Finanse publiczne w Polsce w okresie kryzysu 22 luty 2012

W ostatnich 4 latach skumulowany wzrost PKB w Polsce był zdecydowanie najwyższy w UE

Silny wzrost inwestycji publicznych w czasie kryzysu

W Polsce udział inwestycji publicznych w PKB największy w całej UE W Polsce udział inwestycji publicznych w PKB największy w całej UE. Zgodnie z prognozami KE, będzie on najwyższy również w 2012 i 2013 r.

Mimo bardzo dobrych wyników gospodarczych na tle innych krajów UE, Polska nie uniknęła pogorszenia sytuacji finansów publicznych

Ocena stanu finansów publicznych w Polsce często jednak rozmija się z rzeczywistością MITY i FAKTY

W Polsce bardzo silnie wzrosło zadłużenie w czasie kryzysu MIT: W Polsce bardzo silnie wzrosło zadłużenie w czasie kryzysu

FAKT: Przyrost długu w Polsce w czasie kryzysu należał do najmniejszych w UE

Dług Polski jest wyjątkowo wysoki MIT: Dług Polski jest wyjątkowo wysoki

Poziom długu/PKB jest w Polsce wyraźnie niższy niż w UE, szczególnie po uwzględnieniu kosztów reformy emerytalnej

Aż 30% długu publicznego w Polsce wynika z kosztów reformy emerytalnej

MIT: Rząd interweniował na rynku walutowym i dzięki temu w 2010 r. „prześlizgnął” się pod progiem 55% zadłużenia do PKB.

FAKT: Zarówno w 2010 jak i 2011 państwowy dług publiczny pozostał wyraźnie poniżej II progu Źródło: AMECO, MF

Rząd nie ogranicza wydatków, tylko podnosi podatki MIT: Rząd nie ogranicza wydatków, tylko podnosi podatki

FAKT: REDUKCJA DEFICYTU O 1% PKB DZIĘKI OBNIŻENIU WYDATKÓW Analiza wydatków wymaga wyróżnienia środków UE FAKT: REDUKCJA DEFICYTU O 1% PKB DZIĘKI OBNIŻENIU WYDATKÓW Wzrost wykorzystania środków UE o 2% PKB = ZAWSZE RÓWNE bez wpływu na deficyt +2% PKB +2% PKB Cięcie wydatków Dochody bez zmian Wydatki finansowane środkami z UE Dochody z UE -1% PKB

Analiza wydatków wymaga wyróżnienia środków UE +2% PKB Brak wyróżnienia środków UE prowadzi do … +1% PKB Dochody Wydatki … błędnych wniosków: redukcja deficytu poprzez zwiększenie dochodów (podatków?) o 2% PKB, przy równoczesnym ZWIĘKSZENIU WYDATKÓW (???) o 1% PKB!

FAKT: Rekordowe ograniczenie wydatków w latach 2011- 2012 Stosowana przez KE miara oceny polityki wydatkowej

Bardzo silny spadek wydatków/PKB w latach 2011-2012 – do jednego z najniższych poziomów w historii

Oszczędności są osiągane niemal wyłącznie poprzez wzrost podatków MIT: Oszczędności są osiągane niemal wyłącznie poprzez wzrost podatków

FAKT: Działania podatkowe to mniej niż 1/3 wszystkich efektów konsolidacji

W Polsce obciążenia podatkowe są bardzo wysokie MIT: W Polsce obciążenia podatkowe są bardzo wysokie

Fakt: obciążenia podatkowe w Polsce są zdecydowanie niższe niż średnio w UE!!!

W Polsce tempo zmniejszania deficytu jest zbyt wolne MIT: W Polsce tempo zmniejszania deficytu jest zbyt wolne

FAKT: W latach 2011-2012 skala konsolidacji w Polsce największa w UE (z wyjątkiem niektórych krajów objętych programami pomocowymi)

Wyzwania

Eliminacja nadmiernego deficytu w 2012 r Eliminacja nadmiernego deficytu w 2012 r.  jeden z najlepszych wyników w historii, ale to historia głębokiej nierównowagi finansów publicznych

Deficyt musi być obniżony nie do 3%, lecz 1% PKB (MTO - średniookresowy cel budżetowy): warunek stabilności finansowej i zabezpieczenia środków UE Saldo sektora w czasie ożywienia i spowolnienia gospodarczego MTO = -1% PKB W okresie spowolnienia Polska byłaby poddana procedurze nadmiernego deficytu  ryzyko utraty funduszy spójności

Silne efekty konsolidacji widoczne od 2011 r., ale …

… osiągnięcie MTO (w 2015 r.) wymaga dalszego obniżania deficytu

Dziękuję za uwagę

Dodatkowy slajd. Od 2011 r. wzrost dochodów/PKB, ale ich poziom w 2012 r. wciąż mniejszy niż przed kryzysem