Rola państwa w gospodarce
ODZIAŁYWANIE PAŃSTWA NA GOSPODARKE W miarę rozwoju gospodarki rynkowej zmieniła się rola i rosło znaczenie państwa w gospodarce. Koniec XX wieku charakteryzował się dużą integracją państwa w gospodarkę,nawet w państwach wysoko rozwiniętych,do których zaliczamy państwa Uni Europejskiej oraz Szwajcarię. Etyści głoszą że państwo powinno dbać o równomierny rozwój i sprawiedliwy podział dochodu narodowego, zaś jego interwencja w gospodarkę powinna polegać na Korygowaniu mechanizmu rynkowego PAŃSTWO GOSPODARKA +
Cele ekonomiczne i społeczne Rozwój gospodarczy - zwiększenie poziomu produkcji wyrobów i usług oraz i wydajności czynników podnoszących standard życia członków danego społeczeństwa. Pełne zatrudnienie - takie zorganizowanie procesów gospodarczych w sferze zatrudnienia,aby każdy kto chce i może pracować. miał zapewnione miejsce pracy Stabilność cen - nie zmieniające się ceny. oznaczające brak inflacji. Wolność gospodarcza - swobodny wybór sposobu. w jaki zarabiamy na życie oraz wybór sposobu. w jaki wydajemy pieniądze. realizując swoje indywidualne cele. Bezpieczeństwo socjalne - ponieważ w każdym społeczeństwie znajdują się ludzie. którzy z najróżniejszych przyczyn (choroba. upośledzenie. wiek) nie mogą realizować się według samodzielnie założonej strategii funkcjonowania jako niezależne gospodarstwo domowe. państwo ma obowiązek osobom. które nie są w stanie w pełni o siebie zadbać. zapewnić wsparcie socjalno-materialne. Równość szans - wszyscy obywatele powinni mieć zapewnione takie same szanse realizowania swoich ambicji. Zasada ta nie oznacza, że każdemu należy się tyle samo. lecz stwierdza. iż szanse wszystkich w momencie startu w życie zawodowe powinny być wyrównane. Realizacja tego celu oznaczać może na przykład: bezpłatne szkolnictwo podstawowe. zakaz dyskryminacji ze względu na różnice społeczne (płeć. pochodzenie. wyznanie).
Rola państwa w gospodarce polskiej W Polsce mamy do czynienia z powolnym, ale systematycznym ograniczaniem roli władz centralnych i przekazywaniem ich kompetencji władzom lokalnym (samorządom). Od roku 1998 wprowadzona jest w Polsce zasada. iż władza samorządowa funkcjonuje na poziomie gminy i samorządowych powiatów. Reforma samorządowa oraz reforma finansów publicznych dokonała podziału kompetencji.Dotyczących również ingerencji państwa na poszczególnych szczeblach. W efekcie mamy do czynienia ze stopniową decentralizują kompetencji ze szczebla centralnego do gmin. . Synteza 1.Decyzję o zakresie ingerencji państwa w gospodarkę podejmują po średnio obywatele podczas wyborów parlamentarnych. 2. Każde państwo posiada priorytet celów gospodarczych, do których zaliczamy: rozwój gospodarczy. pełne zatrudnienie. stabilność cen, bezpieczeństwo socjalne. wolność gospodarczą, równość szans. wydajność. 3.Interwencjonizm państwowy polega na aktywnym oddziaływaniu rządów poszczególnych państw na procesy gospodarcze oraz społeczne
Budżet Państwa Dla realizacji podstawowych zadań państwa na wszystkich płaszczyznach niezbędne jest dysponowanie finansami publicznymi. W systemie finansów publicznych centralne miejsce zajmuje budżet państwa. Jest on sporządzony na okres jednego roku i zatwierdzony przez najwyższy organ ustawodawczy w Polsce ustawę budżetową uchwala Sejm. Budżet państwa powinien być realizowany w oparciu o zasady umożliwiające władzy wykonawczej (czyli rządowi) prowadzenie polityki finansowej państwa. a władzy ustawodawczej (czyli sejmowi) oddziaływanie na jej zakres i formy oraz sprawowanie kontroli nad działalnością rządu. Do podstawowych zasad budżetowych należą:
1.zasada rocznego budżetowania - budżet opracowany jest na okres jednego roku. 2.zasada jedności i kompletności budżetu - jeden dokument obejmuje całokształt dochodów i wydatków. 3.zasada jawności – budżet powinien być podany do publicznej wiadomości aby przeciwdziałać ukrywaniu i wydatkowaniu przez rząd środków bufinansowych niezgodnie z ustawą budżetową 4.Zasada równowagi budżetowej – oznacza dążenie do tego aby dochody napływające do budżetu państwa były wystarczające do pokrycia wydatków we współczesnych gospodarkach zasada ta jest tzw.: zasadą bezpiecznego deficytu budżetowego
Klasyfikacja Dochodów Budżetowych Dochody BEZZWROTNE ZWROTNE Podatki Kredyty Akcyza Pożyczki Cło Weksle Czynsze Obligacje
Dochody Budżetowe Daniny Z majątku Inne Kredyty Pożyczki Weksle Wpływy Dochody . Kredyty Pożyczki Weksle Obligacje Daniny Podatek Akcyza Cło Z majątku Czynsze Dzierżawa Najem Dywidendy Inne Opłaty Ubezpieczenia Fundusze
Wydatki budżetu państwa Wydatki budżetu państwa odzwierciedlają kierunki i zakres realizacji ustawy budżetowej w danym roku. Zakresów dotyczy przede wszystkim tych obszarów działalności w gospodarce. w których zawodzą mechanizmy gospodarki rynkowej. Oznacza to. że obszary. w których występuje ograniczoność zasobów lub które mogą być Wykonywane Wyłącznie przez państwo (obronność. wymiar sprawiedliwości). będą obsługiwane z wydatków budżetu państwa. Państwo finansuje zaspokojenie określonych potrzeb publicznych w ramach funkcji. jakie zamierza pełnić wobec społeczeństwa. Do podstawowych funkcji zaliczamy:
Funkcje publiczne (administracja. obrona narodowa Funkcje publiczne (administracja. obrona narodowa. bezpieczeństwo wewnętrzne). Funkcje socjalne (opieka zdrowotna. socjalna). Funkcje gospodarcze (regulujące deficytowe działy gospodarki związane z alokacją zasobów).
Do zadań realizowanych przez państwo w sferze gospodarczej należy: >opracowanie podstaw prawnych, dotyczących reguł postępowania wszystkich uczestników procesów gospodarczych w państwie >pobór środków finansowych na zapewnienie realizacji i zaspokojenia potrzeb społecznych, finansowanych z budżetu państwa, >sterowanie procesami gospodarczymi mającymi na celu zaktywizowanie gospodarki, tak, by rozwijała się ona w pożądanym kierunku.
finansowego składają się następujące czynniki: Polityka gospodarcza rządu (czyli program wyposażony w odpowiednie grupy narzędzi, umożliwiając oddziaływanie na przebieg procesów gospodarczych) dysponuje rynkowymi i pozarynkowymi środkami oddziaływania na rozwój gospodarczy. Na rynkowe formy oddziaływania państwa, określane również mianem systemu ekonomiczno finansowego składają się następujące czynniki:
okołobudżetowym i. Np.systemem podatkowym), >pobór środków zapewniających dochody budżetu państwa (ustawa budżetowa wraz z ustawami tzw. okołobudżetowym i. Np.systemem podatkowym), >aktywna rola państwa w kreowaniu pieniądza i ochronie poziomu jego wartości (polityka pieniężno-kredytowa,ustalanie kursów walut,ustalanie systemu podatkowego. zagwarantowanie wymienialności walut), >realizacja właściwej polityki zatrudnienia i płac (Np.ustalenie wysokości minimalnego wynagrodzenia), >sterowanie działalnością wszystkich uczestników procesów gospodarczych dla zapewnienia rozwoju całej gospodarki(stosowanie preferencyjnych ulg i zwolnień).
K O N I E C