Postacie historyczne w powieści Henryka Sienkiewicza „Quo Vadis”

Petroniusz Petroniusz, Titus (Caius) Petronius, zwany Arbiter elegantiae (?-66 n.e.), doradca Nerona w sprawach dobrego smaku, konsul, następnie prokonsul Bitynii. Oskarżony przez Tygellina o udział w spisku Pizona, został skazany przez Nerona na śmierć. Uprzedzając wyrok popełnił samobójstwo. Jeden z głównych bohaterów Sienkiewiczowskiego Quo vadis. Uważany za autora epigramów i romansu o cechach awanturniczo-obyczajowych Satiricon, zachowanego we fragmentach

Święty Piotr Losy Piotra opisują Ewangelie oraz Dzieje Apostolskie. Wg nich na wezwanie Jezusa Piotr porzucił swój zawód rybaka i został Jego uczniem. Kiedy jako pierwszy uznał Jezusa za Mesjasza, Ten nadał mu imię Piotr (gr. πετρος, aram. Kefas), od greckiego słowa Petros ("skała" w znaczeniu "głaz"), na której będzie utworzony Kościół chrześcijański Jezus przepowiedział mu, że po swoim pojmaniu Piotr wyprze się Go trzykrotnie, co wg Ewangelii miało się potwierdzić. Podczas pojmania Jezusa usiłował go bronić atakując mieczem jednego z napastników i obcinając mu ucho. Według 21. rozdziału Ewangelii wg św. Jana, Jezus ponownie powierzył Piotrowi opiekę nad swoim Kościołem: "Paś baranki Moje". Piotr zginął w Rzymie na Wzgórzu Watykańskim. Zginął męczeńsko na krzyżu (na własną prośbę) głową w dół, ponieważ mówił iż nie jest godzien umrzeć jak Chrystus. Później w tym miejscu postawiono kościół, w którym złożono jego ciało. Dziś w tym miejscu stoi Bazylika św. Piotra.

Paweł z Tarsu Święty Paweł z Tarsu, Szaweł, Saul, Szaul (ur. ok. 5-10 w Tarsie w Cylicji, zm. 64-67 w Rzymie) - Żyd z Tarsu, święty chrześcijański zwany Apostołem Narodów. Wykształcony w Jerozolimie faryzeusz; początkowo prześladowca chrześcijan. Pod wpływem wydarzenia w drodze do Damaszku około 35/36 roku, nawrócił się i przyjął chrzest. Po krótkim pobycie w Arabii rozpoczął działalność w Damaszku. Później, odwiedziwszy przełożonych gminy w Jerozolimie, wrócił do rodzinnej Cylicji. Za sprawą Barnaby pracował w Antiochii. Odbył trzy podróże misyjne. W czasie pierwszej (ok. 45-49) odwiedził Cypr oraz środkową część Azji Mniejszej. Po powrocie wziął udział w soborze jerozolimskim, gdzie rozstrzygnięto kwestię przyjmowania przez chrześcijan pogańskiego pochodzenia przepisów Prawa mojżeszowego. W czasie drugiej podróży misyjnej (50-52) działał na terenie Azji Mniejszej, Macedonii i Grecji, głównym terenem działalności w czasie trzeciej podróży (53-58) był Efez. Uwięziony w czasie prześladowania chrześcijan rozpętanego po pożarze Rzymu (64) został skazany na śmierć i ścięty w Rzymie w 66 lub 67 roku.

Tygellinus Tygellin - (Sofonius Tigellinus) nieznanego pochodzenia, syn banity z Agrigentum na Sycylii. Za czasów Kaliguli, w 39 r. wygnany z powodu utrzymywania bliskich stosunków z Agryppiną Młodszą (matką Nerona) i Julią Liwillą (ukochaną siostrą Kaliguli). W roku 62 został przywrócony przez Nerona do łask i na dwór cesarski, wyniesiony do stanu rycerskiego i urzędu prefekta pretorianów. Był rywalem Petroniusza w dostępie do cesarza i we wpływie nań Wkrótce potem wprawiał się w okrucieństwie, następnie w chciwości, zbrodniach o charakterze męskim, skoro już Nerona do wszelakich haniebnych postępków był uwiódł, a na niejedno też bez jego wiedzy się odważył, aż wreszcie go opuścił i zdradził. Obecnie uważa się, że to Tygellin był pierwowzorem Trymalchiona z utworu Petroniusza, zresztą donosem do cesarza przyczynił się do śmierci arbitra elegancji. Znienawidzony tak przez wrogów, jak i zwolenników Nerona, po jego śmierci w 68 r. Tygellin najpierw oszczędzony przez Galbę, a następnie skazany przez Othona w roku 69 -

Plaucjusz Plaucjusz, Aulus - (Aulus Plautius) pełnił funkcję konsula (consul suffectus) za panowania Tyberiusza w roku 29, a za Klaudiusza był zarządcą: najpierw Pannonii w 39 r. (lub w latach 41-43), potem Brytanii w latach 43-47, do której podboju walnie się przyczynił, dzięki czemu dostąpił zaszczytu małego triumfu (ovatio) w Rzymie.

Pomponia Grecyna Pomponia Grecyna - (Pomponia Graecina) żona, Aulusa Plaucjusza "dostojna niewiasta", którą w roku 57 obwiniono o obcy zabobon i zdano na wyrok jej męża. Otóż on wedle dawnego zwyczaju w obecności krewnych przeprowadził śledztwo, od którego życie i dobre imię małżonki zawisło, i za niewinną ją ogłosił. Za ów "obcy zabobon" uważa się na ogół chrześcijaństwo. Pomponia żyła aż do roku 84, przez 40 lat pozostając w żałobie po śmierci Julii, córki Druzusa II i Klaudii Liwilli. Nie wiadomo natomiast, na jakiej podstawie ruiny dużego kolumbarium pogańskiego nad katakumbami św. Kaliksta przy Via Appia uchodzą za grobowiec rodu Pomponiuszów Grecynów.

Akte Akte - wyzwolenica i kochanka (od 55 r.) cesarzaNerona, głęboko wkradła się w serce Neronadrogą wystawnych uczt i podejrzanych schadzek, czemu nawet starsi przyjaciele cesarza nie sprzeciwiali się, widząc, jak młoda niewiasta bez niczyjej szkody zaspokaja jego miłosne popędy, skoro raz do żony swej Oktawii pomimo jej szlachectwa i wypróbowanej uczciwości nabrał wstrętu. Akte, według Swetoniusza, obok dwóch starych piastunek należała do ostatnich wiernych Neronowi kobiet, które pochowały ciało cesarza.

Poppea Sabina Poppea Sabina - córka Tytusa Olliusza i Poppei Sabiny, najpierw żona Rufriusza Krispina, potem Othona, wreszcie kochanka Nerona i od 62 r. jego żona. W roku 63 urodziła cesarzowi córkę Klaudię Augustę, która wkrótce zmarła. Ta kobieta posiadała wszystko prócz uczciwej duszy. Wszak po matce, która górowała pięknością nad niewiastami swej epoki, odziedziczyła zarówno sławę, jak urodę; jej majątek odpowiadał świetności rodu; jej mowa była ujmująca, a dowcip nie od rzeczy. Skromność miała na pokaz, a rozwiązłość na użytek; rzadko wychodziła z domu, a zawsze z licem na poły zakwefionym, aby niczyich spojrzeń nie nasycić albo ponieważ tak jej było do twarzy. Nigdy nie oszczędzała swojego dobrego imienia i nie odróżniała małżonków od gachów; nie ulegając zaś ani własnemu, ani cudzemu uczuciu, tam przenosiła swe kaprysy, gdzie korzyść swą widziała. W roku 65, będąc ponownie w ciąży, została brutalnie kopnięta przez Nerona, wskutek czego zmarła

Seneka Seneka - (Lucius Annaeus Seneca; zwany Filozofem lub Seneką Młodszym) urodzony około 4 r. w Kordubie w Hiszpanii, syn Lucjusza Anneusza Seneki (zwanego Retorem lub Seneką Starszym) i Helwii, poeta, tragediopisarz i filozof stoicki. Z pomówienia Messaliny został w 41 r. wygnany na Korsykę przez Klaudiusza, a następnie pod wpływem nowej żony cesarza, Agryppiny Młodszej, w roku 48 przywrócony do łask. Stał się wówczas wychowawcą i doradcą młodego Nerona. Był konsulem w roku 57, ale w 62 odsunął się od dworskiego życia. W 65 r. uczestniczył w spisku Pizona, a po jego wykryciu popełnił samobójstwo, którego przebieg opisał wymownie i ze szczegółami Z pism filozoficznych Seneki, o charakterze głównie etycznym, przetrwały: zebrane w 12 ksiąg Dialogi, pisma O dobrodziejstwach (De beneficiis) i O łagodności (De clementia), 124 listy ze zbioru 20 ksiąg Listów moralnych do Lucyliusza (Epistulae morales ad Lucilium), a nadto prace przyrodnicze w 7 księgach pt. Problemy przyrody (Naturales quaestiones) i 9 tragedii oraz satyra na Klaudiusza.

KONIEC Dziękuję za uwagę Bartłomiej Bajda