Przedsięwzięcia modernizacyjne A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y Przedsięwzięcia modernizacyjne i program efektywnego wykorzystania energii luty 2007

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 1. Wprowadzenie Rozwój dowolnej firmy dokonuje się głównie poprzez realizację przemyślanych przedsięwzięć inwestycyjnych odtworzeniowe – zastępowanie zużytych lub przestarzałych maszyn i urządzeń nowymi – zapobieganie wzrostowi kosztów produkcji modernizacyjne – ukierunkowane na zmniejszenie kosztów, zwykle w parze z inwestycjami odtworzeniowymi innowacyjne – modyfikacja wyrobów rozwojowe – zwiększenie potencjału produkcyjnego i wdrożenie nowego wyrobu A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y Inwestycje modernizacyjne w gospodarce energetycznej mają na celu zmniejszenie kosztów eksploatacji (w szczególności zmniejszenie kosztów energii) i szkodliwego obciążenia środowiska. Sformułowanie przedsięwzięć – główny cel audytora w ramach audytingu. Istotne zmniejszenie kosztów eksploatacji wymaga ponoszenia nakładów inwestycyjnych, stąd konieczność przygotowania wielu wariantów rozwiązań, a wybór właściwego powinien być poprzedzony analizą opłacalności. Ostateczna decyzja – kierownictwo zakładu. A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 2. Podział przedsięwzięć Przedsięwzięcia usprawniające użytkowanie energii formułuje się w zakresie: wytwarzania i przesyłania nośników energii użytkowania energii (techniki wytwarzania) Przedsięwzięcia modernizacyjne występujące w gospodarce energetycznej . dzieli się ze względu na: poziom występowania w procesach, wielkość nakładów inwestycyjnych na realizację motywację przy podejmowaniu decyzji rodzaj uzyskiwanych efektów charakter wprowadzanych zmian A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 2.1 Podział przedsięwzięć ze względu na poziom występowania w procesach zabiegi – pojedyncze (proste, elementarne) działania usprawniające użytkowanie energii i charakteryzowane przy użyciu zbioru danych liczbowych, określających efekt użyteczny i zużycie energii przedsięwzięcia pojedyncze – działania złożone z pewnej liczby zabiegów i zwykle odnoszą się do jednego nośnika energii wykorzystywanego w danym wydziale czy całym zakładzie przedsięwzięcia złożone – składają się z pewnej liczby przedsięwzięć pojedynczych i zwykle odnoszą się do kilku nośników energii oddzielnie A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 2.2 Podział ze względu na wielkość nakładów niezbędnych na realizację przedsięwzięcia beznakładowe i niskonakładowe – poprawa stanu eksploatacji (prez. UM Cz-wa); efekt: niewielkie oszczędności energii rzędu 5-15%, niskie ryzyko przedsięwzięcia średnionakładowe – modyfikacja funkcjonujących procesów produkcyjnych, uzasadnienie: poprawa efektywności energetycznej, polepszenie jakości wyrobów, zmniejszenie kosztów produkcji, poprawa konkurencyjności produktu efekt: oszczędności energii rzędu 15-25% przedsięwzięcia wysokonakładowe – zasadnicza modyfikacja procesów: budowa nowych urządzeń czy linii produkcyjnych uzasadnienie: zwiększenie poziomu produkcji, zmiana asortymentu efekt: oszczędności energii rzędu 25-65% A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 2.3 Podział ze względu na motywację przy podejmowaniu decyzji działania uzasadnione oszczędnością energii – techniki wpływające na zmniejszenie kosztów energii i zwiększenie sprawności urządzeń lub procesów (typowe dla przedsięwzięć niskonakładowych i średnionakładowych) zmniejszenie kosztów energii: stosowanie urządzeń o wysokiej sprawności, zagospodarowanie energii odpadowej, skojarzone wytwarzanie energii zwiększenie sprawności: substytucja paliw, stosowanie układów parowo-gazowych, monitoring procesów produkcyjnych, regulacja prędkości obrotowej napędów, termoizolacja A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 2.3 Podział ze względu na motywację przy podejmowaniu decyzji cd. działania uzasadnione poprawą jakości, zmniejszeniem kosztów produkcji, zwiększeniem konkurencyjności wyrobów – techniki prowadzące do ww efektów oraz znacznej redukcji zużycia energii, p. modernizacja hutnictwa stali poprzez zastosowanie ciągłego odlewania stali, zmiana metody produkcji cementu (met. mokra - sucha) działania ukierunkowane wyłącznie na zmniejszenie obciążenia środowiska – np. budowa instalacji odsiarczania, odpylania czy odazotowania – nie rozpatrywane w ramach audytingu energetycznego A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 2.4 Podział ze względu na sposób uzyskiwania efektów Zmniejszenie zużycia energii w przedsiębiorstwie realizowane może być poprzez: bezpośrednią oszczędność energii – stanowi zawsze pierwszy etap, np. wymiana oświetlenia z żarowego na fluorescencyjne, zmiana lamp rtęciowych na sodowe, termoizolacja budynków, rurociągów itp. zagospodarowanie energii odpadowej – wewnętrzne i zewnętrzne, przykłady wykorzystania substytucja nośników energii – zastępowanie droższych nośników energii tańszymi pod warunkiem uzasadnienia ekonomicznego, przykład substytucji: zastępowanie węgla kamiennego gazem ziemnym lub olejem opałowym A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 2.5 Podział ze względu na charakter i zakres wprowadzanych zmian modyfikacja istniejących linii produkcyjnych, instalacji i urządzeń poprzez: zmianę obciążenia – zastosowanie tam, gdzie zużycie energii na jednostkę produkcji zmienia się przy zmianie obciążenia, np. kotły, sprężarki, piece, młyny itp.. wymianę podzespołów, zespołów lub elementów – efektem jest poprawa efektywności wykorzystania energii uzupełnienie wyposażenia – głównie aparatura pomiarowa zastąpienie istniejących linii produkcyjnych, instalacji czy urządzeń nowymi, ale wykorzystującymi te same zasady pracy, np. prowadzenie procesów ciągłych zamiast okresowych zastosowanie nowych urządzeń i procesów, linii produkcyjnych – najczęściej działających na odmiennych zasadach A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 3. Wykorzystanie surowców wtórnych Koszty gospodarowania odpadami, ich składowania i związany z tym wzrost zużycia energii powoduje poszukiwanie możliwości nie tylko zmniejszenia ilości odpadów, ale również analizę możliwości całkowitej eliminacji odpadów czy substytucję materiałów (np. toksycznych na nietoksyczne), stosowanie recyclingu (zmniejszenie ilości odpadów oraz oszczędność energii) oraz zagospodarowanie odpadów (oczyszczanie wody, ograniczanie emisji zanieczyszczeń do atmosfery, składowanie odpadów czy segregacja odpadów). A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 4. Program efektywnego wykorzystania energii w przedsiębiorstwie 4.1 Znaczenie oszczędności energii dla przedsiębiorstwa Wynika z: dążenia do zmniejszenia kosztów eksploatacji podniesienia konkurencyjności produkowanych wyrobów Osiąga się przez inwestowanie w: urządzenia i technologie racjonalnie wykorzystujące energię systemy wspomagające zarządzanie gospodarką energetyczną, systemy informacyjne, podniesienia kwalifikacji zawodowych pracowników A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y Ważne !!! Inwestycje powinny być realizowane w ramach jednego programu, obejmującego wszystkie problemy użytkowania energii w przedsiębiorstwie Zmiany w gospodarowaniu energią zależą od stanu wyjściowego i dostępnych środków finansowych: podstawowe, niewielkie i niskonakładowe działania modernizacja urządzeń i linii technologicznych nowe instalacje i urządzenia – najbardziej kosztowne Przedsiębiorstwa małe – system kontroli zużycia energii ograniczony do gromadzenia danych o zużyciu nośników energii, a ponadto jest prowadzona analiza zebranych informacji. Przedsiębiorstwa duże – pożądane jest opracowanie programu poprawy użytkowania energii i ewentualna jego realizacja. A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

Daje efekty w postaci: - zmniejszenia kosztów zużycia energii i materiałów, - uwzględnienia problemów użytkowania energii w kierowaniu gospodarką całego zakładu, - możliwości uzyskania wiarygodnych danych, niezbędnych do podejmowania decyzji inwestycyjnych, - poprawy jakości produkowanych wyrobów przez kontrolę warunków produkcji z uwzględnieniem w kosztach energii, a także innych parametrów, - zainteresowania wszystkich pracowników problemami gospodarowania energią w przedsiębiorstwie i tym samym motywowanie ich do oszczędności.

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 4.2 Przygotowanie programu poprawy efektywności użytkowania energii w przedsiębiorstwie Fazy przygotowania programu: - studialna, obejmująca problemy energetyczne zakładu, kończąca się opracowaniem programu działań , - realizacyjna, obejmująca działania, których wyjściowym punktem jest zatwierdzony program prac, a końcowym odbiór prac już zrealizowanych, - eksploatacyjną, rozpoczynającą się po odbiorze zrealizowanych prac; jej częścią końcową jest określenie rzeczywistych efektów oszczędnościowych. A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y Rys. 1. Podział ról w procesie auditingu energetycznego A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y 4.3. Sprawozdania okresowe Ważny składnik programu oszczędnego gospodarowania energią informujący; na bieżąco o zużyciu energii i o realizacji założeń programu. Sprawozdania powinny zawierać informacje o: uzyskanych oszczędnościach poszczególnych nośników energii, związane z nimi informacje o oszczędnościach w opłatach za energię, kształtowanie się wskaźników zużycia energii w ostatnim okresie, wyszczególnienie wielkości nakładów ponoszonych na realizację przedsięwzięć oszczędnościowych. Przykładowe zestawianie danych w okresowych sprawozdaniach, w przypadku prostej struktury energetycznej zakładu, pokazano w tablicy poniżej. A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y Rys. 2. Schemat postępowania przy realizacji programy EWE A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y

A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y Tablica 1. Przykładowe zestawienie informacji o efektywności wykorzystania nośnika energii w roku 1998 A u d y t i n g e n e r g e t y c z n y