Karta Praw Podstawowych (KPP)

Na poprzednim wykładzie powiedzieliśmy sobie, że Przedmiotem EPS jest zapewnienie realizacji praw socjalnych mieszkańców UE poprzez: Wspieranie zatrudnienia ( edukacja zawodowa, przekwalifikowanie, uznawanie wykształcenia) Poprawę warunków pracy Rozwój dialogu Pracodawcy – pracownicy Walkę z ubóstwem i dyskryminacją Zapewnienie godziwego ZS

Na poprzednim wykładzie powiedzieliśmy sobie, że Beneficjentami EPS są : - Państwa członkowskie i jego instytucje; regiony, zwłaszcza zapóźnione Pracodawcy i związki zawodowe Pracownicy i obywatele UE Realizatorami EPS są: - Organu UE ( Rada Europejska, KE, PE, ETS, Komitety), rządy państw członkowskich, regiony, samorządy, organizacje

Istota i historia powstania KPP KPP to zbiór fundamentalnych praw człowieka i obywatela, określa też obowiązki UE w zakresie realizacji tych praw. Karta jest kompilacją dokumentów i zobowiązań międzynarodowych m.in. Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Paktu Praw Człowieka, Europejskiej karty Socjalnej

Istota i historia powstania KPP Projekt Karty przygotowywał Konwent; KPP została proklamowana przez Radę, Komisje i PE w 2000 r. w Nicei; Podstawowe prawa socjalne znajdują ochronę w rozdziale „Solidarność”; W Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej nadano KPP moc obowiązującą; Wyłączenie wywalczyły sobie Wlk.Brytania i Polska;

Prawa Podstawowe wg KPP Karta składa się z preambuły, 7 rozdziałów i 54 artykułów. Godność ( art.1-5) Wolność ( art.6-19) Równość (art. 20-26) Solidarność ( art.27-38) Prawa obywatelskie (art. 39 – 46) Wymiar sprawiedliwości (art. 47 – 50) Postanowienia ogólne ( art.51 – 54 )

Omówienie artykułów KPP - godność Godność ludzka jest nienaruszalna, ma być szanowana i chroniona; Każdy ma prawo do życia; Nikt nie może być skazany na karę śmierci; Każdy ma prawo do poszanowania swojej integralności fizycznej i psychicznej; Zakaz praktyk eugenicznych ( selekcji osób), wykorzystywania ciał ludzkich jako źródła zysku, klonowania istot ludzkich; Zakaz niewolnictwa i poddaństwa, handlu ludźmi i pracy przymusowej;

Wybrane artykuły KPP - wolność Każdy ma prawo do: wolności i bezpieczeństwa osobistego; poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, domu i komunikowania się; zawarcia małżeństwa i założenia rodziny; wolności myśli, sumienia i religii, wolności wypowiedzi; gromadzenia się, stowarzyszania, zwłaszcza w partiach politycznych; gwarantuje się wolność i pluralizm mediów .

Wybrane art. KPP – wolność cd Każdy ma prawo do : zrzeszania się w związki zawodowe; wolności w zakresie sztuki i badań naukowych; podejmowania pracy w swobodnie wybranym zawodzie; swobody poszukiwania zatrudnienia, wykonywania pracy i prowadzenia firmy na terenie UE; prawo do własności i azylu.

Wybrane art. KPP - równość Każdy jest równy wobec prawa; Zakazana jest jakakolwiek dyskryminacja ( płeć, rasa, kolor skóry, pochodzenie etniczne czy społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub światopogląd, opinie polityczne, narodowość, majątek, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną czy polityczną).

Wybrane art.. KPP - równość UE szanuje różnorodność kulturową, religijną i językową; Należy zapewnić równość kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach ( możliwa pozytywna dyskryminacja); Prawa dziecka ( ochrona, opieka, prawo wyrażania poglądów i branie ich pod uwagę); Prawa osób niepełnosprawnych i w podeszłym wieku ( środki zapewniające im niezależność, integrację zawodową i społeczną, udział w życiu społeczności).

Wybrane art..KPP - solidarność Należy pracownikom zagwarantować : Prawo do informacji w przedsiębiorstwie; Prawo do rokowań i działań zbiorowych ( dot. też organizacji pracodawców); Dostęp do pośrednictwa pracy; Ochronę w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia; Należyte i sprawiedliwe warunki pracy.

Wybrane art.. KPP - solidarność Zakaz pracy dzieci; Szczególna ochrona rodziny i umożliwianie godzenia życia rodzinnego z pracą; Prawo do zabezpieczenia społecznego i usług społecznych ( macierzyństwo, choroba, wypadek przy pracy, zależność i podeszły wiek, utrata pracy); Ochrona zdrowia( profilaktyka i leczenia) oraz konsumentów.

Wybrane art.. KPP – prawa obywatelskie Głosowanie i kandydowanie w wyborach do PE oraz do władz lokalnych w państwie, gdzie aktualnie zamieszkuje; Prawo do dobrej administracji ( bezstronne rozpatrzenie spraw w rozsądnym terminie); Dostęp do dokumentów zwłaszcza dot. organów i jednostek UE; Prawo do petycji do PE; Swoboda przemieszczania się i opieka dyplomatyczna i konsularna.

Wybrane art..KPP – wymiar sprawiedliwości Każdy ma prawo do : Środka prawnego przed sądem; Sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy przez niezawisłym sądem; Uzyskania porady prawnej, obrońcy i przedstawiciela; Uznania za niewinnego póki sprawa nie zostanie zakończona; Ponownego niekarania w tej samej sprawie.

Wybrane art.. KPP – postanowienia ogólne Wszelkie ograniczenia w korzystaniu z praw i wolności zawartych w KPP muszą szanować ich istotę; Ograniczenia muszą być proporcjonalne, mogą być wprowadzane w razie ważnej konieczności, ze względu na interes ogólny i prawa innych osób; Implementacja zapisów Karty ma wpływ na PS Unii i krajów członkowskich, ale uwzględnia też ich różnorodność.

Karta Praw Podstawowych w Polsce Polska ( i Wlk. Brytania) zastrzegła sobie zakres stosowania Karty w protokole dołączonym do Traktatu o funkcjonowaniu UE; Powody : „ interpretacja prawa przez ETPCz, doprowadziłyby do zmian def.rodziny i przymuszały do uznania małżeństw homoseksualnych” (L.Kaczyński); Zapisy Karty mogą się stać powodem niemieckich roszczeń majątkowych na Ziemiach Zachodnich ( opinia A. Fotygi).

Karta Praw Podstawowych w Polsce Za przyjęciem Karty opowiadali się : NSZZ „Solidarność” -Wł. Bartoszewski, B. Klich. J. Protasiewicz, J. Saryusz – Wolski, D. Tusk, B. Komorowski; Amnesty Internatinal , Helsińska Fundacja Praw Człowieka; Znaczna część opinii publicznej (57% za, 22% przeciw).

Karta Praw Podstawowych w Polsce Przeciw przyjęciu Karty byli : prof.. A. Zoll; Deputowany PiS Konrad Szymański; Rzecznik Praw Obywatelskich J. Kochanowski; Episkopat Polski; Ostatecznie premier D. Tusk podpisał Traktat w kształcie wynegocjowanym, przez Prez. L. Kaczyńskiego ( listopad 2007)

Czy KPP obowiązuje w Polsce Formalnie w brzmieniu przyjętym w Traktacie o funkcjonowaniu UE obowiązuje z zastrzeżeniem, że polskie prawo ma pierwszeństwo przed zapisami w Karcie; Praktycznie, wszystkie zapisy Karty zastały już przez Polskę uznane jako obowiązujące we wcześniej ratyfikowanych dokumentach – jednakże nie przestrzeganie ich nie grozi sądowym nakazem zmian prawa polskiego.

Czy KPP jest przestrzegana ? - dyskusja Czy mamy pełna ochronę socjalną ? Czy dostęp do służby zdrowia jest na miarę oczekiwań ? Czy prawa pracownicze są gwarantowane w wystarczającym stopniu ? Czy wolność słowa jest przestrzegana we wszystkich krajach UE ? Czy prawa mniejszości są w pełni respektowane ?