Historia praw człowieka .

Co to są prawa człowieka ? Zespół praw i wolości przysługujących człowiekowi niezależnie od rasy, języka, wyznania, narodowości, przekonań czy pochodzenia społecznego. Źródłem tych praw jest godność człowieka.

Cechy praw człowieka: Naturalne – posiadamy je, ponieważ jesteśmy ludźmi. Niezbywalne - nie możemy się ich zrzec. Niepodzielne - wszystkie prawa posiadamy jednocześnie. Nienaruszalne - nie zależą od władzy. Powszechne - wszyscy ludzie posiadają takie same prawa.

Geneza praw człowieka. Prawa człowieka mają swoje źródła już w starożytności. Nie rozwijały się w sposób ciągły. Poszczególne wątki pojawiały się w różnych epokach. Niektórzy badacze wskazują na narodziny praw człowieka w Babilonii - Kodeks Hammurabiego - władza jest po to, aby chronić słabych przed złymi uczynkami silnych. W doktrynie demokracji ateńskiej można odnaleźć wolość czynu i słowa w granicach prawa oraz równość praw obywateli. Idee greckie przejęli myśliciele rzymscy (Cyceron, Seneka), którzy uważali, że źródłem pierwotnej suwerenności jest lud.

Wielka Karta Swobód (Magna Charta Libertatum) . Św. Augustyn oraz św. Tomasz uważali, że są prawa, których nie nadaje władza, lecz są one nieodłączne samej naturze człowieka np. prawo do życia czy wolności. Średniowiecze przynosi pierwsze dokumenty mające moc prawa obowiązującego. Jednym z nich jest: Wielka Karta Swobód (Magna Charta Libertatum) z 1215 r. wydana przez króla Anglii Jana bez Ziemi, która zawierała ograniczenie władzy królewskiej. W Anglii John Locke głosił, że każdy człowiek ma prawa naturalne do życia, wolności i własności.

Po bitwie pod Solferino w 1849r. zaczęto tworzyć prawa humanitarne. W drugiej połowie XVIII wieku doszło do wielkich rewolucji społecznych: amerykańskiej i francuskiej. Fundamentem amerykańskiej państwowości jest Deklaracja Niepodległości z 1776roku, która wprowadzała prawo do oporu przeciwko władzy działającej wbrew interesowi ludu. Drugim ważnym dokumentem była Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela ogłoszona w 1789 roku we Francji. Zapisano w niej prawa do wolności, równości, bezpieczeństwa oraz prawo oporu. Na kongresie wiedeńskim w 1815 roku ogłoszono deklarację o zniesieniu handlu niewolnikami. Po bitwie pod Solferino w 1849r. zaczęto tworzyć prawa humanitarne.

. W 1919r. powstała Liga Narodów, która była pierwszą międzynarodową organizacją mającą za zadanie zapewnienia pokoju w Europie. Prawdziwy przełom w dziedzinie praw człowieka nastąpił po II wojnie światowej (w czasie jej trwania doszło do łamania praw człowieka na niespotykaną skalę). W 1945 roku powstała Organizacja Narodów Zjednoczonych, której celem stała się ochrona praw człowieka. W 1948 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Powszechna Deklarację Praw Człowieka – pierwszy kompletny katalog praw człowieka. Deklaracja oraz uchwalone w 1966 roku Pakty Praw Człowieka stały się podstawą uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948r. W skład światowego kanonu praw człowieka i podstawowych wolności wchodzą cztery dokumenty uchwalone przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych. Są nimi: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948r. Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych z 1966r. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966r. Protokół Fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Cywilnych i Politycznych z 1966r.

. Podstawą europejskiego systemu ochrony praw człowieka jest podpisana w 1950 roku w Rzymie Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz w 1961 roku w Turynie Europejska Karta Socjalna. Bardzo istotnym elementem jest także Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie z 1975 roku oraz Karta Nowej Europy.