KASUBIAN FOLKLORE FOLKLOR KASZUBSKI

Main features of Polish folklore music: Folklore music has existed in the form of singing, very often combined with dancing. Music/ songs were performed at work or as an entertainment It was transferred orally from generation to generation. Podstawowe cechy muzyki ludowej: Muzyka ludowa (kaszubska) istniała w postaci śpiewu, często połączonego z tańcem. Śpiewano i grano dla rozrywki lub przy pracy. Muzyka była przekazywana drogą ustną, pokolenia na pokolenie.

Kasubian dances were mainly influenced by two Central European traditions- Polish (or West Slavonic) and German-speaking (with evident Scandinavian influence as well). It originates from the infiltration between cultures on their way from west to east in the long period of history. The dancing forms were modified mostly, not lyrics or melodies. In the rites dances the forms of music and dances are unrestricted in opposition to children and youth games which are determined by movements, simultaneous singing and music. In the Kasubian dances there are only traces of Polish national dances such as mazurek, krakowiak, kujawiak, oberek and polonez; mostly there are polkas and waltzes from the Central European tradition, customized after XIX century. More Polish traditions are preserved in the songs. In the region the old forms were renewed, transformed and developed into the local traditions, according to the current needs. Dance genres: Rite dances with the origin in pagan beliefs Entertainment dances Dances mirroring work (such as sailors, shoemaker, blacksmith, shepherds work) The dances were usually composed in Mayor scale, in 2/4 or 5/4 meter. The most common instruments were: bass, violin, clarinet, flute, horn, Devil’s violin, accordion, (burczybas) barrel. The dances were intertwined with short songs.

Tańce kaszubskie posiadają wpływ głównie dwóch tradycji środkowoeuropejskich, jest nimi polska i szerzej zachodniosłowiańska oraz tradycja niemieckojęzyczna. Oczywiście wpływy skandynawskie są ewidentne. Wynika to z ówczesnego zainteresowania kulturami, które to przenikały się i przekształcały w ciągu długiego przedziału historycznego przesuwając się z zachodu na wschód. Metamorfozom ulegały głównie formy taneczne, a nie teksty czy melodie. Wspólnym mianownikiem dla Kaszub, Warmii, Mazur, Wielkopolski i Śląska są aspekty, które dotyczą funkcji tradycji. Na przykład w tańcach obrzędowych formy ruchowe i muzyczne są w znacznym stopniu dowolne, w przeciwieństwie do zabaw dziecięcych i młodzieżowych, które są określone pod względem ruchowym i muzycznym z jednoczesnym śpiewaniem. W tańcach kaszubskich występują śladowe elementy polskich tańców narodowych, takich jak mazurków, krakowiaków, kujawiaków, oberków i polonezów, za to przeważają tańce towarzyskie tradycji centralnoeuropejskiej, takie jak polki i walce, które po XIX wieku się sfolkloryzowały. Więcej wpływów tradycji polskich zachowało się w pieśniach niż w tańcach. Na Kaszubach odnawiano stare formy, przekształcano i tworzono nowe w duchu tradycyjnym, odnawiano i rozwijano lokalne tradycje, zaspokajano aktualne potrzeby. Rodzaje tańców ze względu na funkcję, jaką pełniły: Tańce będące ceremoniałami rytualnymi, które miały korzenie w pogańskich wierzeniach Do tańców wykonywanych wyłącznie dla uciechy Tańce obrazujące pracę: dzek (mareni), szewc (szewiecczi), kòwôl (kowalsczi), òwrzôrz (szeperzczi). Tańce zwykle były pisane w durowej tonacji na 2/4 lub 5/4. Najczęściej do tańca grano na takich instrumentach jak: bas, skrzypce, klarnet, flet i trąba. Przy tańcu nie brakowało krótkich przyśpiewek.

Marëszka – Maruszka (Maryśka), zabawa taneczna w dwóch częściach wykonywana parami na obwodzie koła w zmiennym kroku i ujęciu Pierwsza część w rytmie poloneza do słów „Juch, Marëszka, pój do tuńca”, druga część w rytmie walca do słów „Z tobą Marychno chcôłbem pracowac”. Marëszka -Maruszka (Maryśka), a dancing game in two parts, performed in pairs on the circle, with changing step and hold. First part is the polonaise rythm with the song: „ Juch, Marëszka, pój do tuńca”, second part is a waltz with the song „Z tobą Marychno chcôłbem pracowac”.

Szewc (szewiec), zabawa taneczna złożona z dwóch podstawowych scen wykonywanych przemiennie. W pierwszej scenie pary tancerzy stają naprzeciwko siebie, przyklękają na jedno kolano i śpiewają „Szewiec, szewiec, pink pink pink...” biją pięściami na przemian w kolano swoje i partnera (partnerki), a przy słowach „krący dratew, szëje bótë” naśladują dłońmi te czynności. Po tej scenie zrywają się wszyscy z miejsc i tańczą szybko polkę w obrotach (naśladują pracę szewca). Szewc (Shoemaker) is a dancing game, with two main scenes performed interchangeably. In the first one pairs of dancers stand opposite to each other, knee and singing the song, keep beating in turns partner’s and own knee, They imitate shoemaker’s work- sewing boots, spinning the thread. Then, they suddenly stand up and dance fast polka steps turning round.

Dżek – męski taniec popisowy, żywe tempo, dwumiarowe Dżek- the dance in which men can show off , quick pace, metre-2

Kòséder – taniec par na obwodzie koła w rytmie parzystym do pieśni „Te z Dargolewa jes dzéwczę”. Część 1. wolna, tańczona krokiem dostawnym przeplatanym skokiem z krzyżowaniem nóg, część 2. szybka jest polką. W opisie z 1936 roku kòséder nie posiadał tekstu, ale po wojnie awansował do miana rodowego tańca Kaszubów. Warmiacy nazwę kosejder wyprowadzają od „kosić nogami”, gdyż „koso” to wysuwanie na ukos nogi w tańcu. Kòséder- a pair dance on the circle, even metre . First part is a shoving step, interwoven with cross-legs hops; second, fast part is polka step. In the description from 1936 Koseder was without the text, later it became a ‘national’ Kasubian dance. The origin of name is thought to come from the word „kosić” (scythe) and such is the movement of legs in one part of the dance.

Typowe instrumenty w kapeli kaszubskiej: klarnet trąbka skrzypce kontrabas diabelskie skrzypce akordeon burczybas Typical instruments in the Kasubian band: Clarinet Trumpet Violin Double bass Devils’ violin Accordion Barrel (burczybas)

KASUBIAN SONGS Pieśni Kaszubskie Nuty kaszubskie To je krótczé, to je dłudżé, to kaszëbskô stolëca, to są basë, to są skrzëpczi, to oznôczô Kaszëba. Oznôczô Kaszëba, basë, skrzëpczi, krótczé, dłudżé, to kaszëbskô stolëca. To jeridel, to je tëcz, to są chojnë, widłë gnojnë. Chojnë, widłë gnojnë, ridel, tëcz, oznôczô Kaszëba, basë, skrzëpczi, krótczé, dłudżé, to kaszëbskô stolëca. To je prosté, to je krzëwé, to je slédné koło wozné. Slédné koło wozné, prosté, krzëwé, chojnë, widłë gnojnë, ridel, tëcz, oznôczô Kaszëba, basë, skrzëpczi, krótczé, dłudżé, to kaszëbskô stolëca. To są hôczi, to są ptôczi, to są prusczé półtrojôczi. Hôk, ptôk, półtrojôk, slédné koło wozné, prosté, krzëwé, chojnë, widłë gnojnë, ridel, tëcz, oznôczô Kaszëba, basë, skrzëpczi, krótczé, dłudżé, to kaszëbskô stolëca. To je klëka, a to wół, to je całé, a to pół. Całé, pół, klëka, wół, hôk, ptôk, półtrojôk, slédné koło wozné, prosté, krzëwé, chojnë, widłë gnojnë, ridel, tëcz, oznôczô Kaszëba, basë, skrzëpczi, krótczé, dłudżé, to kaszëbskô stolëca. To je môłé, a to wiôldżé, to są instrumenta wszelczé. KASUBIAN SONGS Pieśni Kaszubskie http://www.skrzatgck.webpark.pl/kaszuby.html Click here to listen to the melody of „Kasubian Scores” song

Muzyka wokalna na Kaszubach nie pełniła roli dominującej Muzyka wokalna na Kaszubach nie pełniła roli dominującej. To zadanie spełniała muzyka instrumentalna, która jednak bardzo silnie oddziaływała na muzykę wokalną. W kulturze muzycznej Kaszub popularny był śpiew indywidualny, zespołowy: gromadny i grupowy. Cechą charakterystyczną pieśni i łączącą z pieśnią polską było śpiewanie w samotności, dla siebie lub z przeznaczeniem dla innych, na przykład do zabawiania lub usypiania dzieci. Rodzaje pieśni folklorystycznych: Pieśni obrzędowe doroczne (pastorałki, pieśni dożynkowe, pieśni zaduszkowe, weselne, pogrzebowe). Powszechne pieśni o podłożu epickim to ballady, pieśni nabożne (legendy, pieśni o świętych, pieśni moralizatorskie, podania i przypowieści), pieśni żołnierskie, o tematyce społecznej, miłosne, rodzinne, komiczne, pijackie, taneczne, folklor dziecięcy. Pieśni zawodowe związane z pracą na polu, rolnicze i pasterskie, folklor rybacki, pieśni młynarskie, rzeźnickie.

Kasubian folklore song Vocal music in the Kaszuby region did not play dominant role. The leading role was played by instrumental music which, however, strongly influenced vocal music. In the Kasubian music culture individual and collective singing was popular. The characteristic feature of the song (similarly in other regions) was singing alone, for yourself, or for the others- e.g. to amuse or put to sleep children. Kasubian songs classification: Ritual yearly songs (Christmas carols, harvest festival, wedding, funeral songs) Common epic songs (ballads, religious songs (legends, passional, moralizing songs, allegories), soldiers’ songs, social, love, family songs, comical, drunkards’ songs, dace-related, children songs Professional songs, connected with the farming and shepherds’ work, fishermen folklore, songs of millers, butchers.