zimą – gromadzenie substancji zapasowych w nasadach pędów lub podziemnych rozłogach Niskie koszenie jesienią (<2-3cm) – pozbawienie zdolności regeneracyjnej na wiosnę

TRAWY – BIOLOGIA TRAW Po wysiewie: Najintensywniejsze krzewienie: Korzenie zarodkowe po 6-8 dniach, a następnie korzenie przybyszowe Tworzenie pędów bocznych i ich wzrost po 4-6 tygodniach Najintensywniejsze krzewienie: Połowa IV do połowa V Największe zagęszczenie darni (ustępuje latem) Faza kłoszenia

TRAWY – BIOLOGIA TRAW Druga faza intensywnego krzewienia: Koniec lata i wczesna jesień Czynnik hamujący wzrost traw – temperatura: Śr. Dobowa temp. <5̊C – zahamowanie wzrostu Po pierwszych przymrozkach – ustaje proces krzewienia

TRAWY – BIOLOGIA TRAW Trawniki rozpoczynają wiosenny wzrost w temperaturze 2-5̊C (zwykle koniec III) Potem: okres wegetatywny (krzewienie) Potem: okres generatywny (gdy temp. 15̊C) strzelanie w źdźbło kłoszenie kwitnienie dojrzewanie nasion Jesienią: faza wegetatywna

TRAWY – BIOLOGIA TRAW System korzeniowy: Korzenie rozrastają się w górnych warstwach gleby Miąższość tej warstwy zależy od: Cech gatunkowych Intensywności koszenia Zabiegów pielęgnacyjnych Intensywności użytkowania Trawniki koszone 3-4 razy/sezon – 20-30 cm Trawniki koszone 8-10 razy/sezon – 10 cm Boiska sportowe – kilka cm Co jakiś czas pozwolić na większy odrost traw (zwiększenie gromadzenia się asymilatów i odbudowa masy korzeniowej) Największy wzrost korzeni: wiosną i wczesną jesienią

GATUNKI TRAW 3 grupy traw stosowanych na trawniki: GRUPA I: Gatunki podstawowe Wykorzystywane najczęściej Kostrzewa czerwona rozłogowa (Festuca rubra) Kostrzewa czerwona kępowa Wiechlina łąkowa (Poa pratensis) Życica trwała (=rajgras angielski) (Lolium perenne)

GATUNKI TRAW GRUPA II: Kostrzewa nitkowata Kostrzewa owcza Kostrzewa różnolistna Mietlica olbrzymia Mietlica pospolita Mietlica psia Tymotka kolankowata

GATUNKI TRAW GRUPA III: Specjale wymagania siedliskowe Trudne w uprawie Grzebienica pospolita Kostrzewa trzcinowa Perz grzebieniasty Wiechlina gajowa Wiechlina roczna (Poa annua) Wiechlina zwyczajna

MATERIAŁ SIEWNY Najważniejsze cechy materiału siewnego: Czystość Zdolność kiełkowania Właściwe wykształcenie nasion zdrowotność

MATERIAŁ SIEWNY Czystość materiału siewnego Brak domieszek innych gat. Brak zanieczyszczeń mechanicznych Określana procentową zawartością masy czystych nasion do ogólnej masy całej próbki

MATERIAŁ SIEWNY Zdolność kiełkowania nasion Wpływ na równomierne wschody oraz szybkie zadarnianie powierzchni % nasion, które skiełkowały do ogólnej liczby nasion w próbce Wymagana jest zdolność kiełkowania min 85% Po 3-4 latach nasiona nie nadają się do wysiewu

MATERIAŁ SIEWNY Właściwe wykształcenie nasion Zdrowotność nasion Prawidłowe kiełkowanie i wzrost roślin Zdrowotność nasion Z nasion porażonych przez choroby i szkodniki wyrastają słabe i mniej wartościowe rośliny

DOBÓR GATUNKÓW I ODMIAN TRAW Do zakładania trawnika: 1 gatunek traw Mieszanki Do 8 gatunków/odmian traw Najczęściej 3-4 gatunki/odmiany

DOBÓR GATUNKÓW I ODMIAN TRAW Dobór gatunków traw zależy od: Sposobu użytkowania trawnika Intensywności użytkowania trawnika Właściwości fizycznych i chemicznych gleby Żyzności gleby Stosunków wodnych Możliwości nawadniania trawnika Warunków siedliskowych i klimatycznych

DOBÓR GATUNKÓW I ODMIAN TRAW Stosujemy jeden gatunek gdy: Warunki glebowe na całej powierzchni są wyrównane Występują prawidłowe i wyrównane warunki wilgotnościowe Stosowane są gatunki o małej sile konkurencyjności Występują warunki siedliskowe dostosowane do danego gatunku

DOBÓR GATUNKÓW I ODMIAN TRAW Zalety trawników 1-gatunkowych: Równomierny wzrost Równomierny odrost i rozwój po skoszeniu Jednakowe zabarwienie liści Łatwy dobór zabiegów pielęgnacyjnych

DOBÓR GATUNKÓW I ODMIAN TRAW Wielogatunkowe mieszanki pozwalają na wyrównanie niekorzystnych warunków siedliskowych. Zalety: Darń bardziej wytrzymała na zmienne warunki zasobności i wilgotności gleby Murawa łatwiej znosi zmiany klimatyczne Poszczególne gatunki traw lepiej wykorzystują warunki siedliskowe

DOBÓR GATUNKÓW I ODMIAN TRAW Zalety: Przy nierównych warunkach siedliskowych następuje segregacja bytowa: niektóre gatunki traw ustępują, nie powodując strat w wyglądzie darni Jeśli w mieszance występują gatunki szybko rosnące, to nie dopuszczają do zachwaszczenia, chroniąc przed konkurencją chwastów gatunki późno wschodzące

DOBÓR GATUNKÓW I ODMIAN TRAW Zmiany gatunkowe w wysianej mieszance z biegiem czasu: Obumieranie niektórych gatunków przy pogarszających się warunkach siedliskowych Wpływ konkurencji silniejszych gatunków Zachwaszczenie innymi gatunkami traw Zmiany warunków glebowych i wodnych w kolejnych latach

MIESZANKI TRAWNIKOWE Dobór gatunków do mieszanki: Powinny uzupełniać się brakującymi cechami Zależy od: Rodzaju trawnika Sposobu użytkowania trawnika Przewidywanych możliwości pielęgnacji Warunków klimatycznych Warunków siedliskowych

MIESZANKI TRAWNIKOWE Wybór mieszanki zależy od: Przeznaczenie trawnika Wysokość i częstotliwość koszenia Intensywność deptania Zacienienie Warunki klimatyczne Typ i wilgotność gleby Zasobność gleby Koszt założenia trawnika

MIESZANKI TRAWNIKOWE Podana przez producenta procentowa zawartość danego gatunku (odm.) odnosi się do masy nasion.

DAWKI SIEWU Ilość nasion do założenia trawnika zależy m.in. od: Przeznaczenia trawnika Możliwości odpowiedniego przygotowania podłoża Możliwości podlewania Masy nasion

DAWKI SIEWU Masa nasion waha się w granicach: O,06g – 1,5g Jedno nasionko powinno przypadać na 1cm2 gleby – tzw. czysty siew Ilość nasion na obsiane 1m2: 0,6-20g

DAWKI SIEWU Czynniki niekorzystnie wpływające na rozwój traw: Zmiany pogody Nierównomierne przykrycie nasion po siewie Wydziobywanie nasion przez ptaki Konkurencyjność traw wobec siebie Możliwość zachwaszczenia wtórnego Rożna szybkość pojawiania się wschodów

DAWKI SIEWU Zwiększenie dawki siewu: Ze względu na czynniki niekorzystnie wpływające na rozwój traw Ze względu na rodzaj trawnika: Trawniki przydomowe, przyuliczne, parkowe, łąkowe – zwiększyć dawkę o 25% Trawniki dywanowe, rekreacyjne, sportowe – 50% Obsianie 100m2 trawnika – 1-4 kg mieszanki

ZAKŁADANIE TRAWNIKÓW METODĄ Z SIEWU PRZYGOTOWANIE GLEBY Określenie gdzie uprawa ręczna, gdzie mechaniczna (jaka powierzchnia) Powierzchniowe oczyszczenie terenu Usuwanie zanieczyszczeń komunalnych, pobudowlanych, resztek roślin, wykarczowanie karp po drzewach i krzewach

PRZYGOTOWANIE GLEBY Mogące się pojawić problemy: Modelowanie terenu i znaczne przemieszczanie mas ziemi Zachwaszczenie terenu chwastami wieloletnimi Niewielkie zachwaszczenie terenu Gleba niedostatecznie dobra pod względem struktury Gleba o niedostatecznej zasobności i złym odczynie Gleba zdegradowana

PRZYGOTOWANIE GLEBY MODELOWANIE POWIERZCHNI I PRZEMIESZCZANIE MAS ZIEMI Spulchniacze, szpadle Przed przemieszczaniem ziemi w obniżenia terenu – uprawić je powierzchniowo Przesuwanie ziemi zgarniaczami lub przewożenie ziemi Ręcznie: przewożenie w taczkach

PRZYGOTOWANIE GLEBY roboty obejmujące znaczne przemieszczanie wgłębne: Zdjąć wierzchnią warstwę gleby (20-30 cm) Zabezpieczyć w pryzmach Prace niwelacyjne, wyrównanie terenu Spulchnianie kultywatorem wierzchniej warstwy podglebia Rozłożenie warstwy ziemi urodzajnej Najlepiej prace te wykonać jesienią (osiadanie) Maszyny zagęszczające (głębokie roboty ziemne) Wały (120 kg) gdy warstwa spulchniona do 20 cm grub.

PRZYGOTOWANIE GLEBY GLEBA W DUŻYM STOPNIU ZACHWASZCZONA Oczyszczenie powierzchni Niskie skoszenie chwastów Usunięcie resztek roślinnych Orka odwracająca skibę (w obrębie warstwy urodzajnej; głeb. 18-30 cm) Jesienią + rozbicie broną brył ziemi Zostawić do wiosny Wiosną uprawa boną talerzową (wyrównanie i rozkruszenie skib)

PRZYGOTOWANIE GLEBY Wyrównanie broną Wałowanie (lepsze osiadanie gleby i wyrównanie) Podczas prac wiosennych usuwanie korzeni i rozłogów chwastów wieloletnich (bronowanie) Cel: zmniejszenie wtórnego zachwaszczenia Ręcznie: szpadle, grabie metalowe Jeśli zachwaszczenie b.duże: przed uprawą gleby zastosować oprysk preparatami chwastobójczymi

PRZYGOTOWANIE GLEBY TEREN UPRAWIANY, O MAŁYM ZACHWASZCZENIU Teren o dobrej strukturze i zasobności Stosujemy uprawy powierzchniowe Powierzchniowe oczyszczenie terenu Niskie skoszenie chwastów Zebranie resztek roślinnych Uprawa na głębokość 10-20 cm Glebogryzarka lub brona talerzowa Widły amerykańskie, spulchniacze ręczne, szpadle Jesienią Wiosną: doprawianie gleby i wyrównanie gleby: Wał strunowy, brona i wał Narzędzia ręczne: grabie metalowe, wał

PRZYGOTOWANIE GLEBY GLEBA O ZŁEJ STRUKTURZE Poprawić i uzupełnić skład mechaniczny do głębokości 15-20 cm Gleby lekkie: + 10-30% gliny (warstwa 2-6cm) Gleby ciężkie: +20-90% piasku (piasek+żwir) Warstwa 3-14 cm Etapy: Oczyszczanie terenu Skoszenie i usunięcie resztek roślinnych

PRZYGOTOWANIE GLEBY Etapy cd.: Rozścielenie materiału uzupełniającego Mieszamy do odpowiedniej głębokości: Glina – do 20 cm Piasek i żwir – do 15cm Glebogryzarka Dodanie części szkieletowych zwiększy objętość ziemi (usunąć nadmiar)

PRZYGOTWANIE GLEBY BRAK CZĘŚCI ORGANICZNYCH I MAŁA ZASOBNOŚĆ W SKŁADNIKI MINERALNE Uzupełnienie niedoborów: Substraty torfowe Przekompostowany obornik Ziemie kompostowe Komposty korowe Miał węgla brunatnego Kompost miejski

PRZYGOTOWANIE GLEBY Zawartość części organicznych powinna wynosić 5-10% Etapy: Wstępne przygotowanie terenu Rozłożenie materiałów organicznych (2-5cm) Mieszanie na głębokość 8-10 cm Glebogryzarka (wolne obroty) Ręczne: grabie metalowe, spulchniacze

PRZYGOTOWANIE GLEBY Poprawianie zasobności gleby: Dodać odpowiednie nawozy mineralne Można dodać środki chwastobójcze z opóźnionym działaniem (dla trawników tylko z traw) Zmiana odczynu gleby: Powinno być: pH 6-6,5(6,8) Podniesienie wartości odczynu gleby: dodać nawozy mineralne zawierające wapń

PRZYGOTOWANIE GLEBY Gdy gleba bardzo kwaśna: Obniżenie odczynu: Tlenek wapnia lub węglan wapnia 10-15 kg na 100m2 Starannie wymieszane z glebą Obniżenie odczynu: Nawozy fizjologiczne kwaśne Kwaśny torf

PRZYGOTOWANIE GLEBY Gleba zdegradowana Należy ją wymienić Badania laboratoryjne Ocena czy gleba nadaje się do rekultywacji Wymiana gleby: Zebranie warstwy zdegradowanej Uzupełnienie mieszanką ziemi: 60% części szkieletowych (piasek + żwir) 20%gliny 10% ziemi kompostowej 5% substratu torfowego Wymieszać i rozłożyć połowę Mieszamy z glebą rodzimą (glebogryzarka) Wyrównanie i zawałowanie Rozłożenie pozostałej części mieszanki Wałowanie i wyrównanie

PRZYGOTOWANIE GLEBY TRAWNIKI SPORTOWE I REKREACYJNE Trawniki sportowe: warstwa drenażowa i nośna Jeśli woda gruntowa <70 cm – nie trzeba systemu drenów Drenaż szczelinowy Drenaż przewodowy Zdjęcie warstwy 40 cm Niwelacja terenu i założenie drenów Wałowanie i niwelacja Warstwa nośna 12-15 cm 65-80% piasku 15-20% ziemi kompostowej (lub ziemi rodzimej)(5-8% cz. spł.) 5-15% substratu torfowego Ubijanie i nadanie odpowiednich spadków

PRZYGOTOWANIE GLEBY – TRAWNIKI NA SKARPACH Gleba odpowiednio zagęszczona W naturalnych warunkach osiadanie trwa 2-3 l Krótkie terminy: zagęszczamy kolejne warstwy Spadek skarp max 30̊ Warstwa uprawna może sięgać do głębokości 10-12 cm

PRZYGOTOWANIE GLEBY – TRAWNIKI NA SKARPACH Jeśli rozkładamy warstwę ziemi urodzajnej Obsypywaną powierzchnię kształtujemy w skośne stopnie (tarasy) Powierzchnię wyrównujemy zwykle ręcznie (grabie stalowe) Plantujemy od dołu skarpy, utrzymując kierunek skośny (45̊) i przesuwamy się w stronę szczytu Podłoże ugniatamy (ubijak drewniany, wał)

PRZYGOTOWANIE GLEBY – TRAWNIKI NA PARKINGACH System drenażowy – na nim warstwa drenująca (piasek+żwir) grubości 20-25cm Nadanie spadków, ubicie, wyprofilowanie Układanie el. zabezpieczających: Ażurowe płyty betonowe Kratownice z tworzyw sztucznych Siatki z tworzyw sztucznych Otwory zasypać (piasek+ziemia komp.+torf) – pozostawić kilka cm wolne Uzupełnić brakującą warstwę w otowrach (podłoże+nasiona)

WYSIEW NASION PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA DO SIEWU TERMIN SIEWU SPOSOBY WYSIEWU NASION GŁĘBOKOŚĆ SIEWU

PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA DO SIEWU Jeśli zabiegi uprawowe wykonane dużo wcześniej – to: Lekkie zachwaszczenie wtórne Powierzchnia silnie zbita Powierzchnia przesuszona

PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA DO SIEWU Przed siewem: Wzruszyć powierzchnię Lekka brona Grabie stalowe, spulchniacze Cel: niszczenie chwastów rozbicie brył ziemi (powinny wytworzyć się grudki 1cm średnicy) Gleby bardzo zbite: wał strunowy lub siatkowy Usunięcie i wygrabienie pozostałych zanieczyszczeń Teren wyrównać i ubić

TERMIN SIEWU Wybór terminu zależy od: Czasu zakończenia uprawy gleby Wilgotności gleby Wilgotności powietrza Temperatury powietrza

TERMIN SIEWU Można wysiewać gdy: Termin wiosenny – wady: średnia temperatura powietrza osiągnie 5̊C gleba jest rozmarznięta gleba ogrzana i dostatecznie przeschnięta Termin wiosenny – wady: Przymrozki – giną nasiona, opóźnione kiełkowanie Nasilone wschody chwastów

TERMIN SIEWU Korzystny termin: Późniejszy termin: Późne lato i wczesna jesień (VIII, do poł.IX) Wyrównane temperatury Gleba ma odpowiednią wilgotność Jest to naturalny termin wysiewu traw Późniejszy termin: Opóźnienie i ograniczenie wschodów (niskie temp., przymrozki) Proces zakorzeniania i krzewienia jest słaby Wymarzanie słabszych roślin zimą

TERMIN SIEWU Jeśli siew w późnym terminie jesiennym: Zabezpieczenie nasion: Warstwa grubości 1-2 cm Ziemia kompostowa Kompost torfowy Kompost korowy Najbardziej niekorzystny termin – lato VI, VII Wysokie temperatury: wysuszają nadmiernie glebę Wysuszają zarodki pęczniejących nasion (obumieranie) Wysuszają niedostatecznie ukorzenione i rozkrzewione rośl.

Opracowano na podstawie podręcznika: - B. Fortuna-Antoszkiewicz, E Opracowano na podstawie podręcznika: - B.Fortuna-Antoszkiewicz, E.Gadomska, K.Gadomski, Urządzanie i pielęgnacja terenów zieleni cz. III, wyd. HORTPRESS Sp. z o.o., Warszawa 2007