PODSUMOWANIE EFEKTÓW PRAC MAJ – PAŹDZIERNIK 2008

Produkt turystyczny Udostępnione i odpowiednio zagospodarowane walory i atrakcje turystyczne (miejsca, obiekty, obszary wraz z infrastrukturą – lub wydarzenia); Oferta usług turystycznych i okołoturystycznych (nocleg, gastronomia, itd. ...), zaspokajająca potrzeby turysty i generująca dochód; System zarządzania produktem (organizacja, koordynacja, promocja ...)

Proces budowy produktów turystycznych PLANY I STRATEGIE ROZWOJU INFRASTRUKTURA KOORDYNACJA I PROMOCJA USŁUGI PRODUKT TURYSTYCZNY

Różne ujęcia produktów turystycznych Przestrzenne: produkty miejsca, obszaru, pasmowe, liniowe, sieciowe ... (np. produkty turystyczne Ustki, Kaszub, szlaki kulturowe...); Według formy aktywności: produkty turystyki biznesowej, aktywnej, kulturowej, zdrowotnej itd...; Posiadające / nie posiadające marki; Tworzone przez jeden podmiot / sieciowe; Istniejące / potencjalne; i inne... (sezonowość, wielkość segmentu, sposób zakupu, długość czasu pobytu, udział w strukturze sprzedaży usług turystycznych, rodzaj noclegu...)

Markowy produkt turystyczny Produkt turystyczny posiadający MARKĘ, czyli: cechy i wartości, które niesie za sobą produkt; to co odróżnia nasz produkt od produktów konkurencji; obraz naszego produktu w świadomości konsumenta; Produkt oraz wartości dodane które on zapewnia w stopniu wystarczającym do jego odróżnienia od konkurencji i podjęcia decyzji zakupu. Idea przewodnia marki produktu – wytrych do świadomości odbiorcy, pozwalający zadomowić się w niej naszemu produktowi i doprowadzić do jego zakupu.

Składowe marki produktu turystycznego N A Z W A OFERTA W I Z E R U N E K T O Ż S A M O Ś Ć

Produkt turystyczny w Programie – kryteria: Posiada określoną i zdefiniowaną grupę (segmenty) odbiorców; W jego ramach znajduje się oferta turystyczna możliwa do zakupu w formie pakietu lub samodzielnego skompletowania usług turystycznych; Jest dostępny, konkurencyjny i atrakcyjny dla swojej grupy odbiorców; Generuje dla regionu dochód w postaci zakupionych przez turystów usług i produktów ; Posiada nazwę marketingową; Posiada swoją wizualizację, logo, hasło promocyjne; Jest przyporządkowany do określonego obszaru (regionu lub miejscowości); Jest oparty na wyróżnikach i cechach charakterystycznych regionu w którym się znajduje oraz nawiązuje do jego tożsamości; Jest widoczny w Internecie (lub innych masowych źródłach informacji; Posiada system zarządzania i zdefiniowane relacje pomiędzy partnerami;

Źródła informacji gromadzonych w ramach Programu Produktów 2008 – 2010 (2012) Ewaluacja Programu 2004-2006 (ankiety i wywiady z inicjatorami opisanych produktów, analiza dotacji udzielonych przez UMWP na rozwój produktów turystycznych); Wnioski z realizacji projektu „Turystyka-Wspólna Sprawa”; Analiza partnerstw funkcjonujących w turystyce w regionie pomorskim; Analiza istniejących strategii i opracowań planistycznych w zakresie turystyki w regionie pomorskim; Wnioski z badań ruchu turystycznego prowadzonych przez Instytut Turystyki w roku 2008; Pomorska Baza Projektów (konsultacje z Departamentem Programów Regionalnych);

Analiza partnerstw służących rozwojowi i promocji produktów turystycznych (grudzień 2007) Poddano analizie około 80 różnych partnerstw działających w regionie pomorskim: Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna [1] Lokalne Organizacje Turystyczne [23] Lokalne Grupy Działania (LEADER) [15] Partnerstwa powstałe w ramach Programu Rozwoju Produktów Turystycznych (2004), gdzie indziej nie ujęte [7] Partnerstwa powstałe w ramach projektu „Turystyka-Wspólna Sprawa”, gdzie indziej nie ujęte [2] Stowarzyszenie agroturystyczne [8] Izby gospodarcze branży turystycznej [1] Klastry turystyczne [0] Inne organizacje współpracy w zakresie turystyki [21] Inicjatywy regionalne (inicjowane z poziomu Samorządu Województwa Pomorskiego): [3]

49% badanych partnerstw nie funkcjonuje, Analiza partnerstw służących rozwojowi i promocji produktów turystycznych (grudzień 2007) 49% badanych partnerstw nie funkcjonuje, 32% podjęło działania w zakresie promocji produktu, 15% wspólne działania inwestycyjne, 13% podjęło inicjatywy kompleksowe

Strategie promocji i rozwoju produktów Duże miasta: Gdańsk, Sopot, Gdynia, Słupsk Mniejsze miasta: Lębork, Malbork, Tczew ... Miejscowości turystyczne: Ustka, Łeba ... Lokalne Strategie Rozwoju (LEADER) Opracowania te kierunkują działania w zakresie promocji, wizerunku oraz często rozwoju produktów turystycznych i / lub oferty turystycznej; stopień wdrożenia jest niestety zróżnicowany

Badania Instytutu Turystyki – kluczowe informacje Województwo pomorskie jest najczęściej odwiedzanym regionem kraju (21%), kolejne, małopolskie, zaledwie 14% a zachodniopomorskie 13% 90% przyjazdów do woj. pomorskiego organizowana jest indywidualnie 80% turystów to stali klienci którzy jeżdżą do naszego regionu przynajmniej raz w roku,a czas pobytu jest bardzo zróżnicowany Większość przyjazdów odbywa się z rodziną, dziećmi i znajomymi (niewielkie grupy do 10 osób), tylko niecałe 10% to turyści indywidualni Ponad 60% przyjazdów jest wykonywanych samochodem osobowym, ok. 20% pociągiem 45% noclegów to kwatery prywatne, 13% - ośrodki wypoczynkowe, 11% - kempingi, a tylko 7,5% to hotele i motele

Badania Instytutu Turystyki – kluczowe informacje W roku 2007 odnotowano w województwie pomorskim 1 447 600 turystów z Polski i 307 500 turystów zagranicznych; 39% turystów zagranicznych to Niemcy (blisko 120 000 turystów); Pozostałe nacje to: Szwedzi (21 tys.), Anglicy (20 tys.,) Rosjanie (15,5 tys.), Norwegowie (12 tys.), Francuzi (9,9 tys.), Włosi (8,9 tys.), Amerykanie (8,3 tys.) i inne nacje, głównie europejskie; W Polsce odnotowano w roku 2008 spadek przyjazdów turystów zagranicznych o 10%; Polska przestaje być „nowym krajem UE” – koniec taryfy ulgowej! Dodatkowo mocna złotówka i niestabilna sytuacja gospodarcza nie sprzyja zwiększeniu liczby przyjazdów; Badania podkreślają brak oferty „na niepogodę” jako przyczynę niewystarczającej atrakcyjności turystycznej Polski;

Badania Instytutu Turystyki – kluczowe informacje Najczęściej wybieranymi formami pobytu są: wypoczynek aktywny i bierny, turystyka krajoznawcza i kulturowa, odwiedziny krewnych i znajomych, biznes / interesy, wypoczynek zdrowotny turystyka przyrodnicza; Morze, plaże, przyroda, zabytki, ciekawa i urozmaicona oferta są głównymi atutami regionu; Mocno zaznaczony jest jako minus regionu niski poziom obsługi klienta i standardu usług, a ponadto brak komfortu, tłok i brak bezpieczeństwa.

Badania Instytutu Turystyki – kluczowe informacje Najbardziej atrakcyjne miejsca regionu to: Gdańsk, Sopot, Gdynia (ponad 90% respondentów), miejscowości nadmorskie (zwłaszcza Hel. Łeba, Ustka, Władysławowo, Krynica Morska, Jastarnia; Spośród innych miast i regionów Pomorza pojawiają się jeszcze Słupsk, Lębork, Chojnice, a spośród regionów – Kaszuby, Kociewie, Ziemia Wejherowska, „region Karwi”, i obszary o nazwach geograficznych (Półwysep Helski, Mierzeja Wiślana, Zalew Wiślany); Spośród zabytków wymieniane są: Katedra w Oliwie, Kościół Mariacki, Molo w Sopocie (1-3%) oraz zamek w Malborku (tylko 1%).

Przeprowadzono spotkania i konsultacje: Bytów Chojnice Człuchów Gdańsk Kartuzy Nowy Dwór Gdański Puck Słupsk Starogard Gdański Sztum

Podsumowanie inwentaryzacji Do 15 października zgłoszono na ankietach łącznie 97 inicjatyw Ponadto dyskutowano o 31 innych pomysłach, które nie zostały opisane w ankietach

Podział przestrzenny produktów WYBRZEŻE BAŁTYKU (WSCHODNIE I ŚRODKOWE) KASZUBY ZIEMIA SŁUPSKA I LĘBORSKA Gdansk Sopot Gdynia WYBRZEŻE Z. ŻUŁAWY I DELTA WISŁY KOCIEWIE ZIEMIA CZŁUCHOWSKA I MIASTECKA POWIŚLE BORY TUCHOLSKIE

Rodzaje inicjatyw według aktywności turystycznej Turystyka kulturowa (54) Turystyka aktywna i wodna (27) Mieszana (Kulturowa / Aktywna ...) (8) Turystyka biznesowa (4) Turystyka wypoczynkowa (3) Turystyka zdrowotna (1) Turystyka przyrodnicza (1)

Rodzaje inicjatyw według rodzaju produktu Impreza / wydarzenie (35) Produkt sieciowy (29) Produkt miejsca / miasta (22) Produkt linowy (7) Usługa / oferta turystyczna (2)

Rodzaje inicjatyw według podmiotu zgłaszającego Jednostka samorządu terytorialnego (54) Lokalna Organizacja Turystyczna (11) Pozostałe organizacje pozarządowe (12) Instytucja publiczna (muzeum, GOK, ...) (20)

Zestawienie zgłoszonych inicjatyw – www.prot.gda.pl

Sposób opisu produktów w Programie Nazwa produktu Podmiot zgłaszający Rodzaj produktu Obszar rozwoju produktu Forma aktywności Opis koncepcji produktu Powiązania regionalne System zarządzania i współpracy, partnerstwo Elementy marki Uwagi i rekomendacje

PRODUKTY W PRZESTRZENI Miasta o mocnym wizerunku (Gdańsk, Sopot, Gdynia); Znane miejscowości nadmorskie (Hel, Łeba, Ustka, Krynica Morska, Jastarnia/Jurata, Władysławowo ... ); Regiony i obszary (Kaszuby, Kociewie, Żuławy/Delta Wisły/Zalew Wiślany, Bory Tucholskie, Mierzeja Wiślana, Półwysep Helski, Ziemia Wejherowska, Ziemia Lęborska, Ziemia Słupska ...); Miasta o bogatej ofercie turystyki kulturowej (Malbork, Słupsk, Lębork, Chojnice, Tczew, Starogard Gdański, Wejherowo, Gniew, Pelplin ... ); Produkty miejsca (Waplewo Wlk., Będomin, Kluki, Wdzydze Kiszewskie, CEPR... Wiodące wydarzenia i imprezy (Open’er Festiwal, Jarmark Dominikański, Oblężenie Malborka, Vivat Vasa, Gospel Festiwal, Jarmark Cysterski ...) Produkty liniowe (szlaki kajakowe (Słupi, ...), szlaki wodne (Pętla Żuławska, Wisła), szlaki rowerowe (EuroVelo, Greenways, Wiślana Trasa Rowerowa, Kociewskie Trasy Rowerowe (...), Produkty sieciowe (Szlak Zamków Gotyckich, Szlak Bursztynowy, Szlak Cysterski, Szlak Latarni Morskich, Szlak Hydrotechniki, Dwory i Pałace Północnych Kaszub, Szlak Mennonitów, Pierścień Zatoki Puckiej, Baltic SPA, Pomorskie Kurorty, SHOPANDSEE ... ).

Regiony i miasta – wskazania do tożsamości Ziemia Pucka Łeba Kaszuby Północne Ziemia Wejherowska Puck Ustka Lębork Ziemia Lęborska SŁUPSK GDYNIA SOPOT Ziemia Słupska KASZUBY GDAŃSK Kaszuby Bytowskie ŻUŁAWY Malbork Ziemia Miastecka KOCIEWIE Powiśle Ziemia Człuchowska BORY TUCHOLSKIE Chojnice Człuchów

Regiony i miasta – wskazania do wizerunku Władysławowo Łeba Półwysep Helski Jastarnia Ustka Lębork Ziemia Wejherowska Hel SŁUPSK GDYNIA Mierzeja Wiślana SOPOT KASZUBY Krynica Morska GDAŃSK ŻUŁAWY Malbork KOCIEWIE Chojnice

Rodzaje inicjatyw według rodzaju produktu Impreza / wydarzenie Produkt miejsca / miasta Produkt sieciowy Produkt obszaru Produkt linowy (szlak turystyczny)

GŁÓWNE OBSZARY PRODUKTOWE (Według dominującej formy aktywności turystycznej) 1. Turystyka wypoczynkowa 2. Turystyka biznesowa 3. Turystyka kulturowa 4. Turystyka aktywna 5. Turystyka prozdrowotna (SPA & Wellness) 6. Turystyka wodna 7. Ekoturystyka 8. Turystyka uzdrowiskowa 9. Turystyka przyrodnicza

Rekomendacje w zakresie rynków zagranicznych KLUCZOWE RYNKI NIEMCY SKANDYNAWIA WIELKA BRYTANIA I IRLANDIA POZOSTAŁE KRAJE UE (Francja, Włochy, Hiszpania) ROSJA I WNP HOLANDIA

PROPONOWANA STRATEGIA DZIAŁANIA DLA RYNKÓW ZAGRANICZNYCH Oferowanie tych samych produktów, ale dostosowanych do gustów, oczekiwań i potrzeb danego rynku i odbiorców Dodatkowo stworzenie dla każdego rynku jednej wiodącej markowej oferty (produktu), który byłby intensywnie promowany na danym rynku

PRODUKTY „DEDYKOWANE” NIEMCY (turystyka sentymentalna i kultura ?) SKANDYNAWIA (turystyka zakupowa i kultura) WIELKA BRYTANIA I IRLANDIA (rozrywka) POZOSTAŁE KRAJE UE (oferta kulturowa) ROSJA I WNP (spa/wellness) HOLANDIA (Żuławy) + PRODUKTY „HORYZONTALNE” CRUISING CARAVANING TURYSTYKA BIZNESOWA

Udział danej formy turystyki w strukturze ruchu turystycznego D U Ż A (5) Turystyka prozdrowotna (SPA & Wellness) (6) Turystyka wodna (żeglarstwo, kite & windsufing, ...) (3) TURYSTYKA KULTUROWA (zwiedzanie, imprezy, rozrywka, edukacja) (4) TURYSTYKA AKTYWNA (kajaki, rowery) Ś R E D N I A (7) Ekoturystyka (obszary wiejskie) (2) TURYSTYKA BIZNESOWA (konferencje i kongresy, szkolenia i incentive) M A Ł A (8) Turystyka uzdrowiskowa (9) Turystyka przyrodnicza (1) TURYSTYKA WYPOCZYNKOWA (strefa nadmorska, obszary pojezierne, obszary wiejskie) M A Ł Y Ś R E D N I D U Ż Y DYNAMIKA RYNKU Udział danej formy turystyki w strukturze ruchu turystycznego

Macierz produktów turystycznych regionu pomorskiego TURYSTYKA SPA & Wellness DYNAMIKA RYNKU TURYSTYKA AKTYWNA DUŻA MAŁA Turystyka wodna TURYSTYKA KULTUROWA TURYSTYKA BIZNESOWA TURYSTYKA WYPOCZYNKOWA EKOTURYSTYKA TURYSTYKA ZDROWOTNA TURYSTYKA PRZYRODNICZA NISKI UDZIAŁ W RYNKU WYSOKI

Macierz produktów turystycznych regionu Znaczenie DZIAŁANIA (1) TURYSTYKA WYPOCZYNKOWA podstawowy produkt małe możliwości rozwoju Wzmacniać obszary najbardziej dochodowe, modernizować / ulepszać ofertę (innowacje) , podnosić jakość, łączyć z innymi formami turystyki (zwłaszcza aktywną i kulturową), rozwijać ofertę posezonową, maksymalizować zysk („Dojna Krowa” turystyki pomorskiej) (2) TURYSTYKA BIZNESOWA umiarkowane możliwości rozwoju Intensywna promocja, rozwój i poszerzanie oferty, większe nawiązanie do specyfiki regionu (Gdańsk-Miasto Wolności, wykorzystanie nadmorskiego położenia), wyjście w stronę turystyki aktywnej, kulturowej, wodnej, spa/wellness (3) Turystyka kulturowa (4) Turystyka aktywna Produkty uzupełniające duży potencjał rozwojowy Inwestowanie w infrastrukturę i usługi powiązane z infrastrukturą, intensywna promocja, połączenie z turystyką wypoczynkową i biznesową – możliwości ulepszenia produktów podstawowych (wypoczynkowej i biznesowej) (5) Turystyka SPA&Wellness (6) Turystyka wodna produkty niszowe Inwestowanie i intensywna promocja, rozwój oferty niszowej, skierowanej na dokładnie sprecyzowane grupy odbiorców, możliwe wykorzystanie przy kreowaniu wizerunku regionu (produkty charakterystyczne, wizerunkowe) (7) Ekoturystyka produkt niszowy umiarkowany potencjał rozwojowy Ograniczona promocja (uzupełnienie oferty turystyki wypoczynkowej na obszarach wiejskich), brak wyspecjalizowanej oferty (połączonej z rolnictwem ekolog.) (8) Turystyka zdrowotna (9) Turystyka przyrodnicza niewielkie możliwości rozwojowe Rynki mało perspektywiczne, o niskim poziomie wydatków turystów, mało dochodowe

Forma turystyki Rodzaje aktywności Grupy produktów (1) Turystyka wypoczynkowa Wypoczynek nad morzem Wypoczynek na pojezierzach i w lasach Wypoczynek na wsi (agroturystyka) Pakiety posezonowe Oferty dedykowane - ukierunkowane (rodziny, dzieci, osoby starsze) (2) Turystyka biznesowa Konferencje i kongresy Szkolenia i incentive Targi i wydarzenia Konferencje w Mieście Wolności incentive / szkolenie na wodzie / na morzu (3) Turystyka kulturowa City break (w tym cruising) Zwiedzanie (miasta, zabytki, muzea) Turystyka religijna i pielgrzymkowa Imprezy i wydarzenia (kult., sport. muz.) Rozrywka (np. clubbing) Zakupy (turystyka shoppingowa) City break i pakiety, oferta dla cruisingu Produkty miejsca (muzea, zabytki, miasta) Trasy tematyczne i szlaki kulturowe Imprezy i wydarzenia (koncerty itp.) Oferty tematyczne, festiwale zakupów (4) Turystyka aktywna Rowery Jazda konna Kajaki i sporty wodne Sieci tras rowerowych wraz z ofertą Sieci tras konnych wraz z ofertą Szlaki kajakowe wraz z ofertą (5) Turystyka prozdrowotna SPA / wellness Baltic Spa Oferty miejscowości uzdr. (np. SSS) (6) Turystyka wodna Żeglarstwo Windsurfing/kitesurfing Barki i łodzie motorowe Mariny i przystanie (sieć) Oferty czarterów i rejsów Oferty nauki żeglowania itp. (7) Ekoturystyka Wypoczynek na wsi „w zgodzie z naturą”, szczególnie rodzinny, rolnictwo ekologiczne Zróżnicowanie oferty agroturystycznej (profesjonalizacja) (6) Turystyka zdrowotna Lecznictwo uzdrowiskowe Turnusy i wyjazdy rehabilitacyjne Pomorskie Kurorty 8) Turystyka przyrodnicza Obserwacje ptaków Edukacja ekologiczna Dolina Wisły i strefa wybrzeża Zielone i Błękitne Szkoły Słowiński i Tucholski P. N.

produkty miejsca/miasta, imprezy/wydarzenia, obszaru, liniowe, sieciowe Turystyka wypoczynkowa Turystyka biznesowa Turystyka kulturowa Turystyka aktywna Turystyka SPA & Wellness Turystyka wodna Specjalne oferty dla turystów zagranicznych (Niemcy, Skandynawia, Wielka Brytania i Irlandia, kraje UE, Rosja i WNP, Holandia) Gdańsk, Sopot, Gdynia Znane miejscowości nadmorskie (kurorty) Regiony i obszary geograficzne i kulturowe (Kaszuby, Kociewie, Żuławy ...) Miasta o urozmaiconej ofercie turystycznej

Rekomendacje w zakresie wspierania partnerstw Wspieranie liderów partnerstw. Promocja dobrych praktyk i idei partnerstwa. Szkolenia. Problematyka rozwoju zrównoważonego. Wsparcie w zakresie rozwoju produktu turystycznego. Wsparcie w zakresie wdrażania produktów turystycznych. Budowa powiązań w ramach partnerstw i pomiędzy nimi. Wsparcie instytucjonalne. Wspieranie inicjatyw klastrowych.

Kreowanie wizerunku regionu pomorskiego Motywy przewodnie: Koncentracja na produktach o dużej dynamice wzrostu: „Water emotion” (żeglowanie, sporty wodne) Zdrowie i jego poprawa (SPA, wellness) Aktywne spędzanie czasu (rowery, kajaki ) Poszukiwanie inności, oryginalności i tradycji (kultura i sztuka ludowa, regionalizm, zabytki, wydarzenia)

Kierunki rozwoju produktu turystycznego regionu TURYSTYKA SPA & Wellness DYNAMIKA RYNKU DUŻA MAŁA TURYSTYKA AKTYWNA TURYSTYKA KULTUROWA Turystyka wodna TURYSTYKA BIZNESOWA TURYSTYKA WYPOCZYNKOWA EKOTURYSTYKA TURYSTYKA PRZYRODNICZA TURYSTYKA ZDROWOTNA NISKI UDZIAŁ W RYNKU WYSOKI

Kierunki rozwoju produktu turystycznego regionu TURYSTYKA SPA & Wellness DYNAMIKA RYNKU DUŻA MAŁA TURYSTYKA AKTYWNA TURYSTYKA KULTUROWA Turystyka wodna TURYSTYKA BIZNESOWA TURYSTYKA WYPOCZYNKOWA EKOTURYSTYKA TURYSTYKA PRZYRODNICZA TURYSTYKA ZDROWOTNA NISKI UDZIAŁ W RYNKU WYSOKI

Jacek Zdrojewski Doradztwo i Szkolenia TREK Tel. 0 507 245 142 e-mail: jacek.zdrojewski@gmail.com