Polityka Społeczna Charakter wspólnotowej polityki społecznej Beata Chajęcka Ustawodawstwo socjalne w UE Ewa Sabala Demograficzne uwarunkowania polityki społecznej Anna Gójska

4 główne etapy rozwoju polityki społecznej UE 1.Etap początkowy (1957-1973) 2.Etap ożywienia i stagnacji (1974-1984) 3.Etap przełomu koncepcyjnego(1985-1997) 4.Etap nowego podejścia (od 1997)

Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską Dziedziny działań Wspólnoty: 1. polepszenie w szczególności środowiska pracy w celu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników 2.warunki pracy 3.zabezpieczenie społeczne i ochrona socjalna pracowników 4.ochrona pracowników w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę 5.informacja i konsultacja z pracownikami 6.reprezentacja i obrona zbiorowa interesów pracowników i pracodawców w tym współzarządzanie 7.warunki zatrudnienia obywateli państw trzecich legalnie przebywających na terytorium Wspólnoty 8.integracja osób wyłączonych z rynku pracy 9.równość mężczyzn i kobiet w odniesieniu do ich szans na rynku pracy i traktowania w pracy 10.zwalczanie wyłączenia społecznego 11.modernizacja systemów ochrony socjalnej

Ożywienie i stagnacja 1974-1984 r Początki lata 1957-1973 r „harmonizacja systemów socjalnych” Model kontynentalny lub korporacyjny Usunięcie w 1968 r bariery prawnej w sprawie swobodnego przepływu pracowników „Zarys programu wspólnej polityki społecznej” 1971 r. Ożywienie i stagnacja 1974-1984 r Program Działań Społecznych (Social Action Programme) Powstanie dwóch agencji „Europejskie Centrum Kształcenia Zawodowego” w Berlinie Zachodnim „Europejska Fundacja Poprawy Warunków Życia i Pracy” w Dublinie „złota era harmonizacji” „Program Działań Społecznych” w 1984 r.

Przełom koncepcyjny 1985-1997 r. Program Działań Społecznych Prawo do podjęcia pracy przez obywatela państwa członkowskiego UE w każdym kraju Wspólnoty na takich warunkach, jak obywatele tego państwa, prawo do opieki socjalnej, poprawy warunków i bezpieczeństwa pracy, prawo do stowarzyszeń i negocjacji zbiorowych z pracodawcami, prawo do równorzędnego traktowania kobiet i mężczyzn, prawo emerytów do przyzwoitego poziomu życia, pomocy socjalnej i zdrowotnej, prawo do informacji i uczestniczenia w zarządzaniu przedsiębiorstwem oraz prawo dzieci i młodzieży do ochrony (minimalna granica wieku zatrudnionego to 15 lat).

Nowe podejście okres po 1997 r. Program Działań Społecznych Europejska Agenda Społeczna (2000 r) Więcej lepszych miejsc pracy Osiągnięcie nowej równowagi między elastycznością rynku pracy a bezpieczeństwem socjalnym pracowników Zwalczanie ubóstwa Większa spójność społeczna

Instrumenty polityki społecznej Polityczno- koordynacyjne Prawne Finansowe

Instrumenty polityczno-koordynacyjne 1.Wspólnotowe programy działań społecznych 2.Otwarta metoda koordynacji Instrumenty prawne 1.Rozporządzenia 2.Dyrektywy 3.Decyzje 4.Zalecenia i opinie Instrumenty finansowe Europejski Fundusz Społeczny

Podmioty polityki społecznej UE 1.Organy główne Rada Europejska Rada Unii Europejskiej Komisja Europejska Parlament Europejski Trybunał Sprawiedliwości 2.Pomocnicze instytucje wyspecjalizowane Komitety doradczo-konsultacyjne Europejski Fundusz Społeczny Agencje wspólnotowe

Komitety doradczo-konsultacyjne 1.Komitet Ekonomiczno Społeczny 2.Komitet ds. Zatrudnienia 3.Komitet ds. Ochrony Socjalnej Agencje wspólnotowe 1.Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego 2.Europejska Fundacja Kształcenia 3.Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy 4.Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Higieny Pracy 5.Europejskie Centrum Monitoringu Narkotyków i Uzależnienia Narkotykowego

IV Raport Kohezji Bruksela 30 maj 2007 r ocena wpływu europejskiej polityki spójności 2000-2006r jak unijna polityka spójności powinna dostosować się do nowych wyzwań i jak jej realizacja może zostać poprawiona w przyszłości?

Ustawodawstwo socjalne w UE Europejska Karta Społeczna Rady Europy z 18.10.1961 r. Jednolity Akt Europejski z 17.02.1986 r. Karta Podstawowych Praw Socjalnych Pracobiorców z 9.12.1989 r. Traktat o Unii Europejskiej z Maastricht z 7.02.1992 r. Traktat o Unii Europejskiej II z Amsterdamu z 2.12.1997 r. Zielona Księga Europejskiej Polityki Społecznej z 1993 r. Biała Księga Europejskiej Polityki Społecznej z 1994 r.

Karta Podstawowych Praw Socjalnych Pracobiorców swoboda poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania zatrudnienie i sprawiedliwe wynagrodzenie za pracę poprawa warunków życia i pracy ochrona socjalna swoboda zrzeszania się i negocjowanie umów zbiorowych kształcenie zawodowe równe traktowanie kobiet i mężczyzn ochrona zdrowia i bezpieczeństwa w pracy ochrona dzieci i młodzieży, osób starszych oraz niepełnosprawnych

Traktat Amsterdamski Do zadań UE należy m.in.: osiągnięcie wysokiego poziomu zatrudnienia i ochrony socjalnej, zapewnienie równouprawnienia płci, trwały i nieinflacyjny wzrost, ochrona środowiska naturalnego, podnoszenie standardu i jakości życia, zapewnienie spójności gospodarczej i społecznej i solidarności między państwami członkowskimi

Zielona Księga Najważniejsze wyzwania socjalnej Europy: skuteczna, wysoka jakość opieki poprawa sytuacji osób chorych psychiczne inkluzja osób niepełnosprawnych ogólnodostępne usługi lecznicze

Biała Księga Priorytety unijnej polityki społecznej: inwestowanie w zasoby ludzkie, podnoszenie standardów zatrudnienia, wspólny unijny rynek pracy, równość szans kobiet i mężczyzn, europejski model opiekuńczy, większe nakłady na zdrowie publiczne, dialog społeczny

WYKRES LINIOWY URODZENIA I ZGONY W LATACH 1990-2005 ORAZ PROGNOZA DO 2030 R. 100 200 300 400 500 600 1993 1997 2001 2005 2008 2012 2016 2020 2024 2028 tys. osób Zgony Urodzenia

* stosunek liczby osób w wieku powyżej 65 lat do liczby osób w wieku 20 - 64 lata

Kraje o wysokim stopniu rozwoju społecznego wg klasyfikacji HDI

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje z powodu: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, ochrony macierzyństwa, bezrobocia, niepełnosprawności, alkoholizmu i narkomanii, trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego, na skutek klęsk żywiołowych lub ekologicznych

rodzaje świadczeń : udzielanie schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania, usługi opiekuńcze, renty socjalne i zasiłki (stałe, wyrównawcze, okresowe i celowe), pomoc finansowa na pokrycie wydatków na świadczenia lecznicze,

KARTOGRAM STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO Stan w końcu stycznia 2009 r. Polska=10,5% % 14,1 – 18,1 (6) 10,6 – 14,0 (4) 8,5 – 10,5 (3) 7,2 – 8,4 (3)

Model szwedzki wysokie nakłady na sferę socjalną znaczne obciążenia podatkowe wysoki poziom bezpieczeństwa socjalnego powszechność w dostępie do świadczeń społecznych edukacja oraz programy umożliwiające podnoszenie kwalifikacji zawodowych wzór dla innych krajów kontynentu europejskiego

CELE FUNDUSZY STRUKTURALNYCH DZIELĄ SIĘ NA: HORYZONTALNE-dotyczą wyodrębnionej grupy ludności bez względu na miejsce zamieszkania i obejmują całą UE REGIONALNE-przyznają pomoc określonemu regionowi (dotyczy regionów priorytetowych)

Cele funduszy strukturalnych: CEL 1 - (regionalny) pomoc regionom zapóźnionym w rozwoju, słabo zaludnionym, ultra peryferyjnym CEL 2 - (regionalny) wspieranie terenów silnie uzależnionych od upadających gałęzi gospodarki CEL 3 - (horyzontalny) modernizacja rynku pracy, poprawa dostępu do rynku pracy

Społeczne problemy po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej:

Główne problemy zabezpieczenia społecznego w UE: Pogorszenie relacji między liczba opłacających składki a korzystających ze świadczeń Starzenia się społeczeństwa zapotrzebowania na niepieniężne świadczenia społeczne zwiększający zakres zadań systemu

Główne problemy zabezpieczenia społecznego w UE: podniesienie składek ubezpieczenia społecznego i podatków. coraz większa rola podmiotów prywatnych wzrastające obciążenie finansowe obywateli. Wzrost znaczenia autoasekuracji ograniczania roli państwa jako podmiotu zabezpieczenia społecznego

zakończenie

Polityka społeczna Beata Chajęcka Ewa Sabala Anna Gójska Dziękujemy za uwagę Polityka społeczna Beata Chajęcka Ewa Sabala Anna Gójska