Projekt ,,Smacznie, ale czy na pewno zdrowo- czyli ile wiesz o tym co jesz?”

Badania laboratoryjne produktów spożywczych najczęściej kupowanych przez gimnazjalistów- Coca Coli

Badania opracowały Izabela Budna i Natalia Palarczyk

Materiały przygotował: Kamil Faber

O oprawę multimedialną naszych badań zadbał: Mateusz Tylka

Co to jest Coca- Cola? Coca-cola jest to marka bezalkoholowego napoju gazowanego firmy The Coca-Cola Company. Napój ten powstał pod koniec XIX wieku i jest obecnie jedną z najpopularniejszych marek na świecie. Coca-cola jest jedną z ikon kultury masowej XX wieku.

Krótka historia Coca- Coli… Skład Coca- Coli został opracowany przez J.S Pembertona, aptekarza z Atlanty w 1886. Był to napój, który otrzymano z liści koki i orzechów coli. Składki te szybko pobudzają układ nerwowy i pracę mózgu. Pemberton dostarczył napój do apteki, gdzie sprzedawano go z wodą gazowaną i niegazowaną. Właśnie to dzięki wodzie gazowanej powstała obecna wersja napoju. W dzisiejszych czasach skład Coca- Coli uległ niewielkiej zmianie poprzez dodanie do niej kofeiny.

Ciekawostki o Coca- Coli  Jest sprzedawana w butelkach od 1894 roku. W roku 1940 napój pojawił się już w 40 krajach świata. W 1955 roku Coca- Cola pojawiła się w puszkach. W Polsce w 1972 roku uruchomiono produkcje Coca- Coli na amerykańskiej licencji w warszawskich zakładach piwowarskich. W 1982 w USA pojawiła się Coca- Cola Light zawierająca słodziki niskokaloryczne.

A oto odpowiedzi osób z grupy piątej na ankietę przeprowadzoną na temat Coca- Coli…

Czy lubimy Coca Colę? TAK Czy Coca Cola jest smaczna? Czy możemy pić Coca- Colę bez ograniczeń? NIE Jaki jest wpływ Coca- Coli na organizm człowieka? NIEKORZYSTNY Ile możemy wypić Coca- Coli, żeby nam nie zaszkodziła? OKOŁO 2 BUTELKI NA TYDZIEŃ

Skład Coca- Coli oznaczony na jej opakowaniu Woda, cukier, tlenek węgla (IV), karmel, regulator kwasowości, kwas fosforowy (V), aromaty w tym kofeina.

Przejdźmy teraz do części doświadczalnej… 

Z jakich składników zbudowana jest Coca- Cola? Aby się o tym przekonać wykonamy kilka doświadczeń. W pierwszej kolejności sprawdzimy, co stanie się po ogrzaniu Coca- Coli…

Do przeprowadzenia doświadczenia potrzebowaliśmy parownicę, do której wlaliśmy około 50cm3 Coca Coli. Następnie ogrzaliśmy ją nad płomieniem palnika spirytusowego, aż do jej całkowitego wyparowania. Zaobserwowaliśmy, że podczas ogrzewania napój intensywnie się pieni, a w parownicy pozostaje ciemnobrunatny osad. Jest to karmel.

Karmel (tzw. cukier palony) to odmiana cukru uzyskiwana pod wpływem działania wysokiej temperatury. Karmel brązową barwę i używany jest do barwienia do niektórych napojów i deserów.

A czy wiecie, że można rozdzielić składniki Coca- Coli?

Aby wykonać to doświadczenie potrzebowaliśmy: kolbę stożkową, aktywny węgiel oraz bibułę filtracyjną Następnie do kolby stożkowej wlaliśmy 100cm3  Coca- Coli i dodaliśmy do niej płaską łyżeczkę węgla aktywnego. Zawartość dokładnie wymieszaliśmy. Odstawiliśmy na ok. 7 minut.

Po upływie 7 minut otrzymaną mieszaninę przesączamy przez bibułę filtracyjną. Po przesączeniu mieszaniny uzyskujemy klarowny i bezbarwny przesącz.

Z przeprowadzonego przez nas doświadczenia wynikło, że barwne składniki Coca- Coli ulegają adsorpcji na węglu aktywnym.

Doświadczenie, mające na celu udowodnić, że w Coca- Coli występuje reszta kwasowa kwasu fosforowego (V)

Do doświadczenia potrzebujemy: - probówkę - stężony kwas azotowy (V) - papierek wskaźnikowy - molibdenian (VI) amonu Wlewamy do probówki 5 cm3 przesączu z doświadczenia 2 i ostrożnie za pomocą pipety dodajemy do niego kilka kropli stężonego kwasu azotowego (V). Uzyskany roztwór ogrzewamy do wrzenia. Po czym odstawiamy na kila minut do ostudzenia, a następnie dodajemy kilka kropli molibdenianu (VI) amonu. Obserwujemy zmiany zachodzące w probówce.

Po dodaniu molibdenianu (VI) amonu w probówce pojawia się żółty osad Po dodaniu molibdenianu (VI) amonu w probówce pojawia się żółty osad. Zachodzi reakcja charakterystyczna, służąca do wykrywania jonów fosforanowych.

Kwas fosforowy (V)

Zastosowanie kwasu fosforowego (V) w organiźmie i nie tylko…. Kwas fosforowy (V) jest białym, krystalicznym ciałem stałym. Dobrze rozpuszcza się w wodzie z wydzieleniem ciepła. Kwas fosforowy (V) jest stosowany do produkcji nawozów sztucznych, wielu środków farmaceutycznych, detergentów. Znalazł zastosowanie w przemyśle spożywczym. Wykorzystuje się go do wytwarzania fosforanowych powłok ochronnych na metalach, oraz do oczyszczania soków w cukrownictwie Kwas fosforowy (V) jest częścią kwasów nukleinowych DNA i RNA, które biorą udział w procesie dziedziczenia i funkcjonowania komórek.

Jak wiemy każdy roztwór ma swoje pH Jak wiemy każdy roztwór ma swoje pH. pH jest to ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych. A czy wiecie jakie pH ma Coca- Cola? Aby tego dowieść, przeprowadziliśmy kolejne doświadczenie…

W doświadczeniu pomocne nam były: pH metr, szklana bagietka oraz papierek wskaźnikowy. Zanurzamy w bezbarwnym przesączu z poprzedniego doświadczenia szklaną bagietkę i przenosimy kroplę płynu na uniwersalny papierek wskaźnikowy. Określamy wartość pH przesączu porównując barwę papierka z barwną skalą wzorcową.

Otrzymany przesącz ma pH około 3 Otrzymany przesącz ma pH około 3. Coca-Cola jest napojem o silnie kwasowym odczynie. Symbol E338 dotyczy kwasu fosforowego (V).

A co się stanie, gdy do Coca- Coli wrzucimy zardzewiały gwóźdź?

Do probówek wlewamy po 7 cm3 przesączu, a następnie dodajemy kolejno kawałek oczyszczonej magnezowej wstążeczki, oczyszczoną granulkę cynku , zardzewiały gwóźdź. Magnez i cynk roztwarzają się w Coca- Coli z wydzieleniem produktu gazowego.

PODZIAŁ CUKRÓW

Kolejnym doświadczeniem, jakie przeprowadziliśmy jest odróżnienie Coca- Coli od Coca- Coli Light

Do doświadczenia potrzebowaliśmy: Coca- Colę, Coca Colę Light, glukozę, siarczan (VI) miedzi (II) oraz wodorotlenek sodu. Na początku przeprowadziliśmy próbę Trommera - do strąconego wodorotlenku miedzi (II) w pierwszej probówce dodaliśmy Coca- Colę, a do drugiej Coca Colę Light.

Następnie po dodaniu do probówek siarczanu (VI) miedzi i wodorotlenku sodu w probówkach wytrącił się niebieski osad. W probówce, w której była Coca-Cola po dodaniu wodorotlenku miedzi (II) i ogrzaniu wytrącił się ceglastopomarańczowy osad, natomiast w drugiej probówce nie zaszła zmiana barwy.

A więc w Coca- Coli występuje cukier, gdyż ceglastopomarańczowe zabarwienie świadczy o jego obecności. Do Coca- Coli Light dodawane są słodziki.

Jak myślicie jaki gaz zawiera coca - cola? Wykrywanie tlenku węgla w Coca Coli   Do doświadczenia potrzebne nam były: probówka z rurką, zlewka z wodą wapienną, coca – cola. Do probówki z rurką odprowadzającą wlaliśmy 8 cm3 Coli. Koniec rurki zanurzyliśmy w zlewce z wodą wapienną. Ogrzewaliśmy ostrożnie Colę aż do wrzenia. W wyniku ogrzewania coca coli wydziela się gaz, który powoduje zmętnienie wody wapiennej. Wydzielającym się gazem jest tlenek węgla(IV). Zaszła reakcja chemiczna zgodnie z poniżej przedstawionym równaniem: Ca(OH)2 + CO2 = CaCO3↓+ H2O

OGÓLNE WNIOSKI PO WYKONANIU DOŚWIADCZEŃ Coca-Cola jest napojem o silnie kwasowym odczynie, a więc nie powinna być spożywana przez ludzi mających nadkwasotę. Magnez i cynk roztwarzają się w Coca- Coli z wydzieleniem produktu gazowego. Rdza zanika z powierzchni gwoździa. Dzieje się tak dlatego, że jony wodoru znajdujące się w Coli reagują z tlenkiem żelaza (III) Do Coca- Coli dodaje się cukier, ponieważ nadaje on charakterystyczny i słodkawy smak oraz podwyższa wartość energetyczną Coca Coli.

Coca-Cola jest napojem smacznym i chętnie kupowanym obecnie, lecz nie do końca zdrowym. O tym czy nam zaszkodzi, czy też nie zdecydujemy sami, bo jak wiadomo: ,,Co za dużo to i niezdrowo”.

Literatura: Strona www.google.pl „Ciekawa chemia – Scenariusze lekcji powtórzeniowych, Zadania. Doświadczenia cz. 2” H. Gulińska, J. Smolińska, R. Piosik, E. Kowalik , wydawnictwo WSiP „Ciekawa Chemia cz. 3 H. Gulińska, J. Smolińska, J. Haładuda, wydawnictwo WSiP

Dziękujemy za uwagę 