DYNASTIA JAGIELLONÓW

Rz ą dy dynastii Jagiellonów w Polsce by ł y okresem ś wietno ś ci pa ń stwa, wzros ł o znaczenie polityczne Polski w Europie oraz podniós ł si ę stan nauki, kultury i gospodarki. Dokona ł y si ę tak ż e zmiany ustrojowe. Nast ą pi ł o os ł abienie w ł adzy królewskiej, upadek oligarchii magnackiej, powsta ł a demokracja szlachecka. Nast ą pi ł y tak ż e zmiany w polskiej polityce zagranicznej. Pa ń stwo zaanga ż owa ł o si ę w sprawy wschodu i po ł udnia Europy. Do ść marginesowo traktowano natomiast sprawy wi ążą ce si ę z odzyskaniem ziem piastowskich.

Jagiellonowie - Jagiellonowie rz ą dzili w Polsce, na Litwie, w Czechach i na W ę grzech. Dynastia Jagiellonów w ł ada ł a pa ń stwem polsko-litewskim przez dwie ś cie lat, tworz ą c jedno z najwi ę kszych imperiów europejskich

Władysław Jagiełło (ok ) Wielki ksi ążę litewski, od 1386 roku Król Polski, syn Olgierda. W roku 1385 zawar ł z Polsk ą uk ł ad w Krewie, na mocy którego w roku 1386 przyj ął chrzest. Po ś lubi ł królow ą Jadwig ę i koronowa ł si ę na króla Polski. W roku 1410 stoczy ł zwyci ę sk ą bitw ę z Krzy ż akami pod Grunwaldem.

Władysław Warneńczyk (1424–1444), Król Polski od 1434 roku, w ę gierski od 1440 roku. Syn W ł adys ł awa Jagie łł y. Powo ł anie ww. na tron mia ł o zapewni ć W ę grom pomoc Polski w wypieraniu Turków z Pó ł wyspu Ba ł ka ń skiego. W latach zorganizowa ł zwyci ę sk ą wypraw ę przeciw Turkom, lecz nast ę pna zako ń czy ł a si ę kl ę sk ą pod Warn ą i ś mierci ą króla.

Kazimierz Jagiellończyk (1425 –92), ksi ążę litewski od 1440 roku, Król Polski od 1447, syn W ł adys ł awa Jagie łł y i Zofii Holsza ń skiej, o ż eniony w roku 1454 z El ż biet ą Rakuszank ą. W 1454 roku wyda ł akt inkorporacyjny Prus do Polski i wypowiedzia ł wojn ę Krzy ż akom. Wojn ę trzynastoletni ą zako ń czy ł zwyci ę skim pokojem. Odzyskanie Pomorza Gda ń skiego, ziemi che ł mi ń skiej i micha ł owskiej.

Jan Olbracht (1459 –1501), Król Polski od roku 1492, ksi ążę g ł ogowski od roku, syn Kazimierza IV Jagiello ń czyka i El ż biety Rakuszanki. W roku 1490 pretendowa ł do tronu w ę gierskiego, walcz ą c ze swym bratem W ł adys ł awem - królem czeskim. D ąż y ł do podporz ą dkowania Polsce Mo ł dawii. W 1497 roku poniós ł pora ż k ę podczas odwrotu z wyprawy Mo ł dawskiej.

Aleksander Jagiellończyk (1469 –1506), wielki ksi ążę litewski od 1492, Król Polski od roku Syn Kazimierza Jagiello ń czyka i El ż biety Rakuszanki. W latach 1492 –94 toczy ł niepomy ś ln ą wojn ę z Moskw ą. W 1499 roku zawar ł tzw. uni ę wile ń sk ą, zacie ś niaj ą c ą przymierze z Polsk ą w obliczu nowej wojny moskiewskiej.

Zygmunt Stary (1467 –1548) Król Polski i wielki ksi ążę litewski od roku 1506, syn Kazimierza IV Jagiello ń czyka. Ojciec Zygmunta II Augusta. Walczy ł ze zmiennym szcz ęś ciem z Moskw ą, w latach 1519 –21 zwyci ęż y ł Krzy ż aków i w 1525 roku przyj ął tzw. ho ł d pruski; w 1526/29 roku wcieli ł do Polski Mazowsze; protektor sztuki i nauki, wprowadzi ł kraj w okres rozkwitu.

Zygmunt August (1520 –72) wielki ksi ążę litewski od 1529 roku, Król Polski od 1548 roku, syn Zygmunta I Starego i Bony. Popar ł szlachecki program egzekucji praw i egzekucji dóbr. Za jego panowania dosz ł o do zacie ś nienia zwi ą zku Polski i Wielkiego Ksi ę stwa Litewskiego (unia lubelska 1569).