Zarządzanie zespołami ludzkimi Wykład 1
Tematyka wykładu Definicje grup i zespołów oraz ich rola w organizacji i życiu społecznym Proces tworzenia się grupy Lider i jego rola w grupie Komponowanie zespołu – role grupowe Komunikacja w grupie i problemy z nią związane Wykorzystanie narzędzi ZZL do kierowania zespołem Efektywne zespoły – tożsamość grupowa i postawy międzygrupowe
Literatura i warunki zaliczenia Belbin, M. (2009). Zespoły zarządzające. Sekrety ich sukcesów i porażek. Warszawa: wyd. Kluwer Jachnis, A. (2008). Psychologia organizacji. Kluczowe zagadnienia. Warszawa: wyd. Difin Kożusznik, B. (2005). Wpływ społeczny w organizacji. Warszawa: PWE Kożusznik, B. (2006). Zachowania człowieka w organizacji. Warszawa: PWE Stephan, W., Stephan, C. (2007). Wywieranie wpływu przez grupy. Psychologia relacji. Gdańsk: GWP ZALICZENIE Obecność na wykładzie : 4w = dst 5w = db 6w = +db 7w = bdb Na 8 wykładzie będzie kolokwium dla nieuczestniczących w wykładach i osób, które chcą mieć wyższą ocenę
Badania w zakładach „hawthorne western electric company” (1924-1936) – Za: kożusznik, 2011 Wieloletnie badania prowadzone w jednej organizacji przez grupę amerykańskich badaczy – raport opublikowano w 1939 roku I etap (1924-27) Cel – wpływ oświetlenia na produkcję i morale pracowników Odizolowano 2 grupy (ze stałym i zmiennym oświetleniem) - w obu grupach wzrost efektywności II etap (1927-1929) Cel – wpływ różnych czynników fizycznych na produktywność Sześć pracownic w odizolowanym pomieszczeniu - wzrost efektywności bez względu na wprowadzane zmiany (nawet te „na gorsze”) „Efekt Hawthorne” – wybrańcy, specjalna grup stanowiąca centrum uwagi III etap (1928-1930) Wywiady z pracownikami (ponad 20 000 osób) – podkreślano wagę relacji społecznych w pracy IV etap (1932) Cel – obserwacja pracy i relacji społecznych (czas: 6 miesięcy) Grupa 14 robotników w wydzielonym pomieszczeniu – wytworzenie własnych zasad i wartości; kierownik „z zewnątrz” nie był wstanie przejąć kontroli V etap – końcowy (1936) Dyskusje pracowników moderowane przez doradców (badaczy) na temat problemów w pracy, relacjach z przełożonymi i współpracownikami i proponowania ulepszeń
Dlaczego ludzie łączą się w grupy? Zaspokojenie potrzeb społecznych – bycie z innymi Poczucie bezpieczeństwa – np. ochrona przeciwko wspólnemu wrogowi Łatwiejsze/przyjemniejsze realizowanie swoich celów i interesów – dzielenie pasji i zainteresowań; wsparcie w realizacji celów (wzajemne) Budowanie swojej pozycji i prestiżu – niektóre, szczególne grupy! Ostracyzm – wykluczenie z grupy/społeczności jest jedną z najbardziej uciążliwych kar; w sytuacji pracy jest to forma mobbingu
Grupa czy zespół? Zespół jest specyficzną grupą ludzi Członkowie zespołu mają uzupełniające się umiejętności, Wszyscy są zaangażowani w realizację wspólnych celów Wszyscy są odpowiedzialni za uzyskane wyniki
Różnice między grupą a zespołem (Jachnis, 2008, s. 168) GRUPY ZESPOŁY Indywidualnego wkładu pracy Wykonawstwo zależy od … Indywidualnego i zespołowego wkładu pracy Indywidualnych rezultatów Odpowiedzialność za rezultaty zależy od … Wzajemnych rezultatów Wspólnymi celami Członkowie są zainteresowani Wspólnymi celami i zaangażowaniem w ich realizację Wymagań zarządzających Zależy od … Samoustanowio-nych wymagań Różnice między grupą a zespołem (Jachnis, 2008, s. 168)
Typy zespołów KRYTERIUM Główny cel lub misja Zespoły robocze – skoncentrowane na standardowej pracy na rzecz organizacji (np. obsługa finansowa, dostarczanie usługi, produkcja, itp.) Zespoły ulepszające – zorientowane na misję wzrostu organizacji (np. poszukiwanie nowych rynków, rozszerzanie oferty, itp.) Czas pracy zespołu Zespoły stałe – działają permanentnie wykonując zadania ciągłe Zespoły czasowe – zamknięty okres czasu (np. koncepcja nowego produktu) Poziom autonomii wewnątrz zespołu Zespoły zawodowe – przywódca podejmuje decyzje w imieniu członków grupy Zespoły samozarządzające – „wolni” pracownicy podejmujący w większości własne decyzje np. dotyczące czasu i sposobu pracy (np. zespół naukowy) Powiązanie ze strukturą organizacji Zespoły w strukturze pionowej organizacji – duża zależność od innych zespołów; dobrze zdefiniowana ścieżka decyzyjna i odpowiedzialności w kontekście całej organizacji Zespoły poza strukturą pionową organizacji – duża niezależność od innych zespołów w organizacji; odpowiedzialność często tylko od najwyższych władz np. zarządu
Co to znaczy być liderem zespołu? Wszystkie funkcje menedżerskie Planowanie – stawianie celów, wyznaczanie ogólnego kierunku działania i szczegółowych zadań Organizowanie – przydział zadań, budowanie hierarchii/zależności i kanałów komunikacyjnych Zapewnienie obsady kadrowej – dbałość o to, aby odpowiedni ludzie zajmowali się odpowiednimi zadaniami Kierowanie /motywowanie - style kierowania, perswazja, poprawna komunikacja, rozwiązywanie i zapobieganie konfliktom Kontrolowanie i ocenianie – rejestracja wyników i porównanie z planem; informacja zwrotna
Na zajęciach ćwiczeniowych – praktyczny trening kierowania zespołem
Planowanie – stawianie celów, wyznaczanie ogólnego kierunku działania i szczegółowych zadań Organizowanie – przydział zadań, budowanie hierarchii/zależności i kanałów komunikacyjnych Zapewnienie obsady kadrowej – dbałość o to, aby odpowiedni ludzie zajmowali się odpowiednimi zadaniami Kierowanie /motywowanie - style kierowania, perswazja, poprawna komunikacja, rozwiązywanie i zapobieganie konfliktom Kontrolowanie i ocenianie – rejestracja wyników i porównanie z planem; informacja zwrotna