GLOBALNE BEZPIECZEŃSTWO EKOLOGICZNE (GBE) – w ujęciu cybernetyki trwałego rozwoju (sustainable development-SD) Cybernetyka trwałego rozwoju w przezwyciężaniu globalnego kryzysu Wykład III 7 grudnia 2014

Lesław Michnowski Wieloletni ( ) członek Komitetu Prognoz “Polska 2000 Plus” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk

Informacje dotyczące wykładu, Zapytania, wypowiedzi, komentarze, prace zaliczeniowe:

POWTÓRZENIE

Jan Paweł II: (…) inne zagrożenia (…) każe się obawiać „HOLOKAUSTU EKOLOGICZNEGO” (…) niepohamowany pęd NIELICZNEJ GRUPY UPRZYWILEJOWANYCH do PRZYWŁASZCZENIA SOBIE DÓBR ZIEMI i do ich eksploatacji staje się przyczyną NOWEGO RODZAJU ZIMNEJ WOJNY (…) między krajami wysoko uprzemysłowionymi, a ubogimi. (Sycylia’93)

Głównym CELEM współczesnej globalnej WALKI konkurencyjnej światowych sił dominujących jest NEO-SOCJALDARWINISTYCZNE ELIMINOWANIE KONKURENTÓW do źródeł deficytowych zasobów naturalnych, oraz ZAWŁASZCZANIE posiadanych przez nie tych ŹRÓDEŁ. A także ograniczanie degradacji środowiska przyrodniczego.

„Zerowy wzrost” 1971/95

Dennis Meadows 2009: dla przezwyciężenia globalnego kryzysu If you want everyone to have the full potential of mobility, adequate food and self-development, then it is 1 or 2 billion. (mld, obecnie jest nas ok. 7 mld. osób)

Neo-darwinizm społeczny to groźna – nieuchronnie do globalnej katastrofy prowadząca – alternatywa trwałego rozwoju (sustainable development) i CŻM światowej społeczności

Cele NEO-SOCJALDARWINISTYCZNYCH działań antykryzysowych, m.in. (1): (1) radykalnie ZMNIEJSZYĆ ZUŻYWANIE, przez Peryferie, czyli SŁABSZĄ część światowej społeczności (ŚS), deficytowych ZASOBÓW, a zatem w Peryferiach: 2) „schładzać” gospodarkę, stymulować BEZROBOCIE; (3) likwidować struktury obronne - państwo, KK; (4) DEGRADOWAĆ EDUKACJĘ, osłabiać zdolność logicznego i krytycznego myślenia; (5) zmniejszać ROZRODCZOŚĆ

Cele NEO-SOCJALDARWINISTYCZNYCH działań antykryzysowych m.in. (2) (6) pogarszać WYŻYWIENIE I OCHRONĘ ZDROWIA; (7) ANTAGONIZOWAĆ wzajemnie społeczności Peryferii; (8) wyniszczająco ZADŁUŻAĆ eliminowane społeczności; (9) ROZWARSTWIAJĄC ŚS, WZMACNIAĆ zdolność obrony i samoobrony CENTRUM - silniejszej części ŚS.

Wykład III

Neo-darwinizm społeczny jako czynnik kryzysogennego intensyfikowania procesów destrukcji.

Neo-darwinizm społeczny a „inwigilacja czysta”, Prakseologia T. Kotarbińskiego

Jan Paweł II: „struktury grzechu”

Neo-darwinizm społeczny jako wysoce prawdopodobny a patologiczny sposób przezwyciężania globalnego kryzysu

Wzajemnie wyniszczające: - globalna wojna, - obronny terroryzm, - obronna rozrodczość, lub - realna rewolucja, jako konsekwencje przezwyciężania globalnego kryzysu metodą neo-darwinizmu społecznego

Czy faktycznie światowa społeczność (ŚS) znajduje się w stanie kryzysu globalnego? Jaka jest jego istota? Jak zatem przezwyciężać taki kryzys? Jak zapobiec globalnej katastrofie?

Dla uniknięcia globalnej katastrofy nie wystarczy jedynie poprawnie określona wizja GBE i CŻM/E, czyli trwale rozwojowo funkcjonującej światowej społeczności. Niezbędna jest również - także poprawnie określona – „mapa drogowa” zadań i etapowej realizacji tej wizji, czyli procesu jej kształtowania.

Wizyjne programowanie strategiczne/backcasting - odnowiona strategia SD UE a program Apollo

Konieczność wiedzy o właściwościach rozwojowo sterowanego obiektu i jego środowiska

Teoria systemów, w tym cybernetyka w rozpoznawaniu istoty kryzysu globalnego oraz poznawaniu właściwości obiektów podlegających rozwojowemu sterowaniu, oraz określaniu poprawnych metod takiego sterowania

System: zbiór elementów synergicznie powiązanych jego makrostrukturą w tak zintegrowaną całość.

W analizie systemowej niezbędność precyzyjnego języka

Jaki dla GBE rozwój (dowolnej postaci systemu życia, w tym społeczeństwa), zrównoważony czy trwały?

Konstytucja RP Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.

Humanity has the ability to MAKE DEVELOPMENT SUSTAINABLE to ensure that it meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs.”. Patrz: (Raport Brundtland, tekst ang., rozdz. I, p. 27). (Nie ma tu żadnego odniesienia do słowa "równowaga”, które stanowi podstawę polskiego przekładu tego pojęcia.)

Accordingly, we assume a collective responsibility to advance and strengthen the INTERDEPENDENT AND MUTUALLY REINFORCING PILLARS OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT – ECONOMIC DEVELOPMENT, SOCIAL DEVELOPMENT AND ENVIRONMENTAL PROTECTION – at local, national, regional and global levels. Patrz: (WSSD Johannesburg, 2002.

TRWAŁY – czyli bezkryzysowy - ROZWÓJ światowej, w tym Unii Europejskiej i polskiej, społeczności, wymaga nie tylko zintegrowania rozwoju społecznego, z rozwojem gospodarczym i ochroną środowiska przyrodniczego, lecz ponadto opanowania umiejętności właściwego (zgodnego z potrzebami życia Człowieka) kształtowania tego środowiska. F. Capra, Punkt zwrotny (The Turning Point) 1982.,

Traktat Lizboński, Artykuł 2 3. Unia (…) Działa na rzecz TRWAŁEGO ROZWOJU EUROPY, którego podstawą jest ZRÓWNOWAŻONY WZROST GOSPODARCZY oraz (…) SPOŁECZNA gospodarka rynkowa (…) Jest to zarazem zanegowanie koncepcji „zerowego wzrostu” lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2007:306:0010:0041 :PL:PDF lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2007:306:0010:0041 :PL:PDF

Rio+20 ( ) Our common vision 1. (…) renew our COMMITMENT to SUSTAINABLE DEVELOPMENT and to ensuring the promotion of an ECONOMICALLY, SOCIALLY AND ENVIRONMENTALLY sustainable future (…) integrating economic, social and environmental aspects (…) TO ACHIEVE SUSTAINABLE DEVELOPMENT IN ALL ITS DIMENSIONS. 3. Poverty eradication (…) freeing humanity from poverty and hunger (…) the-rio20-conference the-rio20-conference

Cybernetyka rozwoju trwałego (sustainable development), a nie „rozwoju zrównoważonego”, jako pomoc w wizyjnym programowaniu strategicznym, w tym w budowie ww „mapy drogowej”.

B. Trentowski, Stosunek filozofii do cybernetyki, czyli sztuki rządzenia narodem, N. Wiener, Cybernetyka i społeczeństwo, Warszawa 1961.

Cybernetyka - ogólna teoria sterowania (przebiegiem różnorodnych procesów, w tym procesem życia i rozwoju społeczno- gospodarczego), - ogólna teoria informacji

Dla uniknięcia globalnej katastrofy oraz ukształtowania i podtrzymywania zdolności trwałego rozwoju ŚS konieczność ULTRASTABILNOŚCI światowej społeczności

ULTRASTABILITY The ability of a system to change its internal organization or structure in response to environmental conditions that threaten to disturb a desired behavior (…) Web Dictionary of Cybernetics and Systems. e/ASC/ULTRASTABIL.html. e/ASC/ULTRASTABIL.html

W ramach cybernetyki rozwoju traktujemy modelowo różnej formy społeczności, organizacje, lub ekosystemy, w tym narody, przedsiębiorstwa, innej postaci organizacje (np naukowo- wytwórcze, finansowe), itp – jak również ekosystemy lokalne lub ekosystem globalny (Ziemię) - jako systemy życia (sż), w tym systemy: człowiek-technika (SCT). Również środowisko takich systemów ujmujemy jako system życia.

Życie jako proces tworzenia informacji realnej w układzie: system życia–środowisko, lub przeciwstawiania się wzrostowi entropii w tym układzie.

Proces to ciąg zmian zachodzących zgodnie z jego logiką, określającą rodzaj i kolejność jego faz i etapów. Skutki procesu zależą nie tylko od struktury układu, w którym dany proces zachodzi, lecz także od stanu jego środowiska Bez znajomości tej logiki oraz środowiskowych oddziaływań nie można sterować procesem kształtowania zdolności trwałego rozwoju ŚS.

Informacja – pojęcie używane w trzech ujęciach: 1) jako, przeciwstawna entropii (dezorganizacji),konceptualna miara jakości, w tym zorganizowania, sż; (czym wyższa jakość sż, tym mniej prawdopodobna forma jego struktury) 2) jako informacja realna, zawarta w strukturze nadsystemu, czyli każdy czynnik, który przyczynia się do życia lub bardziej sprawnego funkcjonowania sż; 3) jako informacja odwzorowująca układ: system życia–środowisko, w tym wiedza dotycząca jego przyszłości.

Entropia: ilość mikrostanów które realizują lub mogą realizować dany makrostan Warsztat rzemieślniczy a zmiany w uwarunkowaniach jego funkcjonowania

Rozwój: ta część procesu życia, w trakcie której zwiększeniu ulega: - trwałość podlegającego rozwojowi systemu życia (sż), w tym społeczności, oraz - jakość życia stanowiących je podmiotów. Rozwój trwały ŚS: postępujący nieprzerwanie, bezkryzysowo – podstawa GBE.

Kryzys społeczności ma miejsce wówczas, gdy dotychczasowa jego makrostruktura (orgware, stosunki społeczne) traci zdolność stymulowania jej rozwoju. O występowaniu kryzysu m.in. świadczy zmniejszanie jakości życia osób stanowiących tę społeczność. W trakcie kryzysu – odznaczającego się przewagą destrukcji nad konstrukcją - mogą mieć miejsce chwilowe stany pozornie rozwojowe pomimo ogólnie regresywnej tendencji.

Każdemu działaniu sż, jak i upływowi czasu, towarzyszą dwa przeciwstawne skutki: konstrukcji i destrukcji, dotyczące układu: sż – środowisko.

Dziękuję za uwagę