„Świadomość ekologiczna łodzian” Magdalena Janota Michalina Piorun Łukasz Chrustowski Norbert Zemler Aleksander Bajerski Paweł Staniszewski Karol Kraska
Świadomość ekologiczna Zespół informacji i przekonań na temat środowiska naturalnego oraz postrzeganie związków między stanem i charakterem środowiska naturalnego, a warunkami i jakością życia człowieka oraz związanym z nimi zachowaniem.
Problematyka badań 1) W jaki sposób badani odnoszą się do ogólnych kwestii związanych z ekologią? - Jakie jest ich wyobrażenie o środowisku przyrodniczym? Jak definiują pojęcie ekologii? Skąd czerpią informacje o ekologii i środowisku przyrodniczym? Czy dostrzegają zależność pomiędzy działaniami poszczególnych jednostek a procesem dewastacji przyrody? Czy dostrzegają konieczność podejmowania działań mających na celu poprawę stanu środowiska? Jakiego rodzaju zjawiska, zdaniem respondentów, stanowią największe zagrożenie dla przyrody? Kto, zdaniem respondentów, jest w głównej mierze odpowiedzialny za stan środowiska naturalnego?
Problematyka badań 2) Jakim faktycznym zasobem wiedzy o przyrodzie dysponują badani? - Czy wiedzą, jak długo rośnie las? - Czy wiedzą, ile czasu zajmuje rozkład plastikowych odpadów? - Czy wiedzą ile zajmuje rozkład odpadów z innych surowców? - Czy wiedzą, jakie zagrożenia niesie ze sobą niewłaściwe składowanie odpadów? - Czy znają instytucje, które zajmują się ochroną środowiska?
Problematyka badań 3) Jakie są deklarowane praktyki badanych odnoszące się do sfery ekologii? - Czy deklarują segregowanie odpadów w swoim gospodarstwie domowym? - Czy deklarują podejmowanie starań w zakresie oszczędności energii elektrycznej? - Czy deklarują podejmowanie działań mających na celu ograniczenie zużycia wody? - Czy deklarują podejmowanie działań mających na celu ograniczenie zużycia prądu? - Czy uznają stosowane przez siebie w życiu codziennym praktyki za szkodliwe dla środowiska? - Czy deklarują skłonność do podejmowania aktywności (akcje, manifestacje, protesty) na rzecz ochrony środowiska naturalnego?
Narzędzie badawcze Do przeprowadzenia badania użyliśmy, jako narzędzia, wywiadu kwestionariuszowego, w którym wykorzystane zostały pytania zamknięte jedno- i wielokrotnego wyboru i otwarte mające na celu doprecyzowanie wypowiedzi badanych, rozwinięcie ich lub wyrażenie własnego zdania na dany temat. Kwestionariusz zawierał 46 pytań różnego typu, metryczkę i aneks dla ankietera.
Badani Ostatecznie zbadanych zostało 99 osób z planowanych 112. Dobór kwotowy niemal w 100% odzwierciedla stratyfikację mieszkańców Łodzi pod względem płci, wykształcenia i wieku. Średni wiek badanych to 46 lat
Badani a ekologia i środowisko Badani proszeni o podanie definicji ekologii podawali odpowiedzi z których wynika, że często stawiają znak równości między ekologią a ochroną środowiska i nauką o jej ochronie. Kilkakrotnie pojawiła się odpowiedź, że ekologia to nauka przyrodnicza. Z analizy wypowiedzi badanych wynika, że zwykle posługują się intuicyjnym rozumieniem słowa ekologia.
Skąd badani czerpią informacje o ekologii
Relacje między człowiekiem i środowiskiem 95% badanych widzi zależność, lub silny związek między działalnością gospodarczą a wyniszczaniem przyrody 85% dostrzega związek między zanieczyszczeniem środowiska a stanem zdrowia 84% uważa, że troska o ochronę środowiska jest najważniejszym, lub jednym z najważniejszych problemów, jedynie 37% badanych postrzega siebie jako tych, którzy powinni w pierwszej kolejności dbać o ochronę środowiska naturalnego 60% uważa, że ich działania nie mają żadnego znaczenia, lub nie wpływają znacząco na stan środowiska
Badani a zagrożenia środowiska W jednym z pytań badani oceniali szkodliwość dla środowiska zaproponowanych zagrożeń zarówno cywilizacyjnych, jak i naturalnych. wymieranie gatunków roślin i zwierząt, podobnie jak zanieczyszczenie wód i gleby, zgodnie uznali za olbrzymie zagrożenie dla środowiska. dostrzegali również problemy płynące z takich czynników jak efekt cieplarniany i kwaśne deszcze hałas połowa badanych wskazała jako mogący oddziaływać negatywnie, lub szkodliwy w małym stopniu, ale 22 osoby uznały ten czynnik za zupełnie nieszkodliwy wytwarzanie energii konwencjonalnymi metodami i jej wykorzystywanie, na przykład w przemyśle i transporcie ocenili, jako stanowiące olbrzymi zagrożenie dla środowiska pozostałe czynniki miały w dużej mierze charakter naturalny, były to między innymi trzęsienia ziemi, powodzie czy wybuchy wulkanów i dlatego badani w większym stopniu byli skłonni uznawać je za mniej szkodliwe dla środowiska traktując je być może jako naturalne i jako takie, za integralną część ekosystemu.
Badani a instytucje zajmujące się ochroną środowiska i ekologią. ponad połowa respondentów wymieniła zaledwie jedną, lub dwie organizacje co czwarty nie był w stanie podać żadnej jako najczęściej wymieniane pojawiały się: Ministerstwo Ochrony Środowiska Greenpeace
Poprawność odpowiedzi – ok. 20%
Badani a sposoby poprawy stanu środowiska naturalnego recycling lub segregacja (68%) stosowanie materiałów wielokrotnego użytku (34%) oraz spalanie i zgniatanie śmieci (18%) a poza tym: zwiększenie liczby koszy na śmieci, ograniczenie ruchu samochodowego, edukacja proekologiczna, zaostrzenie kar, zwiększenie liczby terenów zielonych i wykorzystanie alternatywnych źródeł energii
Zachowania badanych w praktyce (deklarowane)
Zachowania badanych w praktyce (deklarowane)
Zachowania badanych w praktyce (deklarowane)
Zachowania badanych w praktyce (deklarowane)
Zachowania badanych w praktyce (deklarowane) Jako przykłady działań mających na celu oszczędzanie wody badani wymieniali m. in.: oszczędzanie wody, korzystanie z prysznica zamiast wanny, używanie dwukomorowych zlewów i dokręcanie zaworów.
Badani a wykorzystanie różnego rodzaju opakowań Wielokrotnego użytku – 90 % Nadające się do recyclingu – 76% Biodegradowalne – 64%
Zachowania badanych w praktyce (deklarowane) Przykłady: - brak segregacji śmieci - brak oszczędności energii elektrycznej - korzystanie z mało ekologicznych technologii i urządzeń
Badani a aktywność proekologiczna. Aż 85 badanych zadeklarowało, że nigdy nie podejmowało żadnej zorganizowanej aktywności na rzecz ochrony środowiska. Jednocześnie w „Dniach Ziemi” i akcji „Sprzątanie Świata” deklaruje udział odpowiednio 38% i 60%
Badani a Łódź Za największe zagrożenia dla środowiska na terenie Łodzi badani uznali: środowiska jest emisja zanieczyszczeń do środowiska (39%) wzrost liczby samochodów (33%) brak selektywnej zbiórki odpadów (7%) produkowanie opakowań trudnych do przetworzenia (7%) niedostateczne zabezpieczenia przed zanieczyszczeniami w zakładach przemysłowych (5%) stosowanie sztucznych nawozów (1%)
Dziękujemy za uwagę. Opiekun grupy: Dr Anna Kacperczyk Grupa w składzie: Magdalena Janota Michalina Piorun Łukasz Chrustowski Norbert Zemler Aleksander Bajerski Paweł Staniszewski Karol Kraska