Monika Domańska Politechnika Krakowska Zespół Ekspertów Bolońskich Zatrudnialność w kontekście procesu bolońskiego wymierne efekty kształcenia Monika Domańska Politechnika Krakowska Zespół Ekspertów Bolońskich

Cele kształcenia UNESCO Wiedzieć Robić Żyć wspólnie Być Savoir, savoir faire, savoir être Knowledge, skills, attitudes (Bloom) MIEĆ

Cele kształcenia wyższego według dokumentów bolońskich przygotowanie absolwentów do potrzeb rynku pracy, przygotowanie do bycia aktywnym obywatelem w demokratycznym społeczeństwie, rozwój osobowy kształconych rozwój (…) wiedzy zaawansowanej (społeczeństwo i gospodarka wiedzy)

Zatrudnialność: employability ”...set of achievements – skills, understandings and personal attributes – that make graduates more likely to gain employment and be successful in their chosen occupations, which benefits themselves, the workforce, the community and the economy". The official Bologna Seminar on Employability in the context of the Bologna Process, Bled/Slovenia, 2004 Employability is a "set of achievements – skills, understandings and personal attributes – that make graduates more likely to gain employment and be successful in their chosen occupations, which benefits themselves, the workforce, the community and the economy". However, employability should not be confused with merely a profession orientation in a narrow sense (readiness for a particular profession). Its aim cannot be just to respond to short-term labour market concerns, nor can it be regarded as success to find employment, first destination. Rather, the link between employability and academic learning outcomes should be realised by fostering analytical thinking, competent reasoning, the ability to structure information and arguments, and the ability to interact in a social context. In addition, it is logical to involve employers (public and private), trade unions and professional associations closely in curricular development. This will help to ensure that students can gain specific competences which are important for particular professions. 26.3.2017 4

Podróż rozpoczyna się od pierwszego kroku… Byt określa świadomość… Świadomość własnych kompetencji Świadomość oczekiwań rynku pracy Świadomość możliwości

Efekty kształcenia i kompetencje Efekty kształcenia: sformułowania opisujące, co student powinien wiedzieć, rozumieć i/lub umieć zademonstrować po zakończeniu procesu kształcenia Kompetencje: dynamiczne połączenie wiedzy, jej rozumienia i umiejętności Zwracać uwagę przy wyborze studiów

Dwie kategorie efektów kształcenia Związane z przedmiotem Ogólne transferable skills Kiedy wieje wiatr jedni budują ściany inni budują wiatraki

Model góry lodowej Wiedza Łatwo zmienić Trudno zmienić Widoczne Ukryte wg Henkel Ecolab Widoczne Wiedza Łatwo zmienić Ukryte Zdolności, system wartości, motywacje, charakter, zachowania Trudno zmienić

Efekty kształcenia Co musisz zrobić, aby otrzymać stopień Co możesz robić teraz mając ten stopień świadomość własnych kompetencji

Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności Postawy Co uczący się ma wiedzieć, rozumieć i/lub być w stanie zademonstrować

Współczesny rynek edukacji Możliwość wyboru Świadomość możliwości Świadomość konsekwencji wyboru - uczelni - przedmiotu - ścieżki kształcenia

Współczesny rynek pracy globalizacja działalności gospodarczej upowszechnianie osiągnięć elektroniki i telekomunikacji, wzrost znaczenia wiedzy i kwalifikacji, wzrost aspiracji społeczeństwa (pracowników, klientów, kontrahentów) rozwój sektora usług, funkcjonowanie w warunkach zmian.

Badania na skalę europejską/światową http://tuning.unideusto.org/tuningeu/ http://www.encuesta-proflex.org/ http://www.hegesco.org/

Ważne kompetencje z punktu widzenia pracodawców 2001 Umiejętność uczenia się Umiejętność zastosowania wiedzy w praktyce Umiejętność analizy i syntezy Umiejętność rozwiązywania problemów Dbałość o jakość Umiejętność pracy w zespole 2008 Umiejętność zastosowania wiedzy w praktyce Umiejętność analizy i syntezy Umiejętność rozwiązywania problemów Wiedza specjalistyczna w danym zawodzie Umiejętność pracy w zespole Umiejętność organizacji i planowania

Czynniki decydujące o zatrudnieniu absolwentów Miejsce w rankingu % język obcy 98,5% zdolności komunikacyjne 71% umiejętność pracy w zespole 65,7% wiedza kierunkowa 64% plany rozwoju 61,2% aktywność pozauczelniana absolwenta 59,7% rozpoznawalność marki uczelni 57,3% staże i praktyki międzynarodowe 56,6% doświadczenie w branży 55% oczekiwania płacowe 54,9% znajomość branży 52,1% oceny na studiach 41,8% inne 3,7% Badanie Accenture 2008, Ogólnopolska kampania społeczna Start w Karierę

Kompetencje, których brakuje absolwentom Miejsce w rankingu % zdolność do nabywania nowych umiejętności 13,4% wiedza kierunkowa 13% znajomość języków obcych 13% zdolności komunikacyjne 12,6% umiejętność zastosowania wiedzy w praktyce zawodowej 12,4% umiejętność pracy w zespole 12,2% umiejętność samodzielnej analizy i wyciągania wniosków 11,9% umiejętność podejmowania decyzji 11,4% Badanie Accenture 2008, Ogólnopolska kampania społeczna Start w Karierę

REFLEX: rola oceny Program studiów nie jest jedynym motorem nauczania Także metoda oceny jest ważna dla uczenia Są dowody pozytywnych efektów pisemnych zadań i ustnych prezentacji na rozwój kompetencji i dostarczanie dobrej bazy dla rozpoczęcia pracy i rozwoju kariery Negatywne efekty testów wielokrotnego wyboru jako dominującej metody oceny umiejętności Rolf van der Velden

REFLEX: rola innych doświadczeń Doświadczenie zawodowe (praca) związana z programem studiów doskonała zarówno dla rozwoju kompetencji jak i wyników na rynku pracy; Praca nie powiązana z kierunkiem studiów to strata czasu: nie ma wpływu na kompetencje ani na sukcesy na rynku pracy daje tylko efekty ekonomiczne i chroni przed bezrobociem ale nie powinno się do niej zachęcać; Praca jako wolontariusz oraz praca/studia za granicą mają pozytywny wpływ na rozwój kompetencji i na zarobki uzyskiwane w pracy. Rolf van der Velden

REFLEX: zachowanie na studiach Silny związek między ocenami a efektami a rynku pracy ! Ale uczenie się więcej niż potrzeba do egzaminów, jak najsilniejsza wola posiadania najlepszych ocen czy liczba godzin studiów (dodatkowe godziny) nie ma wpływu na wyniki na rynku pracy ! Rolf van der Velden

Oczekiwania absolwentów Grupa MODUS 20.05.2008 Finanse, bankowość, branża reklamowa Wynagrodzenie początkowe: średnio 1.926,- netto (2.750,- brutto) co kosztuje firmę 3400,- do 3700, IT 2.990,- (4.295,-) inżynierowie 2.890,- (4.150,-) Po roku wynagrodzenie ma wzrosnąć o 1.000,- Przeciętne wynagrodzenie maj 2008: 3.137,74 brutto 2.184,- netto

Oczekiwania absolwentów Grupa MODUS 20.05.2008 51% w dużej firmie 16% własna firma dobra atmosfera i warunki pracy 32% na stałe, 22% zmiana co 2-3 lata 14% wyjazdy służbowe częściej niż raz w tyg. OK 12% zmiana miejsca zamieszkania OK

Pierwsze kroki na rynku pracy - PK Dr J. Żyra Absolwenci PK z roku 2007 na rynku pracy

Rozwój zawodowy to sztuka skutecznego działania… …i wykorzystywania okazji ludzie, którzy osiągnęli sukces rzadko to planowali – raczej wykorzystywali okazje Chronos vs Kairos

Monika Domańska Pracownia Badań Edukacji i Rynku Pracy Instytut Ekonomii, Socjologii i Filozofii domanska@pk.edu.pl 12 6282475 www.iesif.pk.edu.pl