Psychologia Psychologia definiowana jest jako naukowe badanie zachowania jednostek i ich procesów psychicznych Psychologia jest:  Nauką społeczną Nauką behawioralną Nauką o mózgu Nauką o poznawaniu Nauką o zdrowiu

Cele psychologii Celem psychologii jest pogłębianie wiedzy o czynnościach psychicznych, dzięki którym człowiek reguluje swoje stosunki z otoczeniem, poznaje je i przekształca zgodnie ze swoimi potrzebami (Tomaszewski 1991). Cele psychologii to: Eksploracja i deskrypcja Eksplanacja procesów psychicznych Predykcja i zachowań ludzkich Oddziaływanie

Przedmiot zainteresowania psychologii Psychologia ogólna wypracowała sobie wiele klas zagadnień szczegółowych, których opisem i interpretacją się zajmuje: sfera motywacyjna człowieka – określająca mechanizmy ukierunkowujące zachowania; sfera emocji i uczuć – dotycząca rozkładów stanów aktywacji i mobilizacji energii, klasyfikacji stanów emocjonalnych i ich energetyzującej roli w zachowaniu; procesy umysłowe o charakterze elementarnym – poszukiwania, odbioru i selekcji informacji; integrowania, redukowania i transformowania informacji; utrwalania, przechowywania i odtwarzania informacji oraz procesy wieloaspektowej analizy i przetwarzanie informacji; złożone programy umysłowe przewidywania, programowania, kontroli i korekcji działania; świadomość; plany i programy działania; poziomy organizacji zachowania, postawy wobec otoczenia. Mechanizmy komunikacji: geneza i struktura języka, komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna: językowe i pozajęzykowe środki komunikacji; Geneza i struktura osobowości

Strukturalizm (Wilhelm Wundt, Titchener) koncentracja na strukturze czy treści psychiki (co?) ujawnienie struktury zasadniczej struktury ludzkiej psychiki introspekcja jako główna metoda poznania doznania psychiczne są kombinacją prostych zdarzeń czy elementów wprowadził eksperyment, który był metodologicznym uzupełnieniem introspekcyjnej Funkcjonalizm (John Dewey, William James) koncentracja na celach i funkcjach, którym służą dane zachowania przedmiotem zainteresowania stała się świadomość jako ciągły strumień, a nie sprowadzany do elementów treści i struktur. nacisk na przystosowanie do środowiska i na praktyczną użyteczność działań przez badanie całego funkcjonującego organizmu, wchodzącego w interakcje ze środowiskiem. większe znaczenie akty i funkcje procesów psychicznych, a nie treść psychiki (jaka jest funkcja czy cel określonego zachowania?)

Ewolucjonizm 1859 r. idea doboru naturalnego - organizmy, które lepiej przystosowują się do swoich środowisk, b. efektywnie przekazują swoje geny potomstwu. W ciągu wielu generacji utrzymuje się przy życiu więcej organizmów lepiej przystosowanych i liczba ich stopniowo wzrasta. Ten kumulacyjny proces mutacji i doboru naturalnego wytworzył ogromna liczbę gatunków t. Darwina pozbawiła człowieka szczególnego miejsca wśród istot żywych, przypisując mu przodków wspólnych ze zwierzętami wielu psychologów stała się oddzielić wpływ natury (czynników dziedzicznych) od wpływu czynników środowiskowych. Z ewolucyjnego punktu widzenia jest niecelowe, ponieważ nasza ukształtowana w drodze ewolucji odziedziczona natura determinuje, jak i dlaczego czynniki środowiskowe będą wpływać na nas przez całe nasze życie. uświadomienie sobie tego faktu spowodowało, ze t. Ewolucji zaczęła wpływać na rozumienie procesów poznawczych i motywacji za pośrednictwem psychologii ewolucjonistycznej. wszystkie gatunki ciągle się zmieniają analiza, w jaki sposób czynniki ewolucyjne dokonywały selekcji pewnych przystosowawczych zachowań i procesów umysłowych

Kierunki współczesnej psychologii Psychologia postaci ( Kurt Lewin) Psychoanaliza (Zygmunt Freud) Behawioryzm (John Watson, B.F. Skinner) Psychologia humanistyczna (A.H. Maslow, K. Rogers) Psychologia poznawcza Psychologia ewolucyjna (Herbert Spencer)

Psychoanaliza (Zygmunt Freud) podejście psychodynamiczne - podstawowe pojęcie - motywacja przyczyna działań ludzkich są wrodzone instynkty, biologiczne popędy, osobowość wg Freuda: Id, Ego, Superego. Id – najbardziej podstawowa, nieświadoma struktura, stanowi źródło energii –funkcjonuje wedle zasady przyjemności Ego – pełni role koordynatora kontaktów z rzeczywistością i rządzi się zasadą realizmu Superego – zinternalizowane reguły postępowania i normy moralne, pełnią funkcję samokontroli. redukcja napięcia wewnętrznego istota zachowania jest rozwiązywanie konfliktów miedzy potrzebami i wymaganiami zewnętrznymi zachowanie napędzane przez potężne siły wewnętrzne

Behawioryzm (John Watson, B.F. Skinner) Człowiek rodzi się bez bagażu genetycznego, tabula rasa pełna środowiskowa determinacja zachowania Dajcie mi niemowlę, a zrobię z niego, kogo chcecie przedmiotem badań zewnętrzne zachowania organizmów jako obserwowalne aspekty funkcjonowania jednostki zachowanie jest dostępne obserwacji oparty na formule S – R warunkowanie jako wszelka forma zmiany zachowania nabywania doświadczeń i procesów intelektualnych Psychologia humanistyczna (A.H. Maslow, Carl Rogers, Rollo May) podejście holistyczne do człowieka reakcja na nurt psychoanalizy i behawioryzmu człowiek z natury jest istotą aktywną, dobrą i ma zdolność swobodnego wyboru podnoszenie i doskonalenie własnego potencjału koncentracja na subiektywnym świecie, doświadczanym przez jednostkę odrzuca obiektywność naukową, do której pretendowały inne nurty psychologii stoi na stanowisku relatywizmu poznawczego

Psychologia poznawcza przedmiotem zainteresowania jest myśl ludzka i procesy związane z gromadzeniem wiedzy – człowiek działa, bo myśli, a myśli, bo jest istotą rozumną myślę, więc jestem Kartezjusza dzięki świadomości własnych procesów umysłowych ludzie mogą mieć poczucie osobistej tożsamości; myśli danej osoby nadają znaczenie wszystkim jej doświadczeniom, a także kształtują percepcję i reakcje na świat jednostka jest reaktywna i aktywna, bo wybiera i tworzy indywidualne środowiska bodźcowe jednostka reaguje na rzeczywistość jaka przedstawia się w subiektywnej przestrzeni wewnętrznego świata myśli i wyobraźni. człowiek rodzi się ani dobry ani zły, a jedynie z potencjałem możliwości zachowanie jest tylko częściowo zdeterminowane charakterem bodźca i konsekwencjami uprzednich zachowań

Psychologia ewolucyjna Podstawą podejścia ewolucjonistycznego jest pojęcie adaptacyjności zachowania i umysłu. Podejście to zakłada, że zdolności ludzkiego umysłu ewoluowały w ciągu milionów lat służąc konkretnym celom przystosowawczym, podobnie jak nasze zdolności fizyczne. Mózgi zwierząt ewoluują zupełnie tak samo jak inne narządy: dobór naturalny kształtuje ich strukturę i funkcje stosownie do wymagań środowiska fizycznego i społecznego Postępy ewolucjonizmu pozwalają badaczom lepiej poznać, co znaczy zachowanie przystosowawcze;