FUNDUSZ ELENA – środki na pomoc techniczną na przygotowanie programów inwestycyjnych przez jednostki publiczne

Zyżycie energii w miastach >Obszary miejskie generują około 70% calkowitego zapotrzebowania na energię pierwotną w UE >Według scenariuszy International Energy Agency zużycie energii w miastach ma w przyszłości dwukrotnie przekroczy średnie wskaźniki zużycia w UE >Zużycie gazu, energii elektrycznej i ciepła w miastach przekracza średnią UE >Wykorzystanie OŹE w miastach jest zbyt małe w stosunku do potencjału

Instrumenty finansowe w IEE >Już funkcjonujące: >EIB-ELENA (stara ELENA) – >w ramach kontraktu pomiędzy Europejskim Bankiem Inwestycyjnym a Komisją Europejską >nabór wniosków w trybie ciągłym zgodnie z wytycznymi EIB >Priorytet - „ Mobilizowanie lokalnych inwestycji związanych z energią” >w ramach bieżącego wezwania do składania wniosków o dofinansowanie projektów >nabór wniosków do 12 maja 2011, zgodnie z wytycznymi EACI

Instrumenty finansowe w IEE >W przygotowaniu: >KfW-ELENA – >w ramach kontraktu pomiędzy bankiem KfW a Komisją Europejską >nabór wniosków w trybie ciągłym zgodnie z wytycznymi, które przedstawi KfW >CEB – ELENA >W ramach kontraktu pomiędzy Bankiem Rozwoju Rady Europy a Komisją Europejską >nabór wniosków w trybie ciągłym zgodnie z wytycznymi, które przedstawi CEB

Budżet na instrumenty finansowe >EIB-ELENA: >15 mln na 2009r. (już wykorzystane); >15 mln na 2010r. >19 mln na 2011r. >Priorytet „Mobilizowanie inwestycji…” >16 mln na 2011r. (łącznie na grupę 3 priorytetów) >KfW ELENA: >8 mln euro na 2011r. >CEB ELENA: >3 mln euro na 2011r.

EIB - ELENA >Realizacja energetycznych celów UE (3x20) wymaga dużych inwestycji w efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii na poziomie lokalnym. Aby osiągnąć cel „20/20/20”, naleźy uruchomić programy efektywności energetycznej oraz wykorzystania energii odnawialnej w miastach. >Najważniejszym zadaniem na dziś jest znalezienie powtarzalnych modeli inwestycyjnych o dużej skali >Szanse: >Duży potencjał inwestycyjny na poziomie lokalnym (budynki, transport, energetyka…) >Znaczna część inwestycji w EE/OŹE ma dodatni wskaźnik NPV (tzn. nie potrzebuje grantów) >Zmniejszenie kosztów transakcyjnych poprzez pogrupowanie małych projektów >Przyciągnięcie inwestorów, dostęp do alternatywnych źródeł finansowania i subsydiowania >Przeszkody: >władze lokalne są często ograniczone poprzez: >Brak wiedzy technicznej >Bariery administracyjne >Problemy finansowe

EIB ELENA – najważniejsze fakty >Efekt współpracy Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Inwestycyjnego celem wsparcia władz lokalnych i regionalnych w osiągnięciu celów UE 3x20 – przejście od planów do realizacji >Instrument pomocy technicznej zarządzany przez EBI, finansowany przez UE z budżetu Programu IEE (CIP) >Dofinansowanie efektywności energetycznej, lokalnych źródeł energii odnawialnej, czystego transportu miejskiego >Instrument ukierunkowany na aspekt powielania rynkowego >Wymagany efekt dźwigni na poziomie 25 >90 % poziom dofinansowania >Budżet instrumentu: >na 2009 – 15 mln euro >na 2010 – 15 mln euro >na 2011 – 19 mln euro

EIB ELENA EIB ELENA - Wsparcie techniczne władz lokalnych i regionalnych: >Studia wykonalności >Dodatkowe wsparcie techniczne w postaci pracowników >Badania techniczne >Przetargi >Struktura finansowa PROGRAMY/PROJEKTY INWESTYCYJNE Budynki prywatne i publiczne, w tym mieszkania socjalne, a także oświetlenie uliczne i światła ruchu drogowego (modernizacja budynków, sieci ciepłowniczych, integracja OZE itp.) Transport miejski (wymiana floty, inwestycje ułatwiające wprowadzenie samochodów elektrycznych, nowe rozwiązania w zakresie efektywności energetycznej usprawniające logistykę w obszarach miejskich itp.) Infrastruktura lokalna, w tym inteligentne sieci oraz infrastruktura teleinformatyczna wspierająca efektywność energetyczną, instalacje miejskie, transportowe centra intermodalne oraz infrastruktura tankowania pojazdów napędzanych alternatywnymi paliwami.

EIB ELENA – koszty kwalifikowane Koszty kwalifikowane: >opracowanie studiów wykonalności i badań rynku >planowanie projektów >realizacja biznesplanów >przeprowadzenie audytów energetycznych >przygotowanie procedur przetargowych i ustaleń umownych oraz jednostek wdrażających projekt >oraz inne formy wsparcia konieczne do opracowania projektów inwestycyjnych.

EIB ELENA – sposób określania kosztów inwestycji Start 1. rok 2. rok3. rokKoniec projektu 1. procedura przetargowa 2. procedura przetargowa Ostatnia procedura przetargowa (szac. 40 mln euro) Wdrożenie inwestycji (30 mln euro) Określenie wartości inwestycji do zweryfikowania osiągnięcia współczynnika dźwigni: Suma wartości inwestycji: 30 mln euro + 30 mln euro + 40 mln euro = 100 mln euro

Szacunkowe obliczenia potrzeby, cele, ramy czasowe itp. Stadia planowania / dojrzałości projektu Wstępne planowanie pierwszy szkic, zasady techniczne, szacunkowe koszty Projekty wstępne szkic projektu i planów, wyliczenia kosztów itp. Realizacja planów szczegółowy projekt, plany itp. Zatwierdzenie planów do pozwoleń Przygotowanie realizacji inwestycji opracowanie dokumentacji przetargowej itp. Pomoc w trakcie wdrażania ocena ofert, negocjacje itp. Nadzór prac budowlanych Nadzór nad projektem i dokumentacją

EIB ELENA - uprawnieni beneficjenci wsparcia >Pomoc techniczna na opracowanie programu inwestycyjnego może zostać udzielona władzom lokalnym, regionalnym lub innym jednostkom publicznym z krajów uprawnionych do korzystania z programu IEE (UE+Norwegia, Lichtenstein, Chorwacja, Islandia). >Program inwestycyjny lub jego część może być realizowany przez jednostki inne niż publiczne np. posiadaczy koncesji na realizacji zadań jednostki publicznej, firmy oferujące usługi energetyczne (ESCO).

EIB ELENA - programy inwestycyjne w miastach >Powołanie jednostki do wdrożenia programu: >Organizacja i techniczne możliwości danej jednostki: wsparcie ze strony instrumentu ELENA >Pogrupowanie projektów i wdrożenie standardowego podejścia >Dostęp do alternatywnych źródeł finansowania: >Lokalne władze mają ograniczone możliwości inwestowania >Przyciągnięcie prywatnych inwestorów, np. przedsiębiorstwa usług energetycznych >Korzystanie z ofert banków >Dostęp do dofinansowania: >Efektywne wykorzystanie dofinansowania: skupienie się na barierach rynku >Jak najlepiej powiązać subsydia z pożyczkami i kredytami?

EIB ELENA - struktura organizacyjna instrumentu 14 EIB ELENA Jednostka doradcza ELENA Banki Pośredniczące Finansują projekty (w tym pożyczają fundusze od EIB) Firmy prywatne/ gospodarstwa domowe Wdrażają projekty Mogą otrzymywać lub przekazywać fundusze władzom miasta Władze miasta Przygotowują projekty Delegują niektóre czynności do jednostki wspierającej Mogą otrzymywać lub przekazywać fundusze firmom prywatnym Jednostka wspierająca Prowadzi przedsięwzięcie Zarządza technologią i wspiera władze miasta Komisja Europejska Fundusz EIB ELENA Pożyczka EIB Finansow. Banków Pośred. Łączenie subsydiów i pożyczek

15 Przykład projektu: dot. efektywności energetycznej infrastruktury miejskiej >Województwo jako aplikant wsparcia >Cel: wsparcie lokalnych władz w celu zwiększenia efektywności energetycznej infrastruktury miejskiej (np. szkoły) >Czynności przygotowawcze: m.in. przeprowadzenie audytów energetycznych w ok. 300 szkołach w celu zidentyfikowania najbardziej newralgicznych punktów, gdzie następują straty energii >Wymagania instrumentu wspierającego ELENA: >Przygotowanie programu inwestycyjnego >Wybór procedury wdrażania programu inwestycyjnego (Kontraktowanie Efektywności Energetycznej/Partnerstwo Publiczno Prywatne lub bezpośrednie inwestycje, bądź formy mieszane), przygotowanie studiów wykonalności >Przygotowanie dokumentów przetargowych oraz negocjacje z dostawcami

16 Przykład projektu: dot. efektywności energetycznej oraz zastosowania PV w infrastrukturze miejskiej >Powiat jako aplikant >Cel: wsparcie lokalnych władz w celu podniesienia efektywności energetycznej infrastruktury miejskiej (np. oświetlenie) oraz zainstalowanie paneli słonecznych na dachach budynków użytecznołci publicznej >Czynności przygotowawcze: m.in. przeprowadzenie audytów energetycznych dla ok. 100 systemów oświetlenia oraz przestrzeni dostępnej dla paneli słonecznych w 100 samorządach lokalnych >Wymagania instrumentu wspierającego ELENA: >Przygotowanie programu inwestycyjnego >Wybór procedury wdrażania programu inwestycyjnego (EPC/PPP lub bezpośrednie inwestycje, sprawdzenie powierzchni dla paneli słonecznych, ewentualnie ich wynajem), przegrupowanie w zakresie istotnego rozmiaru >Przygotowanie dokumentów przetargowych oraz negocjacje z dostawcami

17 ELENA - Zwiększenie efektywności energetycznej w transporcie miejskim >W sektorze transportu miejskiego: Zakup efektywnych energetycznie i ekologicznych autobusów, które przewyższają normy wprowadzone przez przepisy Unii Europejskiej; Inwestycje ułatwiające wprowadzanie pojazdów elektrycznych i przygotowanie dla nich infrastruktury; Inwestycje wprowadzające bardziej energooszczędne rozwiązania, udoskonalające logistykę przewozów w mieście.

18 Przykład projektu: wprowadzenie pojazdów elektrycznych do zbiórki odpadów i oczyszczania ulic  Projekt zakłada przejęcie floty (około 1900 pojazdów) przeznaczonych do usług sanitarnych i przeprowadzenie innych inwestycji w ponad 130 hiszpańskich miastach (więcej niż 10% z nich podpisało Porozumienie Burmistrzów).  Część projektu będzie finansować czynności zmierzające do rozwoju usług z wykorzystaniem ciężkich pojazdów hybrydowych w tym produkcji 21 prototypów.  Projekt został już sfinansowany przez Bank (pożyczka wynosi 180 mln euro).

EIB ELENA - aplikacja o wsparcie >Bezposrednio w Europejskim Banku Inwestycyjnym >Faks, list lub lub na adres >W języku angielskim lub francuskim >Informacje dostępne na stronie ELENA >broszura >zestaw najczęściej zadawanych pytań >formularz wniosku aplikacyjnego >Czas oczekiwania na odpowiedź: około 2 tygodnie

EIB ELENA - procedura aplikacyjna >Wniosek przedaplikacyjny: >Bez formularza wniosku >Zakres wymaganych informacji: >krótki opis planowanego projektu inwestycyjnego, w tym rodzaj inwestycji i podejście do realizacji projektu >oczekiwany koszt inwestycji i harmonogram realizacji projektu >koszt, zakres i główne potrzeby, które mają zostać pokryte z uzyskanej pomocy technicznej >Czas oczekiwania na odpowiedź: około 2 tygodnie >Aplikacja właściwa (po pozytywnej ocenie pomysłu)

EIB ELENA - procedura aplikacyjna >Zawartość formularza wniosku: >Identyfikacja wnioskodawcy >Informacje szczegółowe dotyczące wnioskodawcy >Prezentacja programu inwestycyjnego >Opis planu pracy dla usług wdrożenia projektu/wsparcia technicznego >Tabela poglądowa prezentująca etapy realizacji programu i inwestycji >Szacowane koszty i montaż finansowy inwestycji >Deklaracja wnioskodawcy

EIB ELENA - procedura aplikacyjna >Przebieg procedury aplikacyjnej: >Rejestracja wniosków przez EBI >Moliwość zapytania ze strony EBI o dodatkowe informacje >Ocena wniosku przez EBI >Wysłanie do zatwierdzenia przez Komisję Europejską >Po zatwierdzeniu przez KE: rozpoczęcie negocjacji z wnioskodawcą >Podpisanie umowy finansowania pomiędzy EBI a beneficjentem >Rozpoczęcie wdrożenia projektu/wsparcia technicznego

EIB ELENA - kryteria wyboru >kwalifikacja wnioskodawcy (jednostka publiczna/ posiadacz koncesji) >kwalifikacja projektu inwestycyjnego (rodzaj projektu, lokalizacja w kraju uprawnionym do składania wniosków) >wykonalność ekonomiczna projektu inwestycyjnego >zdolność finansowa i techniczna wnioskodawcy do wdrożenia i ukończenia projektu inwestycyjnego >oczekiwany wkład w realizację celów UE w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału źródeł odnawialnych w zużyciu energii i poprawieniu efektywności energetycznej >oczekiwany współczynnik dźwigni (koszt inwestycji musi wynosić co najmniej 25- krotność kwoty udzielonego wsparcia) >wartość dodana UE, zwłaszcza w kwestii zgodności z polityką UE.

EIB ELENA - raportowanie Raportowanie: >Raporty postępu: co 6 miesięcy >Raport połówkowy (data uzgodniona z beneficjentem) >za okres od początku do połowy projektu >udokumentowanie osiągniącia wymaganego współczynnika dźwigni >Raport końcowy (najpóźniej miesiąc po zakończeniu projektu) >za cały okres projektu >udokumentowanie osiągnięcia wymaganego współczynnika dźwigni >Wcześniejsza zgoda na zatrudnienie podwykonawców do realizacji projektów na kwoty powyżej euro, a w pewnych okolicznościach także dla umów poniżej tego poziomu.

EIB ELENA - wzór umowy o dofinansowanie >Okres obowiązywania: maksymalnie 3 lata >Załączniki do umowy: >Opis planu pracy związanego z wdrożeniem projektu oraz planowany program inwestycyjny, z uwzględnieniem punktów odniesienia niezbędnych do określenia wspóczynnika dźwigni >Szacowany budżet >Wymagania w zakresie raportowania >Harmonogram wypłat w ramach grantu: >40% zaliczka >30% po dostarczeniu raportu połówkowego >30% po dostarczeniu raportu końcowego

EIB ELENA – status na koniec października 2010 >5 podpisanych kontraktów; >szeroki zakres obszarów objętych inwestycjami: efektywność energetyczna, sieci ciepłownicze, ogniwa fotowoltaiczne, samochody elektryczne; >zróżnicowana wielkość inwestycji: od 50 mln – 500 mln euro; >Prognozowany wskaźnik dźwigni: od 50 – 200; >Efektywność dofinansowania: 15 mln euro udzielone na pomoc techniczną z budżetu IEE na 2009 zainicjuje inwestycje o wartości 1 mld euro.

Nowe instrumenty w przygotowaniu W budżecie Programu IEE na rok 2011 znajdą sią nowe instrumenty finansujące pomoc techniczną w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii:  analogiczny do instrumentu ELENA (EIB), ale dla mniejszych inwestycji tj. do 50 mln euro ELENA kfW;  instrument dostarczajacy pomoc techniczną na opracowanie lokalnych i regionalnych projektów inwestycyjnych ukierunkowanych na budownictwo socjalne, również o mniejszej skali inwestycji CEB ELENA. Planowowany termin uruchomienia kfW ELENA oraz CEB ELENA przypada na kwiecień 2011 r.

Pomoc techniczna dla władz lokalnych przeprowadzających inwestycje w obszarze zrównoważonej energii (związanych z wdrażaniem SEAP). Pomoc ta ma ułatwić zapewnienie kredytów bankowych lub dotacji UE (np. z funduszy strukturalnych lub spójności). >Beneficjentem mogą być instytucji publiczne z krajów członkowskich UE >Aplikant musi zobowiązać się do wypełnienia celów redukcji CO 2 >Efekt dźwigni > 15 >Min. inwestycja 6mln €, w ciągu 36 miesięcy od podpisania umowy Mobilizowanie lokalnych inwestycji związanych z energią