Bezrobocie w Polsce a emigracja , analiza problemu i perspektywy jego przezwyciężenia
Początek problemu bezrobocia w Polsce
Polska droga do gospodarki rynkowej
Transformacja ustrojowa 1989 Zastąpienie centralnie planowanej gospodarki przez system sił rynkowych Stworzenie ustawowych ram dla prywatnej działalności gospodarczej Zastąpienie gwarancji pracy przez państwo przez grę popytu i podaży na rynku pracy Prywatyzacja przedsiębiorstw Restrukturyzacja gospodarki W konsekwencji: początek bezrobocia w Polsce
Nowa struktura gospodarek centralnej Europy i średniej UE
Prywatny sektor w Polsce po 1989 roku
Rozwój sektora prywatnego i stopa zatrudnienia
Nowy rynek pracy Jego kluczowe znaczenie Zatrudnienie na podstawie posiadanych umiejętności zamiast odgórnych gwarancji pracy Znaczenie mobilności siły roboczej, elastyczności stawek płacy i cen, dostępu do informacji Pracownik zmienia kilkakrotnie zawód w ciągu życia Poziom zatrudnienia i stawki płacy ustalane w warunkach konkurencji Ci którzy zostali wchłonięci przez nową gospodarkę i wykluczeni po transformacji
Przyczyny bezrobocia Niska mobilność między branżami i wewnątrz kraju System edukacji – techniczne szkolnictwo odziedziczone po socjalistycznej gospodarce Zmiana struktury gospodarki – zmniejszenie udziałów rolnictwa i przemysłu na rzecz usług Skill shortages czyli niewystarczające kwalifikacje
Brak kwalifikacji potencjalnych pracowników Odpowiednia alokacja pracowników w sektorach gospodarki Znaczenie mobilności między profesjami Brak systemu edukacji dla technicznych branż Brak life-long learning Rozbieżność między wymaganiami pracodawców a kwalifikacjami pracowników W konsekwencji: Istnieją pracodawcy którym brakuje pracowników i potencjalni pracownicy, którzy nie znajdują pracy
Brak kwalifikacji potencjalnych pracowników Bezrobocie dotyka w innym stopniu różnych branż Bezrobocie najczęściej dotyka niewykwalifikowanych i z niskim wykształceniem Ale także: nowe branże jak biotechnologia cierpią z powodu niedostatku pracowników Emigracja wykształconych
Najnowsze wskaźniki bezrobocia w Polsce
Zróżnicowanie regionalne poziomów bezrobocia
Różnice między regionami
Zróżnicowanie regionalne bezrobocia
Zróżnicowanie regionalne bezrobocia
Emigracja za granicę w celach zarobkowych Głównym miejscem wyjazdów aby podjąć pracę przez Polaków są Niemcy Od czasu wstąpienia do UE krajami tymi jest także Wielka Brytania, Irlandia Szwecja, Austria, Belgia Związek między niską mobilnością wewnątrz kraju a emigracją za granicę Zjawisko pracy sezonowej
Emigracja za granicę
Zjawisko pracy sezonowej
Przezwyciężanie problemu
Kluczowe działania dla przezwyciężenia problemu Elastyczność stawek płacy i cen Dostępność informacji na temat zatrudnienia, stawek płacy i cen Zwiększenie mobilności między profesjami Zwiększenie migracji wewnątrzkrajowej Zmiany w systemie edukacji pracowników, dostosowanie szkolnictwa do nowych gałęzi i stworzenie możliwości nauki przez całe życie
Perspektywy przezwyciężenia problemu Rządowe wydatki na szkolenie pracowników w branżach, które zgłaszają zapotrzebowanie na pracę Zmniejszenie roli związków zawodowych zwiększa elastyczność cen i płac, przyspiesza dostosowania na tynkach pracy Subsydiowanie szkoleń dla pracowników technicznych i dla nowych firm Badania pokazują, że powyższe działania finansowane z podatków i ulgi dla szkolących się przynoszą efekty w krajach UE, wysoka mobilność między zawodami zostaje osiągnięta
Wydatki na szkolenie pracowników
Nauka przez okres życia
Bibliografia Abraham K., Katz L. (1986), Cyclical Unemployment: Sectoral Shift or Aggregate Disturbances, Journal of Monetary Economics, no. 94. Brunello G. (1991), Mismatch in Japan, Mismatch and Labour Mobility, FP. Schippa (ed.), Cambridge University Press, Cambridge. Borkowska S., Karpinski A. (2001), Emergence of new occupations and labour demand forecasting (synthesis), Government Centre for Strategic Studies, Inter-Departmental Group for Labour Demand Forecasting, Warsaw. Davis S., Haltiwanger J., (1992), Gross Job Creation, Gross Job Destruction and Employment Reallocation, “Quarterly Journal of Economics”, no. 107. Dorenbos R., (1999), Labour Market Adjustments in Hungary and Poland, Graduate School/ Research Institute Systems, Organization and Management. Gawronska-Nowak B., Kaczorowski P. (2000), Regionalne niedopasowania na rynku prac, a zmiany poziomu zatrudnienia w Polsce, Ekonomista, nr 2.