Maria Leokajtis wojewódzki koordynator programu ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI WZW typu A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Maria Leokajtis wojewódzki koordynator programu

ZWIĘKSZENIE POZIOMU OCHRONY PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU CEL GŁÓWNY: ZWIĘKSZENIE POZIOMU OCHRONY ZDROWIA KONSUMENTÓW POPRZEZ BEZPIECZNĄ PRODUKCJĘ I DYSTRYBUCJĘ ŻYWNOŚCI

PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU CELE SZCZEGÓŁOWE: Podniesienie poziomu wiedzy pracowników na temat zagrożeń jakie mogą wynikać w trakcie produkcji i dystrybucji żywności. Kształtowanie prawidłowych postaw i zachowań zdrowotnych pracowników w zakresie stwarzania optymalnych warunków sanitarnych w procesie produkcji i dystrybucji żywności, Wzbudzanie i podtrzymywanie motywacji pracowników objętych programem w kształtowaniu odpowiedzialności za własne zdrowie, Promowanie w środowisku lokalnym zakładów podnoszących bezpieczeństwo produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności.

woj. warmińsko-mazurskiego. PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU ADRESACI PROGRAMU: pracownicy wytypowanych zakładów produkujących i wprowadzających żywność do obrotu w 19 powiatach woj. warmińsko-mazurskiego.

KOORDYNATORZY PROGRAMU: POZIOM KRAJOWY – GŁÓWNY INSPEKTORAT SANITARNY, POZIOM WOJEWÓDZKI – WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W OLSZTYNIE, POZIOM POWIATOWY – 1 GRANICZNA I 19 POWIATOWYCH STACJI SANITARNO – EPIDEMIOLOGICZNYCH Z TERENU WOJ. WARMIŃSKO – MAZURSKIEGO, POZIOM LOKALNY – PRZEDSTAWICIELE WYTYPOWANYCH ZAKŁADÓW PRACY.

DLACZEGO PROGRAM PROFILAKTYKI WZW typu A ? WZW TYPU A WYSTĘPUJE NA CAŁYM ŚWIECIE ROCZNIE NOTUJE SIĘ 1,2 - 1,4 mln PRZYPADKÓW POLSKA do 1978 r. endemiczność wysoka – do 58 000 zachorowań rocznie Do 1997 endemiczność pośrednia – epidemie wyrównawcze Po 1997 endemiczność niska – nieliczne zachorowania o ciężkim przebiegu

DLACZEGO PROGRAM PROFILAKTYKI WZW typu A ? ROK POLSKA WOJ. WARMIŃSKO-MAZURSKIE Liczba zachorowań Współczynnik zapadalności na 100 tys. 2000 262 0,7 4 0,3 2001 738 1,9 8 0,5 2002 338 0,9 2003 105 0,4 11 0,8

DLACZEGO PROGRAM PROFILAKTYKI WZW typu A ? NA ZAKAŻENIE HAV JEST WRAŻLIWE: 93% populacji w wieku 1-15 lat, 70% populacji powyżej 25 roku życia. W związku z tym zawleczenie zachorowania może mieć przebieg epidemiczny.

Jest wydalany do środowiska zewnętrznego na 2-3 DLACZEGO PROGRAM JEST SKIEROWANY DO ZAKŁADÓW PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU? Droga zakażenia: fekalno-oralna (w krótkim okresie wiremii 7 do 10 dni można zakazić się również parenteralnie) Jest wydalany do środowiska zewnętrznego na 2-3 tygodnie przed i 1 tydzień po wystąpieniu objawów klinicznych

DLACZEGO PROGRAM JEST SKIEROWANY DO ZAKŁADÓW PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU Wrażliwość wirusa: Wrażliwy na: gotowanie, autoklawowanie, promieniowanie UV, Oporny na: kwas octowy, fosforowy, związki fenolu, alkohole, chloroform, 20% eter W temperaturze od -20 st.C do +4 st.C zachowuje stabilność przez kilka lat. W procesie pasteryzacji mleka w tem. 60 – 63 st.C ulega inaktywacji dopiero po 10 godz.

Według wybranych standardów ustawodawstwa krajowego i wspólnotowego: DLACZEGO PROGRAM KIEROWANY JEST DO PRACODAWCÓW ZAKŁADÓW PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU ? Według wybranych standardów ustawodawstwa krajowego i wspólnotowego: ZA SZKODĘ WYRZĄDZONĄ PRZEZ ARTYKUŁY NARUSZAJĄCE WARUNKI JAKOŚCI ZDROWOTNEJ NA PODSTAWIE KODEKSU CYWILNEGO ODPOWIADA PRZEDSIĘBIORCA PRODUKUJĄCY TE ARTYKUŁY.

DLACZEGO PROGRAM KIEROWANY JEST DO PRACODAWCÓW ZAKŁADÓW PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU ? Wydalanie wirusa na 2-3 tygodnie przed wystąpieniem objawów klinicznych daje możliwość wprowadzenia go do produkowanej lub wprowadzanej do obrotu żywności zanim pracownik zgłosi kierującemu zakładem swoje zachorowanie. Choć zakażenie wzw typu A nie daje jako powikłania marskości i/lub raka pierwotnego wątroby, to zakażenie objawowe kończy się 6-cio do12 miesięcznym zwolnieniem lekarskim i w przebiegu objawowego zakażenia obserwuje się w 5-20% nawroty choroby.

ZAPOBIEGANIE I ZAWALCZANIE WZW typu A W OBRĘBIE ZAKŁADU PRACY PROWADZENIE WEWNĘTRZNEJ KONTROLI W ZAKRESIE: przestrzegania zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), przestrzegania zasad dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), prawidłowości działań związanych z wdrażaniem zasad systemu HACCP

ZAPOBIEGANIE I ZAWALCZANIE WZW typu A NIESWOITE DZIAŁANIA OGÓLNOHIGIENICZNE: zaopatrzenie w dobrą pod względem sanitarnym wodę i żywność, usuwanie nieczystości płynnych i stałych w sposób nie budzący obaw zakażenia ludzi i środowiska, przestrzeganie zasad higieny osobistej: mycie rąk po wyjściu z ubikacji i przed przyrządzaniem posiłków, przygotowanie posiłków z zachowaniem zasad higieny (właściwa obróbka termiczna potraw, przeprowadzanie zabiegów mycia i dezynfekcji miejsc i sprzętu mogących stanowić źródło zakażenia)

ZAPOBIEGANIE I ZAWALCZANIE WZW typu A UODPORNIENIE CZYNNE: szczepienie przeciwko wzw typu A W POLSCE ZAREJESTROWANE SĄ: 3 równocenne szczepionki monowalentne: - HAVRIX, VAQTA, AVAXIM – 2 dawki szczepionki podane w odstępie 6 - 12 miesięcy, szczepionka skojarzona p/ko wzw typu A i B - TWINRIX – szczepienie 3 dawkowe. SZCZEPIENIE P/KO WZW TYPU A JEST SZCZEPIENIEM ZALECANYM PRZEZ GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO

KOMU ZALECA SIĘ SZCZEPIENIA PRZECIWKO wzw typu A lub wzw typu A i B Osobom przebywającym w takich skupiskach jak: przedszkola, szkoły, oddziały szpitalne, domy opieki, internaty, więzienia, koszary, Pracującym przy produkcji, dystrybucji żywności i przygotowującym posiłki, Osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej endemiczności na wzw typu A, Osobom z najbliższego otoczenia chorego na wzw A, Osobom z przewlekłym procesem chorobowym wątroby zwłaszcza w wyniku zakażenia HBV i HCV,

KOMU ZALECA SIĘ SZCZEPIENIA PRZECIWKO wzw typu A lub wzw typu A i B Pracownikom służby zdrowia, Pracownikom służb miejskich (zatrudnionym przy usuwaniu nieczystości płynnych i stałych), Mieszkańcom terenów przed spodziewanym wybuchem epidemii wzw typu A (zachorowania sporadyczne, awaria systemu wodnokanalizacyjnego), Mieszkańcom terenów, gdzie epidemia znajduje się w początkowej fazie rozwoju,

I etap IX – XII 2004 r. – wdrażanie programu PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU CZAS TRWANIA PROGRAMU: I etap IX – XII 2004 r. – wdrażanie programu

LICZBA OBIEKTÓW OBJĘTA PROGRAMEM – 879 w tym: ciastkarni - 116 PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU LICZBA OBIEKTÓW OBJĘTA PROGRAMEM – 879 w tym: ciastkarni - 116 przetwórni owocowo-warzywnych - 22 wytwórni napojów bezalkoholowych - 13 zakładów garmażeryjnych - 6 wytwórni makaronów - 8 wytwórni wyrobów cukierniczych - 11 zakładów żywienia zbiorowego (50%) - 350

zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego - 353 w tym: PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego - 353 w tym: bloków żywienia w szpitalach 36 kuchni mlecznych 23 stołówek w żłobkach i domach małego dziecka 10 stołówek szkolnych (50%) 150 stołówek w przedszkolach (50%) 116 stołówek w domach dziecka i młodzieży 18

CO ZROBILIŚMY W ZAKRESIE INFORMOWANIA O PROGRAMIE: Konferencję dla mediów woj. warmińsko- mazurskiego o programie, Konferencję, naradę dla powiatowych mediów

CO ZROBILIŚMY W ZAKRESIE EDUKACJI DO PROGRAMU ? szkolenie dla wojewódzkich koordynatorów programu pionu PZiOZ oraz HŻ,ŻiPU zorganizowane przez GIS, szkolenie dla powiatowych koordynatorów programu pionu PZiOZ oraz HŻ,ŻiPU zorganizowane przez WSSE, przedstawienie założeń programu na naradzie we Fromborku dla PPIS/PGIS.

JAKIE ZADANIA ZOSTAŁY DO WYKONANIA ? artykuły do prasy, wywiady dla radia i TV lokalnej ze szczególnym nasileniem w czasie trwania ŻÓŁTEGO TYGODNIA, szkolenie dla przedstawicieli wytypowanych zakładów z terenu 19 powiatów (realizatorzy PZiOZ i HŻ,ŻiPU) szkolenie pracowników wytypowanych zakładów, przez przeszkolonego pracownika zakładu przy wsparciu pracowników PSSE/GSSE pionu PZiOZ i HŻ,ŻiPU.

WSPÓŁREALIZATORZY PROGRAMU: Partner programu firma GLACO SMISH KLINE PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU WSPÓŁREALIZATORZY PROGRAMU: Partner programu firma GLACO SMISH KLINE w zakresie przygotowania i dostarczenia materiałów informacyjnych do realizacji programu, Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej Oddział Terenowy w Olsztynie w zakresie popularyzacji zasad realizacji programu w środowisku lokalnym, Lokalne media w zakresie nagłaśniania informacji o zapobieganiu WZW typu A.

Dziękuję za uwagę