Ekonomia WIELKĄ nauką jest! Wg tekstu E.P. Lazeara Economic Imperialism Przygotowała Magdalena Stańczyk

Ekonomia jest najważniejszą nauką: Przyciąga najwięcej studentów Jako nauka skupia najwięcej uwagi massmediow i polityków A także najwięcej (wśród nauk społecznych) uwagi innych naukowców.

Fundamentalne i unikalne idee w ekonomii: Maksymalizacja Równowaga Efektywność

Maksymalizacja zysków lub użyteczności... Niezmienne założenia w większości teorii ekonomicznych Nieobecne w innych naukach Pozwalają uzyskać jasne predykcje w nowych sytuacjach Konsekwencją maksymalizacji jest występowanie zjawiska trade-off

Równowaga... Szukanie zachowań indywidualnych, które dają na poziomie społecznym stany równowagi Inne nauki społeczne nie dążą do stanów równowagi dlatego ich wyniki nie są stabilne

Efektywność... Umożliwia odrzucenie nieefektywnych stanów równowagi (częściowych odpowiedzi i półprawd) Pozwala na sformułowanie jasnych i jednoznacznych implikacji dla polityki społeczno-gospodarczej

Siła w ekonomii Rygor Abstrakcja Język rygorystyczny, który pozwala ująć skomplikowane pojęcia w relatywnie jasnych i abstrakcyjnych terminach Ekonomia jest naukowa Formułuje testowalne teorie i rewiduje te niezgodne z danymi Abstrakcja Inne nauki mogą dostarczać pytania, na które ekonomia precyzyjnie odpowiada (jasne predykcje)

Lazear postawił w artykule 2 tezy: Ekonomiczny imperializm trwa już od 40 lat Jest on sukcesem czym jest imperializm? Co z drugą tezą? Testy rynkowe: inne nauki społeczne muszą używać analiz z zakresu imperializmu ekonomicznego w swoich badaniach; badania ekonomiczne wypierają lub stanowią konkurencję dla tradycyjnych badań nie-ekonomistów. Lazear twierdzi, że oba testy ekonomiczny imperializm spełnił!

Teoria konsumenta

Modelowanie gustów... Gary Becker, ekonomista zajmujący się analizą zjawisk socjologicznych, przyczynił się znacząco do rozwoju imperializmu ekonomicznego: gusty konsumpcyjne są modelowane jako proces produkcji, tak że ceny i dochód mają wpływ na gusta. Towary xi są nakładami w funkcji produkcji jednostki albo gospodarstwa domowego. Z kolei towary zi = f(xi, ti), które są produkowane przy udziale towarów xi oraz czasu są argumentami funkcji użyteczności jednostek lub gospodarstwa domowego. Wnioski z teorii: time-intensive commodities są droższe dla lepiej zarabiających jednostek, niż goods-intensive commodities; Nie zakłada się tutaj, że bogatsi mają inne gusta niż biedniejsi, ale wyjaśnia różną alokację czasu poprzez odniesienie jej do opisanej funkcji produkcji.

Model Beckera pozwolił wyjaśnić niektóre różnice w gustach Model Beckera pozwolił wyjaśnić niektóre różnice w gustach. Dodatkowo teoria ta umożliwiła przewidywać preferencje jednostek w odniesieniu do poszczególnych dóbr lub grup dóbr. Konkurencja dla teorii czysto psychologicznych

Demografia... Teoria Malthusa nie potrafi wyjaśnić XX-wiecznych zmian zachodzących w społeczeństwie. Becker rozszerzył model alokacji czasu aby uwzględnić rolę ludzkiego wyboru przy podejmowaniu decyzji o posiadaniu potomstwa. modelował decyzję o posiadaniu potomstwa jako popyt na dobra trwałe. Dzieci produkują strumień usług w czasie (jak np. samochód. Wnioski z teorii: Kobiety o wysokich płacach są mniej skłonne do posiadania potomstwa, niż kobiety o niskich płacach Z czasem gdy szanse na rynku pracy dla kobiet się polepszają (b. równy rozkład szans edukacyjnych dla kobiet głównie) posiadanie kobiet dla dzieci staje się kosztowniejsze! Dla obniżenia płodności należy podnieść płace kobiet i wzmóc ich szanse na rynku pracy!

Dyskryminacja... Becker: Kolejne wnioski: Przykład: Dyskryminacja: preferencje przeciwko pewnej grupie, które są zróżnicowane w populacji. Wniosek: dyskryminacja może być analizowana tak samo jak popyt na inne dobra! Kolejne wnioski: jesteśmy skłonni zapłacić pewną cenę za realizację gustów dyskryminacyjnych Przykład: Pracodawca jest skłonny zapłacić wyższą płacę białym robotnikom o takich samych umiejętnościach jak czarni. Współczynnik dyskryminacji d jest równoważny ww-wb Osoba mająca dane d będzie obojętna między zatrudnieniem białego po ww i czarnego po płacy wb.

uczynienie zachowań dyskryminujących racjonalnymi Osiągnięcia Beckera: uczynienie zachowań dyskryminujących racjonalnymi testowalna implikacja, gusty dyskryminacyjne są zróżnicowane wykorzystuje pojęcie efektywności Pracodawcy, którzy dyskryminują płacą wyższe płace -> akceptują niższy zwrot ze swojego kapitału. W długim okresie ci co nie maksymalizują zysków powinni być (zgodnie z teorią ekonomii) zastępowani przez maksymalizujących (niedyskryminujących). Dyskryminacja nie powinna zatem występować w długim okresie czasu!

Rodzina... W standardowej teorii zakłada się, że skład gospodarstwa domowego jest dany i się go nie rozważa Becker, Traktat o rodzinie (1981) - rewolucyjne podejście do analizy rodziny Becker dokonuje analizy ekonomicznej małżeństwa, rozwodów, miłości do dzieci i rodziców, systemu kar i nagród. Teoria małżeństwa i rozwodu: Trwają te małżeństwa, które mają dużo właściwego małżeństwu kapitału, na który składają się istnienie dzieci i ilość lat wspólnie przeżytych w małżeństwie. odwrotna relacja między prawdopodobieństwem separacji a latami przeżytymi razem. Lazear uważa teorię rodziny Beckera za ogromny sukces ekonomii!

Interakcje społeczne... Kandel i Lazear efekt presji ze strony kolegów/współpracowników na wysiłek wkładany w pracę Normy zachowań ustalają się jako równowaga w procesie, gdzie odchylenia od średniego poziomu wysiłku są bezpośrednio lub pośrednio sankcjonowane społecznie (odchylenia w dół są karane). Presja ze strony kolegów(-żanek) jest efektywna raczej w małych grupach.

Becker i Murphy Rozważają społeczne interakcje, gdzie osoby maksymalizują i specjalną uwagą zwracają na stany równowagi. Funkcje użyteczności jednostek zawierają odniesienia do zachowania innych jednostek.

Religia... Jedno z najbardziej kontrowersyjnych zastosowań imperializmu ekonomicznego Dwa znane podejścia: model Azzi i Ehrenberga religia jest jednym z argumentów funkcji użyteczności uczęszczanie do kościoła jest rodzajem inwestycji w warunkach niepewności, gdzie niepewnym wydarzeniem jest pójście do nieba. ma testowalne predykcje - starsi ludzie powinni częściej chodzić do kościoła model Iannaccone postrzeganie religii jako zjawiska zmieniającego preferencje lub ceny używa teorii agencji do wyjaśnienia praktyk religijnych w grupach zjawisko jazdy na gapę w grupach religijnych było ważne i musiały sobie grupy znaleźć sposoby poradzenia z tym zjawiskiem. Jedną z metod - obniżanie wartości alternatywnych sposobów życia. Np. Hari Krishnowcy ubierają się w niezwykły sposób, tak że są nieakceptowalni dla innych ludzi, co obniża bodźce do angażowania się w działania poza kręgiem HK. Prawa dotyczące koszerności produktów - uniemożliwiały Żydom uczestniczenie w posiłkach nie-koszernych, ograniczając ich kontakty do tylko takich z innymi przestrzegającymi tych reguł.

Pytania do dyskusji... Czy ingerencja ekonomii w każdą dziedzinę życia jest zawsze słuszna? Na ile ekonomia jest w stanie wyjaśnić otaczający nas świat? Czy ekonomia, tak jak twierdzi Lazear, jest najważniejszą nauką społeczną? Co wyróżnia ekonomię spośród innych nauk społecznych?