Czynniki kulturowe oraz ich znaczenie dla współpracy szkolnictwa wyższego z pracodawcami Dr hab. Piotr Górski, prof. AGH Katedra Zarządzania Kadrami i Prawa Gospodarczego Wydział Zarządzania AGH
Relacje szkolnictwo wyższe – rynek pracy Zmiany w edukacji na poziomie wyższym w Polsce w okresie transformacji społeczno – gospodarczej - upowszechnienie edukacji na poziomie wyższym - wskaźniki scholaryzacji netto zwiększyły się w latach 1990 – 2008 z poziomu 9,8% do 48,% - zmiana profilów kształcenia, wzrost udziału studentów kształcących się na kierunkach związanych z gospodarką (zarządzanie, ekonomia) - wzrost kształcenia na kierunkach nie wymagających dużych nakładów, co związane było z rozwojem edukacji na poziomie wyższym przy dużym udziale środków pozabudżetowych
Relacje szkolnictwo wyższe – rynek pracy Wyzwanie wobec szkolnictwa wyższego zakresie kształcenia - Tworzenie kapitału wiedzy dobrze przygotowanych kadr uczestniczących w procesie budowania GOW – beneficjentem jest społeczeństwo - Przygotowanie kadr o kwalifikacjach i kompetencjach odpowiadających oczekiwaniom pracodawców - beneficjentem są organizacje - Przygotowanie oferty edukacyjnej dającej możliwość rozwoju i budowania własnej kariery zawodowej przez studentów/absolwentów - beneficjentem są jednostki
Relacje szkolnictwo wyższe – rynek pracy W sprostaniu tym wyzwaniom pomocne są badania dotyczące relacji szkolnictwo wyższe – rynek pracy Dotychczasowe badania dotyczyły - Porównania ilości kształconych studentów na poszczególnych kierunkach studiów do potrzeb rynku pracy - Kompetencji posiadanych przez absolwentów oraz oczekiwań pracodawców pod adresem kompetencji posiadanych przez pracowników (badania prowadzone w SGH pod kierownictwem B. Minkiewicz) - Losów absolwentów (badania SGH oraz (badania prowadzone wśród absolwentów zarządzania Politechniki Wrocławskiej i AE we Wrocławiu pod kierownictwem T. Stalewskiego)
Badania profesjonalizacji i profesjonalizmu w zarządzaniu Jak rozumiem profesjonalizację? „Profesjonalizację rozumiem jako proces instytucjonalizacji pewnych czynności, kształtowania się ról zawodowych wraz ze strukturami organizacyjnymi. Profesjonalizacja związana jest zatem ze zmianami, jakie zachodziły w społecznym podziale pracy i towarzyszącej tym zmianom przemianie struktury społecznej. W procesach profesjonalizacji ważnym elementem jest wiedza usystematyzowana teoretycznie, przekazywana i objaśniana w procesie nauczania, który odbywał się w instytucjach edukacyjnych - uniwersytetach. W nich to dokonywał się proces socjalizacji adeptów, przygotowania ich do pełnienia ról społecznych. Socjalizacja ta powiązana była z procesami reprodukcji tej warstwy społecznej, w której istotną rolę pełnił właśnie uniwersytet” (P. Górski, Profesjonalizacja zarządzania a edukacja menedżerska).
Badania profesjonalizacji i profesjonalizmu w zarządzaniu Dlaczego profesjonalizm? - Korelatem tej kategorii jest realizacja roli zawodowej - Profesjonalizm odnosi się do wzorów ról zawodowych powstałych w określonych warunkach społecznych i kulturowych. - Profesjonalizm jako element kulturowego wzoru roli zawodowej pełni funkcje w socjalizacji adeptów przygotowujących się do wykonywania danego zawodu. - Staje się ważnym elementem integrującym przedstawicieli danej kategorii zawodowych. - Taki wzór zwiera nie tylko kompetencje zawodowe oparte o wiedzę i umiejętności, ale także wartości etyczne, odwołanie do cenionych wartości społecznych, co pozwala na budowanie wizerunku danej profesji w społeczeństwie i kształtowanie norm regulujących zachowania przedstawicieli danego zawodu.
Aktorzy kształtowania procesu profesjonalizacji i profesjonalizmu w zarządzaniu Wyższe uczelnie (oferta dydaktyczna, biura karier) Instytucje szkoleniowe i doradcze Środowiska zawodowe (czasopisma branżowe) Organizacje zatrudniające specjalistów (programy staży zawodowych, praktyk, szkoleń)
Badania profesjonalizacji i profesjonalizmu w zarządzaniu Badanie profesjonalizmu w kontekście procesów socjalizacji umożliwia badania wpływu trzech najważniejszych aktorów : - instytucji edukacyjnych na poziomie wyższym, - organizacji zatrudniających, w których realizowana jest rola zawodowa - stowarzyszeń zawodowych (czasopism branżowych).
Badania wyobrażeń dotyczących profesjonalizmu zarządzania Dlaczego wyobrażenia społeczne? to konstrukty kulturowe pozwalające na interpretację rzeczywistości społecznej. Zdaniem Bronisława Baczki „wyobrażenia społeczne” przedstawiają życie społeczne, jego aktorów, instancje i autorytety, mity polityczne, wizerunki „liderów. (…) Wyznaczają one podział ról i pozycji społecznych, wyrażają i narzucają pewne wspólne wierzenia, w szczególności ustalając wzorce ról, stosunek do przeszłości i przyszłości” (Wyobrażenia społeczne: Szkice o nadziei i pamięci zbiorowej, PWN, Warszawa, s.40).
Badania wyobrażeń dotyczących profesjonalizmu zarządzania Oznacza to, iż w badaniach na plan pierwszy wysuwają się procesy komunikowania, tworzenia takich wyobrażeń oraz ich wpływu (również poprzez procesy komunikowania na realizację ról zawodowych)
Badania wyobrażeń dotyczących profesjonalizmu zarządzania Baza źródłowa Uczelnie dokumenty (programy studiów, informatory wywiady z wykładowcami wywiady i analizy wypowiedzi studentów Pracodawcy dokumenty (wymagania stawiane pracownikom zatrudnianym na określonych stanowiskach) wywiady z osobami odpowiedzialnymi za politykę kadrową wywiady z osobami pracującymi na stanowiskach menedżerów i specjalistów Stowarzyszenia zawodowe wywiady z osobami cenionymi w środowisku analiza publikacji, rekonstrukcja wzorów osobowych
Badania wyobrażeń dotyczących profesjonalizmu zarządzania w turystyce Profesjonalizm zarządzania – wzór medialny motywacje pracy w branży turystycznej (traktowanie podróżowania jako życiowej pasji) doświadczenie – praca w branży na różnych stanowiskach, najczęściej pilot wycieczek, w różnych przedsiębiorstwach, „bogate doświadczenia zawodowe”. co decyduje o sukcesie? (konsekwencja działania, upór i pracowitość, dobór współpracowników). wiedza (osoby reprezentowały bardzo różne kierunki studiów) samodzielne zdobywanie wiedzy, wiedza pomocna w rozwiązywaniu problemów, marketing. cechy charakteru menedżera, właściciele przedsiębiorstwa turystycznego: pracowitość, uczciwość, sumienność. orientacja zawodowa – całkowite oddanie pracy, wyraźna wizja celu, do którego zmierza.
Badania wyobrażeń dotyczących profesjonalizmu zarządzania w turystyce Profesjonalizm zarządzania- studenci wartościowany pozytywnie, przeciwstawiany improwizacji orientowanie podejmowanych działań na klienta, na zaspokojenie jego potrzeb „zadowolony klient to kapitał firmy i najlepsza jej wizytówka” wiedza z marketingu i zarządzania, rozwijana, uzupełniana głównie poprzez własną aktywność. doświadczenie umiejętność podejmowania decyzji, efektywność w realizacji celów przedsiębiorstwa cechy charakteru menedżera specjalisty (uczciwość, pracowitość, odpowiedzialność, rzetelność, ambicję i komunikatywność) postawa pracownicza (osobiste zaangażowanie w realizację celów przedsiębiorstwa, otwartość na nowe doświadczenia i innowacyjność)
Badania wyobrażeń dotyczących profesjonalizmu zarządzania w turystyce Wnioski: wyobrażenia studentów - wpływ kształcenia (argumentacja, używane kategorie) wzór medialny – tradycyjny wzorzec sukcesu self made man + orientacja marketingowa punkty wspólne - świadomość rynkowych wymagań wobec przedsiębiorstw turystycznych, specyfika branży usługowej, orientacja na klienta różnice studenci: szerszy zakres wiedzy, oczekiwania dotyczące warunków rozwoju zawodowego, kompetencje menedżerskie posiadane przez przełożonych/właścicieli menedżerowie/ właściciele: doświadczenie w branży turystycznej, traktowanie działalności zawodowej jako realizacja pasji podróżowania
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ