Konferencja Trzy lata funduszu sołeckiego – co się udało, a co stanowi wyzwanie Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki Olsztyn, 26 czerwca 2012 r. www.funduszesoleckie.pl

Fundusz sołecki w Województwie Warmińsko-Mazurskim

Fundusz sołecki w Województwie Warmińsko-Mazurskim Uchwały o wyodrębnieniu w budżecie gmin środków stanowiących fundusz sołecki na 2013 r. W 2012 r. o 8 gmin więcej niż w 2011 r. zdecydowało się wyodrębnić fundusz, tj. 62% gmin w województwie. .

Fundusz sołecki w Województwie Warmińsko-Mazurskim

Fundusz sołecki – procedura w praktyce Podjęcie uchwały stanowi obowiązek Rady Gminy. Termin 31 marca jest terminem nieprzekraczalnym. Fundusz wyodrębniany jest dla wszystkich sołectw w gminie. Wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych: I SA/Kr 1526/09, I SA/Bd 951/09. Uchwała Kolegium RIO w Olsztynie Nr 0102-227/11 z dnia 30 czerwca 2011 r.

Fundusz sołecki – procedura w praktyce Stanowisko MSWiA (MAiC) dotyczące kwestii związanej z obligatoryjnością podejmowania przez rady gmin uchwał w sprawie wyrażenia (albo nie wyrażenia) zgody na wyodrębnienie funduszu sołeckiego z 22 lipca 2011 r. Pismo RIO w Olsztynie, znak RIO.III.0752-22/11, z dnia 18 marca 2011 r. Liczba gmin nie podejmujących żadnych uchwał w sprawie funduszu sołeckiego w województwie warmińsko-mazurskim zmniejsza się. W 2012 r. 4 gminy nie dopełniły ustawowego obowiązku: BIAŁA PISKA MAŁTYDY RUCIANE NIDA ZALEWO

Fundusz sołecki – procedura w praktyce 1. Znaczenie roli organu wykonawczego gminy dla wyodrębnienia funduszu sołeckiego. 2. Dyskusje o funduszu sołeckim na forum Rad Gmin i zmiany charakteru dyskusji w latach 2009 – 2011. Wpływ decyzji z 2009 roku na uchwały w kolejnych latach. 3. Fundusz sołecki a funkcjonowanie sołectwa: czy podjęcie przez Radę Gminy uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego wyklucza inne formy finansowania działalności sołectw? ad. 2 „[…] mnie argumenty „przeciwko” nie przekonują, bo za rok czy dwa nic specjalnego się nie zmieni, jestem „za” wyodrębnieniem funduszu sołeckiego. obawy co do wprowadzenia tego funduszu są, nie tylko u nas, głównie z tego względu, że nastąpi rozdrobnienie wydatków budżetowych. Gdyby gmina, nasze wsie były skanalizowane, zwodociągowane, miały drogi – a więc nie byłoby takich poważnych wydatków inwestycyjnych, to na pewno można byłoby do tego przystąpić, ale póki co wieś sama z tymi inwestycjami sobie nie poradzi […]”, Piecki 2009 (2009-2012 bez funduszu)

Fundusz sołecki – procedura w praktyce „Zgodzić się należy też ze skarżącą, że nie ma również przesłanek do uznania, iż wyodrębnienie środków funduszu sołeckiego wyklucza inne formy finansowania działalności sołectw. Ustawa o funduszu sołeckim nie uchyla ani nie zmienia przepisów ustawy o samorządzie gminnym dotyczących prowadzenia przez jednostki pomocnicze (w tym sołectwa) gospodarki finansowej. Wyodrębnienie środków funduszu służy wykonywaniu konkretnych ściśle określonych przedsięwzięć opisanych we wniosku sołectwa, a nie zadań przekazanych sołectwu w statucie czy korzystaniu z mienia przekazanego sołectwu. Biorąc pod uwagę treść przepisu art. 48 ust. 1 zd. 1 ustawy o samorządzie gminnym "Jednostka pomocnicza zarządza i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporządza dochodami z tego źródła w zakresie określonym w statucie" należało stwierdzić, że prawo do zarządzania tym mieniem, korzystania zeń i rozporządzania dochodami z tego mienia wynika z zakresu określonego w statucie tej jednostki.” WSA w Bydgoszczy, wyrok z 20 stycznia 2010, sygn. I SA/Bd 951/09

Fundusz sołecki – procedura w praktyce Fundusz funkcjonuje od 2009 r. ale nadal istnieje duża potrzeba informacji wśród wszystkich, którzy tworzą wspólnotę samorządową. Także wśród samorządów posiadających fundusz. Dobra praktyka: Organizacja otwartego spotkania informacyjnego dla mieszkańców, sołtysów, radnych odnośnie funduszu sołeckiego, np. z udziałem przedstawicieli gmin, w których fundusz funkcjonuje. Jaką informację o funduszu sołeckim otrzymują mieszkańcy, sołtysi i radni? Co wiemy o funduszu? Czy od razu wszystko się udało? Czy warto mieć fundusz? Co to w ogóle jest?

Fundusz sołecki – procedura w praktyce Wykonanie funduszu sołeckiego w gm. Brwinów 2010 r. 2011 r. Źródło: Prezentacja Mariusza Baranowskiego, Radnego gm. Brwinów

Fundusz sołecki – procedura w praktyce W latach 2009-2011 warmińsko-mazurskie gminy nie decydowały się zwiększać kwoty funduszu sołeckiego. Źródło: KRRIO

Fundusz sołecki – procedura w praktyce Art. 2 ust. 2 Ustawy o funduszu sołeckim Prosty zapis ustawy, ale…

Fundusz sołecki – procedura w praktyce: kontrola Kontrole NIK: 2010 - 2011 r. nr. R/11/010/LGD Kontrola w UG Cedry Wielkie, Morzeszczyn, Kępice, Pszczółki Na co należy zwrócić uwagę: 1. Obliczanie wysokości funduszu sołeckiego przypadającego na sołectwo. 2. Sprawowanie kontroli zarządczej w urzędzie w kontekście realizacji przedsięwzięć z funduszu sołeckiego. 3. Problem: realizacja przedsięwzięć nie ujętych we wnioskach lub zmiana przedsięwzięć przyjętych przez mieszkańców na zebraniu wiejskim. Kontrola funduszu sołeckiego: 1. Komisja rewizyjna gminy 2. Regionalna Izba Obrachunkowa 3. Najwyższa Izba Kontroli W 2012 roku zapowiadana jest koordynowana kontrola KRRIO

Fundusz sołecki – procedura w praktyce Art. 2 ust. 2 Ustawy o funduszu sołeckim Do 31 lipca przekazanie informacji sołtysom o kwocie funduszu przypadającej na sołectwo. Między 31 lipca a 30 września czas na organizację zebrań wiejskich. Dobra praktyka: Organizacja spotkania mieszkańców sołectwa jeszcze przed zebraniem wiejskim tak, aby zebrać pierwsze pomysły i opracować kosztorysy przedsięwzięć. Przekazanie informacji o kwocie funduszu, o procedurze decydowania i możliwościach wydatkowania.

Fundusz sołecki – procedura w praktyce Wyzwania: Organizacja zebrania wiejskiego: co ma, a co powinno mieć miejsce przed, w trakcie i po zebraniu wiejskim? Co można a co finansuje się z funduszu sołeckiego? Lidera i duch prawa, zróżnicowane interpretacje RIO, problemy nazewnictwa przedsięwzięć. Jak szczegółowy powinien być wniosek składany do 30 września? Czy dopuszczalne są zmiany zadań wykonywanych z funduszu sołeckiego? (Pismo RIO w Olsztynie z 15 lipca 2011r. (RIO.III.0751-45/11)

Fundusz sołecki – procedura w praktyce Zwrot z budżetu państwa: Kwota wyodrębniona w 2009 r. w budżetach gmin woj. warmińsko-mazurskim na fundusz sołecki: 14 042 926,76 zł Kwota wydana na przedsięwzięcia z funduszu w 2010 r.: 13 815 467 zł Kwota zwrotu z budżetu państwa przekazana w 2011 r.: 2 349 891,30 zł Procent wydanych środków w województwie warmińsko-mazurskim: 98% Jakie jest przeznaczenie pieniędzy ze zwrotu z budżetu państwa? Źródło: Odpowiedź sekretarza stanu w MAiC z 20 stycznia 2012 r. za zapytanie poselskie nr 137

Fundusz sołecki – co się udało, a co stanowi wyzwanie? Pytania, które stawialiśmy w 2010 roku: Czy fundusz sołecki się sprawdził? za rok zobaczymy jak przebiegła realizacja projektów oraz jak poszło rozliczanie i wypłacanie zwrotów najwcześniej za kilka lat będzie wiadomo, czy udało się zrealizować cel wprowadzenia funduszu – aktywizację i upodmiotowienie mieszkańców warto zapewnić gminom i osobom pracującym z FS system wsparcia www.funduszesoleckie.pl

Fundusz sołecki – co się udało, a co stanowi wyzwanie? Najważniejsze obszary wsparcia określone w SLLGO na podstawie praktyki w 2010 r.: 1. Przygotowania do wprowadzenia funduszu 2. Decydowanie o wydatkowaniu funduszu 3. Społeczna kontrola realizacji funduszu www.funduszesoleckie.pl

Fundusz sołecki – co się udało, a co stanowi wyzwanie? Wyzwania obecne w 2012 roku: Rola gmin – aktywne informowanie na wszystkich poziomach w sposób rzetelny, dostępny i zrozumiały dla wszystkich o funduszu i funkcjonowaniu urzędu, budżetu gminnego; rozliczalność wykonania funduszu sołeckiego Podniesienie poziomu wiedzy i świadomości mieszkańców sołectw na temat własnych praw; wyjaśnienie problematycznych zapisów statutów sołectw Zapewnienie system wsparcia w realizacji funduszu w gminie oraz centralnie; usprawnienie realizacji zapisów prawa, a nie zmiana obowiązującej Ustawy o funduszu sołeckim www.funduszesoleckie.pl

Fundusz sołecki – uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego w budżecie gminy 2011 NIE → 2012 TAK Gm. BANIE MAZURSKIE M.-Gm. BISKUPIEC Gm. GODKOWO Gm. KIWITY Gm. KOLNO Gm. LELKOWO Gm. LUBOMINO M.-Gm. NIDZICA Gm. PIECKI Gm. ROZOGI 2011 BRAK U. 2012 → 2012 TAK M.-Gm. BISZTYNEK Gm. GRONOWO ELBLĄSKIE M.-Gm. KISIELICE Gm. KRUKLANKI Gm. MIŁKI M.-Gm. PISZ Gm. POZEZDRZE Gm. STARE JUCHY Gm. STAWIGUDA 2011 TAK → 2012 NIE Gm. DZIAŁDOWO Gm. DŹWIERZUTY Gm. GIETRZWAŁD M.-Gm. JEZIORANY Gm. ŚWIĘTAJNO 2011 BRAK U. 2012 → 2012 NIE Gm. BUDRY Gm. ELBLĄG M.-Gm. LIDZBARK Gm. MARKUSY Gm. PURDA Gm. WILCZĘTA 2011 BRAK U. 2012 BRAK U. M.-Gm. RUCIANE-NIDA M.-Gm. ZALEWO Źródło: SLLGO na podst. danych RIO w Olsztynie udostępnionych 13 czerwca 2012 r.

Trzy lata funduszu sołeckiego – co się udało, a co stanowi wyzwanie Dziękujemy za uwagę i zapraszamy do dyskusji Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich Program Budżet Obywatelski tel./fax.: 22 844 73 55 funduszesoleckie@sllgo.pl www.funduszesoleckie.pl, www.sllgo.pl

Fundusz sołecki – dane liczbowe Źródło: Prawo a partycypacja publiczna. Bilans monitoringu 2011, P. Sobiesiak-Penszko (red.), ISP, Warszawa 2012

Fundusz sołecki – zwrot (fragment zestawienia) Źródło: Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki, 2011 r. (fragment tabelarycznego zestawienia kwot zwrotu z rozbiciem na jst)

Fundusz sołecki – Odnowa Wsi Źródło: Ryszard Wilczyński, Dorobek 15 lat metody odnowy wsi w Polsce, prezentacja na konferencji „Wiejska Polska”, 26 maja 2012