Rola projektów eTwinning w rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym Dr inż. Elżbieta Gajek e.gajek@uw.edu.pl http://www.ils.uw.edu.pl/~egajek/

Wiedza o mózgu Osiągnięcia neurobiologii i neurolingwistyki pomagają lepiej zrozumieć, jak dziecko poznaje świat i co zrobić by ten proces i uczenie się ułatwić. Potwierdzają i uzupełniają to, co i tak od dawna było wiadomo. Piaget, Wygotski, Papert

Świadomość metalinwistyczna dzieci Ogólna wiedza o językach. Zachowania językowe dzieci pomiędzy 2 i 6 lat (Slobin 1978). Poprawiają się i parafrazują własne wypowiedzi Komentują sposób mówienia innych (wymowa, dialekt, styl) Zadają pytania o mówienie i języki Odpowiadają na pytania o mówienie i języki Te zachowania wpływają na świadomość metalingwistyczną, rozwój języka, rozwój poznawczy i przetwarzanie informacji – są podstawą alfabetyzacji (Jessner 2006).

Dzieci same uczą się struktur językowych i społecznych Siedmiomiesięczne niemowlęta uczono struktur (ABA) ga li ga , la na li lub (ABB) li na na lub ga ti ti podając je z głośników z lewej lub prawej strony z zapaloną czerwoną lampką. Potem dzieci słyszały struktury wu fe wu lub wu fe fe Dzieci samodzielnie odkrywają zależności i relacje społeczne

Różnicowanie dźwięków w językach Jest ok. 800 języków , w sumie korzystają z ok. 100 różnych fonemów, czyli rozróżnialnych znacząco dźwięków, ale pojedynczy język korzysta z ok. 40 dźwięków. Niemowlęta w wieku 4-6 miesięcy są w stanie różnicować dźwięki dowolnego języka, a w wieku 9-12 miesięcy już tylko dźwięki języka otoczenia. Umiejętność różnicowania nie zanika na zawsze Przykładowe problemy: Japończycy r i l, Hiszpanie b i w

Wiedza o mózgu „To co ludzi napędza to nie fakty i dane, ale uczucia i historie, i przede wszystkim inni ludzie” (Spitzer, 2002, 2007) Połączenia w mózgu tworzą się pod wpływem działania. Uważność wzmaga aktywność obszarów mózgu. Na zajęciach sportowych – siódme poty Na muzyce – granie i śpiewanie Na plastyce – rysowanie i malowanie Na matematyce – samodzielne i emocjonalne odkrywanie zasad i reguł Kontakt z językami i kulturami

Wiedza o mózgu Różnorodność doświadczeń uruchamia w mózgu system sprzężenia zwrotnego „najlepsze wykształcenie zdobędzie mądry człowiek w podróży” (Goethe). Im bardziej różnorodne doświadczanie poglądów i zachowań innych ludzi, tym lepsza umiejętność rozwiązywania złożonych zależności społecznych. Monotonia treści – nawet w zakresie moralności – prowadzi do fanatyzmu.

Mózg zapamiętuje treści i kontekst Przypominanie sobie wyrazów zapamiętanych w kontekście pozytywnym pobudza aktywność hipokampu. Przypominanie sobie wyrazów zapamiętanych w kontekście negatywnym pobudza jądro migdałowe Przypominanie wyrazów zapamiętanych w kontekście neutralnym pobudza korę czołową. Najskuteczniejsza jest nauka aktywizująca hipokamp.

Mózg i motywacja 1 Motywacja jest jak głód – wytwarza się sama. Potrzeba wielkiego wysiłku, aby odzwyczaić dzieci od nieustannego zadawania pytań (Spitzer 2002, 2007) Wszystko czym się zajmujemy jest fascynujące. Tylko nauczyciel, który jest entuzjastą swojej pracy - swojego przedmiotu przeniesie ten entuzjazm – czyli emocję – na ucznia. Mózgom nie można niczego przekazać – nawet wartości. One wszystko wytwarzają samodzielnie. Czy ktoś przekazał nam mówienie i chodzenie? Trzeba tylko stwarzać warunki.

Umiejętności > niż wymagania Mózg i motywacja 3 koło mistrzowskie (dla matematyki Butterword 1999) Zadowolenie Nagroda Radość z matematyki Dobre wyniki Więcej matematyki Umiejętności > niż wymagania Więcej uczenia się

umiejętności < niż wymagania Mózg i motywacja 2 Błędne koło frustracji i lęku szkolnego (dla matematyki Butterword 1999) frustracja kara lęk złe wyniki unikanie umiejętności < niż wymagania nieuczenie się

Wiedza i doświadczenie „Jeżeli uczeń nie będzie w stanie powiązać treści, które są przedstawiane w szkole ze swoimi bardzo indywidualnymi doświadczeniami życiowymi – to niczego się nie nauczy.” (Spitzer 2002, 2007) Współpraca, czyli widzenie swojego interesu w tym, co jest dobre dla całej społeczności, warunkiem rozwoju społeczności.

Uczenie się dla życia nie do klasówki

Zwiększenie efektywności i utrwalenie procesów Mielinizacja mózgu Zwiększenie efektywności i utrwalenie procesów Mielinizacja mózgu, czyli budowanie osłonek wokół połączeń nerwowych w celu zwiększenia efektywności przekazu zaczyna się w łonie matki a kończy ok. 20 roku życia. W wieku szkolnym następuje zintegrowanie struktury mózgowej z przetwarzaniem informacji i wtedy jest już bardzo trudno zmienić nabyte i utrwalone procesy.

Podsumowanie Gdy u Jasia jest wariancja, to u Jana tolerancja. Czego Jaś się nie nauczył, tego Jan nie będzie umiał. W projektach eTwinning jest więcej różnorodności – komunikacyjnej, kulturowej, językowej, technicznej, emocjonalnej, więcej radości i nagród, które formują połączenia nerwowe w mózgach dzieci i będą procentowały w przyszłości lepszą sprawnością poznawczą, umiejętnością rozwiązywania problemów i umiejętnością współpracy.

Dziękuję