Cechy rynku usług spedycyjnych (ogólne) Podaż występuje w postaci oferowanej zdolności przewozowej; Usługobiorcy wybierają usługodawców a nie same usługi; Niskie bariery wejścia na rynek Rynek użytkownika Znaczny stopień specjalizacji małych i średnich firm Niski stopień standaryzacji usług

Koncesja na prowadzenie agencji celnej Warunki lokalowe, środki łączności, wyposażenie techniczne Zabezpieczenie pokrycia roszczeń Niekaralność (korzyści materialne) Kwalifikacje – egzamin

Cechy rynku usług spedycyjnych specyficzny charakter marketingu, np. mniejsze znaczenie konwencjonalnej reklamy w stosunku do innych form komunikacji i ceny; większe w stosunku do innych usług oddzielenie procesu konsumpcji od produkcji ze względu na niewielką potrzebę osobistego kontaktu z klientem; możliwość zmechanizowania i zautomatyzowania części operacji;

Cechy rynku usług spedycyjnych stosunkowo mniejsze znaczenie lokalizacji, dostępności, stanu zakładu produkcyjnego i jego wyposażenia; kanały dystrybucji są krótkie, a sprzedawcy usług są jednocześnie ich wytwórcami; konieczne jest stałe podnoszenie kwalifikacji i pogłębianie doświadczenia; spedytor ma większy kontakt z ładunkiem niż z klientem; koszty niewykorzystanego potencjału w okresach wzmożonego popytu mogą wystąpić trudności związane z ich zaspokojeniem

Popyt - charakterystyka Wtórny i komplementarny w stosunku do popytu na usługi przewozowe Zróżnicowanie czas, przestrzeń, podatność transportowa Elastyczność popytu

źródło nieracjonalności Zróżnicowanie popytu źródło nieracjonalności

Racjonalizacja popytu Strona popytowa – konsolidacja ładunków w większe partie przesyłek Strona podażowa - konsolidacja, racjonalizacja dróg przewozu, specjalizacja środków transportu

Rodzaje firm spedycji międzynarodowej firmy spedycyjne typu operatorskiego firmy spedycyjne związane głównie z jedną gałęzią transportu, z jednym miejscem działania i wykonujące określone tym czynności firmy spedycyjne typu konsultacyjno - doradczego

Rynek TSL w Polsce

Do roku 1990 Międzynarodowy trasnport samochodowy – PEKAES SA Krajowy transport samochodowy – PKS Międzynarodowy spedytor – C. Hartwig Krajowy spedytor - PSK

Przyczyny zmniejszania się popytu na usługi spedycyjne firm polskich na początku lat 90 tych Zmniejszenie produkcji i konsumpcji. Pojawienie się konkurencji liberalizacja rynku, Wymienialność walut Klienci będą wybierali te porty, z którymi mają stałe, regularne połączenia (słaba kondycja PŻM - mało przewozów, portów); Konkurencyjność firm polskich - słaby marketing; Gestia transportowa. w imporcie - zachodni kontrahent oferuje kredyt kupiecki; w eksporcie korzystniejsze jest Ex-work.    

Przyczyny trudności w ustaleniu wielkości rynku usług spedycyjnych wykonywanie spedycji obok innych rodzajów działalności faktyczne niezajmowanie się spedycją; spedycja własna, firm transportowych i innych; usługa firmy spedycyjnej, która faktycznie jest usługą przewozową; spedytor może być klientem innego spedytora; przewoźnik może być dla spedytora zarówno zleceniobiorcą jak i zleceniodawca (konsolidowanie przesyłek);  

Rynek usług spedycyjnych Struktura Firmy małe – kilka osób Średnie – do 50 osób Duże – do 100 Operatorzy – kilka tysięcy Schenker – 11200 Danzas – 10300 Kuhne und Nagel – 8000 Panalpina - 6000

Rynek usług spedycyjnych w Polsce - – dane – lata 90 -te 70 tys. Zarejestrowanych firm 300 – 500 firmy odgrywające znaczącą rolę w obrotach polskiego handlu zagranicznego Ok. 80 % ładunków przewożonych jest transportem drogowym.

Rynek usług spedycyjnych w Polsce – firmy spedycyjne Czysta spedycja – mniejszość Spedycyjno – transportowe (składowanie, przeładunek) Działalność – dodatkowa – agenci, pośrednicy handlowi, biura podróży

Cechy rynku spedycyjnego w Polsce rozdrobniony dominują firmy mające jeden środek transportu; brak kapitału do PSiL należą spedytorzy międzynarodowi mający siedzibę w portach; konkurencja cenowa; tylko kilka firm może być operatorami; niechęć do współdziałania i koncentracji Słaba organizacja świadczenia usług (brak oddziałów i przedstawicielstw w UE) Brak wiedzy, strategicznego myślenia, przygotowania do zmian podspedycja.

Problemy firm z branży TSL Popyt na usługi Wysoki poziom konkurencji Kursy walutowe Koszty funkcjonowania firm Polityka transportowa

Zachowania przedsiębiorstw Bierne oczekiwanie, walka cenowa Aktywna postawa – szukanie możliwości obniżki kosztów, wprowadzanie nowych usług, metody nowoczesnego zarządzania

Rozwój rynku usług spedycyjnych

Procesy mające wpływ na rozwój spedycji koncentracja, kooperacja, specjalizacja, stabilizacja ciągów ładunkowych, integracja, wzrost średniej wielkości jednostkowej partii towarów, wzrost obrotów ładunkami masowymi, wzrost znaczenia konteneryzacji, ujednolicanie i upraszczanie dokumentów, ułatwienia formalności i procedury realizacji międzynarodowej wymiany towarowej.

Tendencje na rynku usług tr - sped. łączenie się dużych podmiotów dotychczasowych konkurentów (BTL i Schenker); powstawanie korporacji międzynarodowych, w których trudno określić pochodzenie kapitału pozbywanie się „zbędnej działalności (outsourcing); tworzenie łańcuchów logistycznych, w których podmiotem zarządzania nie jest jedno przedsiębiorstwo ale cały łańcuch;

Tendencje na rynku usług tr - sped. powstawanie joint ventures o kapitale mieszanym oraz o pełnym kapitale zagranicznym (Spedpol, Schenker, Danzas, Kunhe und Nagel, Raben, DHL, UPS, TNT); rozszerzania działalności polskch przewoźników zarówno w układzie terytorialnym, jak też szerokości asortymentu świadczonych usług (Wtedy, gdy polskie przedsiębiorstwa tworzą spółki, przedstawicielstwa lub wiążą się z firmami zachodnimi - PSM Hartwig - częśc udziałów w C. Hartwig Gdańsk wykupił podmiot zzagraniczny, PeKaes Group); tworzenia operatorów przewozów multimodalnych, najczęściej w układzie szyna - droga (Operator Przewozów Kombinowanych - Polkombi, współpracujący z operatorami zagranicznymi);

Tendencje Od początku lat 90 -tych działalność spedycyjna i transportowa coraz bardziej się przenikają: zakup taboru przez firmy spedycyjne; Łączenie się firm wyodrębnienie działalności spedycyjnej w firmach transportowych. Specjalizacja kierunkowa i towarowa połączona z dywersyfikacją. Odchodzenie od spedycji krajowej na rzecz międzynarodowej Dalsza racjonalizacja, eliminowanie usługodawców nie potrafiących obsłużyć dużej masy towarowej

Wymogi rynku wymuszają konsolidację Integratorzy – FedEx, UPS, Spedytorzy Przewoźnicy i przedsiębiorstwa składowe

Duże firmy się konsolidują RABEN, SHENKER, VOS LOGISTICS, DHL, MASTERLINK

Zwyciężą ci, którzy dysponują odpowiednim potencjałem finansowym Euroad Deutsche Post Stolica

Firmy państwowe tracą rynek Pekaes Multi – spedytor C. Hartwig Katowice

Sytuacja firm tradycyjnej spedycji Duża konkurencja Wysoki stopień powiązania z sytuacją makroekonomiczną

Przyszły kształt rynku Firmy kurierskie Duże firmy spedycyjne świadczące usługi systemowe i logistyczne Średnie i małe firmy spedycyjne, niszowe Spedytorzy graniczni Agencje celne

Dynamika udziałów rynkowych 2001- 2002 JAS – FBG FM Logistic Raben Schenker Euroad Spedpol Servisco 48,6% 29,5% 24,4% 23,5% 21,0% 17,3% 10,8%

Rynek TSL - 2002 Analiza rynku

Wielkość przychodów ze sprzedaży podstawowej osiągniętej przez firmy TSL w latach 1997 – 2001 w mld zł

Trade Trans Sp. z o.o. spedycja kol, mas. Grupa Raben Logistyka sam. drob. DHLExpress* kurierskie Spedpol Sp. z o.o. Pekaes Multi-Spedytor Sp. z o.o. sam. mas. Pol-Miedź Trans Sp. z o.o. transport Kuehne und Nagel Sp. z o.o. C.Hartwig Gdynia S.A. morski inne/ładunki Schenker Sp. z o.o. sam. przes. celne Przedsiębiorstwo Transportu Kolejowego i Gospodarki Kamieniem Sp. z o.o.

JAS-FBG m spedycja sam. mas. FM Logistic k Logistyka sam. drob. JK Energy & Logistics Sp. z o.o.B transport kol, mas. Messenger Service Stolica SA kurierskie sam kur. Vos Logistics Polska Sp. z o.o. sam inne wysokoprzetw. Delta Trans sam. przes. celne M&M Militzer & Munch Polska Sp. z o.o. Wincanton Trans European Polska Sp. z o.o. Grupa Frans Maas Polska Equus Sp. z o.o.

Operatorzy logistyczni Kilkunastu znaczących operatorów logistycznych o zasięgu krajowym i międzynarodowym Kilkudziesięciu o zasięgu lokalnym

Operatorzy logistyczni Kapitał zagraniczny – największa dynamika sprzedaży Mieszany Większość – polski

Rynek TSL a integracja z UE

Odprawy celne przed integracją

Zagrożenia 18% dotychczasowego obrotu z zagranicą będzie podlegało standardowym odprawom celnym Administracja rządowa stoi na stanowisku, że jest to problem przedsiębiorstw UE uważa, że jest to problem wewnętrzny państw kandydujących

Badania – European Organization for Forwarding and Logistics CLECAT Po poszerzeniu Unii o 10 państw pracę straci 22 tys. Osób 2 tys. – UE 10 – 13 tys. W Polsce

Przeciwdziałanie CLECAT - Fundusze unijne- 30 mln PISiL – program reorientacji zawodowej agentów celnych i spedytorów Pomysły własne firm na „zagospodarowanie” swoich agentów celnych

Konkurencyjność polskich firm TSL Niższe stawki Niskie obroty w handlu zagranicznym Konkurencyjność firm z krajów sąsiednich (odprawy celne, VAT)

Odprawy celne po integracji z UE - porównanie Niska efektywność administracji Regulacje wspólnotowe są bardziej liberalne, administracja wspiera przedsiębiorców Podatek VAT – od razu gdy uiszczany jest dług celny (w Niemczech i Holandii w deklaracji podatkowej np. po miesiącu) Podatek akcyzowy – ustalany na poziomie Wspólnoty, ale są odstępstwa w poszczególnych krajach, z czego chętnie korzysta Polska W Polsce administracja pełni głównie rolę fiskalną. Jest dużo postępowań przeciwko importerom

Administracja w krajach EU W Polsce bardzo dokładna – weryfikacja W Niemczech tylko poprawność wypełniania zgłoszeń Litwa – bardzo duży liberalizm (np. zmiana dokumentów) Konkurencja między administracjami Kontrola postimportowa w EU rzadko, w Polsce bardzo dotkliwa (do 3 lat) Niektóre administracje starają się przyciągać swoim liberalizmem, czasami za bardzo Administracja ma prawo dokonać kontroli nawet do 3 lat, a ponieważ ma ją dużo pracy to potrafią wrócić do sprawy właśnie przed upływem 3 lat.

Przyczyny zmniejszania się popytu na usługi spedycyjne firm polskich Agencje celne Integracja z Unią Europejską – możliwość odpraw celnych w innych krajach (np. Niemcy, Litwa)   

Czynniki efektywności firm branży TSL Koszty eksploatacyjne Kursy walut Koszty dostosowania do regulacji UE Ceny

Po integracji Polski z UE ceny spadły o ok. 30 %

Efekty pozytywne czy negatywne? Zniesienie odpraw celnych Otwarcie rynków usług transportowych Lepsze wykorzystanie zasobów Większa podaż Większa konkurencyjność Niższe koszty Niższe stawki