wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych PSZCZELARZ wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

PSZCZELARZ Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: pszczelarz Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 612[01] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 612302

Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy Czy wiesz, że pszczelarz: 1. Organizuje i prowadzi pasieki, stosując odpowiednie technologie. 2. Określa przyrodnicze i gospodarcze znaczenie pszczół. 3. Obsługuje podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w produkcji pszczelarskiej. 4. Pozyskuje, konserwuje i przechowuje produkty pszczele. 5. Przygotowuje produkty pszczele do sprzedaży zgodnie z obowiązujcymi normami i prowadzi ich sprzedaż. 6. Potrafi ocenić warunki przyrodnicze, ekonomiczne i społeczne produkcji pszczelarskiej.

Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy 7. Pracuje głównie na świeżym powietrzu. 8. Często nosi strój ochronny, przez co musi mieć zwiększoną odporność na wysiłek fizyczny, uciązliwości w czasie upałów. 9. Narażony jest na użądlenia pszczół. 10. Czasami pracuje w magazynie lub pracowni pasiecznej, czyli w pomieszczeniach zamkniętych.

Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem, z pewnością znalazłeś sformułowania niezrozumiałe dla Ciebie. Podkreśl je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić te sformułowania. Najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej, rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy zapoznasz się z treścią kolejnych slajdów.

Zadania i umiejętności zawodowe Musi ustalać właściwe miejsce na pasiekę. Musi poprawiać bazę miododajną przez sadzenie odpowiednich gatunków roślin niezbędnych dla pszczół. Musi kontrolować obloty pszczół w trakcie całego sezonu. Musi przeglądać ule w celu stwierdzenia stanu i siły roju. Musi przygotować pasiekę do zimowania (ocieplenie uli). Musi pozyskiwać miód, pobierać mleczko pszczele, wytapiać wosk, produkować węzę pszczelą. Musi, w miarę potrzeby, dokarmiać pszczoły w okresie zimowym. Musi przeprowadzać konserwację i naprawę sprzętu pszczelarskiego.

Rozpoznawanie grup i gatunków roślin rolniczych miododajnych. Rozpoznawanie ras pszczół, określanie różnic w budowie ciała. Rozpoznawanie produktów pasiecznych (miodu, pyłku kwiatowego, wosku, propolisu). Rozpoznawanie chorób, szkodników pszczół i produktów pasiecznych. Obliczanie potrzeb pokarmowych rodzin pszczelich. Prowadzenie statystyk dotyczących liczby osobników w roju. Prowadzenie uproszczonej rachunkowości. Stosowanie norm, instrukcji, przepisów dotyczących wytwarzania i sprzedaży miodu i produktów pasiecznych. Dobieranie metod zwalczania chwastów, chorób, szkodników roślin miododajnych.

Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie pszczelarza Do pracy w zawodzie pszczelarza niezbędne są: Nazwa narzędzia Opis dymiarka służy do odymiania pszczół, aby nie żądliły ul służy do hodowli pszczół poidło pasieczne służy do podawania wody pszczołom ramki służą do wychowu matek z jaj kapelusz pszczelarski służy do ochrony przed użądleniami pszczół

Cechy psychofizyczne Test samooceny Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie pszczelarza, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, zainteresowania, uzdolnienia, temperament i predyspozycje fizyczne. Przeczytaj uważnie poniższy test, dotyczący wymaganych cech psychofizycznych oraz predyspozycji fizycznych i zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie.

Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Lp. Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Tak Nie 1. Czy masz dobrą wydolność fizyczną? 1 2. Czy masz dobrą koordynację wzrokowo-ruchową? 3. Czy masz wyczulony zmysł powonienia i smaku? 4. Czy masz podzielną uwagę? 5. Czy masz dobrze rozwinięte zdolności manualne? 6. Czy jesteś uzdolniony technicznie? 7. Czy jesteś systematyczny? 8. Czy jesteś cierpliwy? 9. Czy jesteś spostrzegawczy? 10. Czy łatwo i szybko podejmujesz decyzje? Dodaj wszystkie punkty i w okienku zsumuj swój wynik. Razem punktów:

Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś:   Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i predyspozycji fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów – zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się doradcą zawodowym.

Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie pszczelarza, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny Przeczytaj uważnie poniższy wykaz przeciwwskazań zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod tym kątem. Wybierz właściwą odpowiedź. Uwaga: Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić.

Przeciwwskazania zdrowotne Lp. Przeciwwskazania zdrowotne Tak Nie 1. Czy jesteś alergikiem? 1 2. Czy jesteś uczulony na jad pszczeli? 3. Czy masz problemy z kręgosłupem? 4. Czy jesteś niesprawny manualnie? 5. Czy masz problemy z powonieniem? 6. Czy masz problemy z percepcją smaku? 7. Czy cierpisz na zaburzenia psychiczne? 8. Czy masz choroby skóry? 9. Czy cierpisz na reumatyzm? 10. Czy masz ograniczoną sprawność ruchową?

Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie pszczelarza. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo zapoznał się z tymi przeciwwskazaniami. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym.

Kształcenie w zawodzie pszczelarza Kształcenie w zawodzie pszczelarza odbywa się w następujących typach szkół: – dwuletniej zasadniczej szkole zawodowej, – szkole policealnej po ukończeniu trzyletniego liceum ogólnokształcącego, trzyletniego liceum profilowanego, czteroletniego technikum, dwuletniego liceum uzupełniającego lub trzyletniego technikum uzupełniającego. Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej możesz kontynuować naukę w trzyletnim technikum uzupełniającym, a po uzyskaniu matury podjąć naukę na uczelni wyższej, na kierunkach: rolnictwo oraz zootechnika.

Kształcenie w zawodzie pszczelarza Praca własna…   1. Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie pszczelarza. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: 1) odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie, 2) przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych, 3) rozmawiać ze znajomymi, pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie, 4) i najtrudniejsze – wybrać się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie sukcesywnie wkładaj do teczki.

Rynek pracy Pszczelarz może pracować w: – przesiębiorstwach, specjalizujących się w wytwarzaniu i przetwarzaniu miodu i innych produktów pszczelich, – przedsiębiorstwach, zajmujących się chowem i hodowlą pszczół oraz marketingiem i sprzedażą produktów i usług. Może także prowadzić indywidualnie gospodarstwo rolne z działem pszczelarskim, a także działalność gospodarczą.

(ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Rynek pracy Praca własna… 1. Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie pszczelarza? Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu przeprowadź wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z pszczelarzami, pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w czyjejś firmie. Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. Wypełnij poniższą tabelę. Lp. Źródło informacji (ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Najważniejsze informacje o zawodzie w skrócie (zadania zawodowe, cechy osobowości, wynagrodzenie) 1 2 3 2. Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

Źródła informacji I. Interesujące źródła informacji: Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia informacji zawartych w publikacjach wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”. II. Czasopisma specjalistyczne: 1) Miesięcznik „Pszczelarstwo”. 2) Przegląd pszczelarski. 3) Kalendarz pszczelarza.

III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: Doradca 2000 – przewodnik po zawodach. Pszczelarz, https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody?. Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Pszczelarz, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna Kraków w porozumieniu z Centralną Komisją Egzaminacyjną, Warszawa 2003, http://www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_ZSZ/pszczelarz.pdf. Worobik M., Stępień B., Worobik E.: Modułowy program nauczania. Pszczelarz 612[01], MEN, Warszawa 2006, http://www.koweziu.edu.pl/programy/programy/pszczelarz_612%5B01%5D.pdf. Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.): Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego, MEN, Warszawa 2005. ss. 257-258. Podstawa programowa kształcenia w zawodzie pszczelarza, MENiS, Warszawa, http://www.men.gov.pl/images/stories/zawody/zawody_612_01.pdf. Akty prawne: 1. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia  2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  20

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat interesujących Cię zawodów.