Magdalena Nawrocka Kierownik Wydziału Kontroli Ewa Molenda Kierownik Wydziału Nadzoru Łódź, 15.03.2012 Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Łodzi

Nieuczciwe praktyki stosowane przez producentów żywności stwierdzane podczas kontroli w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych

JAKOŚĆ HANDLOWA ARTKUŁU ROLNO-SPOŻYWCZEGO cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nie objęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi

BEZPIECZEŃSTWO EKONOMICZNE KONSUMENTA JAKOŚĆ HANDLOWA ARTKUŁU ROLNO-SPOŻYWCZEGO BEZPIECZEŃSTWO EKONOMICZNE KONSUMENTA

ZADANIA INSPEKCJI JAKOŚCI HANDLOWEJ ARTYKUŁÓW ROLNO-SPOŻYWCZYCH 1. Kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w produkcji i obrocie, w tym wywożonych za granicę 2. Kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych spoza państw członkowskich Unii Europejskiej oraz spoza państw członkowskich EFTA, w tym kontrola graniczna tych artykułów. 3. Dokonywanie oceny i wydawanie świadectw w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

Postępowanie kontrolne Kontrola obejmuje co najmniej jedną z następujących czynności: 1) sprawdzenie dokumentów umożliwiających identyfikację artykułu rolno-spożywczego, atestów jakościowych, wyników badań laboratoryjnych oraz innych dokumentów świadczących o jego jakości handlowej, 2) sprawdzenie opakowania, oznakowania, prezentacji artykułu rolno-spożywczego oraz warunków jego przechowywania i transportu,

Postępowanie kontrolne c.d. 3) oględziny artykułu rolno-spożywczego, 4) pobranie próbek i wykonanie badań laboratoryjnych, 5) ustalenie klasy jakości artykułu rolno-spożywczego, 6) sprawdzanie sposobu produkcji artykułu rolno-spożywczego lub prawidłowości przebiegu procesu technologicznego, o ile wynika to z odrębnych przepisów.

Postępowanie kontrolne c.d. Badania laboratoryjne związane z kontrolą jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych próbek pobranych w ramach kontroli urzędowej wykonywane są w laboratoriach: 1) Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych 2) Inspekcji Handlowej.

Sankcje karne – rynek krajowy W przypadku stwierdzenia artykułów rolno-spożywczych o niewłaściwej jakości handlowej wojewódzki inspektor, w drodze decyzji, może: 1) zakazać wprowadzania do obrotu artykułu rolno-spożywczego niespełniającego wymagań jakości handlowej lub wymagań w zakresie transportu lub składowania; 2) nakazać poddanie artykułu rolno-spożywczego określonym zabiegom; 3) zakazać składowania artykułu rolno-spożywczego w nieodpowiednich warunkach albo jego transportowania środkami transportu nienadającymi się do tego celu; 4) przeklasyfikować artykuł rolno-spożywczy do niższej klasy, jeżeli artykuł ten nie spełnia wymagań jakościowych dla danej klasy jakości handlowej; 5) nakazać zniszczenie artykułu rolno-spożywczego, o którym mowa w pkt 1, na koszt jego posiadacza.

Sankcje karne – rynek krajowy Sankcje finansowe: 1) kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł; 2) kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze zafałszowane, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1 000 zł;

Obecność na rynku produktów zafałszowanych lub niespełniających wymagań jakościowych istotnie narusza interesy konsumentów i podważa zaufanie do uczciwych producentów, którzy oferują do sprzedaży wyroby smaczne i jednocześnie spełniające wszelkie regulacje prawne.

Nieuczciwe praktyki stosowane przez producentów Stosowanie terminu „EKO” lub „BIO” w oznakowaniu produktu konwencjonalnego sugerujące ekologiczne metody produkcji

Nieuczciwe praktyki stosowane przez producentów – napoje bezalkoholowe określenia sugerujące domowe metody produkcji napoju oraz związek z tradycją, np.: nazwa: „... Kompot Domowy” oraz informacje: „... Kompot domowy to powrót do najlepszej tradycji. Z polskich ogrodowych owoców – właśnie taki jak przyrządzała go babcia. (...) Kompot domowy – słodki smak tradycji”, na opakowaniach napojów, do produkcji których użyto m.in.: syrop glukozowo - fruktozowy, puree truskawkowe, zagęszczony sok jabłkowy i aromat, a także dodawano substancje dodatkowe, takie jak: regulator kwasowości, barwnik, przeciwutleniacz, substancję konserwującą, stosowanie nazwy, sugerującej inny niż w rzeczywistości rodzaj artykułu, tj. woda niegazowana, np. podano „woda delikatnie gazowana z aromatem jabłkowym” zamiast „napój gazowany o smaku jabłkowym”

Nieuczciwe praktyki stosowane przez producentów – wyroby winiarskie Umieszczanie w oznakowaniu wyrobów winiarskich rysunku kiści winogron oraz napisów w języku obcym, np. „Rosso”, „Originale Aperitivo Black Currant Semi Dolce Prodotto Tradizionale Di Casa”, co sugerowało, iż wyrób jest winem gronowym pochodzącym z importu. Stosowanie nazw sugerujących inny niż rzeczywisty rodzaj artykułu, bądź skład napoju, np. „Mocny malinowy” „Vinko”, „Winko” „Miodowo Lipowa …” z rysunkiem plastra miodu. Umieszczanie dodatkowych informacji, które nie znajdowały potwierdzenia w dokumentacji produktu, np.: „śródziemnomorski charakter”, sugerującej związek wyrobu z regionem śródziemnomorskim.

Nieuczciwe praktyki stosowane przez producentów - ryby podawanie dwóch wykluczających się wzajemnie nazwy metod produkcji, np. „połów na morzu” i „produkt akwakultury”, informowanie konsumenta o „nie konserwowaniu chemicznie konserwy rybnej” co jest niezgodne z obwiązującymi przepisami, które nie dopuszczają dodatku substancji konserwujących do konserw rybnych, wprowadzanie do obrotu ryby pod niewłaściwą nazwą handlową, np. limanda jako sola wydłużenie terminu przydatności do spożycia.

Nieuczciwe praktyki stosowane przez producentów - wędliny brak w oznakowaniu informacji o wszystkich zastosowanych surowcach, np. alergenach (soi, laktozie, orzechach czy selerze), mięsie wieprzowym, aromatach, soli, przyprawach czy substancjach konserwujących oraz wzmacniających smak. brak informacji o rodzaju wyrobu (np. określenia kiełbasa wieprzowa) brak informacji o procesie technologicznym (np. wędzenie) i sposobie obróbki termicznej (np. parzenie) zastosowanych w procesie produkcji. wydłużenie terminu przydatności do spożycia.

Nieuczciwe praktyki stosowane przez producentów – przetwory mleczne - umieszczanie na opakowaniu twarożku lub serka wizerunku np. papryki, szczypiorku, bazylii, których nie użyto podczas produkcji wyrobu, - nieprecyzyjne określenie czasu występowania barwnika (β- karotenu) w składzie masła - zamieszczenie na etykiecie i kontretykiecie rozbieżnych informacji dotyczących zawartości tłuszczu w produkcie. - stosowanie zabronionych określeń, jak np. „bez dodatku tłuszczów roślinnych”, „Bezpieczeństwo zdrowotne HACCP Gwarancja Jakości” - podawanie rozbieżnych z deklaracją warunków przechowywania, - wydłużenie terminu przydatności do spożycia.

Nieuczciwe praktyki stosowane przez producentów – wyroby piekarskie - brak podania procentowej zawartości składnika podkreślonego w nazwie (np. mąki żytniej w chlebie żytnim), - nie wyszczególnienie pełnego składu pieczywa (brak wszystkich zastosowanych składników w tym substancji dozwolonych) - brak określenia rodzaju pieczywa - brak określenia partii produkcyjnej

Podjęcie działalności gospodarczej w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania i obrotu artykułami rolno-spożywczymi podlega zgłoszeniu wojewódzkiemu inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę zgłaszającego Powyższy przepis nie dotyczy: 1) rolników, w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, w zakresie prowadzonej działalności rolniczej oraz podmiotów wyrabiających wino gronowe lub moszcz gronowy z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 2) podjęcia działalności gospodarczej w zakresie obrotu detalicznego artykułami rolno-spożywczymi.

Dziękuję za uwagę