Elżbieta Kowalska- WIOŚ Warszawa Grażyna Jędrychowska- WIOŚ Olsztyn Unia Europejska Fundusz Spójności Mikroskopy badawcze: stereoskopowe i odwrócone budowa, wyposażenie oraz wykorzystanie do oznaczeń biologicznych w ramach monitoringu wód powierzchniowych Elżbieta Kowalska- WIOŚ Warszawa Grażyna Jędrychowska- WIOŚ Olsztyn Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Rzeka Liwiec (mazowieckie) Zgodnie z wymaganiami RDW (200/60/WE) obowiązującej w krajach członkowskich UE makrofity, fitoplankton, fitobentos, makrozoobentos są biologicznymi elementami jakości uwzględnianymi w ocenie stanu ekologicznego rzek i jezior. Pracownie biologiczne WIOŚ zostały wyposażone w nowoczesne mikroskopy badawcze, które są niezbędne w naszej pracy. Mikroskopy odwrócone i stereoskopowe działają w oparciu o najnowsze dostępne technologie. Rzeka Liwiec (mazowieckie) 02 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Wykorzystanie mikroskopów do oznaczeń biologicznych mikroskop prosty - oznaczanie fitobentosu okrzemkowego, czyli składu gatunkowego i liczebności populacji okrzemek żyjących na powierzchni dna zbiornika wodnego, przytwierdzających się do kamieni, skał lub roślin mikroskop odwrócony - oznaczanie fitoplanktonu, czyli mikroskopijnych glonów i sinic biernie unoszących się w toni wodnej mikroskop stereoskopowy - oznaczanie makrofitów (roślin wodnych) oraz makrozoobentosu, czyli wodnych skąposzczetów, skorupiaków, larw owadów, wodnych mięczaków Okrzemki bentosowe Fitoplankton Makrobentos – larwa chruścika 03 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Opis i możliwości techniczne mikroskopów prostych i odwróconych budowa modułowa ergonomiczny statyw nowa konstrukcja nasadek okularowych regulowanych w dwóch osiach okulary szerokokątne z korekcją dioptryjną stolik przedmiotowy odporny na zarysowania możliwość mocowania szalek o śr.30-60 mm, komór sedymentacyjnych, preparatów klasycznych Mikroskop prosty Nasadki okularowe 04 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Opis i możliwości techniczne mikroskopów prostych i odwróconych system oświetlenia „fly-eye” (oko muchy), zapewniający równomierne natężenie oświetlenia na całej płaszczyźnie pola widzenia wykorzystanie systemu fly-eye przy dokumentacji cyfrowej system modułowy zapewniający możliwość wyposażenia mikroskopów w różne techniki mikroskopowe wykorzystywane w naszej pracy, takie jak: jasne pole kontrast fazowy kontrast interferencyjny Nomarskiego Zwykła soczewka Soczewka „fly-eye” Mikroskop odwrócony 05 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

System optyczny 06 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska zastosowanie nowoczesnej optyki wykonanej w systemie CFI60 (obraz bez zniekształceń i rozmycia kolorów oraz możliwość rozbudowy różnego rodzaju modułami bez utraty jakości obrazu) obiektywy najwyższej klasy PLAN APO o dł. 60mm (dotychczasowy standard to 45mm) w zakresie powiększeń od 10-100x zastosowane obiektywy mają większe pola widzenia i większe odległości robocze dają jaśniejszy obraz i lepszy kontrast 06 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Kontrast Nomarskiego – wykorzystanie w badaniach fitobentosu jasność i kontrast obrazu szczególnie ważne są przy badaniach z użyciem kontrastu Nomarskiego Zastosowanie tej techniki w połączeniu z immersją olejową przy oznaczaniu fitobentosu pozwala obserwować struktury powierzchni okryw (ornamentację), które są podstawowymi cechami identyfikacyjnymi umożliwiającymi oznaczenie gatunków. dla użytkowników istotne jest fabryczne przystosowanie mikroskopów Eclipse do dokumentacji cyfrowej, wszystkie wyposażone są w kamery cyfrowe i system komputerowej analizy obrazu Okrzemki bentosowe - kontrast Nomarskiego 07 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Zdjęcia fitoplanktonu z mikroskopu odwróconego Fitoplankton – rzeka Bug (mazowieckie) Ocena krótkookresowych zmian trofii w wodach o rozwiniętej retencji w stopniu umożliwiającym rozwój fitoplanktonu 08 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Zdjęcia fitobentosu okrzemkowego z mikroskopu prostego Okrzemki bentosowe – rzeka Cetynia (mazowieckie) Ocena krótkookresowych zmian trofii w wodach powierzchniowych 09 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

MIKROSKOP STEREOSKOPOWY 10 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Opis i możliwości techniczne mikroskopów stereoskopowych Głowica zoom o mnożniku 15x Obiektywy PLAN APOCHROMATYCZNE- o powiększeniu 1x i 0,5x, o wysokiej rozdzielczości Okulary szerokokątne z regulacją dioptryjną - o powiększeniu 10x Całkowity zakres powiększeń: od 3,75 do112,5x Oświetlacz halogenowy- moc 150 W Cyfrowa kamera Laptop 11 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

WYKORZYSTANIE MIKROSKOPU STEREOSKOPOWEGO DO BADAŃ: Makrobezkręgowców bentosowych, do których należą: Larwy owadów takich jak: ważki, jętki, widelnice, chruściki, pluskwiaki, chrząszcze, muchówki i inne LARWA JĘTKI (EPHEMEROPTERA) LARWY CHRUŚCIKÓW (TRICHOPTERA) 12 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

w celu oceny zanieczyszczenia substancjami organicznymi Organizmy spędzające całe życie w wodzie: skąposzczety, pijawki, mięczaki, skorupiaki i inne w celu oceny zanieczyszczenia substancjami organicznymi PIJAWKA (HIRUDINEA) ŚLIMAK (GASTROPODA) 13 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

WYKORZYSTANIE MIKROSKOPU STEREOSKOPOWEGO DO BADAŃ: Makrofitów, do których należą: Glony makroskopowe Mchy Wątrobowce Rośliny naczyniowe I inne w celu oceny długookresowych zmian trofii wód powierzchniowych MAKROFITY - JEZIORO KOŁOWIN 14 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

PROGRAM KOMPUTEROWY DO WIZUALIZACJI, ANALIZY I ARCHIWIZACJI OBRAZÓW MIKROSKOPOWYCH Program umożliwia: Obserwację obrazów mikroskopowych na monitorze komputera Zliczanie obiektów Dokonywanie pomiarów obiektów (długości, powierzchni, kątów, obwodów) 15 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Nanoszenie na zdjęcia opisów, strzałek, oznaczeń Wykonywanie zdjęć Nanoszenie na zdjęcia opisów, strzałek, oznaczeń Zapis wraz z obrazem ustawień kamery oraz kalibracji Eksport danych do arkuszy kalkulacyjnych Archiwizację obrazów mikroskopowych (tworzenie baz danych, raportów) Zapis obserwowanych obiektów w ruchu 16 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Fitoplankton- jezioro Wukśniki Actinotaenium sp. 17 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011

Unia Europejska Fundusz Spójności Dziękuję za uwagę! e.kowalska@wios.warszawa.pl g.jedrychowska@wios.olsztyn.pl Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa, 17.06.2011