POWIAT GDAŃSKI W OCZACH MŁODYCH

HERB MIASTA

LICZBA MIESZKAŃCÓW(2004): INFORMACJE OGÓLNE: WOJEWÓDZTWO Pomorskie POWIAT Gdański GMINA *rodzaj Pruszcz Gd. miejski PRAWA MIEJSKIE 1941 BURMISTRZ Janusz Wróbel POWIERZCHNIA 16,47km2 POŁOŻENIE 54'16 N 18'38 E LICZBA MIESZKAŃCÓW(2004): *liczba ludności *gęstość *23 529 *1428,6 os/km2

POŁOŻENIE Gmina Pruszcz Gdański należy do województwa pomorskiego, oddalona jest o 10 km od Miasta Gdańska. Powierzchnia Gminy wynosi 14,270 ha, w jej skład wchodzą 33 wsie, które zamieszkuje ponad 15 tys. mieszkańców. Gmina Pruszcz Gdański położona jest na obszarze dwóch krain geograficznych. Część wschodnia to Lewobrzeżne Żuławy Wiślane zwane również „Gdańską Holandią”. Część zachodnia Gminy to Pojezierze Kaszubskie.

MAPA GMINY

WARUNKI GMINY Walory naturalne i lokalizacja Gminy sprzyjają rozwojowi turystyki agroturystyki. Gospodarstwa i hotele stanowią bazę wypadową do Gdańska, Malborka i okolicznych miejscowości. Bliskie sąsiedztwo aglomeracji trójmiejskiej sprawia, że niektóre miejscowości rozwijają się jako „satelity” Trójmiasta. Powstają w nich nowoczesne osiedla mieszkaniowe. Kilkanaście obiektów zabytkowych z terenu Gminy Pruszcz Gdański objętych jest prawną ochroną; jest to m.in.: kościół Podwyższenia Krzyża Św. w Pruszczu-Gd, dzwonnica mennonicka z 1792 roku w Wiślinie, kościół św. Mikołaja z 1409 r. w Łęgowie, będący jednym z najcenniejszych zabytków kultury sakralnej powiatu gdańskiego.

BUDYNEK GMINY

HISTORIA MIASTA Pierwsza wzmianka o Pruszczu odbyła się w 1367roku. Wówczas - wieś położona nad zbudowanym przez Krzyżaków kanałem, dostarczającym Gdańskowi wody pitnej i napełniającym jego fosy (obecnie: nowa Radunia). Kazimierz IV Jagiellończyk przyznał wieś Gdańskowi w 1454 roku, we władaniu Gdańska do 1793 roku. Następnie w zaborze pruskim. Po uzyskaniu 1852roku połączenia kolejowego z Gdańskiem początki przemysłu- założenie cukrowni. W latach 1920-1939 wchodził w skład Wolnego Miasta Gdańska, następnie wcielony do III Rzeszy, w okresie okupacji w Pruszczu Gdańskim mieścił się podobóz kobiecy Praust obozu.

DAWNY PRUSZCZ-GD. 15 ZESPÓŁ OŚRODKA ZDROWIA- APTEKA POGOTOWIE RATUNKOWE DAWNIEJ PREZYDIUM POWIATOWEJ RADY NARODOWEJ

UL.CHOPINA DAWNA PLEBANIA WEJŚCIE UL. WOJSKA POLSKIEGO

BUDYNKI PRZY UL.GRUNWALDZKIEJ

CO WRTO ZOBACZYĆ W NASZEJ GMINIE URZĄD MIASTA W PRUSZCZU-GD PARK PRZY UL.MICKIEWICZA KOŚCIOŁY W NASZEJ GMINIE ELEKTROWNIE WODNE W NASZEJ GMINIE MOSiR W PRUSZCZU-GD MDK (MIEJSKI DOM KULTURY) W PRUSZCZU-GD.- ROZRYWKĄ GMINY MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA

URZĄD MIASTA

PARK MICKIEWICZA

KOŚCIOŁY W NASZEJ GMINIE PARAFIA PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚW. W PRUSZCZU GDAŃSKIM PARAFIA PW. ŚW. MIKOŁAJA W ŁĘGOWIE PARAFIA PW. ŚW.FAUSTYNY KOWLSKIEJ W ROTMANCE PARAFIA PW. ŚW. JACKA W STRASZYNIE PARAFIA PW. NIEPOKALANEGO SERCA MARYI W WIŚLINIE

KOŚCIÓŁ PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚW.

INFORMACJE Nad kanałem Raduni, otoczony starodrzewem znajduje się najcenniejszy i najlepiej zachowany zabytek Pruszcza kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Wzniesiony w XV w. trójnawowy obiekt z gwiaździstym sklepieniem, kryje bogate, rzeźbione z drewna i polichromowane wyposażenie, m.in. renesansową ambonę z 1578 r., galerię i barokowy prospekt organowy. Cennym zabytkiem pochodzącym z kościoła jest XIV-wieczny antwerpski ołtarz, znajdujący się obecnie w Muzeum Narodowym w Warszawie. Od kilku lat trwają starania o powrót ołtarza do pruszczańskiego kościoła.

INFORMACJE C.D Na osi głównego wejścia do kościoła znajduje się brama cmentarna - wzniesiona w 1648 r. - murowana z kamiennym detalem, kryta dwuspadowym daszkiem pokrytym dachówką. Po północnej stronie kościoła usytuowana jest neogotycka kostnica z drugiej połowy XIX w. Naprzeciwko kościoła warto zobaczyć budynek dawnej plebani wzniesionej w 1755 r., przed którą stoją dwa granitowe słupki w typie gdańskich przedproży z datą 1651 r.

WIDOK NA KOŚCIÓŁ OD WEWNĄTRZ

OŁTARZ POCHODZI Z XIV W. ZABRANY DO MUZEUM NARODOWEGO W WARSZAWIE OŁTARZ ANTWERPSKI OŁTARZ POCHODZI Z XIV W. ZABRANY DO MUZEUM NARODOWEGO W WARSZAWIE

ZABYTKOWE ORGANY

AMBONA W PRAWEJ NAWIE KOŚCIOŁA

WEJŚCIE DO AMBONY

KOŚCIÓŁ W ŁĘGOWIE Cystersi, którzy byli właścicielami wsi Łęgowo od 1302r., zbudowali pod koniec XIV w. kościółek w Łęgowie (wedle innego źródła powstał on na początku XV w.). Uległ on zniszczeniu. Na jego miejscu Cystersi zbudowali większy kościół. Pierwsza wzmianka o istnieniu parafii w Łęgowie pochodzi z roku 1436. Obecna postać kościoła pochodzi z 1748r. i jest dziełem przeora z Oliwy, Iwo Rowedera, który był też proboszczem w Łęgowie. Wnętrzu kościoła nadał on charakter barokowy. W 1862r. została dobudowana drewniana dzwonnica. W roku 1958 został poświęcony Nowy Dom parafialny (stara plebania popadła w ruinę). Wszystkie rzeźby, malowidła i złotnictwo pochodzą z czasów Iwo Rowedera (z połowy XVIIIw.).

KOŚCIÓŁ ŚW. MIKOŁAJA W ŁĘGOWIE

ZDJĘCIA C.D AMBONA OŁTARZ

KOŚCIÓŁ W ROTMANCE Parafia powstała 27 czerwca 1996 r. Od 30 czerwca do sierpnia tego roku niedzielne Msze św. odprawiane były pod gołym niebem na ulicy Piłsudskiego na Rotmance. Zaczęto protestować odnośnie lokalizacji kościoła. Efektem protestu było przeniesienie się do garażu na ulicy Topolowej 7, gdzie urządzono kaplicę, w której Msze Święte odprawiano przez 3 kolejne lata, do roku 1999. Znaleziono nowe miejsce pod budowę kościoła. W dniu 5 października 1999r. miało miejsce poświęcenie kaplicy przy ul. Św. Faustyny 10. 16 lipca 2002r. rozpoczęto budowę kościoła, która wciąż trwa.

KOŚCIÓŁ PW. ŚW. F.KOWALSKIEJ

KAPLICA

Kościół w Straszynie Straszyn to niewielka miejscowość położona w dolinie Raduni, około 10 km na południowy-zachód od Gdańska. Pierwsze wzmianki sięgają XIV wieku. Pod koniec XIX wieku istniało w Straszynie 20 domów, szkoła, dwa młyny. W roku 1982 ówczesny Biskup Gdański Lech Kaczmarek erygował w Straszynie parafię, której kościół został konsekrowany pięć lat później. Autorem projektu kościoła jest wybitny architekt profesor Szczepan Baum. Bryła kościoła, jego strzelista biała wieża doskonale wtapiają się w krajobraz: okoliczne pagórki, ciemną zieleń sosen i błękit nieba. Parafia św. Jacka należy do Dekanatu Pruszcz Gdański w Archidiecezji Gdańskiej. Obecnie Parafia liczy ponad 3000 wiernych terytorialnie obejmuje swoim zasięgiem następujące miejscowości: Straszyn, Borkowo, Goszyn i Arciszewo. Obok kościoła na pobliskim wzgórzu znajduje się cmentarz parafialny. Na terenie Parafii funkcjonuje Dom rekolekcyjny Archidiecezji Gdańskiej, a także przedszkole.

KOŚCIÓŁ PW. ŚW. JACKA

KOŚCIÓŁ W WIŚLINIE Po 1945 roku Rokitnica należała do parafii św. Wojciecha, a pozostałe miejscowości do parafii Matki Bożej Nieustającej pomocy. Nabożeństwa odprawiano w Wiślinie, w 100-letniej świetlicy wiejskiej zaadoptowanej na kaplicę. W 1970 roku ks. bp Lech Kaczmarek erygował parafię pod wezwaniem Niepokalanego Serca Maryi. Pierwszym proboszczem był ks. Stanisław Knapik. Drugim był ks. Wiesław Rośniak, następnie ks. Witold Strykowski, a od 1988 roku proboszczem jest ks. Rajmund Lamentowicz. W roku 1988 rozpoczęto zasypywać stare koryto rzeki Motławy, przygotowując teren pod budowę kościoła parafialnego. W 1994 rozpoczęto budowę kościoła parafialnego. Kościół w stanie surowym powstał w roku 2000. Obecnie (2004) nadal trwają w nim prace wykończeniowe.

PARAFIA PW.NIEPOKALANEGO SERCA MARYI

WNĘTRZE KOŚCIOŁA

WALORY NATURALNE RADUNII Dzieje wykorzystania energii wodnej na Raduni sięgają XIV wieku, kiedy to Krzyżacy zbudowali rozpoczynający się w Pruszczu Gdańskim kanał o długości 13km, który wodami rzeki Raduni napędzał koła gdańskich młynów. Następnie na wszystkich pomorskich rzekach powstawało wiele siłowni napędzających tartaki, wytwórnie papieru i młyny.

CECHY RADUNII Radunia charakteryzuje się szczególnie dobrymi warunkami hydroenergetycznymi. Rzeka o charakterze górskim, jako jedyna w Polsce jest niemal w stu procentach wykorzystana energetycznie. Jej zalety bardzo szybko, bo już w 1910,dostrzegły władze powiatów gdańskiego oraz kartuskiego uruchamiając poniżej przepięknego kilkudziesięciometrowego kanionu - Jaru Raduni, elektrownie wodne w Straszynie i Rutkach.

ELEKTROWNIE Pierwsza elektrownia wodna na Raduni powstała w Straszynie w 1910 roku. Początkowo głównym zadaniem inwestycji finansowanej przez powiat Gdańsk Wyżyny było zapobieganie wiosennym wylewom. Pracowały tam dwa hydrozespoły z turbinami Francisa. Rosnące potrzeby energetyczne spowodowały dobudowanie trzeciego turbozespołu z pionową turbiną śmigłową (ponadto modernizację podyktowały plany kaskadyzacji Raduni). Te podstawowe urządzenia działają w Straszynie do dzisiaj. Zmieniła się jednak funkcja zbiornika (zwanego Goszyńskim lub Straszyńskim). W latach 70. był miejscem rekreacji i wypoczynku, ale po powstaniu ujęcia wody pitnej dla Gdańska w 1983 r. stanowi strefę ochronną.

ELEKTROWNIE C.D Razem z generatorem zespół prądotwórczy pracował do lat 50., kiedy go zdemontowano. Silnik poszedł na złom, a generator z wirującym stojanem trafił do elektrowni Struga (obecnie Słupskie Elektrownie Wodne Sp. z o.o.). Rutki to zbiornikowa siłownia przepływowa, więc może funkcjonować bez powiązania z innymi obiektami na rzece.

ELEKTOWNIA STRASZYN 2 tyg. po Straszynie pracę na Raduni rozpoczęła elektrownia Rutki. Inwestorem był powiat kartuski toteż siłownia pracowała na potrzeby okolicznych mieszkańców. W latach 20. obiekt włączono do linii 60 kV Gródek – Wybrzeże i strumień elektronów popędził do nowobudowanej Gdyni. W 1927 r. powstała hala z 6-cylindrowym dieslem o mocy 500 KM.

E L K T R O W N I A

ELEKTROWNIA PRUSZCZ

MDK-ROZRYWKĄ GMINY Miejski Dom Kultury organizuje spektakle, koncerty, wystawy, odczyty,pokazy itp. prowadzi naukę języków obcych, impresariat artystyczny, ogniska artystyczne, wypożyczalnię sprzętu technicznego, świadczy usługi z zakresu kultury, realizuje imprezy zlecone, oraz organizuje imprezy rozrywkowe i turystyczne, jak również świadczy usługi gastronomiczne. W MDK działa obecnie m. in. koło młodych dziennikarzy, koło plastyczne, koło brydżowe, koło wędkarskie, sekcja muzyczna i wokalno-taneczna. W Domu Kultury można uczyć się j. angielskiego, panie maja możliwość uczestniczenia w zajęciach gimnastycznych, a starsi mogą wspólnie spędzać czas w Klubie Seniora.

BUDYNEK MDK

HISTORIA BIBLIOTEKI 17 kwietnia 1946 r. został ogłoszony Dekret o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi. Na mocy tego Dekretu do sieci bibliotek powszechnych dołączyła w październiku 1946 r. biblioteka w Pruszczu Gdańskim. Na początku jej księgozbiór był bardzo mały liczył zaledwie 1.460 woluminów, a czytelników było 354. Każdy z czytelników, zapisujących się do ówczesnej biblioteki zobowiązany był podarować jako "wpisowe", jedną książkę, by powiększyć stan księgozbioru. Biblioteka kilkakrotnie zmieniała swoją siedzibę, a od sierpnia roku 1962 mieści się w zabytkowym budynku przy ulicy Wojska Polskiego 34. Na mocy Porozumienia zawartego w dniu 30.10.2003 r. pomiędzy Powiatem Gdańskim, a Gminą Miasta Pruszcz Gdański powierzono Miejskiej Bibliotece Publicznej zadania biblioteki powiatowej.

CO DZIEJE SIĘ W BIBLIOTECE? Ciekawą formą działalności biblioteki są biesiady literackie, których bohaterami są wybitne osobistości literatury, sztuki, nauki. Bibliotekę odwiedzili już m.in. Sat-Okh, Krzysztof Zanussi, Jerzy Pilch, Hanna Krall, Robert Makłowicz, Ryszard Kapuściński, Katarzyna Grochola, Zbigniew Lew-Starowicz, Bogusław Wołoszański, Ludwik Stomma, Marcin Wolski, Janusz Wiśniewski, Beata Tyszkiewicz, Wanda Chotomska, Bogusław Kaczyński, Marek Kamiński, Roman Warszewski, Gabriela Danielewicz, Jerzy Samp. Oprócz tego biblioteka proponuje inne formy spędzania wolnego czasu np. zajęcia dla dzieci w ramach "Akcji Lato", Akcji Zima", imprezy z okazji Dnia Dziecka, "Mikołajki". Dużą popularnością cieszą się przeprowadzane przez bibliotekę lekcje biblioteczne, warsztaty, konkursy, wykłady, wystawy.

MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA BUDYNEK BIBLIOTEKI BYŁ KIEDYŚ PLEBANIĄ KOŚCIOŁA PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚW.

KONIEC!!!

DZIĘKUJEMY ZA OBEJRZENIE PREZENTACJI:D

PREZENTACJE WYKONAŁY: ANNA KOZIORZĘBSKA MARTYNA SZORDYKOWSKA