Gleba

Co to jest gleba? Gleba - zewnętrzna powłoka litosfery, składająca się z luźnych cząstek mineralnych i organicznych, powietrza i wilgoci, wyróżniająca się tym, że zachodzą w niej przemiany materii mineralnej w organiczną i odwrotnie pod wpływem żyjących w niej i na niej organizmów roślinnych i zwierzęcych. Jej główną cechą jest żyzność, tj. zdolność zaspokajania odżywczych potrzeb żyjących w niej roślin przez dostarczenie im składników pokarmowych i wody.

Typy gleb Gleby dzielimy na: -gleby bielicowe i brunatne -czarnoziemy -gleby bagienne -mady -czarne ziemie -rędziny

Podział gleb ze względu na zasięg Ze względu na zasięg występowania wyróżniamy: Gleby strefowe – charakterystyczne dla danej strefy klimatycznej. W Polsce to są brunatnoziemne i bielicowe. Gleby śródstrefowe – podlegają wpływom warunków klimatycznych strefowych lecz są silnie modyfikowane przez warunki lokalne. W Polsce to są mady, rędziny, gleby bagienne, górskie. Gleby pozastrefowe – występujące poza strefą klimatyczną dla której są charakterystyczne. W Polsce są to czarnoziemy , które występują w przedłużeniu strefy z Ukrainą.

Skład mineralny gleby Poza skałą macierzystą w skład gleby wchodzą inne składniki mineralne oraz składniki organiczne. Skład objętościowy gleby: 45% - składniki mineralne, 5% - materia organiczna, 25% - powietrze, 25% - woda. Pierwiastki budujące glebę: wapń, magnez, sód, potas, krzem, węgiel, fosfor, żelazo i wodór. 

Podstawowe frakcje glebowe Frakcje glebowe w zależności od swej wielkości wykazują zróżnicowanie pod względem składu mineralogicznego oraz chemicznego:  · Kamienie i żwir · Piasek, pył i ił pyłowy · Ił koloidalny

Frakcje granulometryczne Frakcja granulometryczna jest to umownie przyjęty zbiór ziaren glebowych (objętych wspólna nazwą), mieszczących się w określonym przedziale wielkości średnic, wyrażanych w milimetrach. 

Wilgotność Gleby Wilgotność gleby decyduje o wszelkich procesach zachodzących w glebie, dlatego jej pomiar jest jednym z najistotniejszych problemów w meteorologii. Wilgotność jest też bardzo istotna w badaniach gruntoznawczych, gdyż zależą od niej inne istotne (np. w geotechnice) parametry gruntów (szczególnie granice konsystencji lub wilgotność optymalna).

Pojemność Wodna gleby Pojemność wodna jest to ilość wody pobrana przez jednostkę wagową powietrznie-suchej gleby przy zanurzaniu jej w wodzie w znormalizowanych warunkach. Znajomość pojemności wodnej gleby jest potrzebna przy doświadczeniach wazonowych, ponieważ umożliwia określenie wilgotności, korzystnej dla wzrostu roślin. 

Odczyn Gleby Odczyn glebowy - właściwość gleby wyrażona przez stosunek stężenia jonów wodorowych H+ do jonów wodorotlenkowych OH- (odczyn roztworu określony w jednostkach pH) w fazie stałej gleby i w jej roztworze.

Rodzaje odczynów glebowych Odczyn wskazuje na kwasowość lub zasadowość gleby, wyróżnić więc możemy: gleby kwaśne, pH < 6,6, z przewagą jonów wodorowych i jonów glinu. Gleby kwaśne dzielimy na: silnie kwaśne, pH < 4,5; kwaśne, pH 4,6 - 5,5; lekko kwaśne pH 5,6 - 6,5; gleby obojętne, pH 6,6 - 7,2, jony występują w równowadze gleby zasadowe, pH > 7,2, z przewagą jonów wodorotlenkowych, znaczenie ma tutaj obecność takich składników zasadowych jak węglan wapnia, jony wapnia, magnezu i sodu.

Sorpcja Fizyczna Gleby Sorpcja fizyczna - osadzanie się drobin (gazów, mikroorganizmów itp.) na powierzchni stałych cząstek glebowych.

System bonitacji gleby W polskim systemie bonitacji gleby wyróżnia się 8 klas gleb gruntów ornych: I, II, IIIa, IIIb, IVa, IVb, V, VI i 6 klas gleb użytków zielonych: I, II, III, IV, V, VI. W skali kraju gleby orne bardzo dobre i dobre (I-II) o powierzchni 3,7%, IIIa i IIIb zajmują 18,0%, średniej jakości (IVa i IVb) – 35,2% oraz słabe i bardzo słabe (V i VI) – 37,3% ogólnej powierzchni gruntów ornych, górskie 5%. W ogólnej powierzchni użytków zielonych kraju klasy najsłabsze (V i VI) stanowią aż 42,6%.

Gleby klasy I Gleby klasy I - gleby orne najlepsze. Są to: czarnoziemy, rędziny kredowe, gleby brunatne (tylko te bogate w próchnicę), mady. Są to gleby najbardziej zasobne w składniki pokarmowe, łatwe do uprawy (przewiewne, ciepłe, nie zaskorupiające się).

Gleby klasy ii Gleby klasy II - gleby orne bardzo dobre. Mają skład i właściwości podobne (lub nieco gorsze) jak gleby klasy I, jednak położone są w mniej korzystnych warunkach terenowych co powoduje, że plony roślin uprawianych na tej klasie gleb, mogą być niższe niż na glebach klasy I.

Gleby klasy iii Gleby klasy III (a i b) gleby orne średnio dobre - Gleby brunatne, gleby bielicowe. W porównaniu do gleb klas I i II, posiadają gorsze właściwości fizyczne i chemiczne. Odznaczają się dużym wahaniem poziomu wody w zależności od opadów atmosferycznych. Na glebach tej klasy można już zaobserwować procesy ich degradacji.

Gleby klasy iv Gleby klasy IV (a i b) - gleby orne średnie. Plony roślin uprawianych na tych glebach są wyraźnie niższe niż na glebach klas wyższych, nawet gdy utrzymywane są one w dobrej kulturze rolnej. Gleby te są bardzo podatne na wahania poziomu wód gruntowych.

Gleby klasy v Gleby klasy V - gleby orne słabe. Do tej klasy należą gleby kamieniste lub piaszczyste o niskim poziomie próchnicy. Są ubogie w substancje organiczne. Do tej klasy zaliczmy również gleby orne słabe położone na terenach nie zmeliorowanych albo takich które do melioracji się nie nadają.

Gleby klasy vi Gleby klasy VI - gleby orne najsłabsze. Próba uprawy roślin na glebach tej klasy niesie ze sobą duże ryzyko uzyskania bardzo niskich plonów. Wyróżnia się klasę VIz nadającą się tylko do zalesienia. Posiadają bardzo niski poziom próchnicy.

Sposoby badania gleby Są różne metody badania gleby. Najczęściej glebę badamy pod kątem jej zawartości chemicznej bądź odczynu pH. W szczególności przydaje się to rolnikom. Badając glebę, wiedzą jakie rośliny mogą w danym miejscu posadzić, oraz jaką dawkę nawozu dać, aby roślina dobrze rosła.

GLEBY W NASZEJ okolicy

GLEBA W Naszej GMINIE KLWÓW Na terenie gminy przeważają gleby brunatne wyługowane i bielicowe, określano jako kompleks żytni słaby i żytnio-łubinowy. Są to w części gleby suche, niespójne. Rzadsze są gleby czarne zdegradowane wytworzone na utworach gliniastych i piaszczystych, oraz mady zaliczane do kompleksów żytnich bardzo dobrych.

ROZKŁAD PRZESTRZENNY POSZCZEGÓlnych klas gleb Rozkład przestrzenny poszczególnych klas gleb jest niejednorodny. Kompleksy gleb prawnie chronionych występują głównie we wschodniej części gminy, w rejonie wsi Podczasza Wola, Kłudno, Ulów, Przystałowice Duże, Kolonia Sady, gdzie rozwinięte jest sadownictwo i warzywnictwo. W dolinie rzeki Drzewiczki grunty (mady) pozostają w użytkowaniu zielonym jako łąki i pastwiska.

Użytkowanie gruntów w naszej gminie OGÓLNA POWIERZCHNIA GMINY - 9 046 ha Użytki rolne - 6 630 ha Lasy i zadrzewienia - 1 894 ha Grunty pod wodami - 42 ha Tereny komunikacyjne - 243 ha Tereny osiedlowe - 159 ha Tereny różne - 2 ha Tereny nieużytkowane - 31 ha

KLASY boNITAcyjne w naszej gminie Klasy III - 272 ha - 4,3% Klasy IV - 2777 ha - 42% Klasa V - 1878 ha - 28,3% Klasa VI - 1703 ha - 25,4%

Moje Badania

Pobieranie próby gleby do badania

Inna Metoda Pobierania prób glebowych

Odważanie właściwej ilości gleby, potrzebnej do badania

Roztwór glebowy

Filtrowanie Roztworu glebowego

probówki na skali kalorymetrycznej

Zmiana barwy roztworów w probówkach

Badanie składu mineralnego gleb Za pomocą lupy obserwowałam różne elementy składowe gleby.

Badanie wilgotności gleby Na sączkach umieściłam próbki gleby i pozostawiłam ich na ok 10 minut.

Badanie odczynu gleby za pomocą roztworu wskaźnikowego

Porównanie fiolki ze skalą kolorymetryczną

Wyniki badań A oto wyniki przeprowadzonych badań: - zawartość fosforanów: 0,5 mg/l - zawartość azotanów (V): 0 mg/l - zawartość amonu: 1,0 mg/l - odczyn pH pierwszej próby gleby: 7 - na sączkach pojawiły się plamy, jedna wielkości powierzchni próbki a druga mniejsza, - w glebie znalazłam błyszczące blaszki, niewielką ilość czarnych ziarenek i jeszcze mniejszą czerwonawych ziarenek, - druga próba glebowa przyjęła kolor brązowy.

Wnioski z badań Zawartość fosforanu w badanej próbie jest niska. W glebie znalazłam kwarc, mikę, niewielkie ilości skalenia i jeszcze mniej łupek. Wilgotność badanych prób glebowych jest na II i III stopniu. Pierwsza próba glebowa dała pH 7 - gleba obojętna a kolejna pH 6 - gleba kwaśna. W zależności od miejsca pobierania prób badane parametry gleby przyjmują różne wartości.

KONIEC Prezentacja ta jest wynikiem mojej pracy nad projektem edukacyjnym w ramach – Regionalnego programu stypendialnego dla uczniów szczególnie uzdolnionych w roku szkolnym 2011/2012. Prowadzona była pod kierunkiem mgr Małgorzaty Kopczyńskiej. Mam nadzieję, że spodobała się Państwu. Wyk. Dominika Płosarek źródła: internet, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Klwów. Diagnoza stanu gminy Klwów. „Geomorfologia ogólna” – M. Kimaszewski, „Analiza podstawowych chemicznych właściwości gleby z elementami analityki” A. Kowalkowski, M. Swałdelc