innowacja pedagogiczna o charakterze programowym dla dzieci w wieku przedszkolnym na temat: „z wartościami nam po drodze” Miejsce wdrażania: Przedszkole Miejskie Nr 112 w Łodzi Przedszkole Miejskie Nr 151 w Łodzi Autorki: mgr Sylwia Małyska PM Nr 112 mgr Joanna Świątek PM Nr 151 Konsultacja metodyczna: mgr Beata Wosińska -doradca metodyczny ŁCDNiKP

Wychowanie to uczenie określonych wartości i norm, akceptowanych w ich środowisku, przyzwyczajanie do pewnych zachowań odbieranych jako pozytywne. Nasze zainteresowanie tym tematem wyniknęło z tego, że „wartości to bardzo szczególny aspekt naszego życia i nie wystarczy wiedzieć co jest dobre, a co nie. Trzeba to jeszcze głęboko odczuwać i wykazywać się wolą życia według wartości”. D.Tillman, D. Hsu „Wchodzenie w świat” Innowacyjny w swoim podejściu materiał edukacyjny, który opracowałyśmy, zawiera propozycje aktywności dzieci w formie zabaw i ćwiczeń, które skupiają się na dziecku, jednocześnie angażują nauczycieli w drodze do kształtowania wartości u dzieci. Aby wyrazić swoje uczucia, emocje i poglądy dzieci zajmują się refleksją, wizualizacją i artystyczną ekspresją; pogłębiają swoje poznawcze umiejętności i emocjonalne możliwości, analizując symulowane sytuacje i proponując ich rozwiązania. Przy okazji proponowanej aktywności dziecka nauczyciele mają możliwość tworzenia w klasie przedszkolnej atmosfery opartej na wartościach, w której wszystkie dzieci czują się szanowane, doceniane, rozumiane, kochane i bezpieczne-swoisty klimat wartość, który będzie umożliwiał dzieciom doświadczanie wartości jako czegoś własnego i stosowanie ich w interakcjach z rówieśnikami i innymi osobami. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń wybrałyśmy wartości, które uznałyśmy za kluczowe w kształtowaniu systemu wartości u dzieci w wieku przedszkolnym. Do każdej wartości ustaliłyśmy kanon umiejętności wraz z propozycjami ćwiczeń i zabaw, które dzieci powinny opanować. Stopień trudności poszczególnych zagadnień dopasowałyśmy do wiedzy, możliwości i umiejętności dzieci. W każdej grupie wiekowej omawiamy tę samą wartość, różne są jednak tematy do rozważań, zgodnie z zasadą stopniowania trudności. Opracowana innowacja pedagogiczna o charakterze programowym jest wdrażana od 01 września 2008 r., do 30 czerwca 2011 r., we wszystkich grupach wiekowych w Przedszkolu Miejskim Nr 112 i Przedszkolu Miejskim Nr 151.

z zadań, które wyznaczają kierunki pracy nauczyciela określiłyśmy cele ogólne innowacji: Zapoznawanie dzieci z wartościami uniwersalnymi: spokój, szacunek, współpraca, sprawiedliwość, tolerancja, Kształtowanie umiejętności wyrażania wartości poprzez różnorodne formy ekspresji. Rozwijanie umiejętności kształtowania pozytywnego obrazu samego siebie. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów na drodze społecznego porozumienia. Kształtowanie postaw opartych na klimacie wartości. Rozwijanie umiejętności oceny zachowań innych oraz zachowań bohaterów literackich. Kształtowanie umiejętności dokonywania wyborów.

PIRAMIDA WARTOŚCI S P O K Ó J S Z A C U N E K W S P Ó Ł P R A C A S P R A W I E D L I W O Ś Ć 4 - 5 l a t k i T O L E R A N C J A 3 - 4 5 - 6

SPOKÓJ

szacunek

współpraca

sprawiedliwość

tolerancja

Współpraca z rodzicami „Nauczenie dziecka wartości jest najważniejszym zadaniem wychowawczym dla rodziców i nauczycieli. Dzieci dorastają w trzech kręgach, które mają wpływ na jego wychowanie i na to jakim będzie człowiekiem w dorosłym życiu. Najważniejszym jest Dom rodzinny, kolejnym – najbliższe otoczenie (sąsiedztwo, przedszkole, szkoła), a ostatnim – społeczeństwo i jego kultura.” Poprzez współpracę z rodzicami w realizowaniu celów innowacji zapewniamy, by wartości nabywane przez dzieci w przedszkolu były spójne z wartościami domu rodzinnego.

Ewaluacja Cel ewaluacji: efekty wdrażanej innowacji podlegały fragmentarycznemu badaniu w pierwszym roku wdrażania innowacji. Natomiast ewaluacja sumatywna jest prowadzona w sposób kompletny od grupy dzieci 3–letnich. Podmiot ewaluacji: dzieci, rodzice, nauczyciele. Przedmiot ewaluacji: osiąganie przez dzieci sukcesów w zakresie budowania systemu wartości; w oparciu o stworzone narzędzia. W pierwszym roku ewaluacji podlegała wartość SPOKÓJ, w drugim roku SPOKÓJ, SZACUNEK, WSPÓŁPRACA; w trzecim roku SPOKÓJ, SZACUNEK, WSPÓŁPRACA, SPRAWIEDLIWOŚĆ, TOLERANCJA.

Częstotliwość przeprowadzania badań ewaluacyjnych: badania są prowadzone dwa razy w roku (w okresie: wrzesień- październik; maj – czerwiec), w zakresie efektów uzyskanych w bezpośredniej pracy z dziećmi. Natomiast rodzice i nauczyciele poddawani są oddziaływaniom ewaluacyjnym na koniec każdego roku szkolnego . Metody wykorzystane do ewaluacji innowacji: obserwacja, analiza wytworów prac dzieci, ankietowanie. Narzędzia, w oparciu o które była prowadzona ewaluacja: karta ewaluacyjna (osiągnięcia dzieci), kwestionariusz ankiety (opinie i spostrzeżenia rodziców), kwestionariusz ankiety (opinie, spostrzeżenia i uwagi nauczycieli).   

EWALUACJA FRAGMENTARYCZNA PO DRUGIM ROKU WDRAŻANIA INNOWACJI ( w grupie dzieci objętych dwuletnim oddziaływaniem innowacyjnym) „ Z WARTOŚCIAMI NAM PO DRODZE” W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 151 W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 112

Spokój to bycie wewnętrznie spokojnym. Rok szkolny 2008/09 Rok szkolny 2009/10 liczba % - wycisza się po sygnale nauczyciela 23 15 92 60 24 17 96 68 - koncentruje się na określonej aktywności 19 18 76 72 25 100 - ukazuje spokój w formie plastycznej, muzycznej i ruchowej 20 80 21 84 - dobiera dla siebie właściwą formę relaksu - wypowiada się na temat spokoju X 22 88 - inscenizuje interakcje w duchu spokoju Spokój panuje wtedy, gdy dzieci się nie kłócą - postępuje zgodnie z ustalonymi zasadami 16 14 64 56 - korzysta z „ Kącika Spokoju”, gdy tego potrzebuje 13 52 - określa cechy charakterystyczne spokojnego człowieka 12 48 - sprawia przyjemność innym w wybrany sposób - wyraża słowami co mu się podoba oraz to co mu się nie podoba w zachowaniu innych Spokój to dojrzałe wyrażanie złości - wyraża negatywne emocje, nie sprawiając innym przykrości 9 36 - wyraża negatywne emocje zgodnie z ustalonymi zasadami Spokój pomaga mi skoncentrować się na celu - koncentruje się w celu wykonania zadania - zachowuje spokój w trakcie wykonywania wspólnych zadań, w celu osiągnięcia sukcesu Spokój to umiejętność rozwiązywania konfliktów - rozwiązuje konflikty na drodze społecznego porozumienia

1.Szacunek to świadomość, że jestem kimś wartościowym i niepowtarzalnym – szanuję samego siebie Rok szkolny 2008/09 Rok szkolny 2009/10 liczba % - opisuje co mu się podoba w sobie 7 28 9 14 36 56 - wymienia i opisuje swoje zalety X 5 20 - szanuje swoje rzeczy 24 96 - wymienia i przestrzega zasad tzw. Zdrowego stylu życia 2. Szacunek to miłe traktowanie innych - używa zwrotów grzecznościowych 25 100 - podejmuje zabawę z rówieśnikami 23 92 - dba o zabawki w klasie 22 88 21 84 - opisuje pozytywne zachowania wobec innych 10 40 - stosuje formy grzecznościowe na co dzień 19 76 - podaje przykłady okazywania szacunku ludziom 3. Szacunek to słuchanie innych - słucha tego co mówią inni - odzywa się z szacunkiem do innych podczas rozmów i zabaw 4. Szacunek to troska o uczucia i dobro drugiej osoby - dba o swoją klasę - szanuje rzeczy innych - pomaga innym, gdy zauważy, że potrzebują pomocy 5. Szacunek to dbałość o środowisko naturalne i wszystkie żyjące stworzenia - podaje przykłady okazywania szacunku roślinom i zwierzętom

Współpraca to dzielenie się obowiązkami Rok szkolny 2008/09 Rok szkolny 2009/10 liczba % - bierze aktywny udział w pracach na rzecz grupy X 15 19 60 76 - wywiązuje się z powierzonych obowiązków 22 88 - pracuje na rzecz grupy podejmując działania z własnej inicjatywy Współpraca to łączenie wysiłków prowadzących do wspólnego wyznaczonego celu - okazuje radość ze wspólnie podejmowanych działań - okazuje radość z sukcesu odniesionego przez cały zespół

Stwierdzono następujące zmiany w zachowaniu dzieci w wyniku podjętych działań innowacyjnych: ukazywanie potrzeb innych okazywanie emocji wzajemna pomoc samodzielne rozwiązywanie konfliktów na drodze społecznego porozumienia mniej agresji i konfliktów umiejętność wyciszenia i opanowania emocji stosowanie się do norm i zasad wyciszanie się po sygnale nauczyciela umiejętność zgodnej zabawy dbałość o rzeczy własne i cudze okazywanie szacunku innym cierpliwe oczekiwanie na swoją kolej większa więź w grupie – akceptacja innych umiejętność skupienia się na wykonywanej czynności umiejętność dobierania dla siebie właściwej formy relaksu

PAMIĘTAJ, ŻE WSZYSTKO, CO UCZYNISZ W ŻYCIU, ZOSTAWI JAKIŚ ŚLAD PAMIĘTAJ, ŻE WSZYSTKO, CO UCZYNISZ W ŻYCIU, ZOSTAWI JAKIŚ ŚLAD. DLATEGO MIEJ ŚWIADOMOŚĆ TEGO, CO ROBISZ. — PAULO COELHO BYĆ JAK PŁYNĄCA RZEKA