Praca ze sprawcami przemocy domowej na podstawie doświadczeń białostockiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej Katarzyna Makocka-Wojsiat

Białostocki OIK został powołany do istnienia w 1998r jako siódma tego typu placówka w Polsce

Zadania OIK określa regulamin, należą do nich: udzielanie specjalistycznego poradnictwa psychologicznego, socjalnego, prawnego i pedagogicznego prowadzenie tematycznych grup terapeutycznych, grup wsparcia, grup samopomocowych poradnictwo telefoniczne wizyty domowe zapewnienie noclegu dla kobiet z dziećmi współpraca z placówkami naukowo-dydaktycznymi działającymi na terenie Białegostoku

Grupa korekcyjno-edukacyjna dla osób stosujących przemoc powstała w październiku 2006 roku.

Schemat pomocy osobom stosującym przemoc w rodzinie

Podstawy prawne Program realizowany jest na podstawie Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno - edukacyjnych. Oferta programu została opracowana na podstawie wytycznych zawartych w Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Dodatkową możliwością prawną jest art. 72 & 1, punkt 6 Kodeksu karnego, tj. "zawieszając wykonanie kary Sad może zobowiązać skazanego do: poddania sie leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu albo oddziaływaniom terapeutycznym".

Portret sprawcy przemocy męska tożsamość oparta na dominacji i próbach podporządkowania sobie innych głęboko zakorzeniony stosunek „władza vs. posłuszeństwo” jako determinanty relacji z innymi ludźmi - świat dzieli się na tych, co wydają polecenia i tych, co słuchają, lepszy rozkazuje sztywne zasady porządku -porządek musi być, ktoś musi go pilnować - to, co nieprzewidziane jest zagrażające silne przekonanie o posiadaniu kogoś - żona i dzieci są moją własnością, mogę nimi dysponować przekonanie, że najlepszą drogą do uzyskania szacunku jest wywołanie lęku, obawy, respektu – dziecko musi się trochę bać, inaczej wejdzie ci na głowę, jak się ludzie ciebie boją, to cię szanują kobieta jest nieprzewidywalna, jest istotą gorszego gatunku przekonanie o własnej jedynej racji, autorytaryzm rozwiązywanie konfliktów za pomocą siły – demonstracja siły, bicie, atak, kara, szantaż wzbudzanie lęku, poczucia winy służą jako instrumenty do podporządkowania drugiego człowieka

Margines zjawiska - osoby o osobowości nieprawidłowej niezdolność przewidywania skutków swojego postępowania, niezdolność wyciągania wniosków z przeszłych doświadczeń (tj. nieefektywność uczenia się), swoisty brak wglądu, w miarę sprawna ogólna inteligencja, formalnie nie zaburzona, nierozróżnianie granicy między rzeczywistością a fikcją, prawdą a kłamstwem, brak lęku, nietypowa reakcja na alkohol – upojenie patologiczne częste szantażowanie samobójstwem, tendencje do samouszkodzeń

Adresaci Realizowany obecnie program adresowany jest do mężczyzn, w tym: mężczyzn, skazanych za czyny związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie, wobec których Sąd warunkowo zawiesił wykonanie kary, zobowiązując ich do uczestnictwa w programie; stosujących przemoc w rodzinie, które zakończyły terapię uzależnień od alkoholu lub narkotyków; osób, które same zgłoszą sie do uczestnictwa w programie lub zostaną skierowane przez pracowników socjalnych, kuratorów, terapeutów lub inne osoby, które powzięły wiadomość o stosowaniu przez nich przemocy wobec osób najbliższych.

Cele programu Podstawowym celem programu jest wypracowanie przez klienta sposobów osiągnięcia swoich celów bez stosowania przemocy oraz nauczenie go radzenia sobie ze swoją złością, gniewem i agresją, tak by umiał tworzyć i realizować strategie radzenia sobie z pojawiającymi się w jego życiu problemami wywołującymi frustrację i wynikającą z niej agresją.

Cele szczegółowe obejmują: uświadomienie sprawcy czym jest przemoc, uzyskanie przez osobę stosującą przemoc świadomości własnych zachowań przemocowych wobec bliskich, wzięcie odpowiedzialności za zachowania przemocowe rozpoznanie przez niego sygnałów ostrzegawczych zapowiadających zachowania przemocowe, opracowanie „planu bezpieczeństwa” zapobiegającego użyciu siły i przemocy, nabycie nowych umiejętności służących rozwiązywaniu konfliktów, sporów w rodzinie bez użycia agresji, naukę umiejętności partnerskiego układania stosunków w rodzinie, uczenie się korzystania z pomocy innych, naukę umiejętności konstruktywnego wyrażania uczuć.

Sposób realizacji: Program składa się z 24 spotkań grupowych odbywających się raz w tygodniu i spotkań indywidualnych stosownie do potrzeb. Pierwsze spotkanie indywidualne służy kwalifikacji do programu. Jego celem jest sprawdzenie na ile osoba identyfikuje się z problemem i czy ma świadomość, że potrzebuje pomocy, zdiagnozowanie potrzeb klienta i wstępne ustalenie celów. Prowadzacy rozpoznaje sytuację rodzinną i prawną osoby zgłaszającej się, diagnozując sytuację życiową oraz specyfikę stosowanej przemocy. W ramach programu, dla osób zainteresowanych odbywają się także spotkania z rodziną. Realizacja programu odbywa się w systemie otwartym, gdzie w trakcie trwania programu dołączają nowi uczestnicy przechodząc po kolei wszystkie sesje. Podczas pierwszej sesji grupowej następuje formalne podpisanie kontraktu. Informacje pozyskane od uczestników są objęte zasadą poufności. Zajęcia dzielą się na 8 bloków tematycznych, na każdy z bloków przeznacza się 3 spotkania

Zasadniczą część programu stanowi: edukacja – krótkie wykłady i metody aktywizujące uczestników, prowadzenie otwartej dyskusji oraz odwoływanie się do indywidualnych doświadczeń. praca nad rozpoznawaniem i zmianą przekonań i postaw osobistych poprzez analizę sytuacji przedstawionych w programie oraz swoich własnych sytuacji życiowych ćwiczenia nowych konstruktywnych form reagowania w grupie. - elementy Treningu Zastępowania Agresji oraz Porozumiewania się bez przemocy Marshalla Rosenberga,

Treści edukacyjne: społeczno-kulturalne źródła i okoliczności towarzyszące przemocy domowej - mity, stereotypy definicja przemocy, jej rodzaje, formy, dynamika, aspekty prawne przemocy. problemy władzy i kontroli w relacjach międzyludzkich. planowanie i rozwijanie samokontroli. komunikacja interpersonalna. kryzysy rozwojowe rodziny alkohol i patologia życia rodzinnego. dzieci, przemoc i wychowanie.  

Warunki uczestnictwa Warunkiem przyjęcia do programu jest przyznanie się osoby do stosowania przemocy domowej Do programu nie przyjmuje się: chorych psychicznie; osób z poważnymi zaburzeniami osobowości antyspołecznej oraz zaburzeniami typu borderline nałogowych hazardzistów; osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków, którzy nie przeszli podstawowego cyklu terapii.

Oddziaływanie terapeutyczne. Działania konfrontujące i moralizujące zniechęcają do rozmów o problemach związanych z agresywnym zachowaniem.

Dziękuję za uwagę