KONSULTACJE SPOŁECZNE WERYFIKUJĄCE WYBÓR PRIORYTETOWYCH DZIEDZIN NAUKI I TECHNOLOGII W RAMACH I ETAPU PILOTAŻOWEGO PROJEKTU FORESIGHT W POLU BADAWCZYM ZDROWIE I ŻYCIE Wnioski z konsultacji społecznych wśród reprezentantów opinii publicznej Przygotowane dla: Ministerstwa Nauki i Informatyzacji Przygotowane przez: Pentor RI MAJ ‘2005

Informacje o badaniu W badaniu wzięło udział 120 przedstawicieli różnych dziedzin. Najliczniej reprezentowani byli: przedstawiciele biznesu (największych polskich firm z branż: spożywczej, farmaceutycznej i medycznej); mediów (byli to dziennikarze zajmujący się problematyką zdrowia w najbardziej opiniotwórczych polskich gazetach, czasopismach, stacjach telewizyjnych i radiowych); studenci kierunków związanych z obszarem Zdrowia i Życia (studenci ostatnich lat medycyny, biotechnologii, chemii, technologii żywności, ochrony środowiska). Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety. Pytania kwestionariusza dotyczyły opinii na temat sytuacji zdrowotnej społeczeństwa polskiego i oceny 26 kierunków badawczych uznanych przez ekspertów Foresight jako priorytetowe. Właściwe pytania ankiety poprzedzał list przewodni do respondenta, informujący o projekcie Foresight i jego celach i podkreślający wartość bezstronnej oceny kierunków badawczych. Realizacja badania przebiegała według następujących etapów: wysyłka pocztą lub emailem materiałów dotyczących badania – zaproszeń do udziału w badaniu podpisanych przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji i Instytut Pentor oraz dokumentu zawierającego opisy 26 kierunków badawczych będących przedmiotem ankiety; telefoniczne umawianie respondentów na wywiady; realizacja wywiadów bezpośrednich w umówionym terminie w miejscu pracy respondentów (lub w niektórych przypadkach wywiad telefoniczny, jeżeli było to rozwiązanie preferowane przez respondenta). Badanie realizowane było w dniach od 1 kwietnia do 10 maja 2005 roku.

Wnioski z konsultacji społecznych wśród reprezentantów opinii publicznej Zdaniem uczestników konsultacji społecznych najważniejszymi problemami społeczeństwa polskiego w dziedzinie Zdrowie i Życie, wymagającymi pilnych rozwiązań i nakładów finansowych ze strony państwa są: brak społecznych działań o charakterze edukacyjnym zmierzających do kształtowania zdrowego stylu życia, w tym zdrowych nawyków żywieniowych – brak systemu edukacji prozdrowotnej; brak skutecznej profilaktyki (systemu badań przesiewowych) i diagnostyki chorób cywilizacyjnych, a zwłaszcza chorób nowotworowych i układu krążenia; zły system organizacji opieki zdrowotnej; niska jakość opieki medycznej (przede wszystkim trudny dostęp do lekarzy specjalistów i badań specjalistycznych); niezadowalający poziom ratownictwa medycznego; rozwój opieki perinatalnej.

Wnioski z konsultacji społecznych wśród reprezentantów opinii publicznej Za najważniejsze spośród 26 priorytetowych kierunków badawczych i rozwoju technologii uznano więc kierunki korespondujące z zarysowaną wcześniej diagnozą obecnego stanu społeczeństwa polskiego w dziedzinie zdrowia: nr 10 - Budowa efektywnych systemów przesiewowych; nr 1 - Rozwój metod i technik na potrzeby powszechnej edukacji zdrowotnej; nr 3 - Rozwój opieki perinatalnej, wczesnego wykrywania wad genetycznych i rozwojowych; nr 2 - Budowa programów ustawicznego kształtowania świadomości żywieniowej i racjonalizacji nawyków żywieniowych społeczeństwa; nr 18 - Rozwój metod i technik ratownictwa medycznego.

Wnioski z konsultacji społecznych wśród reprezentantów opinii publicznej Najmniejsze znaczenie przypisano natomiast kierunkom: nr 11 - Rozwój systemów telemedycyny; nr 23 – Rozwój genomiki, proteomiki, transkryptomiki i bioinformatyki – jako nowych technik w medycynie; nr 24 – Poszukiwanie nowych metod oceny technologii wytwarzania materiałów, energii, produktów przemysłowych i utylizacji odpadów w aspekcie prozdrowotnego kształtowania środowiska; nr 25 – Ochrona środowiska przed skutkami przemysłowej produkcji żywności; rozwojowi badań i technologii nad organizmami genetycznie zmodyfikowanymi i monitorowania ich oddziaływania na człowieka i ekosystem; nr 16 – Rozwój nowych technologii w wykrywaniu i zwalczaniu chorób odzwierzęcych.

[odpowiedzi spontaniczne] Najważniejsze problemy społeczeństwa polskiego w dziedzinie Zdrowie i Życie [1] [odpowiedzi spontaniczne] N=120 wskazania powyżej 2%

[odpowiedzi spontaniczne] Najważniejsze problemy społeczeństwa polskiego w dziedzinie Zdrowie i Życie [2] [odpowiedzi spontaniczne] N=120 wskazania powyżej 2%

[odpowiedzi spontaniczne] Najważniejsze problemy społeczeństwa polskiego w dziedzinie Zdrowie i Życie [3] [odpowiedzi spontaniczne] N=120 wskazania powyżej 2%

[odpowiedzi spontaniczne] Najważniejsze problemy społeczeństwa polskiego w dziedzinie Zdrowie i Życie [4] [odpowiedzi spontaniczne] N=120 wskazania powyżej 2%

[odpowiedzi spontaniczne] Jakie kierunki badawcze zmierzające do poprawy jakości życia i zdrowia społeczeństwa polskiego powinny być w największym stopniu wspierane finansowo przez państwo polskie? [1] [odpowiedzi spontaniczne] N=120 wskazania powyżej 3%

[odpowiedzi spontaniczne] Jakie kierunki badawcze zmierzające do poprawy jakości życia i zdrowia społeczeństwa polskiego powinny być w największym stopniu wspierane finansowo przez państwo polskie? [2] [odpowiedzi spontaniczne] N=120 wskazania powyżej 3%

[odpowiedzi spontaniczne] Jakie kierunki badawcze zmierzające do poprawy jakości życia i zdrowia społeczeństwa polskiego powinny być w największym stopniu wspierane finansowo przez państwo polskie? [3] [odpowiedzi spontaniczne] N=120 wskazania powyżej 3%

Na ile warto, aby każdy z tych kierunków był w najbliższej przyszłości rozwijany i aby koncentrowała się na nim pomoc finansowa państwa? [1] Średnie 3.75 3.72 3.71 3.65 3.63 3.58 N=120

Na ile warto, aby każdy z tych kierunków był w najbliższej przyszłości rozwijany i aby koncentrowała się na nim pomoc finansowa państwa? [2] Średnie 3.56 3.55 3.48 3.46 3.39 3.38 N=120

Na ile warto, aby każdy z tych kierunków był w najbliższej przyszłości rozwijany i aby koncentrowała się na nim pomoc finansowa państwa? [3] Średnie 3.35 3.33 3.32 3.31 N=120

Na ile warto, aby każdy z tych kierunków był w najbliższej przyszłości rozwijany i aby koncentrowała się na nim pomoc finansowa państwa? [4] Średnie 3.27 3.26 3.25 3.20 3.18 2.95 2.89 N=120

Ranking kierunków badawczych [1] * Im wyższe średnie miejsce w rankingu, tym wyższa pozycja danego kierunku w rankingu

Ranking kierunków badawczych [2] * Im wyższe średnie miejsce w rankingu, tym wyższa pozycja danego kierunku w rankingu

Wskaźniki preferencji wobec kierunków badawczych 5 kierunków o najwyższych wskaźnikach Budowa efektywnych systemów przesiewowych Rozwój metod i technologii na potrzeby powszechnej edukacji prozdrowotnej Rozwój opieki perinatalnej, wczesnego wykrywania wad genetycznych i rozwojowych Budowa programów ustawicznego kształtowania świadomości żywieniowej i racjonalizacji nawyków żywieniowych społeczeństwa Rozwój metod i technik ratownictwa medycznego N=120