Plan bezpieczeństwa wody dr Adam Szulczewski Akademia Pomorska Katedra Bezpieczeństwa Narodowego

Waga problemu Do 2015 r ma zostać osiągnięty etap Dyrektywy 2000/60/WE (Ramowa Dyrektywa Wodna) w zakresie poprawy stanu wód powierzchniowych i podziemnych; Obecnie w Polsce obowiązuje Prawo wodne (Ustawa) z 18.07.2001 r. W Polsce wodami zajmuje się 6 instytucji szczebla centralnego; Nakłady państwa wynoszą ~32 mld zł; Dyrektywa: chroni wszystkie wody – rzeki, jeziora, wody przybrzeżne i wody podziemne ustanawia system zarządzania zlewniowego, gdyż dla wody nie istnieją granice polityczne; wymaga przygranicznej współpracy sąsiadujących państw i zainteresowanych stron; zapewnia aktywny udział wszystkich zainteresowanych stron w działaniach na rzecz gospodarowania wodą; zapewnia redukcję oraz kontrolę zanieczyszczeń pochodzących ze wszystkich źródeł; równoważy wymogi ochrony środowiska z interesami ludzi.

Problemy społeczne Jordania - woda przyczyną wojny na Bliskim Wschodzie; 1967r wojna na W. Golan - budowa kanału przez Syrię, ograniczenie dostępu do wody przez Izrael i Jordanię; Syria – Turcja o wody Eufratu, źródła w Turcji; Australia – przepisy prawne z 1915 i 1967r dotyczące liczby zapór i poboru wody przez 4 sąsiadujące stany.

Waga problemu Człowiek Zapotrzebowanie dzienne człowieka w „naszych” szerokościach geograficznych ……………………. 2,5 l Czynności bytowe człowieka ……………………90-160 l Fabryka, statystyczny cykl produkcyjny 45-70 t/prac. Świat zwierzęcy i roślinny; 1 l mleka ……………………………………………… 3,7 l 1 ha pszenicy…………………..………………… 2.200 t 1 t papieru …………………………………………….400 t 1 t jedwabiu sztucznego …………………………….750 t 1 t surówki………………………………………………12 t 1 kg streptomycyny…………………………….......2.000 t

Poziomy bezpieczeństwa konsumentów wody tolerowany poziom bezpieczeństwa (Tolerable Level of Safety): poziom w którym nie istnieją przesłanki do zagrożenia zdrowia lub życia w wyniku eksploatacji systemu wodociągowego, kontrolowany poziom bezpieczeństwa (Controlled Level of Safety); poziom w którym może zaistnieć zagrożenie zdrowia konsumentów wody w wyniku eksploatacji systemu wodociągowego, lecz istnieją wystarczające bariery ochronne; nieakceptowany poziom bezpieczeństwa (Unacceptable Level of Safety): poziom bezpieczeństwa po przekroczeniu którego konsumenci narażeni są na utratę zdrowia lub życia w wyniku eksploatacji systemu wodociągowego.

Plan bezpieczeństwa wody -Nie ma jedynego obowiązującego planu; -Każdy z podmiotów musi sporządzić taki plan zgodnie ze swoimi potrzebami i specyfiką; Propozycje planów autorstwa: WHO i Umwelt Bundes Amt;

Propozycja Światowej Organizacji Zdrowia Moduł 1. Zespół ds. PBW Moduł 2. Opis systemu zaopatrzenia w wodę Moduł 3. Identyfikacja zagrożeń oraz zdarzeń niebezpiecznych i ocena ryzyk Moduł 4. Określenie i walidacja środków bezpieczeństwa, ponowna ocena i opracowanie listy priorytetowych ryzyk Moduł 5. Opracowanie, wdrożenie i ciągła realizacja planu ulepszeń / modernizacji Moduł 6. Zdefiniowanie monitoringu środków bezpieczeństwa Moduł 7. Weryfikacja skuteczności PBW Moduł 8. Przygotowanie procedur zarządzania Moduł 9. Opracowanie programów wsparcia Moduł 10. Zaplanowanie i realizacja okresowych przeglądów PBW Moduł 11. Przegląd PBW po incydencie Światowa Organizacja Zdrowia 2009 Glowny Inspektorat Sanitarny 2012

Plan Bezpieczeństwa Wodnego DOKUMENTACJA PBW Przygotowanie PBW Opis systemu zaopatrzenia w wodę PLANOWY PRZEGLĄD OKRESOWY Plan usprawnienia i modernizacji Ocena systemu Plan Bezpieczeństwa Wodnego Identyfikacja zagrożeń Lista priorytetowa ryzyk Istniejące środki zabezpieczające Dodatkowe lub ulepszone środki zabezpieczające Kontrolowanie zagrożeń Wdrożenie środków zabezp. i zarządzanie nimi Monitoring środków zabezpieczających Przygotowanie procedur zarządzania Weryfikacja i audyt PBW Oliver Schmoll, Ingrid Chorus Umwelt Bundes Amt

Skład zespołu (wariant) Zespół musi mieć charakter otwarty (tzn. możliwość elastycznego doboru specjalistów) ze względu na nowe zagrożenia i nieprzewidziane do tej pory sytuacje. Liderem zespołu – przedstawiciel dostawcy wody (czynnik ekonomiczny); specjaliści ds. dostarczania wody; specjaliści ds. zagrożeń (różne aspekty zagrożeń i bezpieczeństwa); specjaliści ds. metod oceny ryzyka; specjaliści ds. monitoringu; specjaliści informatycy; specjaliści ds. marketingu (przekonywanie odbiorców do przyjęcia nowoczesnych metod uzdatniania wody, kosztów modernizacji itp..);

Zadania Dostęp do „dobrej i bezpiecznej wody pitnej” elementem polityki ochrony zdrowia na wszystkich szczeblach (aspekt polityczny i społeczny – woda pitna była przyczyną wojen i konfliktów zbrojnych); Celem zespołu jest: Zgromadzenie i uporządkowanie wiedzy na temat: Dostarczanie wody do picia w rejonie XX; Ocena zasobów wody do picia w danym rejonie; Określenie kosztów wprowadzania nowych i nowoczesnych metod w procesie produkcji i sprzedaży wody do picia w rejonie XX; Określenie metod i narzędzi badawczych koniecznych i zalecanych w opracowywaniu Planu Bezpieczeństwa Wody; Przedstawianie okresowych wyników prowadzonych analiz i propozycji bieżących modyfikacji; Zaproponowanie rozwiązań specyficznych dla warunków lokalnych (danego obszaru) Uświadomienie władzom lokalnym oraz odpowiedzialnym za zlewnie, konieczności wsparcia działalności Zespołów (miń. w zakresie pozyskiwania danych znajdujących się w ich zasobach);

Dokumentacja Dokumentami wyjściowymi są dyrektywy; WHO, UE, narodowe Ustawa - Prawo wodne ; Dokumenty robocze i końcowe w formie elektronicznej; Dystrybucja za pośrednictwem intranetu (poziom dostępu uzależniony od zakresu kompetencji); Efekty: Szybka reakcja wszystkich użytkowników na problem; Możliwość przedstawiania wariantów rozwiązań niezależnie od aktualnego miejsca pobytu specjalisty; Oszczędności finansowe w materiałach jednorazowego użytku; Nie ma potrzeby wydzielania pomieszczeń na archiwum;

Analiza ekonomiczna Analiza ekonomiczna zawiera wystarczające informacje o odpowiedniej szczegółowości (uwzględniając koszty związane z zebraniem odpowiednich danych) w celu: a) wykonania odpowiednich obliczeń niezbędnych dla uwzględnienia określonej zasady zwrotu kosztów za usługi wodne, uwzględniając prognozy długoterminowe dotyczące zaopatrzenia w i zapotrzebowania na wodę w obszarze dorzecza, oraz w miarę potrzeby; oszacowania dotyczące wielkości, cen i kosztów związanych z usługami wodnymi; oszacowania odpowiednich inwestycji, obejmujące prognozowanie takich inwestycji; b) dokonania oceny najbardziej efektywnego ekonomicznie połączenia środków w odniesieniu do korzystania z wód, które będą zawarte w programie, opartego na oszacowaniach potencjalnych kosztów takich środków

Dziękuję za uwagę!