Odpowiedzialność w relacjach zewnetrznych Julia Kluczyńska i Krzysztof Śliwiński Serock, 15 marca 2012 r.

Kontekst ? ? organizacja pozarządowa ? ? ?

Kontekst inne organizacje samorząd/ ministerstwa/ us organizacja pozarządowa darczyńcy wolontariusze podatnicy 1%

Co łączy wspomniane obszary? Odpowiedzialność Planowanie strategiczne Szeroko rozumiana sprawozdawczość

Odpowiedzialność osób prawnych Art. 38 KC „Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie.” Art. 416 KC „Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu.”

Ale... W określonych przypadkach może powstać indywidualna lub solidarna odpowiedzialność członków organu zarządzającego i w bardzo wąskim zakresie członków KR/RF/ZF.

Zarząd - podstawy odpowiedzialności Prawo cywilne Prawo karne Prawo podatkowe i podatkowo – skarbowe Ustawa o rachunkowości Prawo pracy Prawo upadłościowe i naprawcze

Odpowiedzialność solidarna Co to oznacza? Wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (art.366 KL)

Odpowiedzialność solidarna Kiedy może powstać? Wyłącznie wtedy gdy wynika to z ustawy lub z umowy.

Przykład - podatki Art. 116a Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa – za zaległości podatkowe osób prawnych (czyli również organizacji pozarządowych) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tymi osobami.

Przykład - składki Art. 31. Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio [...] oraz art. 115-119 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Możliwości regresu Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach, może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych (art.376 KC).

Odpowiedzialność członków wew. organów kontroli Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone swoim działaniem na zasadach ogólnych Podwyższona odpowiedzialność w OPP Odpowiedzialność karna w przypadku popełnienia przestępstwa

Odpowiedzialność cywilna z tytułu czynów niedozwolonych Art.415 KC Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia.

Domniemanie winy Przepisy o następującej budowie: „Osoba x obowiązana jest do naprawienia szkody za […], chyba że nie ponosi winy”

Przykład: Art.431 §1. Kto zwierzę chowa lub się nim posługuje obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy.

OPP – art 27 b UDPPiW 1. Członek organu zarządzającego, organu kontroli lub nadzoru organizacji pożytku publicznego oraz likwidator organizacji pożytku publicznego odpowiada wobec tej organizacji za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu organizacji pożytku publicznego, chyba że nie ponosi winy.

OPP – art 27 b UDPPiW 2. Członek organu zarządzającego, organu kontroli lub nadzoru oraz likwidator organizacji pożytku publicznego powinien przy wykonywaniu obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.

OPP – art 27 b UDPPiW 3. Członek organu zarządzającego, organu kontroli lub nadzoru organizacji pożytku publicznego, wykonujący swoje obowiązki społecznie, jest obowiązany dokładać przy tym należytej staranności. 4. Jeżeli szkodę, o której mowa w ust. 1, wyrządziło kilka osób wspólnie, osoby te ponoszą odpowiedzialność solidarną.

Odpowiedzialność karna - przykład Art. 270 KK § 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. [...]

Art. 297. § 1 KK Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospo-darczy, elektronicznego instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew ciążącemu obowiązkowi, nie powiadamia właściwego podmiotu o powstaniu sytuacji mogącej mieć wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego wsparcia finansowego, określonego w § 1, lub zamówienia publicznego albo na możliwość dalszego korzystania z elektronicznego instrumentu płatniczego. [...]

Odpowiedzialność karna na podstawie UoRach Art. 77. Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do: nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych, niesporządzenia sprawozdania finansowego, sporządzenia go niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tym sprawozdaniu nierzetelnych danych – podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.