mgr M. Tomczyk Gimnazjum Nr 2 w Tarnowie Konwencja Praw Dziecka „Dzieci nie będą dopiero, ale są już ludźmi” Janusz Korczak mgr M. Tomczyk Gimnazjum Nr 2 w Tarnowie
Powstanie i charakter Konwencji Praw Dziecka Konwencja Praw Dziecka stanowi uniwersalną umowę międzynarodową, dotyczącą praw człowieka i podstawowych wolności. Można ją zaliczyć do tych instrumentów prawa międzynarodowego z dziedziny praw człowieka, które mają na celu promocję i ochronę praw osób szczególnie podatnych na nieszanowanie ich praw człowieka. Konwencja Praw Dziecka ma swe źródło z Deklaracji Praw Dziecka z dnia 20 listopada 1959 roku. Konwencja przewiduje ochronę praw dziecka na poziomie minimalnym. Państwa, chroniąc prawa dziecka, nie powinny schodzić poniżej tego poziomu. Konwencja natomiast dopuszcza ochronę praw dziecka na poziomie wyższym niż sama stanowi. Inicjatorem uchwalenia Konwencji była Polska. Rząd polski w początkach 1978 roku przedłożył w Komisji Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych projekt Konwencji i prosił o włączenie sprawy opracowania Konwencji do agendy Komisji. Była to najważniejsza inicjatywa Polski w dziedzinie praw człowieka. Z inicjatywy Polaka Ludwika Rajchmana Zgromadzenie Ogólne ONZ utworzyło w 1946 roku UNICEF.
Powstanie i charakter Konwencji Praw Dziecka W latach 1918-1939 w Polsce wykształciła się współczesna koncepcja dzieciństwa. Jej autorem był lekarz, filozof i pedagog Janusz Korczak. Koncepcja ta uznaje, że dziecko w pewnym stadium swego rozwoju ma już zdolność do formułowania i wyrażania swoich poglądów, które należy brać pod uwagę. Rok 1979 Zgromadzenie Ogólne ONZ ogłosiło Międzynarodowym Rokiem Dziecka. Warto podkreślić, iż wiek XX był również stuleciem dziecka. Postulowano, aby prace nad projektem Konwencji w sposób zrównoważony, zawarły ogół praw dziecka, jego prawa cywilne, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne. Od 1983 roku UNICEF dopiero finansowo zaangażował się w prace nad projektem Konwencji Praw Dziecka. Projekt Konwencji był uzgadniany w sześciu oficajlnych językach. W praktyce największą rolę odegrał język angielski.
Powstanie i charakter Konwencji Praw Dziecka Uzgadnianie niektórych artykułów Konwencji przebiegało stosunkowo harmonijnie. Najdłużej jednak dyskutowano nad pojęciem dziecka, prawem dziecka do wyrażania własnych poglądów, do wolności wypowiedzi, prawem dziecka do wolności myśli, sumienia i religii. Pod wpływem Konwencji liczne państwa zmieniły swoje ustawodawstwo, dostosowując je do wymogów Konwencji. Konwencja stała się fundamentem dla działalności UNICEF. Konwencja Praw Dziecka przyjęta została przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 listopada 1989 roku. Konwencję ratyfikowały niemal wszystkie państwa świata, w tym również Polska, która ratyfikowała dokument 7 lipca 1991 roku. Dokument składa się z preambuły i 54 artykułów.
Dziecko – główny bohater Konwencji Spojrzenie Janusza Korczaka Człowiekiem, który najwcześniej i najpełniej podniósł kwestię praw dziecka był Janusz Korczak. Łączył on kwestię praw dzieci z postulatem ich społecznej, szeroko pojętej emancypacji dziecka. Pod tym względem wyprzedził on nie tylko swoją epokę, ale i nasze czasy. Postulat emanycpacji dzieci dobitnie akcentowany przez Korczaka, oznaczał, że dzieci wymagają nie tylko szczególnej opieki i troski, ale należy również pamiętać, że dzieci stanowią „połowę ludzkości”. Korczak domagał się pełnoprawnej pozycji dziecka w społeczeństwie, głosił, że „dziecko jest pełnowartościowym, równym nam człowiekiem”, w każdej fazie swego rozwoju, w każdej instytucji oraz w każdej sytuacji. „Dzieci nie będą, ale są już ludźmi, ponieważ w duszy ich są zadatki wszystkich myśli i uczuć, które my posiadamy” – Janusz Korczak
Deklaracje i rzeczywistość praw dziecka Oświata w Polsce kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji RP, Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynardowej Konwencji o Prawach Dziecka. Prawo dzieci do nauki (art. 28 Konwencji) po wprowadzeniu w Polsce reformy edukacji, realizowane jest poprzez obowiązek szkolny nauczania powszechnego na poziomie szkoły podstawowej oraz gimnazjum z równoczesnym założeniem otwartości i ogólnej dostępności do wyższych poziomów kształcenia. Celem oświaty jest wyrównywanie szans edukacyjnych, przekazywanie rzetelnej wiedzy o problematyce praw człowieka w programach szkolnych, uczenie idei samorządności