Opracował Wiesław Rychlicki na podstawie: SŁOWNIKA ORTOGRAFICZNEGO JĘZYKA POLSKIEGO wraz z zasadami pisowni i interpunkcji pod red. prof. dra Mieczysława Szymczaka PWN Warszawa 1981 Autor

cudzysłów m IV, D. ~łowu, Ms. ~łowie; lm M cudzysłów m IV, D. ~łowu, Ms. ~łowie; lm M. ~łowy «znak graficzny w postaci dwóch par przecinków lub klinów, w które ujmuje się wyrazy, powiedzenia lub zdania cytowa-ne, a także wyrazy i zwroty użyte przenoś-nie lub ironicznie w celu wyodrębnienia ich w tekście»: Napisać coś w cudzysłowie. Ująć coś w cudzysłów. („Słownik języka polskiego”, PWN Warszawa 1978) WIĘCEJ

Postać graficzna cudzysłowu Cudzysłów jest znakiem graficznym składającym się z dwóch części: z części otwierającej i z części zamykającej. W pisowni polskiej są używane trzy rodzaje cudzysłowów: „ ” » « lub « » ‘ ’ WIĘCEJ

Postać graficzna cudzysłowu Cudzysłów (apostrofowy) „  ” jest używany najczęściej. Część otwierającą umieszczamy zawsze na dole (bez odstępu) wyrazu ujętego w cudzysłów lub wyrazu rozpoczynającego wypowiedź cytowaną; część zamykającą - u góry (bez odstępu) wyrazu ujętego w cudzysłów lub wyrazu kończącego wypowiedź cytowaną. Uwaga: cudzysłów „ “ jest niepoprawny. WIĘCEJ

Postać graficzna cudzysłowu W piśmie maszynowym dopuszczalne jest również umieszczanie części otwierającej u góry (bez odstępu) wyrazu ujętego w cudzysłów lub wyrazu rozpoczynającego wypowiedź cytowaną: " " lub ” ”. Na klawiaturze komputera dostępny jest znak ["] - edytory tekstu zwykle automatycznie zmieniają część otwierającą cudzysłowu. WIĘCEJ

Postać graficzna cudzysłowu Cudzysłów ostrokątny » « lub « » może mieć taki sam zakres zastosowania jak cudzysłów apostrofowy. Należy konsekwentnie w całym dziele stosować albo jeden, albo drugi rodzaj cudzysłowu. Polecane jest stosowanie w publikacjach cudzysłowu apostrofowego i używanie cudzysłowu ostrokątnego w szczególnych wypadkach. WIĘCEJ

Cudzysłów w cudzysłowie T. Kotarbiński pisze: „(...) powiedzonko »Kuj żelazo, póki gorące« żąda, by opracowywać zmieniające się tworzywo wtedy, gdy znajduje się ono w fazie podatności do obróbki”. WIĘCEJ

Wyróżnienia specjalne W pracach językoznawczych cytowane fragmenty ujmujemy w cudzysłów apostrofowy, a określenia znaczeń wyrazów - w cudzysłów ostrokątny, np. Połączenie wyrazowe „stary grzyb” znaczy tyle, co «zgrzybiały starzec», a „dwa grzyby w barszcz” oznacza «rzecz zbyteczną, nadmiar czegoś». (S. Skorupka) WIĘCEJ

Postać graficzna cudzysłowu Cudzysłów ‘ ’ składający się z dwóch znaków umieszczonych u góry wyrazu (bez odstępu) skierowanych ogonkami do środka jest używany w pracach językoznawczych w celu wyróżnienia w tekście definicji znaczeniowych wyrazu. Uwaga: znak otwierający (‘) nie występuje w zestawach pism komputerowych i niezbędna była modernizacja czcionki. Edytor tekstu Word automatycznie zamienia apostrofy ('abc') na znaki (‘abc’). WIĘCEJ

Zastosowanie cudzysłowów ‘ ’ „Wyraz łaciński biga ‘wóz parokonny, para koni w zaprzęgu’ otrzymał w języku polskim znaczenie ‘wózka dwukolnego’ i prawdopodobnie w związku z tym znaczeniem skojarzył się z wyrazem bieda, wymawianym przy zachowaniu e pochylonego jak [bida]”. (S. Szober) WIĘCEJ

Zastosowanie cudzysłowów ‘ ’ Wyrażenie prosto z mostu, dziś całkowicie zleksykalizowane, przechowało dawną wartość znaczeniową mostu jako ‘wymoszczonej, bitej drogi’. Wyjściowe znaczenie tego związku frazeologicznego to ‘prosto z drogi, z podróży’, więc ‘bez zwłoki, od razu’. (S. Skorupka) WIĘCEJ

Funkcje cudzysłowu Cudzysłów w pisowni polskiej służy: 1) do wyodrębnienia w tekście przytoczonych wyrazów, cudzych słów, fragmentów z utworów, tytułów dzieł lub ich części, itp.; 2) do wyodrębnienia wyrazów i zwrotów użytych w znaczeniu innym niż znaczenie podstawowe. WIĘCEJ

E-mail: wrata@poczta.onet.pl WWW: www.bieszczady.hg.pl Wiesław Rychlicki E-mail: wrata@poczta.onet.pl WWW: www.bieszczady.hg.pl Prezentacja wykonana jako przykład na lekcję technologii informacyjnej. Przedstawione informacje mogą być wykorzystane na lekcjach pracy biurowej lub języka polskiego. PREZENTACJA