DICTOGLOSS W NAUCZANIU JĘZYKÓW OBCYCH Urszula Majdańska-Wachowicz

PROGRAM KONFERENCJI Rekonesans badawczy dotyczący: terminu dyktando, ‘dictogloss’ oraz wykorzystania tej techniki na zajęciach języków obcych; ‘Dictogloss’ i inne niekonwencjonalne odmiany dyktanda jako metoda aktywizująca w rozwijaniu poszczególnych kompetencji kluczowych – prezentacja; Elementy warsztatowe – dictogloss w praktyce; Podsumowanie konferencji, ewaluacja i konsultacje indywidualne.

DYKTANDO W DYDAKTYCE JĘZYKÓW OBCYCH Dyktando ‘ćwiczenie ortograficzne polegające na zapisywaniu dyktowanego tekstu; też: ten tekst’ (SJP) „efektowny sposób, by wskazać błędy gramatyczne w pisowni, które mogą wynikać z tego, że język angielski jest postrzegany jako ten, w którym pisownia i wymowa korespondują ze sobą” (Frodesen 1991, cyt. za: S. Alkire, 2015, s. 1, tłumaczenie własne)

PROSZĘ ZAPISAĆ USŁYSZANY TEKST https://www.youtube.com/watch?v=6rcNl4ShdIM

TEKST This morning, I woke up at 8am. Because I woke up late, I had to hurry up to get ready for work. I called my boss to let her know that I was on my way and that I would be bringing in doughnuts (donuts). My boss was happy to know that she would be getting breakfast and did not care any more that I was late. Whew!

TRADYCYJNE DYKTANDO ZALETY (S. Alkire) WADY (G. Jacob) „(…) umożliwia aktywne słuchanie, rozróżnianie dźwięków, pomaga utrwalać interpunkcję” „ nie uczy myślenia i analizowania, jedynie mechanicznego przepisywania”

TRADYCYJNE DYKTANDO ZALETY WADY ? 1. Rozbudzanie świadomości językowej wśród uczniów; 2. Uświadomienie uczniom, jakie błędy najczęściej popełniają; 3. Oswajanie uczniów z różnymi odmianami angielszczyzny; 4.Uczniowie ćwiczą robienie notatek; 5. Aktywizowanie uczniów; 6.Dyktando można zastosować, pracując w dużych grupach; ?

DYKTANDO W DYDAKTYCE JĘZYKÓW OBCYCH - TYPY PHONEMIC ITEM DICTATION (np. pary minimalne, tj. ship-sheep) PHONEMIC TEXT DICTATION (np. wykorzystanie „łamańców językowych”) ORTHOGRAPHIC ITEM DICTATION ORTHOGRAPHIC TEXT DICTATION TYPY TRADYCYJNEGO DYKTANDA MOŻNA WYKORZYSTAĆ, STOSUJĄC TECHNIKĘ ‘DICTOGLOSS’

ŁAMAŃCE JĘZYKOWE

RUNNING DICTATION https://www.youtube.com/watch?v=Dh4qfjte0Xw Doskonalimy cztery umiejętności jednocześnie!!! „This can revise vocabulary, grammar, word or sentence order, and practices listening and speaking. It's also really enjoyable for the students. You can make this as easy or as difficult as you need to” (J. Gordon).

RUNNING DICTATION – ROZWIJANIE ZNAJOMOŚCI ŚRODKÓW JĘZYKOWYCH I WISH I KNEW HOW IT WOULD FEEL TO BE FREE I WISH I COULD BREAK ALL THE CHAINS HOLDING ME I WISH I COULD SAY ALL THE THINGS THAT I SHOULD SAY SAY THEM LOUD, SAY THEM CLEAR FOR THE WHOLE WIDE WORLD TO HEAR (Lighthouse Family) fragment piosenki, w której jest stosowana konstrukcja ‘wish’. https://www.youtube.com/watch?v=iVhglL3HgZY (wizualizacja tekstu piosenki)

PRZEBIEG Uczniowie zostają podzieleni na dwuosobowe zespoły (może to być praca w większych grupach); Jedna osoba będzie miała za zadanie odnaleźć tekst w klasie i go poprawnie podyktować drugiej osobie, która będzie musiała poprawnie zapisać treść tekstu – praca na czas; Sprawdzenie poprawności wykonanego zdania poprzez wysłuchanie tekstu piosenki i wizualizację; Kontekstualizacja, tj. budowanie zdań z wykorzystaniem konstrukcji ‘I wish’ ;

PAIR-DICTATION – doskonalenie genologii (gatunków mowy)

PAIR-DICTATION – doskonalenie genologii (gatunków mowy) Hi Peter, We’re having a great time in London, though the weather isn’t very good. We’re staying at a small hotel near the Tower of London. We went for a ride on the London Eye yesterday afternoon. The view from the top was fantastic! This afternoon we’re taking a boat trip on the Thames and tomorrow we’re going shopping in Oxford street. We’re flying home on Saturday.Bye for now! Rosie Gatunek mowy: pocztówka („stara matura”, krótka forma pisemna) (tekst pochodzi z książki Matura Solutions, pre-intermediate, OUP)

Uczeń 1. Hi ………………, We’re …………………………….., though the weather isn’t very good. We’re staying at a small hotel near the Tower of London. We……………………………………….. The view from the top was fantastic! This afternoon we’re taking a boat trip on the Thames and tomorrow ……………………………. We’re flying home on Saturday. Bye for ……………! Rosie

Uczeń 2. Hi Peter, We’re having a great time in London, ……………………………. …………………………..the Tower of London. We went for a ride on the London Eye yesterday afternoon. The view from the top was fantastic! ……………………………………………..and tomorrow we’re going shopping in Oxford Street………………………………………… Bye for now! ………………….

PRZEBIEG Uczniowie zostają podzieleni na dwuosobowe zespoły; Obie osoby otrzymują ten sam tekst, ale tekst zawiera luki, które należy uzupełnić; Wzajemne dyktowanie na czas; ĆWICZYMY CZAS GRAMATYCZNY PRESENT CONTINUOUS I WYMOWĘ FORM SKRÓCONYCH; Sprawdzenie poprawności wykonanego zdania poprzez wizualizację; Próba rekonstrukcji zadania egzaminacyjnego, tj. identyfikacja gatunku i wyszukiwanie informacji kluczowych. Uczymy tym samym czytania poleceń ze zrozumieniem. Pytanie kluczowe: Jakie informacje należało zawrzeć w pocztówce? Kontekstualizacja, tj. pisanie pocztówki (można poprosić uczniów o tzw. web-quest, czyli wybór wymarzonego miejsca na świecie, które chcieliby odwiedzić i dopasowanie atrakcji turystycznych typowych dla tego miejsca do swojej pocztówki).

DICTOGLOSS Dictogloss jest zwany inaczej: grammar dictation lub dictocomp. Korzeni tej metody należy szukać w Australii, gdzie narodziła się na początku lat 60. XX wieku. Zdaniem badaczy dictogloss nie ma zbyt wiele wspólnego z tradycyjnym dyktandem. Celem tej metody jest bowiem zrozumienie tekstu, a nie bierne notowanie tekstu. Jako materiał można wykorzystać: - początek opowiadania, wiesza, piosenki; - idiomy, przysłowia, sentencje itp. - artykuły z prasy, Internetu itp. - fragmenty filmów, dialogi, sceny komediowe; - tekst, który uczniowie już znają, aby zwrócić ich uwagę na określone konstrukcje gramatyczne i leksykalne.

CELE CELE Doskonalenie znajomości słuchania ze zrozumieniem; Ćwiczenia w robieniu notatek i selekcjonowaniu informacji; cele Doskonalenie znajomości słuchania ze zrozumieniem; Ćwiczenia w robieniu notatek i selekcjonowaniu informacji;

Uczniowie aktywnie doskonalą znajomość gramatyki w kontekście; CELE Oswajanie uczniów z autentycznymi tekstami oraz tempem wypowiedzi rodzimych użytkowników angielszczyzny; Uczniowie potrafią utworzyć swój autonomiczny tekst na podstawie tekstu źródłowego; Uczniowie aktywnie doskonalą znajomość gramatyki w kontekście; Autokorekta i wskazywanie swoich słabych i mocnych stron;

ZALETY Technika ta umożliwia doskonalenie umiejętności: słuchania, czytania, pisania i mówienia. Stosowanie tej techniki wymusza komunikację, tj. pytania o słówka, negocjacje itp. Dictogloss uczy umiejętności społecznych: tj. pracy w grupie, podziału ról, odpowiedzialności za powierzone zadania.

DICTOGLOSS KROK PO KROKU FAZA PIERWSZA – PRZYGOTOWANIE: Uczniowie dowiadują się, co będzie przedmiotem zajęć, jaki będzie temat tekstu, a tym samym można zasugerować słowa-klucze FAZA DRUGA – DYKTOWANIE: Uczniowie wysłuchują tekst, ale nie zapisują go w trakcie dyktowania. Gdy nauczyciel skończy czytać, uczniowie opracowują notatki. Następnie nauczyciel ponownie czyta tekst, po skończeniu uczniowie robią bardziej wnikliwe notatki.

DICTOGLOSS – KROK PO KROKU REKONSTRUCJA TEKSTU: Uczniowie pracują w grupach i wspólnie rekonstruują tekst, starając się jak najlepiej oddać jego sens. ANALIZA I KOREKTA: Uczniowie wspólnie z nauczycielem analizują wyniki swojej pracy i porównują ją z oryginalnym tekstem.

PREZENTACJA

WYBIERAMY KRÓTKI TEKST GRAMATYCZNY: JEDNO, DWA ZDANIA! https://www.youtube.com/watch?v=lRQIDMCjS9c Although I’ve already been to the United States twice, I haven’t visited Hollywood yet, despite the fact that I’m mad about films. WYBIERAMY KRÓTKI TEKST GRAMATYCZNY: JEDNO, DWA ZDANIA! PROCEDURA W OPISIE ZADANIA (LINK DO FILMIKU NA YOUTUBE)

Kontrolowane dyktando WARIANTY Kontrolowane dyktando Nauczyciel czyta tekst po raz pierwszy w normalnym tempie. W trakcie drugiego czytania nauczyciel przyspiesza czytanie, jednocześnie pełni rolę taśmy. Uczniowie mogą poprosić go o: zatrzymanie (stop), cofnięcie (go back//rewind) lub o przewinięcie do przodu (skip ahead, fast-forward). Każdy uczeń w klasie ma możliwość wydania jednej komendy, aby uniknąć dominacji liderów. Następnie następuje sprawdzenie zrekonstruowanej wersji i jej korekta.

WARIANTY Dictogloss – podsumowanie W tej wersji uczniowie muszą przede wszystkim oddać przesłanie tekstu i go podsumować. Dlatego też uczniowie nie mogą robić żadnych notatek w trakcie pierwszego i drugiego czytania. Ich zadanie polega na streszczeniu tekstu i wyborze najlepszej wersji (praca w parach, grupach). NAJLEPSZYM MATERIAŁEM JEST FRAGMENT FILMU LUB SERIALU!!!! PRZYKŁAD: fragment serialu „Friends” https://www.youtube.com/watch?v=zZjGTe9tmp8

DICTOGLOSS PODSUMOWANIE

Dictogloss – rozwinięcie WARIANTY Dictogloss – rozwinięcie Zadaniem uczniów nie jest jedynie rekonstrukcja tekstu, ale jego rozwinięcie, np. dokończenie, dodanie wyrazów-kluczy lub zdań-kluczy. Oto egzemplifikacja: Today, many people drink coffee. Today, many adult people drink coffee. Today, many adult people drink black coffee. That’s why, they have health problems.

Dictogloss opiniotwórcze WARIANTY Dictogloss opiniotwórcze Nauczyciel przygotowuje kilka zdań, które czyta w normalnym tempie. Uczniowie nie zapisują zdań. Uczniowie otrzymują karty pracy, na których muszą zaznaczyć, z jakimi zdaniami zgadzają się i dlaczego, a z jakimi się nie zgadzają i dlaczego. UCZYMY ARGUMENTOWANIA, UZASADNIANIA WYBORU I ODRZUCANIA POSZCZEGÓLNYCH OPCJI

WARIANTY I agree I disagree  

WARIANTY https://www.youtube.com/watch?v=H7jXyD52Fyc Football is the best sport in the world. Life without my mobile phone would be awful. Everybody should speak English in today's world. If I could be anybody in the world, I’d be the president of the USA. If I could live anywhere in the world, I’d still live in Poland. If I were famous, I’d be really happy. If I could have only one wish, I’d like to be rich.

WARIANTY Rysowane dyktando Ta wersja dyktanda polega na tym, że jeden uczeń rysuje to, co słyszy od całej klasy lub grupy. Inny wariant: Nauczyciel dyktuje opis obrazka, a uczniowie rysują go i porównują swoje rysunki. Następnie tworzą pytania do obrazka. ĆWICZYMY ZADANIA EGZAMINACYJNE (OPIS OBRAZKA )

WARIANTY https://www.youtube.com/watch?v=HcjOVJTSmdI

RYSOWANE DYKTANDO

RYSOWANE DYKTANDO

SERDECZNIE ZACHĘCAM DO STOSOWANIA WW. TECHNIK PODSUMOWANIE Celem konferencji było ukazanie niekonwencjonalnego wykorzystania dyktanda w dydaktyce języków obcych oraz zaprezentowanie techniki dictogloss i jej wariantów; Techniki te doskonale sprawdzają się w rozwijaniu czterech umiejętności kluczowych, integrując sprawności językowe; Zaprezentowane techniki zaliczają się do metod aktywizujących, innowacyjnych, które integralnie łączą się z priorytetem polityki oświatowej państwa na temat podnoszenia jakości kształcenia w zakresie umiejętności określonych w podstawie programowej; Stosowanie ww. technik nie tylko umożliwia niekonwencjonalne nauczanie czterech umiejętności kluczowych, ale także niweluje monotonię i rutynę w czasie zajęć, umożliwia obserwację uczniów w innej roli i rozwija wśród nich umiejętności społeczne. Dictogloss koresponduje ze współczesnymi koncepcjami w glottodydaktyce, w szczególności z: ideą korelacji międzyprzedmiotowej, współpracy w grupach, koncentrowaniu się na znaczeniu i poprawnym użyciu słów w kontekście. SERDECZNIE ZACHĘCAM DO STOSOWANIA WW. TECHNIK

BIBLIOGRAFIA S. Alkire, Dictation as a Language Learning Device http://iteslj.org/Techniques/Alkire-Dictation.html An experiment with Dictogloss http://nergizkern.com/wp-content/uploads/2013/02/Experimental-Practice-Dictogloss-Part-1.pdf G. Jacob, Combining Dictogloss and Cooperative Learning to Promote Language Learning http://www.readingmatrix.com/articles/jacobs_small/article.pdf

Dziękuję