Podstawy kształcenia ruchowego i metody nauczania

Sylwetka fizjoterapeuty i cele fizjoterapii Fizjoterapeutów czasami nazywanych „nauczycielami gimnastyki leczniczej” kształcą Akademie Wychowania Fizycznego, Akademie Medyczne i Policealne Szkoły Zawodowe na wydziale fizjoterapii. W trakcie nauki, oprócz wiedzy specjalistycznej dla każdego kierunku, zdobywają oni wiedzę z zakresu nauk medycznych: anatomii, fizjologii, biomechaniki, patologii, pedagogiki i kultury fizycznej ze specjalnym uwzględnieniem leczniczych form kultury fizycznej – kinezyterapii.

Kinezyterapię nazywaną czasami rehabilitacją ruchową, leczeniem usprawniającym lub gimnastyką leczniczą stosuje się względem osób dotkniętych urazem.

Specjalistą w zakresie kinezyterapii, masażu, fizykoterapii po ukończeniu szkoły jest fizjoterapeuta Fizjoterapeuta powinien charakteryzować się takimi cechami, które można objąć wspólnym terminem postawy prospołecznej.

Są to: życzliwość, chęć niesienia pomocy, uczciwość w realizacji zadań zawodowych, poczucie odpowiedzialności oraz umiejętności współpracy.

Do pożądanych cech fizycznych i psychofizycznych kinezyterapeuty należy zaliczyć wysoki i bardzo wysoki stopień: wytrzymałości i odporności na zmęczenie siły, zręczności i koordynacji wzroku, rąk i nóg oraz szybkości reakcji ruchowych uczucia kinestetycznego i zmysłu równowagi

Natomiast niewątpliwie praca kinezyterapeuty będzie wydajna oraz przyniesie mu większe zadowolenie, jeśli charakteryzować się będzie odpowiednim stosunkiem do ludzi w szczególności chorych.

Dlatego, każdy fizjoterapeuta podejmujący pracę w zawodzie powinien charakteryzować się: łatwością kontaktu z ludźmi umiejętnością postępowania z ludźmi gotowością niesienia pomocy potrzebującym opiekuńczością

Uzyskanie pozytywnych rezultatów wpływu fizjoterapeutów na kształtowanie wśród pacjentów zdrowego stylu życia i korzyści z walorów aktywności fizycznej wymaga spełnienia szeregu warunków.

Jednym z nich jest posiadanie przez fizjoterapeutów dobrej wiedzy teoretycznej o wychowaniu zdrowotnym i odpowiednich umiejętności praktycznych.

Jakie umiejętności powinien posiadać fizjoterapeuta? Powinien umieć konstruować ćwiczenia oraz znać fachowe nazewnictwo ćwiczeń Rozumieć sens ćwiczenia fizycznego z punktu widzenia anatomicznego,fizjologicznego i psychologicznego Znać wszechstronny zasób ćwiczeń i umieć je dobrać w określone zestawy przydatne do realizacji różnych zadań leczniczych i profilaktycznych

Jakie umiejętności powinien posiadać fizjoterapeuta? Umieć dobrać poszczególne ćwiczenia oraz metodycznie ich uczyć ,stopniując natężenie wysiłku fizycznego Dobierać i proponować właściwe ćwiczenia dla pacjenta,w zależności od jego problemów zdrowotnych i potrzeb Znać problematykę i zasób ćwiczeń korekcyjnych stosowanych w trakcie lekcji korygujących wady postawy

Jakie umiejętności powinien posiadać fizjoterapeuta? Umieć dobierać i stosować ćwiczenia dla osób z różnymi możliwościami lokomocji i wykonywania wysiłków fizycznych Umieć prowadzić naukę jazdy na wózkach inwalidzkich w różnych warunkach Orientować się w problematyce niektórych dyscyplin sportowych dla osób zdrowych i dotkniętych inwalidztwem,umieć organizować zajęcia na turnusach rehabilitacyjnych

Znać pojęcie kultury fizycznej, jej krótką genezę oraz lecznicze formy, a także podstawowe różnice między kulturą fizyczną, medycyną i rehabilitacją ruchową. Umieć rozwiązywać problemy, które napotyka w pracy, z korzyścią dla psychofizycznego zdrowia ćwiczących.

być w swoim środowisku propagatorem walorów zdrowotnych i leczniczych kultury fizycznej.

Pojęcie kultury fizycznej „Kultura fizyczna jest częścią składową kultury społeczeństwa, obejmującą dziedzinę kształtowania fizycznych uzdolnień człowieka, naukę o wychowaniu fizycznym, sport, społeczną i osobistą higienę oraz racjonalną organizację czynnego wypoczynku".

Współcześnie w skład kultury fizycznej wchodzą następujące dziedziny: wychowanie fizyczne, sport, rekreacja i turystyka, Rehabilitacja - lecznicze formy kultury fizycznej (np. ruch leczniczy).

Wychowanie fizyczne Wychowanie fizyczne jest częścią wychowania ogólnego, ukierunkowanego na stronę fizyczną człowieka w taki sposób, aby ćwicząc ciało jednocześnie pielęgnować wartości psychiczne, doprowadzając do najwyższej doskonałości fizyczno-psychicznej i moralnej.

Wychowanie fizyczne to forma uczestnictwa w kulturze fizycznej młodych pokoleń, której celem jest wspomaganie rozwoju fizycznego, motorycznego i zdrowia oraz przygotowanie do „dbałości o ciało", czyli podtrzymywania i pomnażania tych właściwości w życiu dorosłym.

Wychowanie fizyczne W-F, posługując się wieloma środkami, takimi jak: gimnastyka, gry i zabawy ruchowe, sport, turystyka i rekreacja, ma znaczący wpływ na rozwój ciała i psychiki człowieka:

Wychowanie fizyczne rozwija wolę - konieczność systematycznego treningu fizycznego, mobilizuje do koncentracji w czasie współzawodnictwa, walki sportowej, rozwija sferę emocjonalną człowieka - przeżycia związane z przeżywaniem ruchu, przeżycie sukcesu sportowego czy porażki w nie skażonej machinacjami walce sportowej, uznanie dla zwycięzców,

rozwija intelekt - poznanie przepisów i taktyki gry, umiejętność obserwacji i rozłożenia sił, np. w lekkoatletyce, doskonalenie zmysłów przez konkretne działanie ruchowe (jak np. skok wzwyż czy narciarstwo alpejskie), kształtuje postawy społeczno-moralne - współdziałanie w wysiłkach sportowych, poszanowanie reguł gry, zasada uczciwości („fair play"), współdziała z wychowaniem estetycznym - piękno ciała ludzkiego i kompozycja ruchów w gimnastyce, łyżwiarstwie figurowym

Wychowanie fizyczne spełnia 4 zasadnicze funkcje: Stymulacyjną- pobudzenie rozwoju przez racjonalne stosowanie bodźców ruchowych, Adaptacyjną – przystosowanie do trudnych warunków życia, Kompensacyjną – wyrównawcze przeciwdziałanie ujemnym wpływom środowiska, Korektywną – poprawę odchyleń od normy.

Ogólne cele i zadania wychowania fizycznego są następujące: harmonijny rozwój ciała ludzkiego, doskonalenie psychomotoryki i piękna ruchu, kształtowanie charakteru, moralności i woli oraz cech społecznych, upowszechnienie wiedzy w zakresie zagadnień kultury fizycznej dotyczącej zdrowia, higieny, korzyści płynących dla zdrowia z praktycznie stosowanego ruchu we wszystkich okresach życia człowieka.

Funkcja zdrowotna wychowania fizycznego. Wychowanie zdrowotne polega przede wszystkim na propagowaniu: przestrzegania higieny osobistej, poszanowania dóbr materialnych kultury fizycznej i właściwym ich użytkowaniu, przestrzegania porządku w otaczającym środowisku, uprawiania różnych form kultury fizycznej, głównie przez wychowanie fizyczne, w którym podstawowym środkiem działania jest ćwiczenie fizyczne.

2.Sport, Ćwiczenia fizyczne i gry mające na celu rozwijanie sprawności fizycznej i dążenie we współzawodnictwie indywidualnym i zespołowym do osiągnięcia -jak najlepszych wyników określane są jako sport.

Sport to forma uczestnictwa w kulturze fizycznej wybranej grupy społeczeństwa- tzn. osób o odpowiednich predyspozycjach somatyczno-motorycznych. Celem sportu jest osiągnięcie maksymalnych wyników w zakresie sprawności fizycznej i ruchowej (samorealizacji), na drodze współzawodnictwa.

Wyróżnia się dwa rodzaje sportu: Kwalifikowany, inaczej sport wyczynowy, polega na treningu cech fizycznych potrzebnych do osiągnięcia lepszych - aż do rekordowych - wyników własnych, klubowych, krajowych, międzynarodowych, 2. Rekreacyjno – użytkowy polega na uprawianiu różnych dyscyplin sportowych w celu czynnego wypoczynku zabawy oraz podniesienia sprawności ruchowej i utrzymaniu jej przez jak najdłuższy okres życia. Wysiłek zawodnika uprawiającego rekreację jest umiarkowany, nie „za wszelką cenę”.

3.rekreacja i turystyka Rekreacja fizyczna [recreatio = tworzyć na nowo. odtwarzać] jest formą uczestnictwa w kulturze fizycznej, osób dorosłych (w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnymi, której przypisuje się szczególne walory profilaktyczne, a której celem jest odnowa sił, podtrzymywanie i pomnażanie zdrowia, sprawności fizycznej oraz urody.

3.rekreacja i turystyka Rekreacja fizyczna wiąże się z turystyką jako formą kontaktu z przyrodą. W zależności od możliwości sprzętowych, terenowych i innych może to być turystyka kajakowa, narciarska itd. Rekreacja najczęściej odbywa się w warunkach kontaktu z przyrodą. Ma wielkie znaczenie dla zdrowia we wszystkich okresach życia.

Sport inwalidzki i rekreacja inwalidów. Sport inwalidzki, odnosząc się do osób o niepełnej sprawności fizycznej, polega również na rywalizacji, ale nie za wszelką cenę. Wynik w sporcie inwalidzkim nie jest celem bezwzględnym, a ideę tej odmiany sportu można sprecyzować następująco: „nie zwycięstwo jednego nad drugim, ale fakt podjęcia wyzwania i udział w zmaganiach". Sport inwalidzki to także sport rekreacyjny inwalidów. Jest on jednym ze środków leczniczych kultury fizycznej.

4. Rehabilitacja = lecznicze formy kultury fizycznej Rehabilitacja ruchowa [habilis = należyty, stosowny, sprawny] jest formą uczestnictwa w kulturze fizycznej pewnej części społeczeństwa - tzn. osób czasowo lub trwale niepełnosprawnych. Celem rehabilitacji jest przywracanie lub kompensowanie utraconych wskutek choroby lub urazu funkcji bądź ubytków psychomotorycznych.

Każdy ruch leczniczy jest ćwiczeniem ruchowym Każdy ruch leczniczy jest ćwiczeniem ruchowym. Ćwiczenia ruchowe są dziś środkiem leczniczym dla dzieci i osób dorosłych, które albo są zagrożone chorobą albo są chore lub niepełnosprawne. Każdy rodzaj schorzenia i jego profilaktyka wymaga innego rodzaju ćwiczeń, których dokładny zasób określa kinezyterapia.

Dwa z powyższych obszarów adresowane są do ogółu społeczeństwa (wychowanie fizyczne i rekreacja fizyczna), natomiast pozostałe dwa do wyselekcjonowanej części przez los (rehabilitacja) i na podstawie predyspozycji (sport).

Nie należy także zapominać, że poza rehabilitacją istnieją działy pozostałych obszarów przeznaczone dla osób niepełnosprawnych. Są to wychowanie fizyczne specjalne, aktywność ruchowa adaptacyjna i sport inwalidów