Szkoła Główna Handlowa Atrakcyjność inwestycyjna województwa warmińsko – mazurskiego z uwzględnieniem gmin, powiatów i podregionów Prof. SGH Dr hab. Hanna Godlewska-Majkowska Wicedyrektor Instytutu Przedsiębiorstwa Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoła Główna Handlowa 0 (22) 564 9404 hgodle@sgh.waw.pl

Plan wystąpienia 1/ Atrakcyjność inwestycyjna a innowacyjność regionu Miejsce Warmii i Mazur w krajowych systemach GOW Poszukiwanie przewag konkurencyjnych 2/Metody badań atrakcyjności inwestycyjnej Instytutu Przedsiębiorstwa SGH – istota nowych rozwiązań metodycznych Zakres badań: czas, przestrzeń, segment rynku Metodyka badawcza 3/Główne wnioski z badań zróżnicowanie przestrzenne i sektorowe atrakcyjności Warmii i Mazur mocne i słabe strony jednostek samorządowych Nowe trendy badawcze: monitoring zmian i prognozowanie

GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY Atrakcyjność inwestycyjna a innowacyjność? budowa Gospodarki Opartej na Wiedzy BADANIA I ROZWÓJ INNOWACYJNOŚĆ KONKURENCYJNOŚĆ GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY

Konkurencyjność Konkurencyjność - długookresowa zdolność do sprostania międzynarodowej konkurencji (na rynku krajowym oraz międzynarodowym), skutecznej adaptacji do zmieniających się warunków zewnętrznych, osiągania trwałego, zrównoważonego rozwoju gospodarczego.

Innowacyjność - zdolność i motywacja przedsiębiorców do: - ustawicznego poszukiwania i wykorzystywania w praktyce wyników B+R, nowych koncepcji, pomysłów i wynalazków, - doskonalenia i rozwoju istniejących technologii produkcyjnych, eksploatacyjnych (w tym sferze usług) oraz wprowadzania nowych rozwiązań w organizacji i zarządzaniu. Innowacyjność - wdrożenie nowości do praktyki gospodarczej

Miejsce Warmii i Mazur w polskiej GOW

RIS – nowe narzędzie? Sieć instytucji prywatnych i publicznych, których działanie i współpraca umożliwia wytwarzanie, adaptację, modyfikację oraz rozpowszechnianie innowacji i nowych technologii w regionie

RIS a przedsiębiorcy Podsystem produkcyjno-usługowy : narodziny innowacji, nowe produkty, nowe zastosowania, efekt naśladownictwa, dyfuzja innowacji w sieciach produkcyjnych Podsystem naukowo-badawczy Podsystem instytucjonalny Podsystem finansowy Podsystem społeczno-kulturowy (władze lokalne i regionalne)

Poszukiwanie przewag konkurencyjnych Koszt czy produkt Specjalizacje Strategie Ekorozwój

Plan wystąpienia 1/ Atrakcyjność inwestycyjna a innowacyjność regionu Miejsce Warmii i Mazur w krajowych systemach GOW Poszukiwanie przewag konkurencyjnych 2/Metody badań atrakcyjności inwestycyjnej Instytutu Przedsiębiorstwa SGH – istota nowych rozwiązań metodycznych Zakres badań: czas, przestrzeń, segment rynku Metodyka badawcza 3/Główne wnioski z badań zróżnicowanie przestrzenne i sektorowe atrakcyjności Warmii i Mazur mocne i słabe strony jednostek samorządowych Nowe trendy badawcze: monitoring zmian i prognozowanie

Metody badań atrakcyjności inwestycyjnej Instytutu Przedsiębiorstwa SGH – istota nowych rozwiązań metodycznych 1/ Zakres badań: a/ czas: najbardziej aktualne roczne dane GUS w danym roku badawczym: w roku 2009 dostępne dane za rok 2007, b/ przestrzeń: województwa, powiaty, gminy c/ przedmiot badań: gospodarka narodowa, 6 sekcji (działalność produkcyjna, handel i naprawy, turystyka i gastronomia, pośrednictwo finansowe, usługi dla biznesu, edukacja)

Propozycje Instytutu Przedsiębiorstwa: metodyka 2/ Metodyka badawcza a/ metody statystyczne oparte na maksymalnym wyeliminowaniu subiektywnych ocen badaczy, b/ stworzenie wskaźników: porównywalnych w różnych skalach przestrzennych (gmina, powiat, województwo), c/ budowanie wskaźników dla sekcji z uwzględnieniem danych specyficznych dla danego rodzaju działalności

Potencjalna atrakcyjność inwestycyjna: zespół regionalnych walorów lokalizacyjnych, które mają wpływ na osiąganie celów inwestora (np. w postaci kształtowania się kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, przychodów ze sprzedaży, rentowności netto oraz konkurencyjności danej inwestycji). 14

Rzeczywista atrakcyjność inwestycyjna: zdolność regionu do absorpcji kapitału finansowego i rzeczowego w formie inwestycji. Warunkiem absorpcji kapitału materialnego jest efektywność inwestycji. Pomiar rzeczywistej atrakcyjności inwestycyjnej można oprzeć na wskaźnikach analogicznych do mikroekonomicznych. 15

Rodziny wskaźników PAI1 PAI2 RAI W roku 2007: NUTS II i NUTS III Od roku 2008 : PAI1GN, PAI1 D, PAI1 G, PAI1 H, PAI1 J, PAI 1K, PAI1 M NUTS II, NUTS IV, NUTS V Metoda badawcza: wagowo-korelacyjna

Potencjalna atrakcyjność inwestycyjna PAI 2 _GN

Potencjalna atrakcyjność dla inwestycji w innowacyjne dziedziny - sekcję K

Potencjalna atrakcyjność inwestycyjna polskich regionów w roku 2006 (dane Instytutu Przedsiębiorstwa SGH) - cała gospodarka narodowa

Województwo warmińsko-mazurskie Województwo warmińsko-mazurskie należy do średnio atrakcyjnych regionów, zważywszy na to, że podstawowy wskaźnik oceniający jego atrakcyjność inwestycyjną wskazuje ocenę C. Natomiast ocena rzeczywistej atrakcyjności inwestycyjnej RAI GN plasuje ten region w klasie D. Na nieco wyższym poziomie kształtuje się jego ocena potencjalnej atrakcyjności dla sekcji turystyka i gastronomia (PAI 2 dla tej sekcji oceniono na B). Do najbardziej atrakcyjnych powiatów w tym regionie można zaliczyć miast na prawach powiatu: Olsztyn i Elbląg, które zarazem wchodzą w skład listy najbardziej atrakcyjnych inwestycyjnie powiatów w Polsce Zajmują one na tej liście 17 i 33 lokatę. Na wyróżnienie zasługują ponadto powiaty ziemskie ełcki oraz giżycki.

Najbardziej atrakcyjne powiaty Warmii i Mazur Miejsce w rankingu ogólnopolskim ZP IT IS RZ ADM PAI1 GN Klasy Olsztyn 17 A D E Elbląg 33 F Ełcki 136 B C Giżycki 138

Najbardziej atrakcyjne powiaty dla poszczególnych sekcji gospodarki: działalność produkcyjna: Olsztyn, Elbląg (klasa A) oraz ełcki, giżycki i iławski (klasa C), handel i naprawy: Olsztyn, Elbląg (klasa A), działdowski (klasa B), a także ełcki, giżycki, mrągowski, węgorzewski, olsztyński, nidzicki, lidzbarski, braniewski, gołdapski, elbląski i nowomiejski (klasa C), turystyka i gastronomia: Olsztyn, Elbląg (klasa A), mrągowski (B), giżycki i kętrzyński (C), pośrednictwo finansowe: Olsztyn, Elbląg (klasa A), mrągowski, giżycki, ełcki i iławski (klasa C), usługi dla biznesu: Olsztyn i Elbląg (klasa A), edukacja: Olsztyn, Elbląg (klasa A), giżycki, ełcki, iławski, działdowski i kętrzyński (klasa C).

Mali mistrzowie

Miejsce w rankingu ZP IT IS RZ ADM PAI1 GN Klasy Gmina Miejsce w rankingu ZP IT IS RZ ADM PAI1 GN Klasy Kętrzyn miasto 10 B A D Działdowo miasto 22 Ostróda miasto 30 C Szczytno miasto 37 Olsztyn 38 Bartoszyce miasto 51 E Giżycko miasto 54 Ełk miasto 59 Elbląg miasto 66 Mrągowo miasto 72 Iława miasto 79 Górowo Iławeckie miasto 151 Lidzbark Warmiński miasto 184 Braniewo miasto 246 Lubawa miasto 326 Tabela Najatrakcyjniejsze gminy województwa warmińsko-mazurskiego ZP- mikroklimat „zasoby pracy”, IT- mikroklimat „infrastruktura techniczna”, IS- mikroklimat „infrastruktura społeczna”, RZ- mikroklimat rynek zbytu, ADM - mikroklimat administracja, PAI1 GN -wskaźnik potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej dla wszystkich rodzajów działalności Źródło: opracowanie własne.

Gmina Miejsce w rankingu ZP IT IS RZ ADM PAI1 GN Klasy Olecko 420 C A F D E B Nidzica 436 Węgorzewo 443 Dobre Miasto 466 Reszel 522 Stawiguda 530 Pisz 550 Morąg 552 Dywity 593

Mistrzowie w przemyśle i wybranych usługach działalność produkcyjna: Kętrzyn miasto, Działdowo miasto, Ostróda miasto, Szczytno miasto, Olsztyn, Bartoszyce miasto, Giżycko miasto, Ełk miasto, Elbląg miasto, Mrągowo miasto, Iława miasto, Górowo Iławeckie miasto, Lidzbark Warmiński miasto, Braniewo miasto, Lubawa miasto, Nidzica (klasa A) , Olecko, Węgorzewo, Dobre Miasto, Mikołajki, Iłowo-Osada, Kisielice, Gronowo Elbląskie i Młynary (klasa B), handel i naprawy: Kętrzyn miasto, Działdowo miasto, Ostróda miasto, Szczytno miasto, Olsztyn, Bartoszyce miasto, Giżycko miasto, Ełk miasto, Elbląg miasto, Mrągowo miasto, Iława miasto, Górowo Iławeckie miasto, Lidzbark Warmiński miasto, Braniewo miasto (klasa A) oraz Lubawa miasto, Nidzica, Olecko, Węgorzewo, Dobre Miasto, Reszel i Olsztynek (klasa B),

Mistrzowie w przemyśle i wybranych usługach turystyka i gastronomia: Kętrzyn miasto, Działdowo miasto, Ostróda miasto, Szczytno miasto, Olsztyn, Bartoszyce miasto, Giżycko miasto, Ełk miasto, Elbląg miasto, Mrągowo miasto, Iława miasto, Lidzbark Warmiński miasto, Nidzica, Olsztynek, Mikołajki (klasa A), Górowo Iławeckie miasto, Braniewo miasto, Lubawa miasto, Olecko, Węgorzewo, Dobre Miasto, Reszel, Iłowo-Osada, Stawiguda, Pisz, Nowe Miasto Lubawskie miasto, Lidzbark, Ryn, Gołdap, Gietrzwałd, Frombork, Biskupiec k. Mrągowa, Tolkmicko, Dubeninki, Młynary, Łukta, Ruciane-Nida, Pasym, Piecki, Jedwabno i Rozogi (klasa B), -

Mistrzowie w przemyśle i wybranych usługach pośrednictwa finansowego: Kętrzyn miasto, Działdowo miasto, Ostróda miasto, Szczytno miasto, Olsztyn, Bartoszyce miasto, Giżycko miasto, Ełk miasto, Elbląg miasto, Mrągowo miasto, Iława miasto, Lidzbark Warmiński miasto, Górowo Iławeckie miasto, Braniewo miasto, Lubawa miasto, Węgorzewo (klasa A), a także: Nidzica, Olsztynek, Olecko, Dobre Miasto, Reszel, Stawiguda, Pisz, Lidzbark, Ryn, Morąg i Susz (klasa B), usług dla biznesu: Kętrzyn miasto, Działdowo miasto, Ostróda miasto, Szczytno miasto, Olsztyn, Bartoszyce miasto, Giżycko miasto, Ełk miasto, Elbląg miasto, Mrągowo miasto, Iława miasto, Lidzbark Warmiński miasto, Górowo Iławeckie miasto, Braniewo miasto, Lubawa miasto (klas A) i Nowe Miasto Lubawskie miasto (klasa B), edukacji: Kętrzyn miasto, Działdowo miasto, Ostróda miasto, Szczytno miasto, Olsztyn, Bartoszyce miasto, Giżycko miasto, Ełk miasto, Elbląg miasto, Mrągowo miasto, Iława miasto, Lidzbark Warmiński miasto, Górowo Iławeckie miasto, Braniewo miasto, Lubawa miasto, Węgorzewo, Nidzica, Olecko (klasa A) oraz Nowe Miasto Lubawskie miasto, Dobre Miasto, Reszel, Stawiguda, Lidzbark, Morąg, Dywity i Pisz (klasa B).

Plan wystąpienia 1/ Atrakcyjność inwestycyjna a innowacyjność regionu Miejsce Warmii i Mazur w krajowych systemach GOW Poszukiwanie przewag konkurencyjnych 2/Metody badań atrakcyjności inwestycyjnej Instytutu Przedsiębiorstwa SGH – istota nowych rozwiązań metodycznych Zakres badań: czas, przestrzeń, segment rynku Metodyka badawcza 3/Główne wnioski z badań zróżnicowanie przestrzenne i sektorowe atrakcyjności Warmii i Mazur mocne i słabe strony jednostek samorządowych Nowe trendy badawcze: monitoring zmian i prognozowanie

Główne wnioski Rola zapomnianych miast wojewódzkich Rozwój zrównoważony, ale ze specjalizacją, Ludzie, przyroda, tradycyjne dziedziny gospodarki jako źródła przewag konkurencyjnych Ład przestrzenny jako droga do innowacyjności

Atrakcyjność inwestycyjna regionów Polski a kształtowanie lokalnych i regionalnych specjalizacji gospodarczych Praca wykonana w ramach realizacji badań statutowych Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoły Głównej Handlowej w składzie: dr hab. Hanna Godlewska-Majkowska - kierownik badania dr hab. Małgorzata Poniatowska-Jaksch mgr Marcin Bzdyra mgr Małgorzata Łyciuk–Bzdyra mgr Magdalena Typa mgr Beata Żelazko

Dziękuję za uwagę. Prof. SGH dr hab Dziękuję za uwagę! Prof. SGH dr hab. Hanna Godlewska-Majkowska Wicedyrektor Instytutu Przedsiębiorstwa Szkoła Główna Handlowa w Warszawie hgodle@sgh.waw.pl 36