Narzędzia i instrumenty polityki handlowej Polityka Handlowa Narzędzia i instrumenty polityki handlowej

Protekcjonizm czy liberalizm? Źródło: Bożyk, Misala, Puławski, Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne, PWE, Warszawa 2002r. s. 315

Przemieszczanie towarów - ograniczenia Swoboda przepływu towarów Ograniczenia w przepływie towarów Zakazy Ograniczenia Preferencje

Zakazy i ograniczenia Broń, środki odurzające Towary podwójnego zastosowania (dual-use goods) COCOM Wassenaar

Preferencje w handlu zagranicznym UE Umowy o wolnym handlu (Algieria, Autonomia Palestyńska, Chile, Egipt, Izrael, Jordania, Liban, Maroko, Meksyk, RPA, Syria, Tunezja, Korea Płd. Europejski Obszar Gospodarczy (Norwegia, Islandia, Lichtenstein) Unia celna (Turcja, Andora, San Marino) Układ ACP (kraje Afryki, Karaibów i Pacyfiku) – obejmuje 77 krajów (np. Angola, Dominikana, Gwinea, Haiti, Jamajka, Kamerun, Kenia, Nigeria) Układ OCT (zrzeszający kraje i terytoria zamorskie, np.: Polinezja Francuska, Kajmany, Antyle Holenderskie, Falklandy, Brytyjskie Wyspy Dziewicze) System GSP (General System of Preference)

Podział narzędzi (instrumentów) polityki handlowej Narzędzia taryfowe Narzędzia parataryfowe Narzędzia pozataryfowe CŁA OPŁATY WYRÓWNAWCZE OGRANICZENIA ILOŚCIOWE (KONTYNGENTY) OPŁATY FISKALNE LICENCJE IMPORTOWE (EKSPORTOWE) OPŁATY SPECJALNE (konsularne, stemplowe, statystyczne, administracyjne) DOBROWOLNE OGRANICZENIA EKSPORTU (VER – Voluntary Export Restraint) PODATKI POROZUMIENIA O DOBROWOLNYM OGRANICZENIU EKSPORTU (VRA – Voluntary Restraint Agreement) DEPOZYTY IMPORTOWE OGRANICZENIA DEWIZOWE PODWYŻSZENIE PODSTAWY WYMIARU CŁA MINIMALNE WYMOGI EKSPORTOWE KONTYNGENTY TARYFOWE „PRZEPISY DOMIESZKOWE” SUBSYDIA EKSPORTOWE NORMY (techniczne, sanitarne, ekologiczne, dotyczące opakowań i etykiet, reguły pochodzenia towarów)

CŁA I PROCEDURY CELNE

Co to jest cło? Instrument polityki handlowej (zagranicznej polityki ekonomicznej państwa) Służy do oddziaływania wyłącznie na podmioty uczestniczące bezpośrednio w stosunkach gospodarczych z zagranicą. Są to opłaty nakładane przez państwo (ugrupowanie integracyjne) na towary przekraczające granicę celną.

Rodzaje ceł Autonomiczne Umowne Minimalne Maksymalne Preferencyjne Dyskryminacyjne (retorsyjne, wyrównawcze, antydumpingowe) Importowe Eksportowe Tranzytowe Ad valorem (od wartości) Ad spetiem (specyficzne, od ilości) Kombinowane

Procedury celne Przywóz – dopuszczenie do obrotu Wywóz Tranzyt Skład celny Uszlachetnianie czynne Uszlachetnianie bierne Przetwarzanie pod kontrolą Odprawa czasowa

Wartość celna towaru Wartość celna towaru jest to wartość transakcyjna, czyli cena faktycznie zapłacona lub należna za towar sprzedany w celu wprowadzenia go na polski (unijny) obszar celny. Dla określenia wartości celnej towaru należy do ceny faktycznie zapłaconej lub należnej dodać między innymi: Poniesione przez kupującego lecz nie ujęte w cenie faktycznie zapłaconej koszty: prowizji i pośrednictwa, (z wyjątkiem prowizji od zakupu), pojemników – o ile są traktowane jako całość, pakowania w sensie robocizny jak i materiałów, Koszty transportu i ubezpieczenia towaru poniesione do granicy państwa, Honoraria i tantiemy autorskie i opłaty licencyjne

Przykład Amerykańska firma podpisuje umowę z belgijskim pośrednikiem. W wyniku jego starań Amerykanom udaje się nawiązać kontakt z polską firmą, która kupuje amerykański towar o wartości 10 tys. dolarów (na bazie FOB Nowy Jork). Jednocześnie zgodnie z kontraktem ponosi połowę kosztów pośrednictwa (2 tys. $). Na swój koszt organizuje transport do Gdyni (1 tys. $) i ubezpiecza towar (0,5 t. $). Podstawą do określenia wartości celnej towaru będą: Faktura wystawiona przez USA, obejmująca wynagrodzenie pośrednika – 12 tys. Koszt frachtu – 1 tys. Koszt ubezpieczenia – 0,5 tys. Razem: 13,5 tys. dolarów

Przykład 2 Polska firma zamawia wykonanie w Tajlandii 50 tyś. koszulek bawełnianych ze specjalnym nadrukiem (koszt jednej 2$, CIF Gdańsk). Tajska firma wykonuje je w oparciu o matrycę zaprojektowaną i wykonaną w Malezji (koszt odpowiednio 10 i 20 tys. $). 1 grudnia firma sprowadza pierwszą partię koszulek (10 tys. sztuk). Wartością celną towaru będzie: Koszt koszulek: 20 tyś. Koszt projektu matrycy: 10 000 : 5 = 2000 Koszt wykonania matrycy: 20 000 : 5 = 4000 Razem 26 tyś. $

Przykład 3 Polska spółka otrzymała z USA fakturę określającą opłaty licencyjne. Jeżeli opłaty te dotyczą sprowadzanych towarów, wówczas należy je doliczyć do ich wartości metodą proporcjonalną, co oznacza ich obliczenie w odniesieniu do każdego asortymentu adekwatnie do jego udziału w przesyłce. Jeżeli zaś opłata licencyjna odnosi się do towarów produkowanych w kraju na podstawie zakupionej licencji, to wystawienie wspomnianej faktury nie generuje zobowiązań celnych, gdyż nie dochodzi do granicznego przypływu towarów Źródło: Handel zagraniczny. Poradnik dla praktyków (red.) B. Stępień,

Ekonomiczny mechanizm działania ceł Cła Ekonomiczny mechanizm działania ceł

Ekonomiczne skutki wprowadzenia cła na importowany towar x przy stałej elastyczności cenowej popytu Źródło: Bożyk, Misala, Puławski, Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne, PWE, Warszawa 2002r. s. 313

Ekonomiczne skutki wprowadzenia cła na importowany towar x przy zróżnicowanej elastyczności krajowej popytu na ten rynek Źródło: Bożyk, Misala, Puławski, Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne, PWE, Warszawa 2002r. s. 314

Ekonomiczny mechanizm cła importowego przy założeniu rozwoju produkcji krajowej towaru x Źródło: Bożyk, Misala, Puławski, Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne, PWE, Warszawa 2002r. s. 315

Ekonomiczny mechanizm cła importowego przy założeniu zróżnicowania elastyczności cenowej podaży krajowej towaru x Źródło: Bożyk, Misala, Puławski, Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne, PWE, Warszawa 2002r. s. 316

Geometryczna ilustracja nadwyżki producenta (pole nad krzywą podaży i poniżej linii ceny), nadwyżki konsumenta (pole pod krzywą popytu i powyżej linii ceny) oraz ekonomiczny mechanizm cła importowego przy założeniu rozwoju produkcji krajowej towaru x źródło: Krugman, Obstfeld, Ekonomia międzynarodowa, PWN, Warszawa 2007, s. 278-279, Źródło: Bożyk, Misala, Puławski, Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne, PWE, Warszawa 2002r. s. 315

Q P Pcu Pw+T Pw1+T Pw Pw1 Qcu F E D C B A L K N J I M H G S

Mechanizm opłaty wyrównawczej w warunkach niezmiennej ceny wewnętrznej i zmiennej ceny towaru importowanego na rynku światowym Źródło: Rynarzewski, Zielińska-Głębocka, Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze, PWN, Warszawa 2006, s. 327

Ekonomiczny mechanizm subsydiów eksportowych (ec = Ec = 1) Źródło: Bożyk, Misala, Puławski, Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne, PWE, Warszawa 2002r. s. 323

Dumping W handlu międzynarodowym dumping oznacza sprzedaż towaru na obcym rynku, gdzie cena eksportowa jest niższa od tzw. ceny normalnej (obowiązującej na rynku rodzimym eksportera). W szczególności nie musi to zatem oznaczać sprzedaży poniżej kosztów produkcji. Dumping jest traktowany jako niezgodny z zasadami uczciwej konkurencji, ale nie został oficjalnie zakazany. Można z nim walczyć pod warunkiem, że dumping powodu szkodę na rynku i można udowodnić związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dumpingiem a taką szkodą. W takim przypadku państwo może zastosować cła wyrównawcze, których wysokość musi równać się marginesowi dumpingu.

Założenia i zasady funkcjonowania cła wychowawczego S1 – krzywa podaży w okresie t1 S2- krzywa podaży w okresie t2 Cś+T Cś Krzywa popytu O A B C D