DEMORALIZACJA MŁODZIEŻY- ROLA PORADNI PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ

Zachowania pożądane i niepożądane W życiu codziennym spotykamy się z czynami, zakłócającymi ład społeczny oraz takimi, które są niezwykle pożądane w społeczeństwie. Reakcje na nie bywają różne i w dużej mierze uzależnione od stopnia zgodności z obowiązującymi normami, zasadami społecznymi.

Pojęcia określające negatywne funkcjonowanie społeczne nieletnich nieprzystosowanie społeczne; niedostosowanie społeczne; wykolejenie; demoralizacja.

Niedostosowanie społeczne niezdolność jednostki do pełnienia właściwych dla wieku ról zgodnie z oczekiwaniami i ogólnie przyjętymi normami; nieprzyswojenie przez jednostkę społecznie akceptowanych sposobów realizacji własnych potrzeb; dezadaptacyjny charakter relacji człowieka ze środowiskiem.

Nieprzystosowanie społeczne brak równowagi między jednostką a środowiskiem, spowodowany tym, że środowisko nie zaspokaja potrzeb jednostki. Nieprzystosowanie nie powstaje nagle, nie jest wywołane jednostkowym, nawet silnym zdarzeniom, ale jest procesem długotrwałym, narastającym powoli. Proces ten polega na zwiększającej się dysproporcji pomiędzy wymaganiami społecznymi a wywiązywaniem się z nich przez osobę.

Niedostosowanie społeczne zaburzenie sfery emocjonalno- motywacyjnej oraz rozwój charakteru i osobowości, co powoduje często zakłócenie stosunków społecznych między dziećmi a otoczeniem.

Demoralizacja to proces odchodzenia od obowiązujących wartości moralnych, przejawiających się w przestępczości, korupcji, wykolejeniu jednostek, stan upadku moralności, zepsucia, rozluźnienie dyscypliny, karności (Słownik języka polskiego). jest wynikiem i jednocześnie przejawem niedostosowania społecznego.

Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich wymienia następujące formy demoralizacji: naruszenie zasad współżycia społecznego (szkodzenie innym); popełnienie czynu zabronionego; systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego (wagary); używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia (alkohol, papierosy, środki odurzające lub psychotropowe, grzyby i rośliny halucynogenne, kleje itp.); uprawianie nierządu; włóczęgostwo (ucieczki z domu); udział w grupach przestępczych.

Determinanty niedostosowania społecznego W rozwoju psychicznym dziecka o jego przystosowaniu bądź nieprzystosowaniu decyduje wiele czynników wzajemnie ze sobą powiązanych. Przyczyny niedostosowania są różnorodne i złożone, tak jak objawy, postawy i formy zachowania, motywacja postępowania niezgodnego z zasadami moralnymi czy obyczajami.

Zagrożenia, które mogą doprowadzić do demoralizacji zagrożenia indywidualne, związane z biopsychiczną strukturą jednostki (lęk, agresja, zaburzenia okresu adolescencji); zagrożenia społeczne, wynikające z dysfunkcjonalności systemu organizacji życia zbiorowego, politycznego, gospodarczego i kulturowego (przestępczość, nadużywanie władzy, niewłaściwy system edukacji); zagrożenia istnienia gatunku ludzkiego, mające charakter uniwersalny.

Determinanty niedostosowania społecznego kryzys w rodzinie (rozluźnienie więzi, niewydolność wychowawcza, niekorzystne wzorce osobowe, alkoholizm, narkomania, przemoc); niepowodzenia szkolne (brak zainteresowań, nuda, brak motywacji); zagrożenia wynikające z alkoholizmu, narkomanii, przynależność do grup nieformalnych.

Rodzina zakłócenia w procesie socjalizacji spowodowane zmianami społecznymi, politycznymi czy gospodarczymi; struktura rodziny; status społeczno- ekonomiczny; postawy wychowawcze (lekceważenie potrzeb dzieci, niekonsekwencja, niewłaściwe metody wychowawcze, odrzucenie, zaniedbanie); uczenie się poprzez naśladownictwo (modelowanie agresji: mężczyzna bijący kobietę uczy syna agresji wobec kobiet); stosowanie przemocy służy rozwiązywaniu konfliktów, co w konsekwencji powoduje dysfunkcję rodziny i zniekształca obraz całego społeczeństwa; surowe karanie (bicie za oceny) wywołuje frustrację (niechęć do nauki, słabe wyniki, błędne koło);

Rodzina Dzieci przejawiają różne formy agresji, a przeświadczone o niesprawiedliwości i przepełnione gniewem, szukają akceptacji, zrozumienia poza domem (trafiają na podobnych sobie i tworzą grupy nieformalne). Z roli ofiary stają się sprawcami przemocy. Dzieci doświadczające przemocy w rodzinie, zaniedbania, braku akceptacji, odrzucenia często uciekają z domów. Często symboliczną formą ucieczki staje się prostytucja, alkohol, narkotyki, próby samobójcze, samookaleczenia.

Szkoła miejsce spotkań dzieci i młodzieży z różnych środowisk; ujawniają się wszystkie problemy, które są manifestowane poprzez trudności wychowawcze, często poprzedzają one czyny karalne.

Trudności wychowawcze trudności z utrzymaniem dyscypliny (nieposłuszeństwo, niewykonywanie poleceń, łamanie zakazów wychowawcy); kłopoty wynikające z niedostosowania się do regulaminu szkoły oraz nieprzestrzegania przepisów prawa, norm postępowania; trudności dotyczące kształtujących się stosunków koleżeńskich (agresja, bójki, samosądy, terroryzowanie słabszych); trudności wychowawcze związane ze sferą seksualną (kontakty seksualne, upowszechnianie treści pornograficznych); trudności wychowawcze związane ze stosunkiem dzieci do własności cudzej, jak i swojej (kradzieże, niszczenie mienia).

Rówieśnicy wzrost roli rówieśników, gdy słabnie wsparcie ze strony domu; źródło akceptacji; identyfikacja z osobami o podobnych problemach; poszukiwanie lepszej pozycji w grupie poprzez udział w przestępstwach.

W ostatnich latach wzrosła liczba przestępczości związanej z demoralizacją młodzieży. Obniżenie granicy wieku nieletnich sprawców jest niebezpiecznym zjawiskiem społecznym, które wymaga wszechstronnych oddziaływań różnych instytucji, np. skonstruowania skutecznego programu profilaktyki społecznej.

Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna udziela dzieciom, młodzieży pomocy psychologiczno- pedagogicznej, w tym pomocy logopedycznej, pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, a także udziela rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno- pedagogicznej związanej z wychowaniem i kształceniem dzieci i młodzieży.

Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna Zadania Poradni Zakres pomocy Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna diagnozowanie pomoc rodzicom i nauczycielom w diagnozowaniu i rozwijaniu możliwości oraz mocnych stron uczniów terapia terapia zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych pomoc uczniom wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży, efektywności uczenia się, nabywania i rozwijania umiejętności negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i problemów oraz innych umiejętności z zakresu komunikacji społecznej

Zadania Poradni profilaktyka profilaktyka uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży, udzielanie pomocy psychologiczno- pedagogicznej dzieciom i młodzieży z grup ryzyka edukacja prozdrowotna i promocja zdrowia prowadzenie edukacji prozdrowotnej wśród uczniów, rodziców i nauczycieli doradztwo zawodowe pomoc uczniom w dokonywaniu wyboru kierunku kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej

Zadania Poradni wspieranie nauczycieli wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji szkoły wspieranie rodziców wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji rodziny inne wspieranie szkoły w działaniach mediacyjnych i interwencyjnych

Pomoc psychologiczno- pedagogiczna ma charakter bezpośredni i może być udzielana w formie diagnozy, terapii indywidualna i grupowa), konsultacji, psychoedukacji, doradztwa, mediacji i interwencji w środowisku ucznia, działalności profilaktycznej lub działalności informacyjnej; pomoc pośrednia PP- P poprzez wydawanie opinii i orzeczeń

Poradnia opiniuje w sprawach: dostosowanie wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom; pozostawienia ucznia klasy I- III szkoły podstawowej na drugi rok w tej samej klasie; wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły podstawowej oraz odroczenia rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego; objęcia ucznia nauką w klasie terapeutycznej; zwolnienia ucznia z wadą słuchu lub głęboką dysleksją rozwojową z nauki drugiego języka obcego; udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki; przyjęcia ucznia do gimnazjum do oddziału przysposabiającego do pracy; przyjęcie do klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej, zasadniczej szkoły zawodowej, liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, a także klasy pierwszej szkoły średniej na podbudowie programowej szkoły zawodowej, szkoły policealnej i szkoły pomaturalnej, kandydata z problemami zdrowotnymi, ograniczającymi możliwości wyboru kierunku kształcenia ze względu na stan zdrowia ; przystąpienia ucznia lub absolwenta z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się odpowiednio do sprawdzianu przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej, egzaminu przeprowadzonego w ostatnim roku nauki w gimnazjum, egzaminu maturalnego lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, w warunkach i formie dostosowanych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych ucznia lub absolwenta; Innych określonych w odrębnych przepisach prawa

Zespoły orzekające powołane przy PP- P mogą wydawać: Zespół Orzekający PPP Orzeczenie o potrzebie specjalnego kształcenia Indywidualnego nauczania Indywidualnego przygotowania przedszkolnego zajęć rewalidacyjno – wychowawczych Opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego Dla uczniów niedostosowanych społecznie: Niedostosowanych społecznie Zagrożonych niedostosowaniem Zagrożonych uzależnieniem Zaburzeniami zachowania Dla uczniów niepełnosprawnych: Niedowidzących i niewidomych Niedosłyszących i niesłyszących Z upośledzeniem umysłowym Autyzmem Niepełnosprawnością ruchową Sprzężonymi niepełnosprawnościami

Zaburzenia zachowania powtarzające się i utrwalone wzorce zachowania dyssocjalnego, agresywnego lub buntowniczego; w skrajnej formie takie zachowanie powoduje poważne przekroczenie oczekiwań, norm społecznych dla danego wieku; częste wdawanie się w bójki, tyranizowanie innych; okrucieństwo wobec zwierząt i ludzi; poważne niszczenie własności; podpalenia; kradzieże; powtarzające się kłamstwa; wagarowanie ze szkoły; ucieczki z domu; nadmiernie częste i gwałtowne napady złości; zachowanie buntownicze i prowokacyjne, poważne nieposłuszeństwo czas trwania- 6 miesięcy lub więcej

Zaburzenia zachowania ograniczone do środowiska rodzinnego zachowania dyssocjalne, agresywne, (a nie tylko zachowania buntownicze, opozycyjne i niszczycielskie), które są całkowicie lub prawie całkowicie ograniczone do domu i/albo do interakcji z członkami rodziny lub domownikami; celowe zachowanie destrukcyjne (łamanie zabawek, darcie ubrań, niszczenie mebli, celowe podpalenia); relacje poza środowiskiem domowym są w normie

Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii Placówka przeznaczona dla młodzieży (13- 18 lat) w normie intelektualnej, u której występują następujące problemy: trudności wychowawcze; zaburzenia zachowania; konieczność izolacji od środowiska rodzinnego i rówieśniczego; trudności w nauce; fobie i lęki szkolne; zaburzenia w porozumiewaniu się z otoczeniem; niezrealizowanie obowiązku szkolnego (wagarowanie); mała odporność i podatność na niekorzystne wpływy otoczenia; konieczność zapobiegania uzależnieniom; nieradzenie sobie w sytuacjach trudnych.

Schemat współpracy

Brak współpracy

Zakres działań (zadania)Poradni diagnoza; terapia (indywidualna, grupowa); socjoterapia; psychoedukacja; profilaktyka interwencja; doradztwo zawodowe

Oferta Poradni „Problemy okresu dorastania” przeciwdziałanie problemom okresu dorastania, szybkie dostrzeganie i reagowanie w sytuacjach skłonności do podejmowania prób samobójczych przez młodzież. Trening Zastępowania Agresji (TZA) Program jest skierowany zarówno do dzieci nieśmiałych, reagujących w sytuacjach społecznych w sposób niedojrzały, jak również do tych, których zachowania budzą poważne zastrzeżenia. Celem jest nauczenie dzieci tych umiejętności społecznych, w zakresie których mają braki lub niedociągnięcia oraz wyeliminowanie zachowań agresywnych, jako sposobu rozwiązywania konfliktów. „Stres ma wielkie oczy” zapoznanie uczniów ze skutecznymi technikami redukcji napięcia, relaksacją i właściwą organizacją pracy uczniów.

Oferta Poradni Jak sobie radzić z prowokacyjnymi zachowaniami uczniów- Metoda Konstruktywnej Konfrontacji: - przedstawienie jednego ze sposobów bezpiecznego reagowania na prowokacyjne zachowania uczniów w sytuacjach klasowych, zwanego Metodą Konstruktywnej Konfrontacji, bazującego na komunikacie „Ja”; -analiza typowych sposobów reagowania na „trudne” zachowania uczniów; -kreowanie pozytywnego klimatu społecznego i budowania wspierającego środowiska w szkole. Mediacja rówieśnicza - celem jest przekazanie uczniom, wyznaczonym przez pedagogów szkolnych (lub klasom) podstawowej wiedzy z zakresu technik, procesu i etapów prowadzenia mediacji, a także przetrenowanie w symulacjach umiejętności mediacyjnych. Część zajęć stanowi trening interpersonalny (umiejętności mówienia o sobie, poznania siebie, komunikacja).

Oferta Poradni Zajęcia socjoterapeutyczne Socjoterapię zaliczamy do procesów psychokorekcyjnch, leczniczych, ukierunkowanych na eliminowanie lub zmniejszenie poziomu zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży. Jest więc formą pomocy adresowaną do młodych ludzi w okresie dorastania, borykających się z problemami osobistymi i trudnościami życiowymi (nadpobudliwością, agresją, zahamowaniem, niską samooceną, nieśmiałością). Terapia psychologiczna – rodzinna Na terapię zostaje zakwalifikowana rodzina z dzieckiem/ dziećmi, u których stwierdza się problemy emocjonalne, wychowawcze lub psychiczne, po wcześniejszej diagnozie i w razie konieczności konsultacji lekarskiej.

Oferta Poradni „Komputer w życiu dziecka” przedstawienie negatywnych skutków wynikających z nadmiernego korzystania z technologii informacyjnej, modelowanie zachowań uczniów a agresja w grach komputerowych, uświadomienie zagrożeń tkwiących w przypadkowych kontaktach w sieci (wirtualni znajomi). „Szklany ekran” - wskazanie negatywnego wpływu środków masowego przekazu na kształtowanie się funkcji poznawczych, - zachęcenie rodziców do aktywnej formy spędzania czasu wolnego z dziećmi, - zwrócenie uwagi na budowanie relacji rodzic- dziecko. Grupa wsparcia dla rodziców dzieci biorących udział w grupowej socjoterapii; „Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci” - przeciwdziałanie niepowodzeniom dydaktyczno-wychowawczym oraz zaburzeniom natury emocjonalnej wynikającym z nadpobudliwości psychoruchowej

Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Krośnie Odrzańskim www. bip- poradniakrosnoo.pl