OPODATKOWANIE DOCHODÓW Z OSZCZĘDNOŚCI W FORMIE WYPŁACANYCH ODSETEK
Podmiotem opodatkowania jest właściciel odsetek (beneficial owner) Cel dyrektywy: Efektywne opodatkowanie wypłaty odsetek w państwie członkowskim miejsca zamieszkania właściciela odsetek zgodnie z przepisami krajowymi tego państwa Podmiotem opodatkowania jest właściciel odsetek (beneficial owner) Przedmiotem opodatkowania jest wypłata odsetek (interest payment) Regulacja: Dyrektywa Rady 2003/48 WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek (the Savings Taxation Directive)
WŁAŚCICIEL ODSETEK osoba fizyczna, której wypłacane są odsetki lub dla której taka wypłata jest zabezpieczona WYJĄTKI: - działała jako podmiot wypłacający, - działa w imieniu osoby prawnej, podmiotu opodatkowanego od swoich zysków na podstawie ogólnych warunków działalności gospodarczej, UCITS – przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe lub podmiotu uznanego za podmiot wypłacający na podstawie art. 4 ust. 2 dyrektywy przekazującego własne dane identyfikujące podmiotowi gospodarczemu dokonującemu wypłaty odsetek, który z kolei przekaże je właściwemu organowi państwa członkowskiego - działa w imieniu innej osoby fizycznej, będącej właścicielem odsetek i ujawnia podmiotowi wypłacającemu tożsamość właściciela odsetek
Gdy osoba fizyczna, dla której wypłacone są odsetki lub dla której ich wypłata jest zabezpieczona oraz gdy nie zachodzi żaden z wyjątków, podmiot wypłacający dąży do ustalenia tożsamości właściciela odsetek. Gdy podmiot wypłacający nie jest w stanie zidentyfikować właściciela odsetek, uznaje daną osobę fizyczną za właściciela odsetek.
PODMIOT WYPŁACAJĄCY (PAYING AGENT) Każdy podmiot, gospodarczy płacący odsetki lub zabezpieczający ich wypłatę bezpośrednio na rzecz właściciela odsetek banki w rozumieniu prawa bankowego danego państwa, podmioty gospodarcze, w tym osoby fizyczne i osoby prawne mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w danym państwie, spółki osobowe, zakłady spółek zagranicznych, które nawet sporadycznie w ramach swojej działalności: przyjmują, przechowują, inwestują lub przekazują aktywa osób trzecich, wypłacają odsetki, zabezpieczają wypłatę odsetek. PODMIOT WYPŁACAJĄCY (PAYING AGENT)
Za podmiot wypłacający uważa się również: każdy podmiot mający siedzibę w państwie członkowskim, któremu wypłacane są odsetki lub na rzecz którego wypłata jest zabezpieczona w przypadku takiej wypłaty lub zabezpieczenia takiej wypłaty Z WYJĄTKIEM gdy podmiot gospodarczy ma powody uważać na podstawie urzędowych dokumentów, że: - jest osobą prawną (z wył. enumeratywnie wyliczonych podmiotów fińskich i szwedzkich), - jego zyski są opodatkowane na podstawie ogólnych warunków opodatkowania działalności gospodarczej, - jest przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS)
przychód uzyskany z odsetek z instrumentów dłużnych WYPŁATA ODSETEK przychód uzyskany z odsetek z instrumentów dłużnych
1) odsetki wypłacone lub zapisane na dobro rachunku, które odnoszą się do wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką, jak i przynoszących lub nieprzynoszących prawa do uczestniczenia w zyskach dłużnika oraz, w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody i z obligacji oraz skryptów dłużnych, w tym premii i nagród związanych z takimi pożyczkami, obligacjami czy skryptami dłużnymi; (kary z tytułu nieterminowych płatności nie uznaje się za wypłaty odsetek)
2) odsetki narosłe lub skapitalizowane przy sprzedaży, zwrocie lub umorzeniu wierzytelności opisanych w pkt 1
3) przychód uzyskany z wypłat odsetek, bezpośrednio albo przez podmiot określony w art. 4 ust. 2 dyrektywy [podmiot wypłacający], rozdzielony przez > przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe, > podmioty mające siedzibę w państwie członkowskim, które korzystają z możliwości przewidzianej w art. 4 ust. 3 [opcja traktowania osób uważanych za podmioty wypłacające jako przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania po uzyskaniu stosownego zaświadczenia], > przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania mające siedzibę poza terytorium obowiązywania Traktatu o ustanowieniu umawiającego Wspólnotę Europejską
MECHANIZM DYREKTYWY ZASADA W Unii Europejskiej obowiązuje zasada automatycznej wymiany informacji o wypłacie odsetek celem opodatkowania w kraju miejsca zamieszkania właściciela odsetek
WYJĄTKI - OKRES PRZEJŚCIOWY > Austria > Luksemburg > dawniej Belgia
Podatek u źródła W krajach tych przychód w postaci odsetek objęty jest podatkiem u źródła w wysokości 15% przez pierwsze trzy lata od wejścia w życie dyrektywy (1 lipiec 2005), 20% przez kolejne trzy lata i 35% w okresie późniejszym 75% wpływów z podatku u źródła jest przekazywane do kraju miejsca zamieszkania właściciela odsetek a 25% zostaje zatrzymane. Inwestor może jednakże ujawnić informacje o dochodach z oszczędności lub zezwolić na takie ujawnienie celem uniknięcia podatku u źródła.
Automatyczna wymiana informacji Przekazywanie informacji następuje automatycznie co najmniej raz w roku, w ciągu sześciu miesięcy od końca roku podatkowego państwa członkowskiego podmiotu wypłacającego w odniesienie do wszystkich wypłat odsetek dokonanych w ciągu roku. Min. ilość informacji w ramach automatycznej wymiany informacji określa art. 8 dyrektywy.
SPECYFICZNA REGULACJA ZBLIŻONA DO UNORMOWAŃ DYREKTYWY obowiązuje w: > Konfederacji Szwajcarskiej > Księstwie Lichtensteinu > Republice San Marino > Księstwie Monako > Księstwie Andory zgodnie z umowami zawartymi przez te kraje ze Wspólnotą Europejską
Podatek u źródła w stawkach jak w Austrii i Luksemburgu w trakcie okresu przejściowego Możliwość ujawnienia informacji celem uniknięcia podatku u źródła Jednostronne zobowiązanie tych państw, z wyj. Szwajcarii, wobec państw członkowskich na rzecz zapewnienia opodatkowania dochodu z tyt. uzyskiwanych odsetek
UMOWY Z TERYTORIAMI ZALEŻNYMI I STOWARZYSZONYMI Anguilla, Aruba, Kajmany, Monserrat – zrezygnowały z pobierania podatku u źródła, zobowiązały się do automatycznej wymiany informacji Guernsey, Jersey, Wyspa Man, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Turks i Caicos umożliwiają: > automatyczną wymianę informacji między polskim organem podatkowym a organem właściwego terytorium jako organem państwa członkowskiego > stosowanie przez podmioty wypłacające tych terytoriów w okresie przejściowym podatku u źródła na takich warunkach jak z krajami z pkt 2 – te same stawki > automatyczną wymianę informacji przez właściwe organy terytoriów z właściwym polskim organem > przekazywanie przez właściwe organy terytoriów właściwemu polskiemu organowi 75% przychodu pochodzącemu z podatku zatrzymanego z tyt. wypłaty odsetek, dokonanych przez podmiot wypłacający na rzecz osoby fiz. mającej miejsce zamieszkania w Polsce
Umowy z tymi krajami, w przeciwieństwie do pięciu krajów europejskich nie będących członkami Unii, zawierają dwustronne zobowiązanie w zakresie wymiany informacji
PROPOZYCJE ZMIANY DYREKTYWY I. rozszerzenie definicji właściciela odsetek na osobę fizyczną działającą w imieniu: - osoby prawnej (legal person), - porozumienia prawnego (legal arrangement), która nie ujawni podmiotowi gospodarczemu płacącemu odsetki lub ujawniającemu wypłatę odsetek następujących danych:
- nazwy, formy prawnej i adresu miejsca efektywnego zarządu osoby prawnej, - imienia i nazwiska oraz stałego adresu osoby, która posiada główny tytuł prawny i jest głównym zarządcą własności i przychodu porozumienia prawnego
Za właściciela odsetek uważać się będzie także: osobę fizyczną, na której korzyść została dokonana wypłata bądź zabezpieczono odsetki, posiadająca główny tytuł prawny do majątku lub przychodu osoby prawnej bądź porozumienie prawne, a w braku takiej, jakąkolwiek osobę fizyczną, która przyczyniła się pośrednio lub bezpośrednio do powstania majątku osoby prawnej bądź porozumienie prawne, znaną osobom administrującym osobą prawną bądź porozumienie prawne.
chyba że dana osoba prawna lub porozumienie prawne: - jest funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 6, - jest funduszem emerytalnym, - została utworzona wyłączenie na cele charytatywne, - w przypadkach udziałowej własności odsetek, dla której zapłata odsetek dokonywana jest przez podmiot gospodarczy, który ustalił tożsamość wszystkich właścicieli odsetek.
Podmioty (utworzone poza UE) wymienione w aneksie I zmian do dyrektywy uważa się za dokonujące wypłaty lub zabezpieczenia odsetek bezpośrednio na korzyść właściciela odsetek, tj. m.in. w przypadku podmiotów prawnych, takich jak fundacje, oraz porozumień prawnych, takich jak trusty, które administrują środkami lub je rozdzielają w przypadku gdy:
- w przypadku gdy przyszli beneficjenci zostali już określeni – osobę fizyczną lub osoby fizyczne, które są beneficjentami co najmniej 25% mienia porozumienia prawnego lub podmiotu prawnego; - w przypadku gdy osoby fizyczne czerpiące korzyści z porozumienia prawnego lub podmiotu prawnego jeszcze nie zostały określone – kategorię osób, w których głównym interesie powstało lub działa porozumienie prawne lub podmiot prawny; - osobę fizyczną lub osoby fizyczne, które sprawują kontrolę nad co najmniej 25% lub więcej majątku porozumienia prawnego lub podmiotu prawnego. (Dyrektywa 2005/60/WE w sprawie przeciwdziałania korzystania z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu)
II. Zmiany w definicji podmiotu wypłacającego – paying agent on receipt cel: objęcie zakresem tego pojęcia trustów i porozumień prawnych, co do których miejsce efektywnego zarządu znajduje się na obszarze stosowania dyrektywy, bez względu na prawo, w oparciu o które dany podmiot został utworzony Annex III zmian do dyrektywy zawiera listę tego typu podmiotów
III. Rozszerzenie zakresu przedmiotowego dyrektywy Nie tylko przychód uzyskany z odsetek z instrumentów dłużnych, ale także z odsetek uzyskanych z różnych produktów inwestycyjnych