Pogranicze polsko - czeskie 17 maja 2015 rok, Jelenia Góra
Euroregiony na polskich granicach 100 % polskiej (16 euroregionów) i czeskiej (13 euroregionów ) granic objętych jest współpracą euroregionalną
Euroregiony na czeskich granicach
Euroregion Neisse-Nisa-Nysa (ERN) obejmuje trzy obszary przygraniczne położone w sercu Europy, u styku granic Republiki Czeskiej, Republiki Federalnej Niemiec i Rzeczpospolitej Polskiej. Te trzy obszary wiąże ze sobą wiele wspólnych problemów i interesów wynikających m.in. z podobnych przemian systemowych oraz z wielowiekowej historii. Konferencja inicjująca powstanie Euroregionu odbyła się 23-25 maja 1991 roku w Zittau (nazwa polska – Żytawa) pod patronatem prezydentów trzech państw: Vaclava Havla, Richarda von Weizsäckera i Lecha Wałęsy z udziałem ponad 300 przedstawicieli przygranicznej społeczności czeskiej, niemieckiej i polskiej. Uczestniczyli w niej nie tylko politycy samorządowi, lecz także licznie przybyli reprezentanci różnych środowisk: naukowcy, dziennikarze, przedstawiciele organizacji pozarządowych, działacze kultury, turystyki i wielu innych dziedzin. www.neisse-nisa-nysa.org
EUROREGION PRADZIAD Euroregion Pradziad to ponadgraniczne porozumienie samorządów lokalnych z pogranicza polsko-czeskiego z województwa opolskiego oraz czeskich krajów: morawsko-śląskiego i ołomunieckiego. Powstał na mocy Umowy Ramowej z 2 lipca 1997r., którą w Jaseniku podpisali przedstawiciele Stowarzyszenia Rozwoju Gmin Dorzecza Osobłogi, Unii Turystycznej Ziemi Nyskiej oraz pięciu stowarzyszeń gmin czeskich z powiatów Bruntal i Jasenik. Nazwa Euroregionu wywodzi się od najwyższego górskiego szczytu Jesioników – Pradziada, mierzącego 1491 m n.p.m. www.europraded.cz www.europradziad.pl
Euroregion Glacensis powstał w dniu 5 grudnia 1996 roku Euroregion Glacensis powstał w dniu 5 grudnia 1996 roku. Umowę Ramową o utworzeniu Euroregionu w Hradcu Kralove podpisały wówczas Stowarzyszenie Gmin Ziemi Kłodzkiej wraz z Regionalnym Stowarzyszeniem do spraw Współpracy Pogranicza Czech, Moraw i Ziemi Kłodzkiej po wieloletnich staraniach polsko – czeskich działaczy po obu stronach granicy. Był pierwszym wyłącznie polsko – czeskim euroregionem. Siedzibą polskiego sekretariatu jest Kłodzko, natomiast czeski sekretariat znajduje sie w Rychnově nad Kněžnou. www.euro-glacensis.cz www.euroregion-glacensis.ng.pl
EUROREGION SILESIA Euroregion Silesia powstał we wrześniu 1998 roku na mocy porozumienia Stowarzyszenia Gmin Dorzecza Górnej Odry po stronie polskiej oraz Regionalnego Stowarzyszenia Współpracy Czesko-Polskiej Śląska Opawskiego (obecnie Euroregion Silesia - CZ) po stronie czeskiej. Euroregion skupia 19 gmin i miast po stronie polskiej w województwie śląskim i opolskim oraz 57 gmin i miast po stronie czeskiej w województwie Morawskośląskim a także 5 organizacji wspierających (Uniwersytet Śląski w Opawie, Izba Gospodarcza Opawa, stowarzyszenie „Macierz Śląska”, LGD Opawsko i LGD Hlučinsko). www.euroregion-silesia.eu
Utworzony 22 kwietnia 1998 r. Euroregion Śląsk Cieszyński – Tĕšínské Slezsko reprezentowany jest po stronie polskiej przez Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Regionalnej „Olza” z siedzibą w Cieszynie, po stronie czeskiej przez Regionální sdružení územní spolupráce Těšínského Slezska z siedzibą w Czeskim Cieszynie, w skład którego wchodzą: Sdružení obcí Jablunkovska, Svaz obcí okresu Karviná a Regionální rada rozvoje a spolupráce se sídlem v Třinci. . www.euregio-teschinensis.eu
Euroregion Beskidy to trójstronna polsko- czesko- słowacka współpraca, która zapoczątkowana została w czerwcu 2000 roku. Euroregion zajmuje obszar południowej części województwa śląskiego oraz część województwa małopolskiego, po stronie słowackiej obszar kraju Żylińskiego, a po stronie czeskiej region Frydka - Mistka. Euroregion Beskidy skupia: 33 gminy i 4 powiaty po stronie polskiej, 80 miejscowości po stronie słowackiej oraz 63 miejscowości po stronie czeskiej, łącznie zajmuje powierzchnię ok. 6 343 km², którą zamieszkuje blisko 1 385 036 mieszkańców. www.euroregionbeskydy.cz
DANE STATYSTYCZNE POLSKO – CZESKIE EUROREGIONY NYSA* GLACENSIS PRADZIAD SILESIA ŚLĄSK CIESZYNSKI BESKIDY RAZEM Data utworzenia 1991 1996 1997 1998 2000 Powierzchnia (km2) 12 591 5 387 7 454 2 732 1 730 4 088 30 294 Ludność 1 587 228 1 067 000 864 432 771 000 672 000 974 948 5 368 608 Liczba członków 185 147 110 76 29 115 658 Liczba pracowników 23 16 11 13 17 93 Fundusz PL-CZ 10 8,75 11,8 9 5 57,95
Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej TRITIA EUWT TRITIA jest organizacją efektywnej współpracy międzynarodowej mającej na celu identyfikację, promocję i wdrażanie programów, projektów oraz organizację wspólnych imprez przyczyniających się do rozwoju i poprawy warunków życia mieszkańców pogranicza czesko-polsko-słowackiego. Jest to pierwsza tego typu instytucją, która utworzona została na terenie Polski. Podpisanie aktu założycielskiego miało miejsce 3 grudnia 2012 roku w Cieszynie, w którym jednocześnie została ustanowiona siedziba ugrupowania. Siedziba: Czeski Cieszyn (CZ) Data ukonstytuowania: 25/02/2013 7 855 000 mieszkańców na 34 096 km² powierzchni Numer w rejestrze CoR: 34 Członkowie: Słowacja: Kraj Żyliński Republika Czeska : Kraj Morawsko - Śląski Polska: Województwo Opolskie Województwo Śląskie
Podpisanie listu intencyjnego – 5.10.2011 Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej NOVUM (w trakcie tworzenia) Podpisanie listu intencyjnego – 5.10.2011 Planowana data utworzenia – 2015 Planowana siedziba : Jelenia Góra (PL) Członkowie w Polsce: Województwo Dolnośląskie, Polskie strony Euroregionów Nysa i Glacensis Członkowie w Republice Czeskiej : Kralowehradecki Kraj, Pardubicki Kraj, Ołomuniecki Kraj, Liberecki Kraj, Czeskie strony Euroregionów Nysa Powstaje w ramach projektu: „Strategia zintegrowanej współpracy czesko – polskiego pogranicza”
współpracy transgranicznej Długość granicy- 796 km (1993) Liczba przejść granicznych przed „Schengen” 21.12. 2007 ) – 117 GŁÓWNI AKTORZY: 6 euroregionów i ich członkowie - 3 polskie województwa - 5 czeskich krajów Obszar programów współpracy transgranicznej
DANE STATYSTYCZNE POLSKO – CZESKIE EUROREGIONY Wsparcie Unii Europejskiej dla Mikroprojektów (euro) NYSA GLACENSIS PRADZIAD SILESIA ŚLĄSK CIESZYNSKI BESKIDY RAZEM PHARE CREDO 50 000 538 676 314 200 902 876 PHARE CBC 5 287 000 1 180 393 841 822 901 800 876 805 9 087 820 INTERREG IIIA 1 525 088 1 371 489 1 062 704 897 551 769 271 164 472 5 790 575 POWT RCZ-RP 2007-2013** 3 451 000 11 093 216 8 831 037 5 918 550 4 924 197 2 355 869 36 573 869 TOTAL 10 313 088 14 183 774 10 735 563 7 717 901 6 883 473 2 520 341 52 354 141 Liczba projektów transgranicznych POWT RCZ-RP 2014-2020 1 520 6 052 234 1 110 10 134 117 974 8 216 142 787 6 142 151 511 4 855 889 120 3 057 450 5 022 38 457 983 * nie zawiera kosztów administracji
GŁÓWNE BARIERY WSPÓŁPRACY WYKLUCZENIE KOMUNIKACYJNE POWODUJĄCE BRAK INWESTYCJI TWORZĄCYCH NOWE MIEJSCA PRACY I POGŁĘBIANIE PEREFYREJNOŚCI OBSZARU POGRANICZA, POWODUJĄCE BEZROBOCIE, WYLUDNIENIE ORAZ WYKLUCZENIE SPOŁECZNE DŁUGI OKRES OCZEKIWANIA NA REFUNDACJĘ ŚRODKÓW Z PROJEKTÓW REALIZOWANYCH W RAMACH POWT BRAK MOŻLIWOŚCI UZYSKANIA PŁATNOŚCI ZALICZKOWYCH ODMIENNE PRZEPISY KRAJOWE W DZIEDZINIE HANDLU I WSPÓŁPRACY PRZEDSIĘBIORCÓW
Wykorzystujemy dane nam szanse. Jesteśmy jednym z najbardziej aktywnych regionów granicznych i tak jesteśmy postrzegani. Wspólne projekty sieciowe, regularność spotkań, partnerskie stosunki z regionami i odpowiedzialnymi za współpracę ministerstwami powodują konsekwentny rozwój pogranicza oparty o wypracowaną wieloletnią współpracę. Akceptujemy rzeczywistość. Adoptujemy się. Jednak może być lepiej, prościej i logiczniej, co nie zawsze zależy od współpracujących w systemowym otoczeniu partnerów. Potrafimy jednak dzięki doświadczeniu zadawać proste pytania. Wykorzystujemy dane nam szanse. Robimy to dla nowych pokoleń pozbawionych stereotypów, wolnych od złych doświadczeń, nie pamiętających granic czy totalitaryzmu.
Dziękujemy za uwagę Jelenia Góra, 17 maja 2015