Tworzenie warsztatu pracy logopedy - dobór i wykonywanie pomocy, dobór sprzętu i oprogramowania, możliwości wykorzystania oprogramowania

Terapia logopedyczna Istotą jej jest szeroko rozumiane wychowanie językowe. Obejmuje ono wszystkie osoby kontaktujące się z dzieckiem( w szkole i poza nią). Ze względu na złożoność i różnorodność problemów komunikacyjnych, możliwości, potrzeb i stanu fizycznego osób z niepełnosprawnością konieczne jest tworzenie indywidualnych planów pracy logopedycznej z dzieckiem

Cel terapii logopedycznej Istotą oceny poziomu mowy osób upośledzonych nie są tak naprawdę zmiany ilościowe i jakościowe, tylko to na ile utrudniają one komunikowanie się z innymi ludźmi. Cel terapii logopedycznej Optymalne usprawnienie procesu komunikacji, by dziecko zaspokajało potrzebę porozumiewania się i sygnalizowało swoje potrzeby Metody logoterapii - lingwistyczne oparte na materiale gramatycznym - filologiczne oparte na materiale literackim - psychologiczne oparte na empatii logopedy i badaniach psychologicznych - pedagogiczne oparte na cechach systemu pedagogicznego - rysunkowe i taneczno-muzyczne - motoryczno-kinestetyczne - wzrokowo-słuchowo-dotykowe 3

Cel terapii: radzenie sobie w życiu (lekko upośledzeni), sygnalizowanie potrzeb (głębiej upośledzeni) Zwraca się uwagę na: kształtowanie językowej sprawności sytuacyjnej (umiejętność poradzenia sobie w sklepie, u lekarza) ćwiczenia prawidłowego oddychania i połykania Ćwiczenia onomatopeiczne, będące czasem pierwszym znakiem mownym w kontaktach z otoczeniem

Tzw. kąpiele słowne, komentowanie sytuacji, czynności, Stawianie pytań, prowokowanie odpowiedzi, stwarzanie okazji dokonywania wyboru, Prowokowania aktywności za pomocą metody „podążania za dzieckiem”, gdzie uczeń sam decyduje co chce robić i jaką aktywność z proponowanych w sali wybiera.

W przypadku dzieci niemówiących terapia opiera się na uzmysłowieniu potrzeby komunikowania się, sygnalizowania potrzeb ( wytwarzania reakcji przyczyna-skutek), sprawczości i wpływu na otoczenie za pomocą słowa. Oczywiście dzieje się to w oparciu o pomoce techniczne dostosowane do rozwoju mowy pozawerbalnej.

Terapia logopedyczna a rewalidacja Terapia logopedyczna jest częścią rewalidacji. Prowadzi się ją obok terapii pedagogicznej, nastawionej na wszechstronną stymulację rozwoju ucznia, co osiąga się przez: - ćwiczenia ruchowe - ukierunkowaną zabawę - elementy muzyki Szczególnego znaczenia nabiera więc współpraca wszystkich osób mających kontakt z dzieckiem, zarówno terapeutów, jak i rodziny.

Praca logopedyczna z dzieckiem autystycznym, opiera się na metodach behawioralnych Podczas zajęć stosujemy wzmocnienia Często opieramy się na planach aktywności Stosujemy również tabliczki żetonowe Podczas pracy często posługujemy się elementami komunikacji alternatywnej Wiele czasu poświęcamy na eliminowanie niepożądanych zachowań oraz nawiązanie kontaktu Stwarzamy sytuacje zachęcające dziecko do komunikowania się, Pomagamy stworzyć system komunikacji umożliwiający porozumiewanie się z otoczeniem Wychodzimy naprzeciw zainteresowaniom dziecka

Ćwiczenia oddechowe Celem ćwiczeń oddechowych jest: Poszerzenie pojemności płuc Wzmocnienie mięśni biorących udział w oddychaniu Odróżnienie fazy wdechu i wydechu Wyrobienie umiejętności szybkiego, pełnego wdechu i wydłużonej fazy wydechu Dostosowanie długości wydechu do czasu wypowiedzi

Przypominamy dzieciom o wdechu nosem, a wydechu ustami Przykłady ćwiczeń usprawniających prawidłowy oddech Chłodzenie gorącej zupy Wąchanie kwiatów, potraw, kosmetyków Chuchanie na dłonie Nadmuchiwanie balonów Dmuchanie piłeczek, chrupek itp.

Gwizdanie Przenoszenie rurką ruchomych elementów większej kompozycji Sterowanie wydychanym powietrzem pływającymi po wodzie elementami Dmuchanie baniek Dmuchanie na płomień świecy tak, żeby nie zgasł

Ćwiczenia fonacyjne Ćwiczenia fonacyjne to wszystkie naśladownictwa onomatopeiczne z różnym natężeniem dźwięku Cel ćwiczeń to: Nauczenie umiejętności zmiany natężenia i ustawienia głosu w mowie Przykłady ćwiczeń fonacyjnych: Zabawa w echo( przedłużanie samogłosek) AAAlaaaa, Maaaacieeeek Naśladowanie odgłosu wiatru, odkurzacza, itp. Fabularyzowane opowiastki.

Ćwiczenia artykulacyjne Sprawność aparatu artykulacyjnego jest bardzo ważna dla poprawy wyrazistości naszych wypowiedzi. Ruchliwość języka , warg, kontrola ich ułożenia w jamie ustnej stanowi nie lada wyzwanie dla dzieci z upośledzeniami. Zwłaszcza dotyczy to osób z MPD i Zespołem Downa.

Cele ćwiczeń artykulacyjnych Pionizacja języka, usprawnienie warg, języka i podniebienia miękkiego i ich koordynacji Opanowanie świadomości ruchu narządów artykulacyjnych Wyrabianie wrażliwości miejsc w jamie ustnej istotnych dla prawidłowego wymawiania dźwięków Wyuczenie prawidłowego połykania

Oczywiście zadania wykonujemy razem z dzieckiem przy lustrze, nadając im charakter zabawy np. opowiadając bajeczki logopedyczne. Pamiętajmy też o naturalnych okazjach do ćwiczeń( przy myciu buzi, jedzeniu) Narzędzia przydatne do ćwiczeń to : Słomki, zdjęcia i obrazki z układem artykulatorów, szpatułki, łyżeczki Programy komputerowe (Minki Martynki, Logopedia, MiMowa)

Treści nauczania dobierane przez logopedę dotyczą najbliższego otoczenia dziecka. Poszerzają wiedzę o przyrodzie i jej zmianach, domu, szkole, związane są z orientacją w schemacie własnego ciała, samoobsługą Metody zawsze dostosowane do możliwości dziecka (patrz diagnoza), uwzględniając jego funkcjonowanie fizyczne i intelektualne Korzystamy z pomocy technicznych i urządzeń , które w możliwie najpełniejszy sposób pomagają w stymulacji logopedycznej (klawiatury alternatywne, przyciski Big Mac, wskaźniki, zestawy głośnomówiące, programy komunikacyjne „Mówik”, Boardmaker,

Układ i koncepcja zajęć powinna łączyć się treściowo . Często używam tzw. motywu przewodniego, którym staje się temat lub postać przewijająca się w ćwiczeniach ( w sklepie, zwierzęta, zawody, postać misia itp.) Wykorzystujemy pomoce dydaktyczne, jak i zabawki ogólnodostępne w sprzedaży, dostosowując je do potrzeb terapii (puzzle, gry planszowe, kolorowanki, sortery) wykorzystujemy też surowce wtórne, tworząc „coś z niczego”,

W przypadku mowy niewyraźnej lub jej braku wspomagamy komunikat korzystając z piktogramów Boardmakera, gestów Makatona, zestawów głośnomówiących lub programu „Mówik”.

Ważne w mojej pracy są tzw Ważne w mojej pracy są tzw. zabawy sytuacyjne, bogacące słownictwo związane z określonymi sytuacjami, z którymi styka się dziecko w szkole, jak i poza nią. Uczniowie przyswajają sobie zwroty potrzebne im podczas wizyty u lekarza czy w sklepie. Możliwość odegrania różnych ról pomaga oswoić się ze stresem.

Dla prawidłowego rozwoju języka istotne jest polisensoryczne kształtowanie pojęć oraz zdolność odbierania bodźców wszystkimi zmysłami. Zajęcia logopedyczne z dzieckiem upośledzonym umysłowo zawsze mają charakter zabawy. Łączą w niej różne metody ( np. demonstracji, czy słuchową) , skupiają się na uwrażliwianiu wielu zmysłów( słuchu, wzroku, smaku, dotyku i węchu)

W terapii korzystamy z różnych pomocy, pamiętając o ich stopniowym wprowadzaniu Przedmiot naturalny Zabawka imitująca przedmiot Zdjęcie Obrazek Piktogram (jako rysunek schematyczny)

Stymulacja analizatora wzrokowego i koordynacja wzrokowo-ruchowa jest konieczna u wszystkich dzieci z zakłóceniami rozwoju. Jest ona podstawowym etapem rozwoju inteligencji oraz uczenia się komunikacji językowej Przykłady ćwiczeń: Wkładanie różnych elementów do sorterów Dobór identycznych obrazków Układanie połówek obrazków Pokazywanie i nazywanie obrazków w książeczkach

Naśladowanie ruchów ciała Dobieranie zabawki zgodnie z zasadą (desygnat do desygnatu, obrazek do desygnatu, podpis do desygnatu) Układanie sekwencji obrazków (tematycznych, atematycznych) Dokonuje generalizacji (dobór obrazków z danej kategorii)

Stymulacja słuchowa pobudza ciekawość, skupienie uwagi, wraz z obrazem dopełnia odbiór świata. Przykłady ćwiczeń: Powtarzanie melodii Śpiewanie piosenek Zabawy dźwiękonaśladowcze Ćwiczenia słuchu fonemowego Ćwiczenia analizy i syntezy sylabowej i głoskowej wyrazów

Ćwiczenia pamięci symultanicznej (globalnej) i sekwencyjnej- linearnej) przygotowują dzieci do nauki czytania, zarówno globalnego, jak i głoskowania

Ćwiczenia rozwijające poczucie sprawstwa: Ukazują dziecku, że określone działanie spowoduje jakiś efekt Dokonywanie wyboru-piktogram jeszcze, dość (zabawki dźwiękowe, przycisk BicMac, ) Dokonywanie wyboru (każdy wybór wiąże się z sukcesem) Puzzle Klocki Układanki Książeczki

Ćwiczenia utrwalające naprzemienność działań( teraz ja-teraz ty) Zabawy z piaskiem, kaszą Stawiania budowli z klocków Wrzucanie elementów do sorterów Ćwiczenia naśladownictwa( polecenie :zrób tak W późniejszym etapie wprowadzamy piktogramy; jeść, pić , toaleta , pomóż mi, wybór aktywności

Komputer w pracy z dzieckiem niepełnosprawnym Wartość komputera w nauczaniu dziecka niepełnosprawnego jest niezaprzeczalna. Aby dziecko niemówiące mogło się rozwijać, wyrażać opinie, nazywać uczucia i przede wszystkim komunikować swoje potrzeby musi mieć narzędzia w postaci programów komputerowych, jak i dostępu do specjalistycznych urządzeń technicznych

Jest to niewątpliwa pomoc w tworzeniu warsztatu logopedy Jest to niewątpliwa pomoc w tworzeniu warsztatu logopedy. Pozwala przygotować: Albumy komunikacyjne Plany działania dla autystyków Tablice do zestawów głośnomówiących

Często korzystamy z programów logopedycznych takich jak: Logopedia, Logo-Gry, Magiczne obrazki, MiMowa, Mówik czy Boardmaker Speaking Dynamically Pro oraz z programów wspomagających (Wspomaganie Rozwoju, Zwierzaki) Dziękując za uwagę zapraszam na warsztaty praktyczne w sali logopedycznej.