Transport Drogowy Road Transport Imię i nazwisko: Kamil Ząbczyk Grupa projektowa: II Trener: Barbara Frącek Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Transport Drogowy Road transport Transport drogowy jedna z gałęzi transportu, w której ładunki i pasażerowie przemieszczają się po drogach lądowych przy pomocy kołowych środków transportu (np. pojazdów samochodowych). Usługi transportowe odbywające się z wykorzystaniem tej gałęzi transportu świadczone są przez przewoźników drogowych . Do zalet transportu drogowego zalicza się m.in. możliwość dowiezienia ładunku lub pasażera bezpośrednio na miejsce przeznaczenia (wysoka dostępność tzw. zasada "od drzwi do drzwi"). Natomiast wady to m.in. energochłonność i szkodliwy wpływ na środowisko naturalne. Road transport is one of the modes of transport, in which cargo and passengers move on land roads by wheeled means of transport (eg motor vehicles). Transport services that take place using this mode of transport are provided by road hauliers. The advantages of road transport include, among others, the possibility to provide cargo or passengers directly to the destination (the so-called high availability. principle "from door to door"). While, the disadvantages include energy consumption and harmful impact on the environment. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Rola transportu samochodowego w Polsce The role of road transport in Poland Polska motoryzacja charakteryzuje się znacznym wzrostem. Przed rokiem 1989, centralnie planowana ekonomia państwa gwarantowała ograniczenie liczby samochodów oraz sprzedaży benzyny. W roku 1990 było w Polsce 5 261 000 samochodów osobowych a wskaźnik motoryzacji 135 samochodów na 1000 mieszkańców. Dramatyczna zmiana nastąpiła wraz z reformami wolnego rynku, które doprowadziły do 40 procentowego wzrostu sprzedaży samochodów rocznie. W roku 2003 było już ok. 11 244 000 osobowych, co oznaczało, iż na 1000 mieszkańców przypadało 240 samochodów osobowych. W 2002 roku transport był odpowiedzialny za ponad 29,5 mln. ton emisji CO2, co stanowiło niemal 11,5% wszystkich emisji w Polsce. Ważny jest trend emisji dwutlenku węgla; podczas gdy całkowita emisja tego gazu spadła z 477,7 mln ton w 1988 roku do 308,3 mln ton w 2002 r., emisje CO2 pochodzące z transportu wzrosły z 27,6 mln ton w 1991 roku do 29,5 mln ton w 2002 roku. Samochody przyczyniają się w Polsce do zanieczyszczenia atmosfery średnio w 30%, a w dużych miastach ich udział wzrastał od 70 do 90%! Polish automotive industry is characterized by a significant increase. Before 1989, the centrally planned economy of the country guaranteed the reduction of the number of cars and gasoline sales. In 1990 there were in Poland 5 261 000 passenger cars and automotive indicator was: 135 cars per 1000 inhabitants. A dramatic change occurred with the free market reforms that led to 40 percent increase in car sales a year. In 2003 there were approximately 11 244 000 cars, which meant that there were 240 cars for 1000 residents. In 2002 transport was responsible for more than 29.5 million. tonnes of CO2 emissions, which accounted for almost 11.5% of all emissions in Poland. What is important is the trend of carbon dioxide emissions, while the total emission of this gas fell from 477.7 million tonnes in 1988 to 308.3 million tonnes in 2002, CO2 emissions from transport increased from 27.6 million tons in 1991 to 29.5 million tons in 2002. Cars in Poland contribute to on average 30% of air pollution, and in large cities, their contribution grew from 70 to 90%! Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Historia History Początki transportu drogowego sięgają VI w. p.n.e., kiedy to rozwijały się ścieżki, dominował ruch pieszy, a w Persji i Grecji powstały pierwsze niewielkie odcinki dróg o twardej nawierzchni. W Polsce budowa pierwszej drogi o nawierzchni twardej nastąpiła na przełomie XIX i XX w. w okolicach Łodzi i Wrocławia. Transport drogowy przyjął swój współczesny wygląd w wyniku rozwoju motoryzacji. The origins of road transport date back to the sixth century BC, when paths developed, pedestrian traffic dominated, and in Persia, and Greece, the first small sections of roads with hard surface were constructed. In Poland the first hard surface roads were built in the late nineteenth and early twentieth century in the vicinity of Lodz and Wroclaw . Road transport adopted its modern appearance as a result of the development of the automotive industry. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Infrastruktura Infrastructure Infrastrukturę transportu samochodowego podzielić można analogicznie jak infrastruktury innych gałęzi transportu na infrastrukturę liniową (drogi) i punktową – np. węzły drogowe, przystanki autobusowe, centra logistyczne i punkty przeładunkowe, jak również mające charakter pomocniczy, np. parkingi, stacje benzynowe, myjnie samochodowe, czy też stacje kontroli pojazdów lub stacje obsługi pojazdów. Road transport infrastructure can be divided in the same way as other modes of transport infrastructure into linear infrastructure (roads) and point - such as road junctions, bus stops, logistic centers and transshipment points, as well as infrastructure of an auxiliary character, such as car parks, petrol stations, car washes, or vehicle control stations or service stations. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Typy transportu drogowego Types of road transport Ustawa o transporcie drogowym w rozdziale 1, art. 4 wprowadza podziały transportu drogowego: wg kryterium działalności gospodarczej: -transport zarobkowy -transport niezarobkowy – prowadzony na potrzeby własne wg kryterium terytorialnego -krajowy transport drogowy – transport zarobkowy charakteryzujący się tym, że całość przewozów odbywa się przy zastosowaniu pojazdów samochodowych lub zespołów pojazdów zarejestrowanych w kraju, na drodze, której początek, koniec oraz trasa przejazdu znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. -międzynarodowy transport drogowy – podobne wymagania, jak w transporcie krajowym z tą różnicą, że punkt początkowy lub docelowy może znajdować się poza granicami kraju. Road Transport Act in Chapter 1, Art. 4 introduces a division of road transport: according to the criterion of economic activity: -commercial transport - non-profit transport - run for its own use according to the territorial criterion - national road transport - commercial transport characterized by the fact that all traffic is carried out using motor vehicles or combinations of vehicles registered in the country, on the road, which start, end and transit routes are located on Polish territory. - international road transport - similar requirements as in domestic transport, with the difference that the starting point or destination may be located outside the country. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Środki Transportu Means of Transport Podstawowy podział środków transportu obejmuje środki przeznaczone do przewozu osób oraz środki przeznaczone do przewozu ładunków. Aczkolwiek należy zauważyć, iż środki zaliczane do pierwszej grupy zazwyczaj posiadają pewną przestrzeń przeznaczoną na transport ładunków i vice versa. Istnieją również rozwiązania pośrednie - pojazdy przystosowane do przewozu zarówno osób, jak i ładunków (samochody towarowo-osobowe). Środki transportu do przewozu osób podzielić można na indywidualne środki transportu oraz środki transportu zbiorowego. Do pierwszej grupy można zaliczyć np. rowery, motorowery, motocykle oraz samochody osobowe. Do drugiej natomiast autobusy (wszelkich rozmiarów od mikrobusów, po autobusy duże), autokary oraz trolejbusy. Specyficzną funkcję w indywidualnych przewozach osób pełnią taksówki. Innym ciekawym środkiem transportu wykorzystywanym do przewozu osób jest autobus torowy. Łączy on niektóre zalety transportu szynowego i transportu drogowego. Na uwagę zasługuje również koncepcja car-poolingu mająca na celu zwiększenie ilości osób przemieszczających się jednocześnie w jednym środku transportu, co przyczynia się do ograniczenia efektu kongestii na drogach (szczególnie w miastach), a tym samym do ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Środki transportu do przewozu ładunków to m.in. wszelkiego rodzaju samochody dostawcze, samochody ciężarowe (o nadwoziu uniwersalnym, specjalizowanym albo specjalnym), ciągniki oraz pociągi drogowe. Wyróżnia się trzy technologie przewozu ładunków: uniwersalną, specjalizowaną i zunifikowaną. The basic division includes the means of transport for transporting people and resources intended for the carriage of cargo. Although it should be noted that the means included in the first group usually have a space intended for the transport of cargo and vice versa. There are also intermediate solutions - vehicles designed to carry both people and cargo (cargo and passenger cars). Means of transport for carrying people can be divided into individual means of transport and collective means of transport. The first group includes for example, bicycles, mopeds, motorcycles and cars. The second one are: buses (all sizes of vans, and large buses), buses and trolleybuses. Taxis have a specific function in the individual transport of people. Another interesting means of transport used to transport people is a bus pole. It combines some of the advantages of rail and road transport. Noteworthy is also the concept of car-pooling with a view to increasing the number of people moving simultaneously in a single means of transport, which contributes to reducing the effect of congestion on the roads (especially in cities), and thus to reduce the negative impact on the environment. Means of transport for cargo include all types of vans, trucks (the universal body, specialized or special body), tractors and road trains. There are three freight technologies: universal, specialized and unified. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Konwencje i regulacje międzynarodowe Conventions and international regulations Konwencja wiedeńska o ruchu drogowym– regulująca zasady poruszania się po drogach Konwencja CMR– określająca wzór międzynarodowego listu przewozowego Konwencja ADR – dotycząca transportu materiałów niebezpiecznych Konwencja TIR– dotycząca tranzytu towarów samochodami ciężarowymi w transporcie międzynarodowym Konwencja ATP– dotycząca przewozów towarów szybko psujących się Umowa AETR– dotycząca czasu pracy kierowców Umowa INTERBUS– dotycząca międzynarodowych przewozów pasażerskich Vienna Convention on Road Traffic-regulating travel on the road CMR- stating the model of international consignment note Convention ADR - Transport of Dangerous Goods The TIR Convention- concerning the transit of goods by lorries in international transport The Convention on the ATP - transport of perishable goods AETR Agreement- referring to the working time of drivers INTERBUS agreement – concerning the international passengers transport Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Regulacje krajowe National Regulations Z regulacji krajowych na terenie Polski wyróżnić można: Ustawa o transporcie drogowym – regulująca zasady prowadzenia zarobkowego transportu drogowego oraz zasady działania Inspekcji Transportu Drogowego Ustawa "Prawo przewozowe"– określająca wzory listu przewozowego, innych dokumentów oraz zasady zawierania umów o przewóz Ustawa o czasie pracy kierowców – będąca dopełnieniem konwencji AETR Oprócz powyższych wymienić można również kodeksy drogowe, które regulują zasady poruszania się po drogach – zarówno pod względem organizacyjnym, jak i technicznych wymagań stawianych pojazdom. National regulations that can be distinguished on Polish territory: Road Transport Act- regulating commercial conduct of road transport and the rules of the Road Transport Inspection The Act of "Transport Law" - determining the models of the bill of lading, other documents and the principles of carriage contracts The law on working time of drivers - which is the complement of the AETR Convention In addition to these regulations there are also road codes, which govern travel on the road - both in terms of organizational and technical requirements for vehicles. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Organizacje Organisations Jedną z ważniejszych międzynarodowych organizacji skupiających podmioty związane z transportem drogowym (np. krajowe zrzeszenia transportu drogowego, producenci pojazdów) jest założona w 1948 roku Unia Transportu Drogowego. Skupia ona 179 członków z 74 krajów i odpowiada m.in. za reprezentowanie interesu przewoźników drogowych, jak również jest międzynarodowym poręczycielem karnetów TIR. One of the major international organizations that brings together those involved in road transport (such as national road transport associations, vehicle manufacturers) founded in 1948 is Road Transport Union. It brings together 179 members from 74 countries and is responsible, among others for representing interests of road transport, as well as the international guarantor of TIR Carnets. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Samochód Ciężarowy Truck Samochód ciężarowy - pojazd mechaniczny, silnikowy, przeznaczony do przewozu towarów, ciągnięcia naczepy, przyczep (nie będący ciągnikiem rolniczym) lub do przewozu ludzi (a niebędący autobusem), o masie dopuszczalnej całkowitej powyżej 3500 kg Truck - a motor vehicle, engine, intended for the carriage of goods, towing trailers, trailers (not a farm tractor) or for the transport of people (and not a bus) with a total permissible mass not exceeding 3500 kg. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Autobus Bus Autobus – pojazd samochodowy fabrycznie wyposażony w więcej niż 9 miejsc (wg polskich przepisów), łącznie z miejscem dla kierowcy. Autobus przystosowany jest do przewozu pasażerów i ich bagażu. Może mieć jeden lub dwa pokłady, może ciągnąć przyczepę bagażową. Bus - a motor vehicle factory equipped with more than 9 seats (according to Polish law), including the driver's seat. The bus is adapted to carry passengers and their luggage. It may have one or two decks, it can tow a trailer luggage. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Pociąg Drogowy Road Train Pociąg drogowy – rodzaj pojazdu samochodowego ciężarowego, charakteryzujący się dużymi gabarytami (z założenia jest on większy od przeciętnych zestawów) oraz dużą liczbą naczep (przeciętnie 3-4 przyczepy, a maksymalnie nawet 12). Pociągi drogowe spotkać można m.in. w Australii, Stanach Zjednoczonych czy zachodniej Kanadzie, gdzie ze względu na duże odległości wykorzystywane są w transporcie towarowym. Charakterystyczną cechą australijskich pociągów drogowych są potężne zderzaki służące do ochrony przed kangurami. Road train – a type motor truck vehicle, characterized by large dimensions (the assumption is greater than average sets) and a large number of semi-trailers (on average 3-4 trailers, and even up to 12). Road trains can be seen in Australia, the United States or western Canada, where due to large distances they are used for freight. A characteristic feature of the Australian road trains are powerful buffers used to protect against kangaroos. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Transport miejski Urban Transport Transport miejski w Polsce składa się głównie z autobusów i tramwajów. W Warszawie funkcjonuje jedna linia metra, a druga linia jest w trakcie realizacji. Szybki tramwaj funkcjonuje w Poznaniu (Poznański Szybki Tramwaj); podobne torowiska są w budowie w Krakowie (Krakowski Szybki Tramwaj), w Szczecinie (Szczeciński Szybki Tramwaj), we Wrocławiu (Tramwaj Plus) oraz w Łodzi (Łódzki Tramwaj Regionalny – część najdłuższej w Europie linii tramwajowej). Ponadto w Lublinie, Gdyni i Tychach jeżdżą trolejbusy. Urban transport in Poland consists mainly of buses and trams. In Warsaw, a metro line operates and the second line is in progress. Quick tram works in Poznan (Poznan Fast Tram); similar tracks are under construction in Cracow (Krakow Fast Tram) in Szczecin (Szczecin Fast Tram), Wroclaw (Tram Plus) and Lodz (Łódź Regional Tramway - the longest part of Europe tram line). Moreover, in Lublin, Tychy and Gdynia trolleys are used. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Dziękuję za uwagę Thank you for your attention Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego