ZADANIA DORADCÓW ZAWODOWYCH W PLANOWANIU KARIERY UCZNIÓW Opracow.: M.Kunstman – pedagog Gminnego Publicznego Gimnazjum w Maniowach

Doradztwo zawodowe w polskich aktach prawnych Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r., Nr 118, poz. 1112 ze zm.) Art. 42. 7. Organ prowadzący szkołę lub placówkę po uzyskaniu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny określa: tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć (...) logopedów, doradców zawodowych, (...). Dnia 31 sierpnia 2004 r. weszła w życie nowela ustawy - Karta Nauczyciela, ustanawiająca podstawę prawną do zatrudniania w szkołach doradców zawodowych, a jednocześnie zobowiązująca organy prowadzące szkoły i placówki do określenia w terminie dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć edukacyjnych doradcy zawodowego (ustawa z dnia 5 lipca 2004 r., Dz. U. z 2004 r., Nr 179, poz. 1845).

Ustawa z dnia 7 września 1991 r Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 ze zm.) Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: 14)  przygotowywanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia Rozporządzenie MENiS z dnia 21 maja 2001 roku oraz z 2002 roku "w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół" nałożyło na dyrektorów obowiązek określenia w statucie "... organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego... oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia".

Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114) Rozporządzenie to zawiera zapis dotyczący udzielania pomocy uczniom w dokonywaniu wyboru kierunku dalszego kształcenia, zawodu i planowania kariery zawodowej oraz informacji w tym zakresie. W rozporządzeniu tym, po raz pierwszy umieszczono zapis mówiący, że obok pedagoga i psychologa w szkole doradztwem zawodowym może zajmować się również szkolny doradca zawodu.

Zadania doradcy zawodowego w szkole: gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych wskazywanie uczniom, rodzicom i nauczycielom dodatkowych źródeł informacji udzielanie indywidualnych porad uczniom i rodzicom prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę wspieranie w działaniach doradczych rodziców i nauczycieli poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie informacji i materiałów do pracy z uczniami współpraca z radą pedagogiczną w zakresie tworzenia i zapewnienia ciągłości działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego oraz innymi instytucjami (np. poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, urzędami pracy, Centrami Informacji i Planowania Kariery)

Rozporządzenie MENiS z dnia 23 kwietnia 2004r Rozporządzenie MENiS z dnia 23 kwietnia 2004r. „w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych..." (Dz. U. Z 2004r. Nr 89, poz. 845). W rozporządzeniu tym przedstawione zostały przykładowe wskaźniki działań wychowawczych szkół i placówek między innymi: działania związane z orientacją zawodową i planowaniem kariery uczniów.

Młodzież gimnazjalna powinna być objęta profesjonalną pomocą doradczą, umożliwiającą kształtowanie kreatywnych postaw, aby ich wejście na rynek pracy odpowiadało standardom Unii Europejskiej.

Największy nacisk na realizację zadań z zakresu orientacji szkolnej i zawodowej kładzie się na pedagoga-doradcę zawodowego zatrudnionego w szkole. To właśnie on podejmuje działania w kierunku planowania i koordynowania zadań realizowanych przez szkołę w zakresie wyboru przez uczniów kierunku kształcenia i wyboru drogi zawodowej. Podejmuje również różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców czy też nauczycieli. Może on być konsultantem innych nauczycieli, zwłaszcza wychowawców klas w zakresie orientacji i poradnictwa zawodowego. Praca doradcy ma polegać między innymi na pokazaniu uczniom, jak poruszać się po rynku pracy oraz informowaniu o zapotrzebowaniu na konkretne zawody i kwalifikacje niezbędne do ich wykonywania.

Doradca udziela pomocy uczniom nie tylko w zakresie poznawania różnych zawodów. Ma za zadanie umożliwienie samopoznania własnych predyspozycji zawodowych – zainteresowań, uzdolnień, temperamentu, samooceny własnych działań i silnych cech osobowości jak również – co bardzo istotne - poznania przeciwwskazań zdrowotnych do wyboru zawodu i szkoły. Zmiany na rynku pracy, pojawienie się nowych zawodów oraz istniejące bezrobocie wymaga od dzisiejszych absolwentów szkół umiejętnego planowania własnej kariery zawodowej, dużej mobilności i umiejętności aktywnego poszukiwania pracy. Wielu gimnazjalistów nie musi jeszcze podejmować poważnych decyzji zawodowych, gdyż po ukończeniu szkoły kontynuują naukę w liceum.

Wszystkie te czynniki, które mają wpływ na decyzję zawodową młodych ludzi (tzn. predyspozycje zawodowe, określone warunki rozwojowe, zdrowotne i psychiczne co do wyboru zawodu) wymagają wypracowania w gimnazjum systemu doradztwa zawodowego i orientacji zawodowej. Duże możliwości w realizacji orientacji zawodowej w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego odnajdujemy w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół gimnazjalnych, które zobowiązują szkołę do realizacji treści programowych z zakresu orientacji i doradztwa zawodowego, szczególnie w takich przedmiotach jak: wiedza o społeczeństwie (WOS), technika i informatyka .

DZIAŁANIA PODEJMOWANE W GMINNYM PUBLICZNYM GIMNAZJUM W MANIOWACH W RAMACH DORADZTWA ZAWODOWEGO: Pedagog: przeprowadza zajęcia warsztatowe z klasami III. prowadzi rozmowy indywidualne z uczniami zgłaszającymi się po poradę (doradztwo, testy zainteresowań); przeprowadza rozmowy z uczniami i rodzicami uczniów z problemami zdrowotnymi; spotyka się z uczniami i rodzicami uczniów z dostosowaniem wymagań (np. orzeczeniem z PPP); współpracuje z Powiatowym Urzędem Pracy i Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną; organizuje wyjazdy uczniów na zajęcia z doradcą zawodowym w PUP i na Giełdę Szkół w Nowym Targu; umożliwia prezentacje szkół ponadgimnazjalnych odbywające się na terenie gimnazjum (zgłaszający się przedstawiciele szkół); prowadzi i na bieżąco uaktualnia gazetkę informacyjną na korytarzu szkolnym (informacje nt preorientacji, naboru, oferty szkół ponadgimnazjalnych).

W trakcie spotkań rodzicom, uczniom i wychowawcom przekazywane są m.in. następujące informacje: ograniczenia zawodowe wynikające z problemów zdrowotnych; procedury naboru (terminy, punktacja itd.); szkoły dostępne na terenie powiatu i okolic; sposoby pozyskiwania informacji nt szkół; sposoby poznawania własnych możliwości, umiejętności i predyspozycji.

Tematyka z zakresu doradztwa zawodowego jest poruszana na lekcjach WOS (np. w ramach tego przedmiotu uczniowie odwiedzają Urząd Gminy, spotykają się z radnymi, mają okazję obserwować pracę urzędników). Wychowawcy klas podczas lekcji wychowawczych (zwłaszcza w klasach III) omawiają tematy związane z preorientacją zawodową. Na lekcje zapraszani bywają przedstawiciele zakładów pracy, ciekawych profesji. Wychowawcy klas III zajmują się organizacją systemu rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych. Należy również wspomnieć o działaniach podejmowanych w ramach wielu projektów realizowanych w naszej szkole – uczestnictwo uczniów w warsztatach regionalnych, rękodzieła, kulinarnych, giełdach i prezentacjach turystycznych i folklorystycznych skutecznie przygotowuje ich do wejścia na rynek agroturystyki (potwierdza to zainteresowanie, jakim od lat wśród naszych uczniów cieszą się szkoły o tym profilu w Krościenku i Zakopanem).

Dziękuję za uwagę!...