CIĄŻA i PORÓD fizjologia czy patologia? Prof. Wiesław MARKWITZ Klinika Perinatologii i Ginekologii UM Poznań

Czynniki szkodliwe we wczesnej ciąży: Palenie papierosów Zażywanie leków o toksycznym wpływie (padaczka, cukrzyca, chemioterapeutyki, heparyna) Wirusy i bakterie Niewyrównana glikemia Awitaminozy i niedobory pokarmowe …………………………..

Wykład 10 marca 2008 dr hab.Wiesław Markwitz PATOFIZJOLOGIA CIĄŻY ZMIANY ZACHODZĄCE W CIĄŻY CHRONIĄ PŁÓD ALE RÓWNIEŻ ZWIĘKSZAJĄ PODATNOŚĆ CIĘŻARNEJ NA: Zakażenia Rozwój choroby zakrzepowo-zatorowej Zaostrzenie chorób immunologicznych Niewydolność serca Ciąża i poród - fizjologia czy patologia

Fizjologiczne zmiany adaptacyjne w ciąży Wykład 10 marca 2008 dr hab.Wiesław Markwitz Fizjologiczne zmiany adaptacyjne w ciąży Wzrost podstawowego metabolizmu ciała o 15-20% Wzrost zdolności do magazynowania energii Wzrost oporności tkankowej na insulinę celem oszczędzania cukrów jako głównego źródła energii dla płodu Spadek uwalniania węglowodanów z wątroby w odpowiedzi na hipoglikemię Spowolnienie pasażu jelitowego celem lepszej absorpcji składników Ciąża i poród - fizjologia czy patologia

PATOFIZJOLOGIA CIĄŻY Respiratory complication of pregnancy Obstet PATOFIZJOLOGIA CIĄŻY Respiratory complication of pregnancy Obstet.Gynecol.Survey,2001;579(1):39-46 POWIĘKSZAJĄCA SIĘ MACICA ZABURZA MECHANIKĘ ODDYCHANIA CIĘŻARNEJ : Uniesienie przepony o 4 cm, Zwiększenie wymiaru poprzecznego klatki piersiowej o 2 cm, Kąt podżebrowy zwiększa się z 68,5o we wczesnej ciąży do 103,5o pod koniec ciąży,

PATOFIZJOLOGIA CIĄŻY Respiratory complication of pregnancy Obstet PATOFIZJOLOGIA CIĄŻY Respiratory complication of pregnancy Obstet.Gynecol.Survey,2001;579(1):39-46 Zmniejszenie zapasowej objętości oddechowej i objętości zalegającej prowadzi do obniżenia czynnościowej pojemności zalegającej o 9,5-25% 5. Przed porodem zmniejsza się nieznacznie całkowita pojemność płuc

PATOFIZJOLOGIA CIĄŻY Respiratory complication of pregnancy Obstet PATOFIZJOLOGIA CIĄŻY Respiratory complication of pregnancy Obstet.Gynecol.Survey,2001;579(1):39-46 ZMIANY BIOCHEMICZNE INDUKOWANE CIĄŻĄ WPŁYWAJĄ NA UPOŚLEDZENIE MECHANIKI ODDYCHANIA Wzrost stężenia progesteronu w surowicy stymuluje ośrodek oddechowy w mózgu co staje się przyczyną hiperwentylacji i uczucie duszności Powszechnie u ciężąrnych występuje zasadowica z pCO2 obniżonym do 30 mmHg

PATOFIZJOLOGIA CIĄŻY TRIADA ZMIAN OBSERWOWANYCH U KOBIET W CIĄŻY: spadek napięcia dolnego zwieracza przełyku, opóźnione opróżnianie żołądkowe, wzrost ciśnienia wewnątrzbrzusznego (znacznie zwiększone ryzyko zachłystowego zapalenia płuc)

PATOFIZJOLOGIA CIĄŻY FIZJOLOGICZNE ZMIANY ZACHODZĄCE W OKRESIE CIĄŻY W UKŁADZIE KRĄŻENIA: zwiększenie objętości krwi krążącej, zwiększenie objętości wyrzutowej i minutowej serca, przyspieszenie czynności serca, zmniejszenie oporu obwodowego, zmniejszenie wartości Htc(33-38%) i Hgb(11-12g/dl)

Wykład 10 marca 2008 dr hab.Wiesław Markwitz Odżywianie w ciąży Nie musisz jeść za dwoje WHO przyjęła, że dodatkowy wydatek energetyczny w I trymestrze ciąży wynosi 100 kcal/dobę. Jeśli kobieta nie miała niedowagi w okresie przed poczęciem, nie jest konieczne zwiększenie spożycia energii w I trymestrze ciąży Natomiast w II i III trymestrze w związku ze zwiększonym wydatkiem energetycznym zaleca się zwiększenie spożycia produktów o 300 kcal/dobę. Wg zaleceń Komitetu Żywienia PAN 2800 kcal/dobę Ciąża i poród - fizjologia czy patologia

OBJAWY ZWIASTUJĄCE WYSTĄPIENIE PORODU Obniżenie dna macicy (3-4 tygodnie przed porodem) Skurcze przepowiadające (kilkanaście dni przed porodem) Odejście czopu śluzowego kilka dni przed porodem) 4. Centralizacja i dojrzewanie szyjki

WARUNKI do PORODU Budowa miednicy kostnej rodzącej Prawidłowa budowa i masa płodu Dynamiczna czynność skurczowa macicy Postępujące rozwarcie szyjki macicy w trakcie pierwszego okresu porodu

OKRESY PORODU I OKRES (rozwieranie) II OKRES (wydalanie) III OKRES (łożyskowy) IV OKRES (wczesny poporodowy 2 godziny)

METODY NADZORU PŁODU badanie wewnętrzne ultrasonografia (USG) kardiotokografia (KTG) pulsoksymetria płodowa (Sp02 p) elektrokardiografia płodowa (EKG p) badania równowagi kwasowo-zasadowej

KARDIOTOKOGRAFIA : ZALETY Metoda nieinwazyjna Metoda tania Brak przeciwwskazań do szerokiego stosowania Prostota wykonania Niewielka uciążliwość dla badanych pacjentek WADY Subiektywizm oceny Brak możliwości dokumentowania wyników i zachowania ciągłości monitorowania Brak możliwości obserwacji tendencji dokonujących się zmian Nie udaje się określić charakteru zmienności czynności serca płodu

Korzyści wynikające z zastosowania pulsoksymetrii płodowej bezpośredni pomiar utlenowania krwi płodu zapewnia ciągłość monitorowania w czasie rzeczywistym metoda nieinwazyjne, bezpieczna dla płodu ułatwia ocenę stanu płodu w przypadku pojawienia się deceleracji lub trudnego do interpretacji zapisu KTG oparta na technologii o udowodnionej użyteczności klinicznej poprawia czułość i swoistość wykrywania zaburzeń utlenowania płodu

Prawidłowa ocena równowagi kwasowo-zasadowej po porodzie Natychmiastowe zaciśnięcie sznura pępowinowego Pobranie próbki krwi zarówno z tętnicy, jak i z żyły pępowinowej Wartości pH w tętnicy pępowinowej powinny być przynajmniej o 0,03 jednostki niższe, a wartości pCO2 co najmniej o 1,0 kPA wyższe niż w żyle Wysokie wartości BD w tętnicy przy prawidłowych w żyle pępowinowej - krótkotrwałe niedotlenienie Wysokie wartości BD zarówno w tętnicy, jak i w żyle pępowinowej - długotrwałe niedotlenienie