Włodzimierz Choromański, Paweł Nowosad ANALIZA RYZYKA W TRANSPORTOWYCH PROJEKTACH EUROPEJSKICH Włodzimierz Choromański, Paweł Nowosad Politechnika Warszawska, Wydział Transportu

Obszar rozważań Projekty badawcze i wdrożeniowe dotyczące innowacyjnych systemów transportowych w aglomeracjach miejskich oraz innowacje związane z szeroko rozumianą mobilnością.

Transport miejski jest sferą charakteryzującą się wyjątkową koncentracją ruchu na małym obszarze i dlatego utrzymuje się tu od lat bardzo silny „głód innowacyjny”. Istnieje jednak duży kontrast między zapotrzebowaniem na innowacje miejskie, a możliwościami sfery naukowo-badawczej i przemysłowej stworzenia koncepcji i środków łagodzących skutki np tłoku ulicznego, chaotycznego ruchu, zanieczyszczenia powietrza, hałasu i wypadków. Dzieje się tak, mimo iż istnieje na świecie bardzo wiele instytucji, ośrodków i inicjatyw służących kreowaniu innowacji oraz tworzeniu systemów zrównoważonego transportu miejskiego. A zatem powstaje pytanie co jest przyczyną tak niechętnego podejmowania się prac w tym właśnie zakresie. Jest ich co najmniej kilka:

Współczesna organizacja nauki pozwala na następującą typologię badań: − badania podstawowe (zwane także teoretycznymi lub czystymi), które podejmuje się bez sprecyzowanego praktycznego celu, dla wyjaśnienia zjawisk jeszcze nie zbadanych i odkrycia nowych praw naukowych; − badania stosowane, które zmierzają do wykorzystania w praktyce wyników badań podstawowych; ich rezultatem mogą być nowe rozwiązania techniczne, technologie, prototypy, modele, które powstają i są sprawdzane w laboratoriach pod względem efektywności, walorów technicznych i użyteczności; − badania wdrożeniowe, które polegają na opracowaniu metod i technik zastosowania badań w produkcji; są końcowym etapem cyklu badawczego: od odkrycia wynalazku do jego praktycznego zastosowania; rezultatami tych badań są innowacje, powstające w wyniku prac rozwojowych adaptujących metody i osiągnięcia wdrożeniowe do warunków produkcji.

Przedsiębiorstwo Ośrodek Badawczy Samorząd

Zdefiniowane problemy związane z realizacją projektów badawczo-rozwojowych Bardzo duże ryzyko (tutaj ten termin rozumiemy w sensie popularnym) wdrożenia takiego systemu a zatem ryzyko czy nakłady poniesione na nowe systemy zwrócą się; Duże nakłady jakie należy ponieść na opracowanie nowej technologii systemu transportowego; Trudności w certyfikacji, homologacji nowych środków transportu; Niejednoznaczność przepisów

Duże wpływ czynnika politycznego na sukces podjętych prac; Konieczność, w warunkach polskich, integracji wielu ośrodków badawczych i przemysłowych do realizacji takich projektów. Trudność w zarzadzaniu projektami, zwłaszcza jeżeli środki na realizacje projektu są środkami unijnymi.

Polskie przedsiębiorstwa wykazują zróżnicowaną skłonność do inwestowania w badania prowadzące do innowacyjności działalności gospodarczej zwłaszcza w obszarze transportu. Polskie uczelnie również wykazują zróżnicowaną skłonność do podejmowania innowacyjnych projektów z obszaru transportu (Ustawa o Zamówieniach Publicznych, Ryzyko Nierozliczenia Projektu, Koszty Ogólne, Ocena )

Brak merytorycznego koordynatora ? Komitet Transportu Polskiej Akademii Nauk

Dostępne Metody Oceny Ryzyka Matematyczna metoda analizy ryzyka Metoda szacunkowa analizy ryzyka – metoda delficka Metoda mieszana analizy ryzyka

Analiza ryzyka w projekcie ECO-Mobilność Proponowane analiza ma charakter opisowy, a w mniejszym stopniu analityczny Wprowadzono dodatkowe pozycje, związane z analizą projektu, takie jak: - obowiązujące procedury kontrolne w obszarze ryzyka - inne stosowane działania zaradcze - właściciel ryzyka. Analiza nie zawiera tzw. buforów czasowych, ponieważ przedstawione w niej ryzyka występują w trybie ciągłym Analiza opiera się na dotychczasowych doświadczeniach, związanych z realizacją projektu, a w mniejszym już stopniu na metodologii przedstawionej w Podręczniku audytu wewnętrznego w administracji publicznej, opracowanym przez Ministerstwo Finansów (2003) i dostępnym na stronach internetowych Ministerstwa, określonej mianem „metody mieszanej”.

Wprowadzone stopnie ryzyka wraz z opisem 1 – ryzyko niskie: wystąpienie danego zdarzenia ma pomijalny wpływ na terminowość i prawidłowość zrealizowania procesu, którego to zdarzenie dotyczy; 2 – ryzyko średnie: wystąpienie danego zdarzenia wprawdzie ma wpływ na terminowość i/lub prawidłowość przebiegu procesu, niemniej jednak wpływ ten jest możliwy do kontrolowania; bądź to przez personel zarządzający projektem, bądź przez osoby włączone w realizacje danego procesu; 3 – ryzyko wysokie: wystąpienie danego zdarzenia istotnie zaburza terminowość i/lub prawidłowość przebiegu procesu i jego wystąpienie wymaga podjęcia działań, korygujących lub naprawczych. Ryzyko wysokie może również oznaczać blokadę realizacji danego procesu i może wymagać albo przezwyciężenia tych trudności, albo znalezienia rozwiązania alternatywnego, pozwalającego na doprowadzenie określonego procesu do pożądanego zakończenia. Wprowadzone stopnie ryzyka nie wymagają wprowadzania dodatkowych zmiennych w postać wag, czy ostatecznie ryzyka ważonego, ponieważ z założenia taka forma analizy ryzyka ma charakter przede wszystkim opisowy, umożliwiający znalezienie odpowiednich działań zaradczych.

Przykład:

Dziękuję za uwagę Prof. nzw. dr hab. Włodzimierz Choromański mgr Paweł Nowosad Biuro Projektu ECO-MOBILNOŚĆ Politechnika Warszawska, Wydział Transportu, ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa www.eco-mobilnosc.pw.edu.pl biuro@eco-mobilnosc.pw.edu.pl tel.: 22 234 61 43, tel./fax.: 22 628 64 91